Τα βιβλία τα οποία αναφέρονται σε ομάδες παιδιών που λύνουν μυστήρια έχουν προσελκύσει, εδώ και δεκαετίες, άπειρους αναγνώστες παιδικής και εφηβικής ηλικίας, σε όλον τον κόσμο. Μέσα από τις περιπέτειες των μικρών ηρώων, οι νεαροί βιβλιόφιλοι μαθαίνουν να παρατηρούν λεπτομέρειες της αφήγησης, οξύνουν τη συνδυαστική τους ικανότητα και εξασκούνται στην επίλυση προβλημάτων, ακόμη και κρίσεων. Ταυτόχρονα -χωρίς να ωθούνται στην καχυποψία- διδάσκονται ότι υπάρχει το έγκλημα στον κόσμο μας και ότι η πάλη του καλού και του κακού είναι μια κοινωνική πραγματικότητα. Κερδίζουν, όμως, μέσα από την ανάγνωση των «σχεδόν αστυνομικών» μυθιστορημάτων τη βεβαιότητα ότι οι υπερασπιστές του καλού υπάρχουν και, έτσι, ενισχύεται το αίσθημα της ασφάλειας εντός μιας κοινωνίας, που -περισσότερο ή λιγότερο- δοκιμάζεται από φαινόμενα βίας και παραβατικότητας.
Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι του είδους των βιβλίων αυτών είναι η Enid Blyton, ο Άλφρεντ Χίτσκοκ και άλλοι, αγαπητοί στους βιβλιόφιλους, λάτρεις του είδους τής -ας μου επιτραπεί ο όρος- «νεανικής αστυνομικής λογοτεχνίας».
Στην αρχή του καλοκαιριού παρατήρησα στα ράφια στο βιβλιοπωλείο «Μεταίχμιο» μία σειρά παρόμοιων βιβλίων με τον τίτλο «Εγώ, η μαμά και τα μυστήρια». Ανορθόδοξα, προτίμησα να ξεκινήσω την ανάγνωση από το νούμερο 6 – λόγω της μεγάλης αγάπης μου για τους φάρους. Τίτλος, λοιπόν, του συγκεκριμένου βιβλίου: «Τα μυστικά του φάρου» της Λουτσία Βακαρίνο.
Πρόκειται για μία έκδοση πολύ προσεγμένη σε όλες της τις λεπτομέρειες: στο χαρτί, στα σχέδια που πλαισιώνουν τον τίτλο κάθε κεφαλαίου, καθώς και στο δισέλιδο που παρεμβάλλεται ανάμεσα σε κάθε κεφάλαιο, όπου μέσα από μικρές σημειώσεις και σκίτσα πληροφορούμαστε τι θα ακολουθήσει· μία έξυπνη μορφή προϊδεασμού, δηλαδή.
Η αφηγήτρια είναι ένα κοριτσάκι που έχει μετακομίσει με τη μητέρα της στο χωριουδάκι του Κεντ, στη Μεγάλη Βρετανία. Μία αγροικία, λοιπόν, κληρονομιά από τον θείο της που ήταν επαγγελματίας ντετέκτιβ· ένα γραφείο με παράξενα αντικείμενα από τις ήδη εξιχνιασθείσες υποθέσεις· ένας γάτος, ο Πέρσι· οι καινούριοι φίλοι από το Γυμνάσιο που μόλις έχει ξεκινήσει· και μία εκδρομή στο νησί του φάρου Μπριμ, που είναι ακατοίκητο: αυτό είναι το πλαίσιο της περιπέτειας.
Διαβάζοντάς το ανίχνευσα τις ικανότητες της συγγραφέως να μην περιοριστεί –όπως άλλοι συγγραφείς παρόμοιων μυθιστορημάτων- αποκλειστικά στην ίδια την περιπέτεια και στον εντοπισμό και τη σύλληψη των εγκληματιών, αλλά διαπίστωσα με πόση μαεστρία έθιξε θέματα, όπως η οικολογική καταστροφή και η ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος, τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα, η αγάπη των γονιών για τα παιδιά τους, η υπέρβαση του εαυτού μας για τη σωτηρία εκείνων που κινδυνεύουν.
Κι όλα αυτά, με ένα απολαυστικό χιούμορ, με διαλόγους ανάμεσα στα παιδιά, αλλά και ανάμεσα στα παιδιά και τους μεγαλύτερους, όπου φαίνεται ο διαφορετικός τρόπος σκέψης των γενεών αλλά και οι τεχνικές πλησιάσματος με σκοπό την ευτυχισμένη συνύπαρξη.
Η ατμόσφαιρα του βιβλίου θα μαγνητίσει τους νεαρούς αναγνώστες, καθώς θα διαβάζουν ότι «το δροσερό αεράκι φυσούσε στους λόφους του Κεντ, χαϊδεύοντας χωράφια, αγρούς και δάση» και «ένα σμήνος φασαριόζικων γλάρων συμπλήρωνε εκείνο το κλασικό αγγλικό θαλασσινό σκηνικό». Θα ταξιδέψουν σε έναν φάρο, θα μάθουν για το υδροπλάνο και τους αδελφούς Ράιτ και θα κρατήσουν ως σύνθημα ζωής το “Per ardua ad astra”* που λέει σε κάποιο σημείο ο πιλότος ΜακΚόναχι.
(Συστήνεται σε παιδιά από Δ΄ Δημοτικού έως Β’ Γυμνασίου αλλά και σε ενήλικες που μεγάλωσαν με βιβλία μυστηρίου και αναπολούν έναν κόσμο όπου θριαμβεύει η ευστροφία, η συνεργασία και η απόδοση δικαιοσύνης.)
* «Μέσα από τις δυσκολίες προς τα άστρα»
Η Ηλέκτρα Αλεξάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη του Σωκράτη και του Περικλή, την οποία δυσκολεύεται να αποχωριστεί για καιρό. Σπούδασε στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο τις – κατά την γνώμη της- πιο συναρπαστικές Επιστήμες: Αρχαιολογία, Ιστορία Τέχνης και Ιστορία, ενώ οι ανασκαφές στις οποίες συμμετείχε υπήρξαν από τις πιο ωραίες στιγμές στη ζωή της. Ταξιδεύει συνεχώς και ονειρεύεται να ζήσει για κάποιο χρονικό διάστημα σε χώρες, όπως το Νεπάλ και η Μογγολία, καθώς και σε σχεδόν άγνωστα νησιά, όπως το Lord Howe. Διαβάζει λογοτεχνία και γράφει κριτικές μόνο για όσα έργα την συναρπάζουν και τις συνοδεύει πάντοτε από φωτογραφίες, όπου το βιβλίο είναι ο πρωταγωνιστής, σε σκηνικά που στήνει μόνη της, σαν σκηνογράφος παράστασης. Συχνά περιδιαβαίνει τις πόλεις και αναζητά φωτογραφικές συγκινήσεις. Μερικές φορές γράφει δικά της έργα, ειδικά μικρές ιστορίες, ενώ τα είδη που την συναρπάζουν είναι το ιστορικό και το αστυνομικό, οποιαδήποτε μορφή κι αν λαμβάνουν. Έχει εκατοντάδες παιδιά -τους μαθητές της-, μια γάτα, την Αμφιλύκη, που ζηλεύει την αφοσίωσή της στα βιβλία, και μια οικογένεια, η οποία την στηρίζει τις ώρες που αναζητά την έμπνευση.