Η ιστορία ανέκαθεν αποτελούσε το όχημα εκείνο πάνω στο οποίο πατάει ο άνθρωπος για να γνωρίσει τον ίδιο του τον εαυτό μέσα από γεγονότα, κρίσεις και ανατροπές. Τα βιβλία αυτά που παρουσιάζονται εδώ προσφέρουν πλήθος πληροφοριών σχετικά με διαφορετικές περιόδους της Ιστορίας. Με αναφορές σε διαφορετικές περιόδους της ιστορίας και μέσα από μία πληθώρα πηγών επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές και μας ταξιδεύουν παρέα με την μηχανή του χρόνου σε όσα αξίζει να γνωρίζουμε για το παρελθόν μας. Με γνώση και αξιέπαινη ευρυμάθεια, τα βιβλία αυτά μας παίρνουν από το χέρι και μας προσφέρουν με την οπτική γωνία του ιστορικού στην αρχαιότητα, κλασική και ύστερη, τη σύγχρονη ιστορία, την τέχνη, τη θρησκεία, την πολιτική και εμπλουτίζει το πεδίο των γνώσεών μας.
Τα πρόσωπα της Ιστορίας είναι συνυφασμένα με τις τύχες των λαών, πρόσωπα που άλλαξαν προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο τον ρου της ιστορίας και τον επηρέασαν καίρια με τις σωστές ή λανθασμένες αποφάσεις της. Η ιστορία μάς διδάσκει και μας θυμίζει πώς να αποφεύγουμε τα λάθη του παρελθόντος, πολλές φορές όμως μας θυμίζει και το πόσο τρωτοί είμαστε, πόσο εύθραυστοι είμαστε, πόσο αδύναμοι είμαστε. Η Ιστορία είναι όμως και αμείλικτη και διορθωτική πολλές φορές, τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους και φέρνει στο προσκήνιο όλα εκείνα που κάποιος θα ήθελε να μείνουν εν κρυπτώ.
Η επιστήμη της Ιστορίας είναι εδώ για να ανατρέχουμε κάθε στιγμή σε αυτήν και να την συμβουλευόμαστε, να μαθαίνουμε τι συνέβη στο παρελθόν και τι μέλλει γενέσθαι στο άμεσο και απώτερο μέλλον, είναι η σοφή μητέρα όλων μας. Διότι οι εποχές μπορεί να αλλάζουν, οι άνθρωποι όμως όχι. Στο δεύτερο μέρος του άρθρου μας παρουσιάζονται ακόμη περισσότερα βιβλία που αφορούν σε πολύ μακρινές αλλά και σε πιο πρόσφατες περιόδους της Ιστορίας μέσα από τις οποίες γινόμαστε σοφότεροι και αντιλαμβανόμαστε τι μπορούμε να πετύχουμε δίχως πολέμους και με περισσότερη ειρήνη και ομόνοια. Ο άνθρωπος πάντα θα παραμένει ικανός για το καλύτερο και το χειρότερο και η Ιστορία είναι η τρανή απόδειξη αυτού!
Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος, Εθνική ολοκλήρωση και διχόνοια, Εκδόσεις Πατάκη
Ο σπουδαίος ιστορικός Γιώργος Μαυρογορδάτος “ξαναγράφει” την ιστορία της Ελλάδας με αφορμή τον εορτασμό των 200 χρόνων από την ίδρυση του Νεοελληνικού κράτους. Μετά την εθνική ολοκλήρωση και την σύσταση του Νεοελληνικού κράτους και παρά τις μετεπαναστατικές συγκρούσεις που προέκυψαν, η Ελλάδα θα ανθίσει έως ότου θα έρθει η περίοδος 1912-1922 που περιλαμβάνει και τον ολέθριο Εθνικό διχασμό και μια σκοτεινή περίοδο αν εξαιρέσει κανείς τα επιτεύγματα και τις επιτυχίες του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και την συνθήκη των Βερσαλλιών. Ο ιστοριογράφος επιχειρεί μία πολύ φιλόδοξη αναδρομή στον χρόνο φωτίζοντας την ελληνική ιστορία με ματιές και σε όσα εκτυλίσσονται στο παγκόσμιο στερέωμα, μέρος του οποίου είναι και η Ελλάδα. Ο 20ος αιώνας θα βρει την Ελλάδα να λαμβάνει μέρος σε δύο Παγκόσμιους πολέμους μέσα από τους οποίους θα αναζητήσει κέρδη και απώλειες και μετά τον σπαρακτικό εμφύλιο πόλεμο θα προσπαθήσει να ορθώσει και πάλι το ανάστημά της. Τα επόμενα χρόνια πολύ ταραγμένα με πολλές αλλαγές και πολιτικές συγκρούσεις.
