Οι Μυκήνες, ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς επισκέπτες κάθε χρόνο καθώς αδημονούν να γνωρίσουν τον τόπο όπου άλλοτε έδρασε ένας από τους επιφανέστερους πολιτισμούς που δυστυχώς χάθηκε κάτω από αδιευκρίνιστες έως σήμερα συνθήκες. Συνέχεια κατά κάποιον περίεργο τρόπο του Μινωικού πολιτισμού, καθώς είχαν κοινά στοιχεία τόσο πολιτιστικά όσο και κοινωνικά, ο μυκηναϊκός πολιτισμός που σήμερα συναντάμε στην ομώνυμη πόλη κοντά στην Επίδαυρο – άλλος εμβληματικός τόπος πολιτισμού και παραγωγής πνεύματος – και ακόμα κοντύτερα στο Ναύπλιο, συνεχίζει να εκπλήσσει τους επισκέπτες και τους ερευνητές με το μεγαλείο που εκπέμπει.
Το εξαιρετικό αυτό πόνημα, γραμμένο με μεράκι και ζήλο, αλλά και έπειτα από εμπεριστατωμένη και άρτια επιστημονική έρευνα, είναι πλούσιο σε εικόνες και τεκμήρια, ενέχει ακριβείς λεπτομέρειες ώστε ο σύγχρονος πολίτης από όπου και αν προέρχεται – να σημειωθεί πως κυκλοφορεί και στα αγγλικά – να επικοινωνήσει νοερά με τον άνθρωπο του τότε και τον πολιτισμό του και να συνδεθεί με έναν κόσμο από τον οποίο απέχουμε τρία και παραπάνω χιλιάδες χρόνια. Πρόκειται για έναν οικουμενικό τόπο που προσκαλεί κάθε επισκέπτη να τον ανακαλύψει και να του ψιθυρίσει τα δικά του μυστικά. Για αυτό και το βιβλίο αυτό, ως ένα χρησιμότατο εργαλείο μύησης αποτελεί έναν πρώτης τάξεως πλήρη οδηγό καθοδήγησης στον αρχαιολογικό χώρο όσο και το υπέροχο μουσείο που ταιριάζει απόλυτα στο περιβάλλον. Και να σημειωθεί πάνω από όλα πως συμβάλλει τα μέγιστα ώστε ο αναγνώστης του σήμερα να γίνει κοινωνός της ιστορίας των Μυκηναίων που άφησαν το στίγμα τους μέχρι και σήμερα.
Ένας τόπος ιερός που αντέχει στον χρόνο
Οι δύο κυρίες συγγραφείς, η κ. Παπαδημητρίου και η κ. Σπαθάρη, που ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας αυτό το αναμφίβολα απαιτητικό σύγγραμμα και να εκλαϊκεύσουν όσο είναι αυτό δυνατόν την ιστορική έρευνα τόσο για τον μελετητή όσο και για τον απλό αναγνώστη, έχουν επιτελέσει ένα σπουδαίο έργο. Είναι ένα έργο που αξίζει να μνημονευτεί και να μελετηθεί εις βάθος για να τιμήσουμε την προσπάθεια των δύο επιστημόνων που αφοσιώθηκαν στην ανάδειξη αυτού του σημαντικού τόπου. Αλλά και για τον επιπρόσθετο λόγο πως η ιστορία μας και ο πολιτισμός μας, ειδικά για εμάς που ζούμε στον ίδιο τόπο που έζησαν και αυτοί οι πολιτισμοί συνέχεια των οποίων ελπίζουμε πως είμαστε και εμείς, είναι το μόνο άρμα και η μόνη κινητήρια δύναμή μας μέσα από την οποία οφείλουμε να αντλήσουμε συμπεράσματα και διδαχές.
