Η γαλλική λογοτεχνία, με τις ιστορίες που πλάθουν οι συγγραφείς που την εκπροσωπούν, χαρίζει μέσα στους αιώνες στιγμές μοναδικής αναγνωστικής απόλαυσης στους αναγνώστες. Από την εποχή του Chretien de Troyes τον 12ο αιώνα, που θεωρείται ο πρώτος γάλλος μυθιστοριογράφος μέχρι και το σήμερα, ο γαλλικός λογοτεχνικός κόσμος είναι πλούσιος σε αφηγήσεις παντός τύπου. Είναι μία περιπέτεια εξαίρετου κάλλους, ένας γοητευτικός περίπατος που συνεχίζει να μας συνεπαίρνει. Είναι πάντα επίκαιρη η γαλλική λογοτεχνία και πάντα μία συναρπαστική αφορμή να την ανακαλύπτουμε καθώς ξεδιπλώνεται με τον ανθρωποκεντρικό αλλά και ρομαντικό της χαρακτήρα.
Ονόματα γνωστά όπως του Louis–Charles Fougeret de Monbron, του J.M.G. Le Clezio, του Diderot, του Alfred de Musset αλλά και ονόματα λιγότερο διάσημα, αν και αναγνωρισμένα, όπως ο Francis Ponge, ο Pierre Louys, ο Christophe Boltanski, ο Vincent Delecroix, έχουν γράψει τη δική τους μοναδική ιστορία και έχουν χαράξει στη μνήμη μας και στις καρδιές μας δρόμους λέξεων γεμάτους εικόνες και περιγραφές αστείρευτης ομορφιάς και χάρης. Μέσω των βιβλίων και των πρωταγωνιστών τους, οι συγγραφείς ξεδιπλώνουν τις ζωές των ανθρώπων της εποχής τους και μας τις προσφέρουν στο τραπέζι της αναγνωστικής μας πείνας έτοιμες προς «βρώσιν». Η γαλλική λογοτεχνία του ρεαλισμού, του νατουραλισμού, του ρομαντισμού και τόσων άλλων κινημάτων διαπρέπει με μία σθεναρή πίστη στον ανθρωποκεντρισμό, μιλώντας ανοιχτά ή έμμεσα για τα πάθη, τις σκέψεις, τους έρωτες, τις αγωνίες του ανθρώπου.
Παρουσιάζονται εδώ βιβλία – μαζί με ένα βιβλίο αφιέρωμα στον Προυστ – της γαλλικής σχολής που εκπέμπουν το καθένα τον δικό του παλμό, χορεύουν στον ρυθμό ενός ερωτικού χορού που δεν γνωρίζει εποχές και ποτέ δεν παύει να σαγηνεύει θυμίζοντας κάτι από τον πίνακα ύμνο του Ματίς “Πολυτέλεια ηρεμία και απόλαυση” του 1904.
Honore de Balzac, Μασιμίλα Ντόνι, Εκδόσεις Gutenberg
Ο Μπαλζάκ, έχοντας ο ίδιος ζήσει πολλές αποτυχημένες ερωτικές περιπτύξεις, σαν μικρός θεός καταγράφει τα έργα και τις ημέρες μίας θεογονίας που δεν είναι άλλη από τη μάχη δύο συντρόφων που αν δεν βρουν την επίγεια νηνεμία θα την δουν να ανθίζει σε τόπους πιο φιλόξενους που τίποτα δεν θα μπορέσει να τους την εξοντώσει. Πρόκειται για μία ιστορία που έχει στοιχεία της Ανθρώπινης κωμωδίας του, έχει όλες αυτές τις περίφημες εκδηλωτικές και συναισθηματικές εξάρσεις για τις οποίες θαυμάζουμε αφηγηματικά τον Μπαλζάκ. Στην Μασιμίλα Ντόνι, ο Μπαλζάκ αφουγκράζεται τον ερωτικό πυρετό των ηρώων του και ξεδιπλώνει την ίδια θεματική του έρωτα με τη διαφορά πως το βιβλίο αυτό γεννιέται μέσα από την ατμόσφαιρα και το περιβάλλον της ιταλικής του ζωής.
