Φέτος είναι η χρονιά των εορτασμών καθώς ο απανταχού Ελληνισμός θα γιορτάσει σε λίγες μέρες τα 200 χρόνια από την εθνική παλιγγενεσία μέσα σε κλίμα υπερηφάνειας και συλλογισμού για το μέλλον. Ήδη η επιτροπή που έχει συσταθεί από πέρυσι προετοιμάζει τις εργασίες για τη διάδοση της συμπλήρωσης των δύο αιώνων ύπαρξης του Νεοελληνικού κράτους και η συγκυρία είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να αναστοχαστούμε εαυτούς και αλλήλους και να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας στον κόσμο που συνεχώς αλλάζει. Ο αγώνας των Ελλήνων ήταν προϊόν μακρόχρονης προσπάθειας στο εσωτερικό της επικράτειας αλλά και μέσα από τις παροικίες της ελληνικής διασποράς που προετοίμαζε χρόνια πριν τον αγώνα για αποτίναξη του τουρκικού ζυγού ύστερα από 400 χρόνια σκλαβιάς. Ανά τη χώρα μικρές ομάδες ανθρώπων άρχισαν να οργανώνονται και να συντονίζουν τις δράσεις τους με απώτερο στόχο να κινητοποιήσουν όλο τον πληθυσμό για τον υπέρ πάντων αγώνα.
Ο εχθρός δεν είχε λάβει γνώση και δεν είχε αντιληφθεί τη δυναμική αυτού του κινήματος που διψούσε για ελευθερία και ανεξαρτησία και για αυτό εξεπλάγη από την αντίσταση, το θάρρος και το ασίγαστο πάθος για μάχη κατά του κατακτητή. Στο διάστημα του πολέμου αυτού οι Έλληνες αγωνιστές, οι ένδοξοι πολεμιστές – πολλοί από αυτούς έπεσαν ηρωικά για την πατρίδα – όπως ο Αθανάσιος Διάκος, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, η Μαντώ Μαυρογένους και όλοι οι υπόλοιποι ήρωες της Ελληνικής επανάστασης είχαν στο πλευρό τους και πολλούς Ευρωπαίους Φιλέλληνες που πάλεψαν στο πλευρό τους και βοήθησαν ηθικά και οικονομικά τον αγώνα αυτό. Διανοούμενοι, συγγραφείς, ποιητές και πολιτικοί άνδρες στάθηκαν αρωγοί και συμπαραστάτες και με το έργο τους το συγγραφικό ή με την ίδια τους την παρουσία πολέμησαν στο πλευρό των Ελλήνων, χαρακτηριστικότερη περίπτωση ο Λόρδος Μπάιρον που σκοτώθηκε.
Αθανάσιος Συροπλάκης, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ο αγώνας που έδωσαν οι Έλληνες για να μπορέσουν να ξεφύγουν από την σκλαβιά των Τούρκων και να αποκτήσουν και πάλι την πατρίδα τους υπό τον έλεγχό τους και να γευτούν τους καρπούς της ελευθερίας χρειάστηκε ανθρώπους σαν τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Το γεγονός πως μέλη της οικογένειάς του προχώρησαν στην δολοφονία του Κυβερνήτη Καποδίστρια αδικεί τον ρόλο του στην προετοιμασία και την εξέλιξη του αγώνα. Η συμβολή του υπήρξε καθοριστική γιατί ας μην ξεχνάμε πως είχε ηγετική θέση και πάντα υπήρξε ένας θερμός υποστηρικτής της ισχύς εν τη ενώσει για αυτό και εναντιώθηκε μετά την απελευθέρωση σε εμφυλιακές διαμάχες που ακύρωναν ουσιαστικά ό,τι ο Ελληνισμός είχε καταφέρει με πείσμα και αίμα τόσα χρόνια.