Κρίστοφερ Μ. Γουντχάουζ, Φιλέλληνες, Εκδόσεις Μίνωας
Μία σπουδαία φυσιογνωμία, ένας γενναίος στρατιώτης κατά του φασισμού, ένας περήφανος αντιστασιακός, ένας αφοσιωμένος μυστικός πράκτορας και ένας ταγμένος κοινοβουλευτικός είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά που μπορεί κανείς να προσδώσει στον Γούντχαους που έφυγε από τη ζωή πριν σχεδόν 20 χρόνια. Και όμως η σφραγίδα του στην πολιτική και την ιστορία έχει μείνει ανεξίτηλη χάρη στις πολυποίκιλες δράσεις εντός και κυρίως εκτός Βρετανίας αλλά και στο πλούσιο συγγραφικό του έργο που έχει ως επίκεντρο την Ελλάδα. Συμμετείχε στην Αντίσταση των Ελλήνων ενάντια στους Ναζί, αντιστάθηκε σθεναρά απέναντι στη Δικτατορία των Συνταγματαρχών, γενικότερα θα υπερασπιστεί τη Δημοκρατία και τις ελευθερίες της. Στο βιβλίο αυτό ο αναγνώστης θα ανακαλύψει την έρευνά του σχετικά με το θέμα του φιλελληνισμού όπου και καταγράφει τόσες πολλές πτυχές αυτού του κινήματος.
Alev Scott & Ανδρονίκη Μακρή, Ισχύς και λαός, Εκδόσεις Διόπτρα
Ένα σπουδαίο βιβλίο παρουσιάζεται στο ελληνικό και αποτελεί μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να γίνει ένα ανάγνωσμα αγαπημένο. Διαθέτει όλες εκείνες τις πληροφορίες για την ένδοξη και πλούσια σε γεγονότα Αρχαία Ελληνική Ιστορία από την οποία αντλούμε διδαχές μέχρι και σήμερα και την οποία οφείλουμε να γνωρίζουμε και να μεταλαμπαδεύουμε. Φωτίζονται όλες οι εκφάνσεις της, δηλαδή ο πολιτισμός, οι θεσμοί, η πολιτική, τα πρόσωπα που την διαμόρφωσαν, η θρησκεία, οι πόλεμοι που τόσο πολύ καθόρισαν τη μοίρα των Ελλήνων. Το βιβλίο καλύπτει και διατρέχει το σύνολο των γεγονότων που θεμελίωσαν την Αθηναϊκή δημοκρατία και την μεταμόρφωσαν σε έναν ισχυρό πόλο ευζωίας. Οι δύο συγγραφείς, με μορφή εύληπτη και εξαιρετικά διαφωτιστική, μας μεταφέρουν στο χρόνο μέσα από έγκριτες αναφορές και έγκυρες βιβλιογραφικές πηγές. Ένα βιβλίο που φωτίζει το παρελθόν μας και αξίζει να μελετηθεί όχι μία αλλά πολλές φορές!
William H. McNeill, Βενετία, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Με μία ιστορία δέκα τουλάχιστον αιώνων, η Βενετία τοποθετείται σε πρώτη προβολή σε αυτό το εμβληματικό πόνημα που ρίχνει φως στην ιστορία αυτής της σπουδαίας πόλης. Σε αυτήν την πόλη έδρασαν και μεγαλούργησαν σπουδαίοι δημιουργοί όπως ο Καναλέτο, ο οποίος και φιλοτέχνησε την πόλη μέσα από τους περίφημους πίνακες του, όπως για παράδειγμα την πλατεία Σαν Μάρκο και άλλα τοπόσημα. Αλλά και αυτήν την πόλη επέλεξε ο Σαίξπηρ για να γράψει τον περίφημο έμπορο της Βενετίας, ένα κορυφαίο του έργο που συγκινεί τους θεατές ακόμα και σήμερα. Η Βενετία υπήρξε ομφαλός και κέντρο εμπορικό μεταξύ Ανατολής και Δύσης, μία πόλη κόσμημα, μία πόλη μύθος που αυτό το βιβλίο αναδεικνύει. Ο συγγραφέας περπατά στα σοκάκια της ιστορίας της και σαγηνεύει τον αναγνώστη με το πλήθος των αναφορών του.
