“Οποιοσδήποτε μορφωμένος άνθρωπος μπορεί να εξασφαλίσει τα προς το ζην από ένα βιβλιοπωλείο αν επιλέξει τη σωστή τοποθεσία και διαθέτει το κατάλληλο κεφάλαιο. Με την εξαίρεση των “σπάνιων” βιβλίων, το αντικείμενο δεν είναι δύσκολο στην εκμάθησή του και ξεκινάς με μεγάλο πλεονέκτημα αν γνωρίζεις ήδη κάποια πράγματα για το περιεχόμενο των βιβλίων”. Αυτά γράφει ο Τζορτζ Όργουελ στις Αναμνήσεις από το βιβλιοπωλείο, αποσπάσματα από το βιβλίο αυτό έχει παραθέσει ο συγγραφέας σε κάθε μήνα του ημερολογίου αυτού για να καταδείξει πόσο ιδιαίτερη είναι η εργασία ενός βιβλιοπώλη. Μέσα από το ημερολόγιο ο αναγνώστης και επίδοξος επισκέπτης ενός τέτοιου βιβλιοπωλείου θα καταλάβει τις ειδικές ικανότητες και επικοινωνιακές τεχνικές που καλείται να επιστρατεύσει ο “ήρωας” βιβλιοπώλης.
Στην αυγή μιας νέας πραγματικότητας
Πρέπει να έχεις υπάρξει βιβλιοπώλης για να κατανοήσεις τον μόχθο και τον κόπο του εργαζόμενου σε αυτό, πόσο μάλλον του ιδιοκτήτη, ο οποίος ξεπερνά μια σειρά από εμπόδια και προβλήματα για να κατορθώσει να επιβιώσει, ειδικά στη σημερινή εποχή όπου η λαίλαπα της τεχνολογίας απειλεί να σαρώσει και το βιβλίο. Μεγάλες εταιρείες, κολοσσοί όπως η Amazon, την οποία αναφέρει πλειστάκις ο συγγραφέας, αποτελούν βασικό ανταγωνιστή και τεράστια απειλή για κάθε μικρό βιβλιοπώλη που παλεύει κάθε μέρα για την επιβίωσή του. Μέσα όμως από το ημερολόγιο κατανοεί ο αναγνώστης πως αυτό το μεράκι, το πάθος, ο ζήλος και η αγάπη για το βιβλίο δεν μπορούν να κάμψουν καμία αντίσταση στην προσπάθεια συνέχισης του έργου ενός βιβλιοπώλη.
Το μικρό αυτό παλαιοβιβλιοπωλείο βρίσκεται μέχρι και σήμερα στη Σκωτία, σε μία μικρή επαρχιακή πόλη που ονομάζεται Ουίγκταουν, μία πολύ ήσυχη πόλη όπου κάθε χρόνο όμως διοργανώνεται η Γιορτή του βιβλίου. Μπορεί τα μέσα να είναι πενιχρά, ωστόσο η επιμονή των ανθρώπων που την έχουν αναλάβει δείχνει τη δύναμη και το ισχυρό ρεύμα απέναντι σε κάθε δυσκολία. Η πόλη του Ουίγκταουν δεν αριθμεί πολλούς κατοίκους, όμως έχει μία δυναμικότητα αναγνωστών σε σημείο που έχει γίνει σημείο αναφοράς και επίσκεψης για πολλούς βιβλιόφιλους, οι οποίοι και το επισκέπτονται από όλον τον κόσμο. Μάλιστα, προσφέρεται κατά καιρούς και η δυνατότητα πρακτικής άσκησης, πάντα με πυξίδα τα οικονομικά και τις ανάγκες του βιβλιοπωλείου. Το συγκεκριμένο παλαιοβιβλιοπωλείο ανήκει στον συγγραφέα του βιβλίου Σον Μπάιτελ και είναι το μεγαλύτερο παλαιοβιβλιοπωλείο της Σκωτίας, με τεράστιο αριθμό βιβλίων για κάθε επιθυμία και ενδιαφέρον από βιβλία λογοτεχνία μέχρι βιβλία για τον σιδηρόδρομο που από ό,τι φαίνεται είναι εξαιρετικά δημοφιλή στο ανδρικό κοινό.
