Η ζωγραφική ως τέχνη είναι αρχαιότατη, είναι μία τέχνη μοναδική και ιδιαίτερα σαγηνευτική στον τρόπο που απεικονίζονται πρόσωπα και αντικείμενα. Έχει βάθος στον χρόνο και ήδη προέρχεται από τότε που ανακαλύφθηκαν οι προϊστορικές απεικονίσεις στο περίφημο σπήλαιο Λασκώ, τοιχογραφίες που έχουν αποκληθεί ως “Καπέλα Σιξτίνα των τοιχογραφιών”. Μέσα στον χρόνο η ζωγραφική εξελίχθηκε, οι δημιουργοί καινοτόμησαν, πρωτοπόρησαν, επαναστάτησαν κατά μία έννοια. Ο κόσμος της ζωγραφικής πέρασε από διάφορες περιόδους με τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα να γίνονται σημείο αναφοράς της, με τα κοινωνικά δρώμενα να απασχολούν τους δημιουργούς και εικαστικούς, με τη θρησκεία να επηρεάζει πολλούς από αυτούς αλλά και τη φύση να εμπνέει άλλους, χαρίζοντάς μας σε όλες τις περιπτώσεις πίνακες μοναδικής ομορφιάς.
Τα ονόματα που θα μπορούσαν να αναφερθούν να παραθέσω είναι πραγματικά αμέτρητα και θα χρειάζονταν πολλές σελίδες για να καταγραφούν. Ωστόσο, παραθέτω την παρακάτω αναφορά: “Δεν μπορώ να κάνω διάκριση ανάμεσα στον τρόπο που αισθάνομαι τη ζωή και όλες τις εκδηλώσεις της και στον τρόπο που την ερμηνεύω. Μορφή και περιεχόμενο αλληλένδετα μέσα μου, χωρίς ιεραρχία, μαζί δίνουν όλο τον όγκο της ζωγραφικής μου έκφρασης” είχε πει κάποτε ο σπουδαίος Ματίς και ο ίδιος αυτό που επιθυμούσε ήταν η ζωγραφική του να είναι για τον θεατή αναπαυτική σαν πολυθρόνα ενώ ο σύγχρονός του Πικάσο είχε δηλώσει πως η έμπνευση υπάρχει αρκεί να σε βρει να δουλεύεις. Αποτίνω φόρο τιμής στους ζωγράφους μέσα από ξεχωριστά βιβλία που μας μιλάνε κατευθείαν στην ψυχή και την καρδιά και μας βοηθούν να κατανοήσουμε λίγο καλύτερα την ψυχοσύνθεση της τέχνης αυτής που χρειάζεται αγάπη, μεράκι, αφοσίωση και επιμονή.
Τζούλιαν Μπαρνς, Ο άνδρας με τον κόκκινο μανδύα, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ο “υπαίτιος” αυτού του τόσο υπέροχου και σαγηνευτικού πίνακα είναι ο Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ, ο οποίος και φιλοτέχνησε την προσωπογραφία αυτής της σημαντικής προσωπικότητας του 19ου αιώνα που είχε στη κατοχή του πλήθος έργων ανεκτίμητης αξίας και συγκέντρωνε στο πρόσωπό του εκατοντάδες κολακευτικά σχόλια ειδικά από τις γυναίκες, τις οποίες και γοήτευε με το ανάστημά του, το χαμόγελό του, την ιδιοσυγκρασία του, την λάμψη του χαρακτήρα του. Ο Τζούλιαν Μπαρνς, εξειδικευμένος αφηγητής και μοναδικός στο να εξιστορεί τέτοιες ιστορίες από το παρελθόν όπως έκανε και στον Αχό της εποχής, καταγράφει σε αυτό το βιβλίο ένα μωσαϊκό γεγονότων, προσώπων και εικόνων από τον μακρινό πλέον 19ο αιώνα και μας μεταφέρει νοερά σε ένα ταξίδι όπου η τέχνη και η ιατρική είναι οι δύο έρωτες του Πότσι.
Charles Baudelaire, Ο ζωγράφος της μοντέρνας ζωής, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Ο συγγραφέας των “Ανθών του Κακού” Σαρλ Μπωντλαίρ, στο ολιγοσέλιδο αλλά πολύ σημαντικό δοκίμιο “Ο ζωγράφος της μοντέρνας ζωής” πραγματεύεται ποικίλα θέματα που τον απασχολούν σε σχέση με την αισθητική. Η γραφή του ακολουθεί και εδώ το αίσθημα ευθύνης και τις αρχές που διέπουν τη φιλοσοφία του, τον τρόπο αντίληψής του για τις τέχνες την εποχή των καλλιτεχνικών ζυμώσεων. Με επίκεντρο τον εξαίρετο ζωγράφο Constantin Guys, τον οποίο βέβαια δεν κατονομάζει, μετά από επιθυμία του ίδιου του ζωγράφου να διατηρήσει την ανωνυμία του, αλλά εκθειάζει, περιπλανιέται στα σοκάκια του δανδισμού, της μόδας, της ομορφιάς αλλά υπεισέρχεται πάντα υπό το πρίσμα των τεχνών και σε πιο ευαίσθητα θέματα όπως ο πόλεμος και η απεικόνισή του, η θέση της γυναίκας, η έννοια της νεωτερικότητας. Πρωτοπόρος και τολμηρός, ο Μπωντλαίρ δεν φείδεται λόγων και προκαλεί την εποχή του, όπως έκανε άλλωστε και ως ποιητής.
