Fabio Stassi, Κάθε σύμπτωση έχει ψυχή, Εκδόσεις Ίκαρος

Σε μια εποχή που σαρώνει τα πάντα και τους πάντες με τα τεχνολογικά μέσα, λίγοι είναι αυτοί που θα ανατρέξουν στα βιβλία ως μέσο θεραπείας, ως αντίδοτο στον ορυμαγδό και στις βολές που δεχόμαστε κατά ριπάς από κοινωνικά και άλλα μέσα. Ο πρωταγωνιστής του νέου βιβλίου του Στάσσι – όπως και στο προηγούμενο, τη Χαμένη Αναγνώστρια, πάλι από τις εκδόσεις Ίκαρος – αυτό που ουσιαστικά επιτελεί δεν είναι μια εργασία αλλά ένα λειτούργημα, είναι μια ιερή αποστολή με “όπλο” τις γνώσεις του και την άδολη αγάπη του για τα βιβλία. Μπορεί το βιβλίο να δοθεί ως φάρμακο και να αποτελέσει μία πρώτης τάξεως σανίδα σωτηρίας για έναν άνθρωπο; Μπορεί να καταστεί άραγε εκείνο το μέσο μέσω του οποίου θα γιατρευτούμε ή τουλάχιστον θα νιώσουμε καλύτερα από πριν;  

Το πνευματικό μαγαζάκι της ευτυχίας

ΔΕΙΤΕ ΤΟ!

Σε όλα αυτά τα ερωτήματα και σε ακόμα περισσότερα, απαντά ο αφηγητής και άνεργος καθηγητής Βίντσε που λειτουργεί ως βιβλιοθεραπευτής, ένα ιδιάζον, ένα ξεχωριστό και πολύ ιδιαίτερο επάγγελμα με το οποίο μπορεί και βγάζει προσωρινά – αυτό θα φανεί – τα προς το ζην. Για εκείνον όμως εκτός από τις πολλές αναγνώσεις και τα αμέτρητα βιβλία που έχει στα συρτάρια του μυαλού του ως μία άλλη πνευματική τράπεζα, το να παρέχεις συμβουλή και να γνωρίζεις ανθρώπους που εκφράζουν την επιθυμία να δοκιμάσουν μία τέτοιου είδους θεραπεία είναι εκ των ων ουκ άνευ και ίσως αν δεν είχε θέμα οικονομικό να το έκανε και αφιλοκερδώς. Όλο το βιβλίο πραγματεύεται αυτό το ιδεατό που είχε κάποτε πει και ο Κομφούκιος, δηλαδή βρες μια δουλειά που σου αρέσει και δεν θα ξαναδουλέψεις ποτέ. Αυτό ουσιαστικά πραγματοποιεί ο Βίντσε και στην πόρτα της κατοικίας του προστρέχουν πολλοί προς αναζήτηση ευτυχίας.

Έχοντας στη φαρέτρα του τα δικά του τόξα γνώσης και στον ανθισμένο κήπο του ένα μεγάλο φυτώριο βιβλίων δέχεται ανθρώπους στο μικρό διαμέρισμά του και συζητά μαζί τους διάφορα θέματα προσφέροντάς τους στο τέλος μία ρομαντική λύση στο πρόβλημά τους, δηλαδή την ανάγνωση ενός συγκεκριμένου βιβλίου από τα πολλά που κοσμούν τον πνευματικό του κόσμο. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει κατάλογος με όλα τα βιβλία που αναφέρονται εντός των σελίδων και στα οποία μπορεί κανείς να καταφύγει σε αναζήτηση της λύσης του δικού του γρίφου. Βιβλία κλασικά και διαχρονικά, βιβλία πιο σύγχρονα, βιβλία που θα αποτελέσουν πηγή ευδαιμονίας και απόλαυσης για κάθε απαιτητικό αναγνώστη και θα γίνουν ο φάρος της δικής του καταπράυνσης.