Ο κόσμος του βιβλίου σε μερικά τετραγωνικά μέτρα
Το παλαιοβιβλιοπωλείο διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά μίας απόκρυφης γωνιάς, ενός μέρους όπου συγκεντρώνονται άνθρωποι κάθε κατηγορίας, παράξενοι και εκκεντρικοί, γλυκομιλητοι και γνώστες πραγματικοί. Ο γάτος με το όνομα Κάπτεν είναι κάπου εκεί και τριγυρίζει σαν τον γάτο του Πόε, ενώ η Νίκι, η εργαζόμενη που αρέσκεται να φέρνει αποφάγια από γνωστό σουπερμάρκετ της περιοχής υποδέχεται τον κόσμο όταν λείπει το αφεντικό. Το παλαιοβιβλιοπωλείο διαθέτει δαιδαλώδεις διαδρόμους με άπειρα βιβλία στα ράφια του, τα οποία ως συνήθως κάποιοι καλοί πελάτες μετακινούν και έτσι η αναζήτησή τους γίνεται Γολγοθάς. Ως προς τη διαρρύθμισή του μπορούμε να πούμε πως κινείται μεταξύ Shakespeare and Company στο Παρίσι και του βιβλιοπωλείου που βλέπουμε στην ταινία Notting Hill.
Ο ιδιοκτήτης είναι ένας κύριος χαμογελαστός, ευχάριστος και γνώστης των βιβλίων και μέσα από το ημερολόγιο του μας προβάλλει την απεριόριστη αγάπη του για τον κόσμο των βιβλίων, όχι όμως τόσο για τους πελάτες, πολλοί από τους οποίους είναι αγενείς, απότομοι, επαρμένοι και αρκετά προκλητικοί στη συμπεριφορά τους. Εκείνος, παρά τις αντίξοες συνθήκες συνεχίζει το βαρυσήμαντο έργο του αναζητώντας συνεχώς νέους τίτλους, ταξιδεύοντας πολλές φορές εντός και εκτός Σκωτίας για να δει από κοντά συλλογές βιβλίων, τα οποία οι ιδιοκτήτες τους θέλουν να πουλήσουν. Λίγες είναι οι φορές που ανακαλύπτει θησαυρούς αλλά και αυτή η ανακάλυψη είναι μέρος του παιχνιδιού και όταν συμβαίνει τον χαροποιεί ιδιαίτερα γιατί τα βιβλία του πωλούνται και μέσω των μεγάλων ανταγωνιστών αφού ο κόσμος πια τα αναζητά κυρίως διαδικτυακά.
Ο ίδιος βέβαια δεν έχει πολύ χρόνο να αφιερώσει στο διάβασμα, ωστόσο όταν συμβαίνει αναφέρει χαρακτηριστικά: “Τόσο σπάνια βρίσκω πια χρόνο για να διαβάσω που όταν τα καταφέρνω μοιάζει με ονειρεμένη απόλαυση που ξεπερνάει κάθε άλλη αισθητική εμπειρία. Όταν στα τριάντα μου έλαβε τέλος μία σημαντική σχέση, το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να διαβάζω. Μάζεψα μία στοίβα βιβλία και βυθίστηκα σε αυτά, δραπετεύοντας από τον κόσμο γύρω μου και μέσα μου”. Αυτός είναι ο μαγικός κόσμος των βιβλίων, μερικά από τα οποία θα βρείτε σε αυτό το βιβλίο πέρα από τις πολύ ιδιαίτερες και πολλές φορές αστείες ιστορίες από την καθημερινή δράση ενός παλαιοβιβλιοπώλη. Το νόημα της ζωής βρίσκεται στα βιβλία που κάποιος διαβάζει και ξαναδιαβάζει, περπατώντας στα μονοπάτια της γνώσης και ατενίζοντας τον κόσμο με μία άλλη ματιά. Ο Γκόγκολ έγραφε στις “Νεκρές ψυχές”: “Κάποτε, πριν από καιρό, στα χρόνια της νεότητάς μου, στα παιδικά μου χρόνια, που έχουν πια χαθεί οριστικά, ήταν απόλαυση για μένα να οδηγούμαι για πρώτη φορά σε έναν άγνωστο τόπο”.
“Οι φανταστικές ιστορίες του Τζόναθαν Μιντς, του Ουίλιαμ Μπόιντ, του Ζοζε Σαραμάνγκου, του Τζόναθαν Μπούκαν, του Άλαστερ Ριντ και πολλών άλλων με προστάτευσαν από τις ίδιες μου τις σκέψεις, οι οποίες περιορίστηκαν στο πίσω μέρος του μυαλού μου, όπου η επεξεργασία συνεχιζόταν σιωπηλά χωρίς να με απασχολεί. Ύψωσα στο γραφείο μου ένα πραγματικό τείχος από βιβλία και καθώς τα διάβαζα το τείχος χαμήλωνε αργά, ώσπου εξαφανίστηκε”.