Jean Michel Guenassia, Το βαλς των δέντρων και του ουρανού, Εκδόσεις Πόλις
Ο Γκενασιά αναπτύσσει μία νέα θεωρία βάσει της οποίας ο θάνατος του Βίνσεντ προήλθε από ατύχημα με εκπυρσοκρότηση όπλου από την ανήλικη κόρη του γιατρού Γκασέ, του γιατρού που θαύμαζε τα έργα του Βαν Γκογκ και ήταν από τους κύριους συλλέκτες της περιόδου εκείνης καθώς είχε στην διάθεσή του πολλούς πίνακες ιμπρεσιονιστών και μετιμπρεσιονιστών. Η κόρη του γιατρού ήταν σφόδρα ερωτευμένη, καταγοητευμένη από την προσωπικότητα του «τρελού» Βίνσεντ και πως να μην είναι και κατανοούσε τις αδυναμίες του, τις εσωτερικές του ανησυχίες, την ζωγραφική του αγωνία και τον αγώνα του να εξουσιάσει αυτό που έβλεπε κάθε μέρα στον κόσμο έτσι ώστε να το ζωγραφίσει. Αυτό το κορίτσι ήταν η μοιραία γνωριμία του Βίνσεντ, εκείνη που τελικά άθελά της τον οδήγησε σε έναν θάνατο που εκείνον πρωτίστως τον εξυπηρετούσε και τον λύτρωσε πριν εκείνος το πράξει;
Irving Stone, Πάθος για ζωή, Εκδόσεις Γκοβόστη
Οι εκδόσεις Γκοβόστη έχουν την τύχη να έχουν εκδώσει δύο σπουδαία βιβλία που αφορούν στην ζωή του επιφανούς καταραμένου ζωγράφου Βίνσεντ Βαν Γκογκ. Το ένα βιβλίο είναι το περίφημο Πάθος για ζωή του Ίρβινγκ Στόουν, ένα βιβλίο που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1956 με πρωταγωνιστή τον αείμνηστο Κέρκ Ντάγκλας και αφηγείται με μοναδικό τρόπο την ζωή του “Ιπτάμενου Ολλανδού” και το άλλο είναι η εξαιρετικής σημασίας αλληλογραφία του Βαν Γκογκ με τον αδερφό του Τέο, ο οποίος πέθανε 6 μήνες μετά τον αδερφό του. Στο πρώτο ο Στόουν παρουσιάζει τον μοναδικό Βαν Γκογκ, ο οποίος σε όλη την διάρκεια της ζωής του βρέθηκε κοντά στους κατατρεγμένους, τους φτωχούς, τους ανθρώπους του μόχθου και της εργασίας όπως άλλωστε υπήρξε και ο ίδιος. Αν και είχε κοντά του τον αδερφό του, μόνιμο συμπαραστάτη και υποστηρικτή του έργου που χωρίς την βοήθειά του θα είχε τεράστια προβλήματα επιβίωσης, δεν εκμεταλλεύτηκε ποτέ την αδερφική αυτή στοργή παρά μόνο για τα απολύτως απαραίτητα.
Μισέλ Φουκώ, Η ζωγραφική του Μανέ, Εκδόσεις Νήσος
Στη ζωγραφική, ο Πολ Σεζάν λογίζεται ως ο πατέρας της σύγχρονης τέχνης του 20ου αιώνα, αυτός που έδωσε νόημα και σημασία στην χρήση και “κατασκευή” του πίνακα με όπλο τον απίστευτο δυναμισμό του χρώματος πάνω στον καμβά. Και όμως ο Μανέ είχε ήδη δηλώσει πως “δεν υπάρχουν γραμμές στη φύση παρά μόνο περιοχές χρωμάτων, τα οποία αντιμάχονται το ένα το άλλο”, μία δήλωση που είναι χαρακτηριστική της πρωτοπόρας φιλοσοφίας του ζωγράφου στον τρόπο χρήσης του χρώματος πριν ακόμα από τον Σεζάν. Αυτό που καταδεικνύει και ο συλλογισμός του Φουκώ και το όλο του σκεπτικό σε αυτή του την ομιλία, είναι πως ο καινοτόμος και δραστήριος Μανέ υπήρξε πριν ακόμα από την ανατολή του 20ου αιώνα, αυτός που ανακοίνωσε με τις ιδέες του όχι μόνο τον ιμπρεσιονισμό αλλά και κινήματα όπως ο κυβισμός.