Το βιβλίο, όμορφα μεταφρασμένο από τη Δήμητρα Δότση, είναι ένα εγχειρίδιο για κάθε βιβλιόφιλο αλλά και για κάθε αναγνώστη που μπορεί να δει το βιβλίο ως μία ευκαιρία να αλλάξει η ζωή του. Γιατί η επιτυχία τόσο αυτού όσο και του προηγούμενου μυθιστορήματος είναι πως ο συγγραφέας πείθει τον αναγνώστη για το αγαθό της ανάγνωσης, για το γεγονός πως το βιβλίο αποτελεί εχέγγυο για καλύτερη διάθεση, για διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων και για μια πιο αισιόδοξη ματιά στα πράγματα γύρω μας. Εξαιρετικό παράδειγμα είναι όσα αναφέρει ο συγγραφέας Λόρενς Στερν στο βιβλίο του “Η ζωή και οι απόψεις του Τρίστραμ Σάντι, κυρίου από σόι”, ένα βιβλίο το οποίο ο Στάσι προτείνει και στο οποίο ο Στερν “ισχυρίζεται πως αυτό που είμαστε εξαρτάται από τις διαθέσεις και τις επιδράσεις που υπερίσχυσαν τη στιγμή της σύλληψής μας, δηλαδή από τον βαθμό της αμοιβαίας ηδονής εκείνων που μας έφεραν στον κόσμο”.

Ο μαγικός κόσμος του βιβλίου

Τα βιβλία είναι πολλές φορές το ιδανικό πεδίο για να βρούμε τον εαυτό μας εκεί, να ταυτιστούμε με κάποιον ήρωα, να βρούμε κοινά σημεία και τελικά να αντιληφθούμε πως δεν είμαστε μόνοι και πως το πρόβλημά μας το μοιράζεται εξίσου με μας και κάποιος άλλος. Όταν η κυρία Τζοβάνα Μπαλντίνι τον επισκέπτεται όπως πολλοί άλλοι για να του ζητήσει την βοήθεια στην αναζήτηση ενός συγκεκριμένου βιβλίου που θα βοηθήσει με την σειρά του τον άρρωστο αδελφό της να αισθανθεί καλύτερα ,εκείνος το αναλαμβάνει πολύ θερμά και προσπαθεί με κάθε τρόπο να το αναζητήσει. Λειτουργεί με όρους ιατρικούς σαν τον γιατρό δηλαδή που αναζητά την καλύτερη δυνατή θεραπεία ώστε ο ασθενής του να ξαλαφρώσει και να του απαλυνθεί ο πόνος. Ο Βίντσε δεν είναι ένας επίσημος επαγγελματίας του βιβλίου, έχει όμως ζήλο και μεράκι, τρέφει σεβασμό για τον άνθρωπο και για τους συγγραφείς, είναι από μόνος του μία εγκυκλοπαίδεια και έχει διαβάσει τόσο που τελικά λειτουργεί εξαιρετικά και οι άνθρωποι τον εμπιστεύονται.

Ο Βίντσε ως χαρακτήρας έχει την ιδιοσυγκρασία του περίεργου, εκείνου δηλαδή που επιθυμεί να πάει παραπέρα, να μη μείνει στάσιμος στα κεκτημένα αλλά να αναζητήσει τον παρακάτω σταθμό προς αποβίβαση. Για αυτό, είναι και ο ίδιος δεκτικός στις συμβουλές των ανθρώπων που προσφεύγουν σε αυτόν για βοήθεια και είναι εκείνος που τους ζητάει να του συστήσουν κάποιο βιβλίο για να διευρύνει τους δικούς του ορίζοντες. Είναι η προσωποποίηση του ερευνητή που δεν επαναπαύεται, που δεν εφησυχάζει, που συνεχώς θέτει τα πάντα υπό αμφιβολία και το βιβλίο είναι ο σύμμαχος του στο δρόμο αυτό. Το μονοπάτι της γνώσης είναι ατελείωτο και ο ίδιος είναι εθισμένος στην λογοτεχνία επιβεβαιώνοντας όσα δηλώνει ο Τζόρτζο Μανγκανέλι: “Η λογοτεχνία είναι νεύρωση και γι’ αυτό είναι τόσο απαραίτητη για τον σύγχρονο πολιτισμό επειδή ακριβώς είναι το όνειρό του, το σύμπτωμά του”.               

“… η ίδια η βιβλιοθήκη ήταν ένα πελώριο ζώο που άσθμαινε, μ’ ένα πνευμονικό σύστημα στο οποίο έπρεπε να προσαρμοστώ αν ήθελα να διεισδύσω στα μυστήριά της, στη σιωπή της…”

“… αν θέλουμε να βρούμε αυτό που πιστεύουμε πως έχουμε χάσει, τότε πρέπει να ξεκινάμε ορμώμενοι από τις λέξεις…”