Κώστας Σταμάτης (επιμέλεια έκδοσης), Η ποίηση της Ελληνικής Επανάστασης 1821, Εκδόσεις Πατάκη
Ο πόλεμος της ανεξαρτησίας, η ιστορία της Εθνικής παλιγγενεσίας δεν θα μπορούσε να μην είχε γεννήσει ύμνους, τραγούδια και ποιήματα για τους ήρωες και τους συμμετέχοντες στον αγώνα που έδωσαν τα πάντα για το ιδανικό της ελευθερίας. Αυτοί που ουσιαστικά έδωσαν στον αγώνα τον εαυτό τους και υπερασπίστηκαν τα όσια και τα ιερά δεν θα μπορούσαν να μην υμνηθούν μέσα από την ποίηση και το τραγούδι. Αυτή η υπέροχη και πλούσια έκδοση ουσιαστικά είναι ένας οδηγός για να γνωρίσει το ελληνικό κοινό την ποίηση που είναι αφιερωμένη στα επιτεύγματα των ηρώων και έτσι ποιητές όπως ο Κάλβος, ο Σολωμός αλλά και πιο σύγχρονοι όπως ο Σεφέρης, ο Γκάτσος και τόσοι άλλοι έχουν αφήσει παρακαταθήκη ποιήματα που τώρα ξαναγεννιούνται!
Tudor Dinu, Μόδα και πολυτέλεια στη Βλαχία της Ελληνικής Επανάστασης, Εκδόσεις Ακρίτας
Η ιδέα της Ελληνικής Επανάστασης και ο αγώνας για την κατάκτηση της ελευθερίας ύστερα από σχεδόν 400 χρόνια σκλαβιάς έλαβε σάρκα και οστά στις λεγόμενες Παραδουνάβιες ηγεμονίες. Εκεί ο Ρήγας Φεραίος έδρασε και βρήκε τραγικό θάνατο, από εκεί ξεκίνησαν οι αδελφοί Υψηλάντη και συμμετείχαν ενεργά στο όνειρο των σκλαβωμένων Ελλήνων για την ελευθερία που τόσο ποθούσαν. Σε εκείνες τις πόλεις όπως το Ιάσιο, η Οδησσός και τόσες άλλες γράφτηκαν οι σελίδες της ένδοξης ιστορίας και εκεί οι άνθρωποι έχτισαν με κόπο και ιδρώτα περιουσίες και απέκτησαν χρήματα που τα περισσότερα δόθηκαν για την οργάνωση του αγώνα. Αυτό το βιβλίο κόσμημα είναι ένα αφιέρωμα σε εκείνες τις οικογένειες της Βλαχίας, στα ενδυματολογικά και άλλα λαογραφικά χαρακτηριστικά όπως εικόνες και προσωπογραφίες που αποτυπώνουν τα πρόσωπα των οικογενειών. Γιατί οι άνθρωποι αν και μακριά από την πατρίδα τους δεν ξέχασαν ποτέ τις παραδόσεις τους και την θρησκεία τους.
Κρίστοφερ Μ. Γουντχάουζ, Φιλέλληνες, Εκδόσεις Μίνωας
Μία σπουδαία φυσιογνωμία, ένας γενναίος στρατιώτης κατά του φασισμού, ένας περήφανος αντιστασιακός, ένας αφοσιωμένος μυστικός πράκτορας και ένας ταγμένος κοινοβουλευτικός είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά που μπορεί κανείς να προσδώσει στον Γούντχαουζ που έφυγε από τη ζωή πριν σχεδόν 20 χρόνια. Και όμως η σφραγίδα του στην πολιτική και την ιστορία έχει μείνει ανεξίτηλη χάρη στις πολυποίκιλες δράσεις εντός και κυρίως εκτός Βρετανίας αλλά και στο πλούσιο συγγραφικό του έργο που έχει ως επίκεντρο την Ελλάδα. Συμμετείχε στην Αντίσταση των Ελλήνων ενάντια στους Ναζί, αντιστάθηκε σθεναρά απέναντι στη Δικτατορία των Συνταγματαρχών, γενικότερα θα υπερασπιστεί τη Δημοκρατία και τις ελευθερίες της. Στο βιβλίο αυτό ο αναγνώστης θα ανακαλύψει την έρευνά του σχετικά με το θέμα του φιλελληνισμού όπου και καταγράφει τόσες πολλές πτυχές αυτού του κινήματος.
