“Αυτό εδώ δεν είναι ένα βιβλίο φιλοσοφίας, δεν είναι εγχειρίδιο, ούτε δοκίμιο ούτε μυθιστόρημα, είναι μια ιστορία χειραφέτησης. Μια αφήγηση για όλους εκείνους που, μια μέρα, χρειάστηκε να αφήσουν το ήσυχο λιμάνι τους” εξομολογείται η Ρομπέρ λίγο πριν τελειώσει το βιβλίο της. Δεν είναι μια τυχαία δήλωση από μέρους της, καθώς με αφορμή την Οδύσσεια του Ομήρου ως φιλοσοφία και ως ιδέα περιπλάνησης θα περιπλανηθεί και η ίδια στην ιστορία της φιλοσοφίας και την ίδια της την ζωή, τους έρωτές της, τα σχέδιά τις, τις σχέσεις της με τους γονείς της, τους φίλους της. Ξεδιπλώνει η Μαρί Ρομπέρ στο πρώτο της βιβλίο μια πραγματική περιπέτεια σκέψης που μας εμπλουτίζει και τονώνει δίχως άλλο το είναι μας ενώ μας αιχμαλωτίζει με τον μεστό της αλλά και ταυτόχρονα λιτό της λόγο.
Η φιλοσοφία ως ένα αγαθό αναγκαίο για την ζωή μας
Η Ρομπέρ χρησιμοποιεί την πρωταγωνίστριά της Πηνελόπη ως το εφαλτήριο ενός ταξιδιού στον χρόνο και τον στοχασμό, μια κάποια ιστορία της φιλοσοφίας με συγκεκριμένες αναφορές κατά τον ρου της αφήγησής της. Το βιβλίο που όντως θυμίζει οδηγό ευζωίας και λιγότερο μυθιστόρημα, είναι πλούσιο σε συγκινήσεις, ικανό να μεταφέρει την αγάπη της για την αρχαία ελληνική μυθολογία, τους ήρωες, το μαγικό έπος του Ομήρου αλλά και όχι μόνο. Αναμφίβολα, η αφηγηματική της δεινότητα, η ικανότητά της να δημιουργεί εικόνες, να συνδέει διαφορετικές περιόδους ξεκινώντας από το περίφημο ταξίδι του Οδυσσέα και μέχρι τους συλλογισμούς του Καντ, του Σπινόζα και του Νίτσε προσδίδει στο βιβλίο μία μαγεία και συναρπάζει τον αναγνώστη.
Ο λόγος της ρέει με εξαιρετικό τρόπο έτσι που οι σελίδες κυλάνε σαν τα νερά του Αιγαίου ενώ η ίδια παγιδεύει με την καλή έννοια τον αναγνώστη σε έναν λαβύρινθο γνώσης από τον οποίο δεν θέλει να βγει. Παράλληλα με αυτήν την μοναδική περιπλάνηση, η ηρωίδα της Ρομπέρ μεταφέρεται σε Αθήνα, Βερολίνο, Παρίσι, Άμστερνταμ και Φλωρεντία για να αναζητήσει τον εαυτό της ύστερα από μία χρόνια ερωτική σχέση που η ίδια αποφάσισε να παύσει για να ανασυνταχθεί και να πορευτεί μόνη της. Σε αυτά τα ταξίδια, η φιλοσοφία και η σκέψη του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, του Μάρκου Αυρήλιου, του Μακιαβέλι, του Αβερρόη, της Κριστίν ντε Πιζάν και των άλλων που προανέφερα μας οδηγούν μέσα από στοές στοχαστικές στο νόημα της ζωής έτσι όπως θα έπρεπε να το αντιλαμβανόμαστε και έτσι όπως η πρωταγωνίστρια το θέτει ως απαραίτητο εργαλείο της.
