Πολλοί από εμάς αδυνατούμε να συνειδητοποιήσουμε πόσο ο κόσμος μας αλλάζει και πόσο θα αλλάξει μέσα στα επόμενα χρόνια. Ήδη οι αλλαγές που λαμβάνουν χώρα τόσο στο εργασιακό περιβάλλον όσο και στην εκπαίδευση και τη ζωή μας γενικότερα είναι κομβικές και ανακοινώνουν έναν κόσμο πολύ διαφορετικό, έναν κόσμο για τον οποίο οφείλουμε όλοι σαν κοινωνία και ο καθένας μας ξεχωριστά να προετοιμαστούμε κατάλληλα αν θέλουμε να μη παραμείνουμε θεατές αλλά μέτοχοι του μέλλοντος, του κοινού μας μέλλοντος. Το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο που παρουσιάζεται εδώ και είναι απόρροια της έρευνας δύο εγκεκριμένων καθηγητών του London Business School, είναι ένα βιβλίο γραμμένο για το ευρύ κοινό ή τουλάχιστον, αυτό που ευελπιστούν οι συγγραφείς του είναι να αγγίξει όσο περισσότερους ανθρώπους είναι δυνατόν. Και αυτό γιατί τα όσα με σαφήνεια, εγκυρότητα και ενθουσιασμό καταθέτουν αφορούν σε μία ευρείας κλίμακα θέματα, ζητήματα που δεν περιορίζονται ούτε σε φύλο, ούτε σε ηλικία, ούτε σε έθνος, είναι ζητήματα παγκόσμια, οικουμενικά και πάνω από όλα επίκαιρα για όλους μας.
Η μεταμόρφωση μιας ζωής
Οι συγγραφείς του βιβλίου αναφέρουν χαρακτηριστικά στην εισαγωγή του βιβλίου: “Η ζωή μας θα διαρκεί πολύ περισσότερο απ’ όσο έχει καταγραφεί ιστορικά, περισσότερο από τα πρότυπα ζωής με βάση τα οποία λαμβάνουμε μέχρι σήμερα τις αποφάσεις μας, περισσότερο ακόμα κι από αυτό που προβλέπεται στις ισχύουσες πρακτικές και θεσμικές ρυθμίσεις. Πολλά θα αλλάξουν και αυτή η διαδικασία αλλαγής βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και εμείς θα πρέπει να προετοιμαστούμε και να προσαρμοστούμε αναλόγως. Αυτή είναι και η φιλοδοξία μας με τη συγγραφή αυτού του βιβλίου”. Οι συγγραφείς προσφέρουν στον αναγνώστη μία απλή προσέγγιση των όσων συμβαίνουν σήμερα, των όσων συνέβαιναν κάποτε και με απτά και προσιτά παραδείγματα μας καθοδηγούν και μας συμβουλεύουν για αυτά που θα πρέπει να αλλάξουμε στη ζωή μας ευρύτερα για να είμαστε ενημερωμένοι και συμβατοί με τις εξελίξεις.
Ο κόσμος μέσα στα επόμενα χρόνια θα μεταβάλλεται ραγδαία και ένα πρωταρχικό στοιχείο είναι το εργασιακό περιβάλλον. Για παράδειγμα, σε αυτό το μέτωπο θα απαιτηθεί από εμάς να μην επαναπαυόμαστε και να εκπαιδευόμαστε συνεχώς για να προλαβαίνουμε τις εξελίξεις και να είμαστε πιο αποτελεσματικοί και παραγωγικοί. Θα ξεφύγουμε από τη λογική των τριών φάσεων, όπου υπήρχε η εκπαίδευση, η εργασία και τέλος η συνταξιοδότηση και θα περάσουμε σε εκείνο το πρότυπο των πολλαπλών φάσεων όπου εκ των πραγμάτων θα κληθούμε να προσαρμοστούμε στη μορφή των πολλαπλών φάσεων όπου θα περιλαμβάνεται η συνεχής εκπαίδευση, η μεταστροφή σε άλλες δραστηριότητες, η μακροχρόνια εργασία για να μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε τα χρόνια μετά την εργασία μας και ενδεχομένως η ανάγκη για αλλαγή εργασίας σε αυτό το διάστημα.