Βασίλι Γκρόσμαν, Η κόλαση της Τρεμπλίνκα, Εκδόσεις Άγρα
Ο Βασίλι Γκρόσμαν είναι, για όσους δεν γνωρίζουν, ο συγγραφέας του αριστουργηματικού “Ζωή και πεπρωμένο” που συγκαταλέγεται στα κορυφαία μυθιστορήματα του πολύκροτου και άστατου 20ου αιώνα, ενός αιώνα που βάφτηκε με αίμα και θάνατο για να εξυπηρετήσει τις διαθέσεις αδίστακτων εξουσιαστών που καρπώθηκαν την εξουσία και ανελίχθηκαν σε μία εποχή ανασφαλή και επισφαλή. Συγγραφέας, ανταποκριτής και μάχιμος αγωνιστής εξορίστηκε, όπως πολλοί που κατέκριναν το καθεστώς Στάλιν. Σε αυτό το βιβλίο, ο Γκρόσμαν καταγράφει μέσα από μια συγκλονιστική μαρτυρία τα όσα ο ίδιος έζησε από πρώτο χέρι στην κόλαση του στρατοπέδου συγκέντρωσης της Τρεμπλίνκα, ένα κολαστήριο εφάμιλλο εκείνων του Νταχάου και του Άουσβιτς, ένας τόπος βασανιστηρίων όπου η κόλαση του Δάντη ξαναγράφεται.
Δημήτρης Ψαρράς, Πώς συλλογάται ο Ρήγας, Πόλις
Σε αυτήν την ξεχωριστή μελέτη, ο Δημήτρης Ψαράς αποκαλύπτει πτυχές της ζωής του μοναδικού Ρήγα Φεραίου και μας φέρνει πιο κοντά στο έργο και τη ζωή αυτού του πραγματικού επαναστάτη του μυαλού και του λόγου, ο οποίος προσπάθησε με το πνεύμα του και την δράση του να συνδράμει στην απελευθέρωση του γένους. Το όραμα του Ρήγα Βελεστινλή υπήρξε ιερό, γενναίο και οξυδερκές, η φιλοδοξία του ήταν να ενώσει όλους τους λαούς των Βαλκανίων υπό την ίδια σκέπη και να εμποτίσει τις ιδέες για απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό με όλα όσα ο ίδιος είχε μελετήσει σε σχέση με τον Διαφωτισμό. Πεφωτισμένος ηγέτης και μάρτυρας του αγώνα που πλήρωσε με τη ζωή του αυτή την αδήριτη ανάγκη για ελευθερία και άλλα ιδανικά, υπήρξε αδιαμφισβήτητα από εκείνους που άναψαν την φλόγα για να αποτιναχτεί η μέγγενη της σκλαβιάς.
Τζοσάια Όμπερ, Η άνοδος και η πτώση της Κλασικής Ελλάδας, Εκδόσεις Δώμα
Χάρη στις εκδόσεις Δώμα, οι Έλληνες αναγνώστες έχουν το μοναδικό προνόμιο να διαβάσουν αυτό το σπουδαίο βιβλίο που έρχεται να αποτελέσει έναν ακόμη θεμελιώδη λίθο στην ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας. Ο συγγραφέας και ερευνητής Τζοσάια Όμπερ, με ζήλο, αφοσίωση και μεράκι διέτρεξε τον ρου της ιστορίας της Κλασικής Ελλάδας και φρόντισε να μας προσφέρει ένα βιβλίο διαμάντι, ένα ξεχωριστό ιστορικό πόνημα με το οποίο μαθαίνουμε μέσα από μία εντελώς φρέσκια ματιά για την πολιτική και οικονομική ιστορία του χρυσού αιώνα του Περικλή που γέννησε το πολίτευμα της Δημοκρατίας, ανέδειξε τις τέχνες της αρχιτεκτονικής, της κεραμικής και της γλυπτικής, μία περίοδο λαμπρή που ανέδειξε φιλοσόφους, συγγραφείς. Η άνθηση της Κλασικής Ελλάδας υπήρξε για τον κόσμο ένα φως ελπίδας και αναγέννησης, μία αχτίδα φωτός που ποτέ δεν έπαψε να εμπνέει τα σύγχρονα κράτη και τον κόσμο του σήμερα.