Μέσα από ένα γοητευτικό ταξίδι στα διδάγματα που μας άφησαν παρακαταθήκη όλοι αυτοί οι σπουδαίοι άνθρωποι και στοχαστές, η ίδια η Πηνελόπη αναστοχάζεται όλες τις στιγμές της ζωής της και εμπνέεται από την ιδέα να διοργανωθεί στην Αθήνα ένα είδος συμποσίου, ενός είδους συνάντησης όπου οι νέοι θα ανακαλύψουν την σημασία της φιλοσοφίας στην σύγχρονη ζωή ως κάτι όχι αποκομμένο από την πραγματική ζωή αλλά ως ένα είδος θεραπείας και ηρεμίας της ψυχής που τόσο όλοι έχουμε ανάγκη ειδικά στις σημερινές δύσκολες μέρες. Ακόμα και τις στιγμές που η ίδια λυγίζει, διστάζει ή φοβάται μπροστά σε ένα τόσο δύσκολο εγχείρημα που έχει αναλάβει θα βρει δυνάμεις για να την διατηρήσουν στον σωστό δρόμο της αναζήτησης της αλήθειας γιατί όπως έγραφε και ο Θωμάς Ακινάτης, το σημαντικό δεν είναι απλά να στοχάζεσαι αλλά να μοιράζεσαι και να μεταδίδεις τον στοχασμό σου. Η ίδια λοιπόν σαν το ταξίδι του Οδυσσέα, παίρνει την σκυτάλη και ξεκινά για την δική της Ιθάκη.
“Δεν υπάρχει το κατά προσέγγιση στη φιλοσοφία. Υπάρχει σεβασμός στην ακρίβεια, και πρέπει να τον τηρήσω. Κρατώ στα χέρια μου έναν θησαυρό. Η κατανόηση δεν είναι θέμα ταλέντου αλλά δέσμευσης, κι εγώ θέλω να αφιερωθώ με όλη τη σοβαρότητα που απαιτείται”. Είναι δεδομένη η προσήλωσή της και η αφοσίωσή της στην αναζήτηση των πηγών, διψά να μάθει τι κρύβεται πίσω από τα φιλοσοφικά ρεύματα, να κατανοήσει καλύτερα και επαρκέστερα τα στάδια της διανόησης και την εξέλιξή τους στον χρόνο γιατί αυτό θα αποτελέσει και ευεργετικό συστατικό στην αναπροσαρμογή και στον επαναπροσδιορισμό της δικής της ζωής. Πιστή λοιπόν στην αρχαία ελληνική μυθολογία και την φιλοσοφία έχει την ικανότητα με την ιδιαίτερη γραφή της να γοητεύει και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη και ειδικά το ελληνικό κοινό που καλείται να ξαναγνωρίσει το παρελθόν του.
Η ίδια δίκαια επενδύει την ενέργειά της και αντλεί την έμπνευσή της από τον σαγηνευτικό κόσμο των μύθων και των διαχρονικών σκέψεων γιατί το ταξίδι αυτό από μόνο του έχει πολλά να προσφέρει και η ίδια η Ρομπέρ το κάνει για εμάς μαζί με μας, εξάλλου αυτές οι διαχρονικές μυθικές ιστορίες, όλοι αυτοί οι φιλόσοφοι που δαπάνησαν χρόνο και φαιά ουσία για να δώσουν τα φώτα τους στις επόμενες γενιές συμπυκνώνονται εδώ προς όφελός μας. Και σαφώς όσα χρόνια και αν περάσουν οι ιστορίες αυτές δεν θα πάψουν να αιχμαλωτίζουν μικρούς και μεγάλους, οφείλουμε λοιπόν στη Μαρί Ρομπέρ ένα ευχαριστώ για όσα μοιράστηκε μαζί μας και αναμένουμε με χαρά και ανυπομονησία το επόμενο ταξίδι της στον κόσμο της γνώσης για να γίνουμε και πάλι συνοδοιπόροι της.
“Τι μπορώ να γνωρίζω; Τι πρέπει να πράξω; Τι μου επιτρέπεται να ελπίζω;” Εμμάνουελ Καντ
“…όταν αγγίζουμε τα μεγάλα ζητήματα, όταν αρχίσουμε να μελετάμε θέματα όπως ο θάνατος, ο έρωτας, η ελευθερία, η προέλευση του κόσμου, δηλαδή ό,τι μας ενδιαφέρει, τότε στριμωχνόμαστε, το μυαλό μας τσαλαβουτάει και παγιδευόμαστε σε άλυτες αντιφάσεις”