Στάθης Γουργούρης, Έθνος-όνειρο. Διαφωτισμός και θέσμιση της σύγχρονης Ελλάδας, Εκδόσεις Κριτική
Το κίνημα του Διαφωτισμού, αυτό το κίνημα που εκδηλώθηκε τελικά σε όλη την Ευρώπη ξεχωρίζει από όλα τα προηγούμενα κινήματα διανοουμένων από το γεγονός πως επηρέασε ούτε λίγο ούτε πολύ το ευρύ κοινό. Οι πολιτικές και φιλοσοφικές συζητήσεις υπερβαίνουν τα μέχρι τότε στενά όρια του κύκλου των συγγραφέων και των ανθρώπων των γραμμάτων και γίνονται πλέον υπόθεση και του λαού. Το όνειρο των Ελλήνων για ελευθερία δεν θα μπορούσε να μην επηρεαστεί από τις ιδέες του κινήματος αυτού και οι λόγιοι Έλληνες, οι περισσότεροι εκ των οποίων ζούσαν εκτός της σκλαβωμένης ελληνικής επικράτειας, δεν θα μπορούσαν να μην αντλήσουν σκέψεις από την εδραίωσή του, η φλόγα είχε ήδη ανάψει. Πλέον, απέμενε οι ιδέες αυτές να εμποτίσουν το όνειρο αυτό για διεκδίκηση και θέσπιση ενός Έθνους δικαίου με δικούς του νόμους και δικές του πολιτικές βάσεις.
Γιάννης Μηλιός, 1821 Ιχνηλατώντας το έθνος, το κράτος και τη μεγάλη ιδέα, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια
Μέσα από αυτό τη μελέτη παρουσιάζεται ένα συνολικό πανόραμα του κοινού στόχου που δεν ήταν άλλος από την συγκρότηση ενός ελεύθερου και ανεξάρτητου πια Ελληνικού κράτους. Ο Εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας βρήκε αδιαμφισβήτητα τους Έλληνες ενωμένους για έναν κοινό σκοπό όπως κάποτε είχε βρει Αθηναίους και Σπαρτιάτες ενωμένους απέναντι στον κοινό εχθρό που άκουγε στο όνομα Πέρσες. Ωστόσο, μετά το πέρας της Ελληνικής επανάστασης και με το τέλος του αγώνα άρχισαν οι έριδες μεταξύ των διαφορετικών ομάδων ανά την επικράτεια, η κάθε μία από τις οποίες είχε διαφορετικές βλέψεις για την επόμενη μέρα και πολλές φορές μάλιστα τα συμφέροντα έρχονταν να συγκρουστούν μεταξύ τους με ολέθριες συνέπειες για το μέλλον του εγχειρήματος. Αυτό που καταγράφεται σε αυτό το ιστορικό πόνημα είναι εν τούτοις η επιτυχία, έστω και με δυσκολίες, σύστασης ενός αυτόνομου Ελληνικού κράτους που θα όριζε πια μόνο του ή σχεδόν μόνο του τις τύχες του.
Γιώργος Μαργαρίτης, Ενάντια σε φρούρια και τείχη, Εκδόσεις Διόπτρα
Είναι λίγο πολύ γνωστή η ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης και των όσων συνέβησαν σε γενικό πλαίσιο. Ωστόσο, μέσα από βιβλία όπως αυτό μπορεί ο επίμονος και διψασμένος αναγνώστης να κατανοήσει καλύτερα το μέγεθος της επιτυχίας του εγχειρήματος που έλαβε την τελική του μορφή 200 χρόνια πριν και κατέληξε τελικά να γίνει ύμνος ελευθερίας για όλους τους σκλαβωμένους λαούς. Ο συγγραφέας μας ταξιδεύει λοιπόν πίσω στα γεγονότα, τα τόσο σημαντικά και μέσα από ένα πόνημα αξιέπαινο μαθαίνουμε για όλο το χρονικό που προηγήθηκε μέχρι να φτάσουμε στην εξώθηση των Τούρκων από τα ελληνικά χώματα. Το βιβλίο βρίθει πολλών αναφορών που μας προσφέρουν την δυνατότητα να έχουμε μία πλήρη και λεπτομερή εικόνα των όσων συνέβησαν.