Γκυ ντε Μωπασάν, Στο νερό, Εκδόσεις Οροπέδιο
O Λέων Τολστόι γράφει για τον Γκυ ντε Μωπασάν: «Δεν ξέρω άλλον συγγραφέα που να πίστευε το ίδιο ειλικρινά με τον Μωπασάν πως καθετί καλό, πως όλο το νόημα της ζωής βρίσκεται στη γυναίκα, στον έρωτα, ούτε άλλον που να περιέγραψε τη γυναίκα και τον έρωτα με τέτοιο πάθος και απ’ όλες τις απόψεις {…}». Η σφαίρα της ανθρώπινης περιγραφής είναι για τον Μωπασάν ό,τι και το ψυχογράφημα για τον Ντοστογιέφσκι. Ο συγγραφέας του Οξαποδώ και του Φιλαράκου μας επανασυστήνεται αν και βέβαια ποτέ δεν τον ξεχάσαμε. Εδώ πρόκειται για ένα βιβλίο που για πρώτη φορά μεταφράζεται στα ελληνικά και ουσιαστικά ο συγγραφέας του ξετυλίγει το κουβάρι των ενδόμυχων σκέψεών του και πραγματεύεται τις μύχιες ανησυχίες του που δεν συναντάμε συχνά στις νουβέλες του. Εδώ σε σύγκριση με τα άλλα του γραπτά η πνευματική του κατάσταση εκφράζεται με αυτό το ιδιαίτερο στοχαστικό ύφος και την σαρκαστική διάθεση.
Συλλογικό, Ο κόσμος του Προυστ, Εκδόσεις Πατάκη
«Το ν’ αγαπάς όμως είναι μια πνευματική άσκηση που απαιτεί υπομονή και αφοσίωση». Δημιουργικά διακείμενος κοντά στους ζωγράφους της παρισινής πρωτοπορίας της εποχής όπως ο Μανέ και ο Μονέ, ο Προυστ εκθέτει στα γραπτά του αυτή την ατμόσφαιρα του αστικού τοπίου της εκθαμβωτικής πρωτεύουσας όπου συμβαίνουν γεγονότα καλλιτεχνικά και όπου οι άνθρωποι συναλλάσσονται, αλληλεπιδρούν ο ένας με τον άλλο, ερωτεύονται και γεύονται τους καρπούς των ερώτων τους με δαιμονική διάθεση. Αυτήν την «πολεμική» ατμόσφαιρα ερωτικών χτύπων μεταξύ των συντρόφων, αυτόν τον πυρετό της λαγνείας και της ηδονής, αυτόν τον κόσμο της απόλαυσης, τόσο σωματικής όσο και πνευματικής και αυτό το παιχνίδι ανταλλαγής μηνυμάτων θα μας μεταφέρει ο Προυστ, δίχως να κρύψει τους πόθους και τους πόνους που προκαλούν αυτά τα διαφορετικά είδη συναισθημάτων.
Marquis de Sade, Οι 120 μέρες των Σοδόμων, Εκδόσεις Εξάντας
H ερωτική λογοτεχνία περιγράφει τις ηθικές και ανήθικες συμπεριφορές των προσώπων, τους εγωισμούς τους, τους ανεκπλήρωτους έρωτες, τους αποτυχημένους έρωτες και τις συνέπειές αυτών. Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ, αυτός ο εκκεντρικός πρίγκιπας της ερωτικής τέχνης, με βιβλία του όπως αυτό εδώ έρχεται να ταράξει τα νερά και να προκαλέσει σκάνδαλο με τις διεστραμμένες ιστορίες του αλλά και τις πράξεις του. Πράξεις, οι οποίες όμως πηγάζουν από ένα υποσυνείδητο που δεν λειτουργεί απάνθρωπα αλλά υπηρετεί μία καθαρή πνευματική διέγερση η οποία ενέχει σε πρώτο βαθμό το ερωτικό σκίρτημα που αγγίζει ή ίσως και υπερβαίνει τον πυρετό των πόθων του πολλές φορές σε βαθμό ακραίο ή ίσως και ακατανόητο. Καλεί μέσω των ιστοριών του τους ανθρώπους να νιώσουν την ελευθερία της ερωτικής περιπέτειας και να εκτονωθούν μέσω ενός φτερωτού Θεού που ποτέ δεν παύει να χειραγωγεί τους ανθρώπους και να εξαπολύει τα βέλη του.