Το βιβλίο παρέχει πλουσιοπάροχα και δίχως επιφύλαξη πληροφορίες ακριβείς και διαφωτιστικές σχετικά με την ακμή αλλά και τους λόγους παρακμής και τελικά εξαφάνισης του μυκηναϊκού πολιτισμού υπό συνθήκες που ακόμα ερευνώνται όπως αντίστοιχα ερευνώνται και οι συνθήκες διάλυσης του μινωικού πολιτισμού που διαμορφώθηκε νωρίτερα στον χρόνο. Ο αναγνώστης θα διαβάσει μέσα από τις σελίδες αυτής της σπουδαίας έκδοσης τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τους χρόνους εκείνους και θα περιηγηθεί στον χρόνο με ευκολία γιατί το βιβλίο είναι δομημένο ορθόδοξα σαν να βρισκόμαστε σε μία εικονική πραγματικότητα και να βρισκόμαστε επί τόπου ζώντας την ιστορία. Το μόνο σίγουρο είναι πως μετά την ανάγνωση αυτή όσοι δεν έχουν επισκεφτεί τις Μυκήνες θα το πράξουν άμεσα και όσοι την έχουν ήδη επισκεφθεί, όπως εγώ, θα το ξαναπράξουν εξίσου άμεσα. Είναι τέτοια η αίγλη του τάφου του Ατρέα και των άλλων σημείων που ο αναγνώστης στέκεται ενεός μόνο και μόνο από την ανάγνωση, πόσο μάλλον εκ του σύνεγγυς.
Στα χνάρια των Μυκηναίων
Έπειτα, τόσο οι χάρτες, οι απεικονίσεις προσομοίωσης των κτιρίων, οι εικόνες από τα κάθε λογής μοναδικά έργα τέχνης που κοσμούν τις προθήκες του μουσείου, όσο και οι φωτογραφίες από τα εξωτερικά σημεία, εκεί που ο Σλήμαν και οι άλλοι Έλληνες ανασκαφείς έφεραν στο φως τους θαλαμωτούς τάφους και τα άλλα πολύτιμα ευρήματα, όλα αυτά είναι στοιχεία που μαρτυρούν την παρουσία στην ελληνική γη ενός πολιτισμού που άνθισε σε τόσο μικρό διάστημα και άφησε παρακαταθήκη σπουδαία κληρονομιά. Ένα ελάχιστο δείγμα της σπουδαιότητας του βιβλίου αυτού είναι η αναφορά στην ιστορία της ανακάλυψης του από τον Σλήμαν ύστερα από διαδοχικές ολέθριες βεβηλώσεις που κόστισαν στις Μυκήνες την απώλεια σημαντικών για εμάς πληροφοριών δια μέσου των αιώνων που μεσολάβησαν μέχρι την απόφαση προστασίας τους από τον νόμο του 1834.
Ένα ακόμα αποδεικτικό της ανάγκης να καταφύγουμε στην ανάγνωση για να μάθουμε τα κρυμμένα μυστικά των Μυκηνών είναι η αναφορά στην ιστορία του ονόματος των Μυκηνών για το οποίο διαβάζουμε: “…Ο Όμηρος φαίνεται ότι αποδίδει την ονομασία στη Μυκήνη, μια όμορφη νύμφη που η καταγωγή της διαφέρει στις πηγές. Οι απόγονοι του Περσέως βασίλευσαν στις Μυκήνες για τρεις τουλάχιστον γενεές. Τελευταίος εκπρόσωπος της δυναστείας ήταν ο Ευρυσθεύς που επέβαλλε στον Ηρακλή την τέλεση των δώδεκα περίφημων άθλων του”. Να επισημάνω τέλος πως οι Μυκήνες διαθέτουν ένα υπέροχο και σύγχρονο Αρχαιολογικό Μουσείο που αξίζει κανείς να επισκεφθεί ξανά και ξανά για να θαυμάσει από κοντά ανεκτίμητους θησαυρούς αλλά μέχρι τότε ας περιηγηθεί σε αυτό μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου που χαρίζει γνώση και ψυχαγωγία μαζί.
“Στις αρχές του 16ου αι. π. Χ. γεννήθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός που αναδείχθηκε σε έναν από τους υψηλούς πολιτισμούς της Εποχής του Χαλκού στο Αιγαίο και θεωρείται ως ένας από τους πρώτους πολιτισμούς της Ευρώπης”.
“Η ακμαία αυτοκρατορία των Χετταίων φαίνεται πως ήταν το λίκνο της γνώσης για την κατασκευή των ασύγκριτων τεχνικών έργων του Μυκηναϊκού Πολιτισμού”.