Στην αναζήτηση της ποιότητας ζωής
Το κλειδί στην νέα εποχή είναι ότι θα ζούμε περισσότερο, γιατί όχι και ποιοτικότερα; Οι αλλαγές που θα επιφέρει η μακροβιότητα είναι πράγματι ένας γρίφος και όσο περνούν τα χρόνια αυτός ο γρίφος θα γίνεται ακόμα πιο περίπλοκος στο δρόμο προς εξεύρεση της λύσης του. Όλοι, από το σχολείο, το πανεπιστήμιο, το εργασιακό περιβάλλον μέχρι τις κυβερνήσεις και την παγκόσμια κοινότητα θα έρθουν αντιμέτωποι με το γεγονός πως ο άνθρωπος θα έχει μπροστά του μία μακρά πορεία και διαδρομή ζωής, θα εκπαιδεύεται περισσότερο, θα εργάζεται περισσότερο, θα ζει περισσότερο και για αυτά τα επιπλέον χρόνια θα πρέπει να εξασφαλίσει μία αρτιότερη ποιότητα ζωής. Αυτή η ποιότητα εκπορεύεται τόσο από τα υλικά όσο όμως και από τα λεγόμενα άυλα περιουσιακά στοιχεία που δεν είναι άλλα από την οικογένεια και οι φιλίες, η σωματική και διανοητική υγεία του, οι γνώσεις και οι δεξιότητές του, στα οποία στοιχεία οφείλει να επενδύσει. Και αυτά τα στοιχεία είναι ζωτικά και πολύ βασικά “όπλα” γιατί ο άνθρωπος με ανεπτυγμένα και πλούσια άυλα περιουσιακά στοιχεία θα είναι σε θέση να αποκτήσει τα υλικά που είναι εξίσου αναγκαία. Ωστόσο, για να ανταπεξέλθει ικανοποιητικότερα απέναντι στις προκλήσεις της νέας ζωής, η οποία θα καθίσταται όλο και πιο απαιτητική, τα άυλα στοιχεία απαιτούν την προσοχή μας. Αυτό που είναι το στοίχημα για όλους στον νέο κόσμο που ανοίγεται μπροστά μας είναι οι προκλήσεις της μακροβιότητας να καταστούν ευλογία για εμάς και για να επέλθει η ομαλή μετάβαση στην νέα περίοδο η προετοιμασία είναι μία αναγκαία συνθήκη και μία βασική προϋπόθεση.
Οι συγγραφείς, για να γίνουν ακόμα πιο κατανοητοί και συγκεκριμένοι αλλά και για να αγγίξουν όλο το φάσμα των ανθρώπων και των ηλικιών οι οποίοι ενδεχομένως θα διαβάσουν αυτό το βιβλίο, αναφέρονται σε τρία συγκεκριμένα παραδείγματα ανθρώπων που γεννήθηκαν σε διαφορετικές χρονολογίες και ανήκουν σε διαφορετικές γενιές, προβάλλοντας τρία διαφορετικά σενάρια βάσει των οποίων διαφαίνονται και οι αλλαγές, οι οποίες ειρήσθω εν παρόδω θα καταστούν ακόμα πιο έντονες στο χρόνια που έρχονται μιας και από το τελευταίο παράδειγμα απέχουμε ήδη 20 χρόνια. Αυτό που προκύπτει από την εις βάθος και σε λεπτομέρεια ανάλυση εκ μέρους των συγγραφέων είναι πως οι αλλαγές που επιτελέστηκαν σε όλα τα επίπεδα (εργασία, εκπαίδευση, σύνταξη) ανάμεσα σε κάποιον που γεννήθηκε το 1945, το 1971 και σε κάποιον που γεννήθηκε το 1998 είναι αξιοσημείωτες. Και για αυτό επισημαίνουν στο τέλος του εισαγωγικού σημειώματος πως “το βιβλίο αυτό γράφτηκε για ανθρώπους που αντιλαμβάνονται ότι το παρελθόν δεν προδιαγράφει το μέλλον ͘ που θέλουν να μάθουν τις επιλογές τους και όχι μόνο τους περιορισμούς ͘ και που θέλουν να επιδράσουν θετικά στην εργασιακή ζωή τώρα και στο μέλλον. Για ανθρώπους που θέλουν να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητες η δική τους μακροβιότητα να αποτελέσει δώρο και όχι κατάρα. Αυτό το βιβλίο μάς προσκαλεί να κάνουμε τα πρώτα βήματα για να διαμορφώσουμε το δώρο αυτό”.
“Όσο η ζωή επιμηκύνεται η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων γίνεται πρόκληση”.
“Ταξιδεύουμε για να μάθουμε τον κόσμο και να γνωρίσουμε τον εαυτό μας”
“Το πρόβλημα με τη μακροβιότητα είναι ότι οι συνέπειες των λαθών μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο, ασχέτως αν υπάρχει ο χρόνος να σωθούμε ακόμη και την τελευταία στιγμή. Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η τόσο έμφαση στον σχεδιασμό και στην προετοιμασία”.