Gustave Flaubert, Τρεις ιστορίες, Εκδόσεις Πλέθρον
Το βιβλίο αυτό είναι ένα πραγματικό κόσμημα καθώς εμπεριέχει τις τρεις τελευταίες ιστορίες του συγγραφέα της Μαντάμ Μποβαρύ, οι οποίες είδαν το φως της δημοσιότητας το 1877, δηλαδή τρία χρόνια πριν από το θάνατο του συγγραφέα. Με τη σοφία και την ωριμότητα, τόσο την πνευματική όσο και την αφηγηματική να τον χαρακτηρίζει, ο Φλωμπέρ ξεδιπλώνει όλη την διανοητική και στοχαστική του εργασία, αυτή που ο αναγνώστης θαυμάζει μέσα από τις περίφημες ιστορίες του και τα επιφανή μυθιστορήματά του. Οι ιστορίες του πραγματικά κυλούν σαν το ποτάμι που απαλλαγμένο πια από τα όποια βάρη μπορεί και αναπνέει ενώ μέσα του βρίσκει ο αναγνώστης όλη τη φρεσκάδα αλλά και την έμπνευσή του που εδώ έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της. Είναι ένα βιβλίο του καιρού του που όμως με την ορμή του και τη δύναμή του μπορεί και καθρεφτίζεται ακόμα και στο σήμερα.
Jules de Gastyne, Το παιδί του εγκλήματος, Εκδόσεις Ενύπνιο
Οι εκδόσεις Ενύπνιο, έχοντας χαράξει ήδη το δικό τους εκδοτικό δρόμο, επανέρχονται με ένα ακόμα διαμάντι -άγνωστο μεν αλλά πολύ ιδιαίτερο βιβλίο δε. Μέσα στον πυρετό της Ιστορίας, έτσι όπως αυτός διαμορφώνεται από την Πρωσική Πολιορκία του Παρισιού, ο συγγραφέας μάς μεταφέρει με μοναδικό τρόπο την κοινωνική, ιστορική και πολιτική συγκυρία της εποχής του ενδεδυμένη με μία ερωτική ιστορία τιμώντας την εξέχουσα γαλλική παράδοση που ξεκινά ήδη από τον 12ο αιώνα. Η πίστη στην πατρίδα και η υπεράσπισή της, η σχέση γιου και πατέρα, η περιπέτεια του ταξιδιού και της περιπλάνησης σε μία χώρα ηττημένη είναι κάποιες από τις σκέψεις τις οποίες πραγματεύεται και ξεδιπλώνει ο Ζουλ ντε Γκαστίν θυμίζοντάς μας πως οι εποχές μπορεί να αλλάζουν, οι άνθρωποι όμως όχι.
Louis-Charles Fougeret de Monbron, Ο καναπές στο χρώμα της φωτιάς, Εκδόσεις Ποταμός
Το βιβλίο αυτό, που βλέπει το φως της δημοσιότητας το 1741, είναι ένα από τα λογοτεχνικά θεμέλια της ερωτικής λογοτεχνίας καθώς αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον Ντιντερό και τον Μαρκήσιο ντε Σαντ και τα αντίστοιχα βιβλία τους “Ο Ανιψιός του Ραμώ” και “Η φιλοσοφία στο μπουντουάρ”. Ο συγγραφέας του, θαμώνας των γαλλικών σαλονιών εκκεντρικός και μποέμ, υπήρξε ιδιαίτερη και αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία και προσωπικότητα και προκαλούσε με την παρουσία του και τις ερωτικές δραστηριότητες στους οίκους ανοχής της γαλλικής πρωτεύουσας. Στο μικρό αυτό βιβλίο επιστρατεύει όλη του την τέχνη της αφήγησης και μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της επιθυμίας για απελευθέρωση των ηθών που συνεχώς αυξάνει, ο συγγραφέας τολμά και μετατρέπει την ερωτική πράξη σε πράξη καθημερινή και ευλογημένη.
