Ψυχρός πόλεμος ορίζεται ο παγωμένος, ο αντιεπικοινωνιακός, ο πολύ “υποβρύχιος” πόλεμος μεταξύ κυρίως δύο δυνάμεων που με την επαύριον του τέλους του Β’ Παγκοσμίου πολέμου αποφάσισαν πως δεν μπορούν να συνυπάρξουν υπό την ίδια παγκόσμια σκέπη και άρα οι σχέσεις τους μπήκαν κυριολεκτικά στον πάγο για να μην ξαναβγούν από τότε σχεδόν ποτέ. Ο λόγος για τις ΗΠΑ και την Σοβιετική Ένωση, δηλαδή από την μία την υπερδύναμη που είχε πάντα ρυθμούς ανάπτυξης χάρη στα οικονομικά επιτεύγματά της και από την άλλη την πάλαι ποτέ κραταιά δύναμη που προκαλούσε φόβο και τρόμο για τα κρυμμένα πυρηνικά όπλα. Η τελευταία μάλλον αποτέλεσε μία φούσκα αφού, όπως αποδείχθηκε περίτρανα εκ των υστέρων, κατέρρευσε εν μια νυκτί στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και συμπαρέσυρε στο διάβα της όλες τις χώρες, και ήταν πολλές αυτές, που είχε υπό την κυριαρχία της.
Αναμφίβολα, ο Ψυχρός πόλεμος απειλούσε και τον υπόλοιπο κόσμο ενώ σε κάθε πεδίο δράσης, είτε αυτό λέγεται πολιτικό, κοινωνικό, αθλητικό ή πολιτιστικό, ο συναγωνισμός και η ισχύς υπήρξε ανέκαθεν ένα παιχνίδι εντυπωσιασμού αφού στην πράξη τίποτε δεν άλλαζε και ευτυχώς οι εκατέρωθεν απειλές έμειναν για το καλό όλων μας στα χαρτιά. Πέρασαν χρόνια με εντάσεις και στιγμές που ο πόλεμος φαινόταν αναπόφευκτος, όμως για κάποιον λόγο ποτέ δεν επαληθεύτηκε καμία τέτοια απειλή και η λογική υπερίσχυσε μιας ναρκισσιστικής επίδειξης δύναμης που ίσως είχε τραγικές συνέπειες αφού θα άλλαζε για πάντα τον κόσμο και τον ρου της ιστορίας όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Η ειρήνη υπήρξε το πολυτιμότερο αγαθό και η σύνεση επικράτησε του παραλογισμού και της πολεμοχαρούς στάσης ορισμένων σε αμφότερες πλευρές.
Odo Arne Westad, Ο Ψυχρός πόλεμος, Εκδόσεις Πατάκη
Ο Ψυχρός πόλεμος εδραιώνεται και οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής επιστρατεύουν εργαλεία για να εμποδίσουν τυχόν επιθέσεις στο έδαφός τους. Έχει προηγηθεί η ατομική βόμβα στην Χιροσίμα και έχει αποδειχθεί η βαναυσότητα των Σοβιετικών του Στάλιν που δεν δείχνουν ίχνος κατανόησης ή ευσπλαχνίας στους αντιφρονούντες του καθεστώτος. Από όπου και αν το δει κανείς, από όποια πλευρά και αν κοιτάξει, η δεκαετία του 1960 δεν ξεκινάει με καθόλου καλούς οιωνούς για το μέλλον του πλανήτη. Ο καθηγητής Ιστορίας Westad σε αυτό το ξεχωριστό βιβλίο συνομιλεί με την ιστορία και την αναδεικνύει για να αποκαλύψει όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια αυτών των κρίσιμων ετών όπου κρινόταν η τύχη της ανθρωπότητας και κρεμόταν από μία κλωστή η έκρηξη ενός ακόμα οδυνηρού παγκόσμιου πολέμου. Ο κόσμος την επαύριον του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και για αρκετά χρόνια θα βυθιστεί σε έναν υπόγειο πόλεμο, σε υπόγειες συγκρούσεις που έχουν ως αποτέλεσμα θύματα και δολοφονίες μέσα από έναν ενδελεχή πόλεμο κατασκοπείας.
Τζάιλς Μίλτον, Ρουά ματ στο Βερολίνο, Εκδόσεις Μίνωας
Ο εξαίρετος συγγραφέας των βιβλίων Χαμένος Παράδεισος και D-Day επανέρχεται με ένα ακόμα κορυφαίο πόνημα, αυτήν την φορά αφιερωμένο στον τόσο ανούσιο και αχρείαστο Ψυχρό πόλεμο, έναν κατ’ ουσίαν υπόγειο και υποδόριο πόλεμο που κανείς δεν κατάλαβε ποτέ τι προσκόμισε ως οφέλη στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Πολλοί μιλάνε μέχρι και σήμερα για την συνέχισή του ωστόσο τα όσα συνέβησαν μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου πολέμου είναι η απόδειξη των εύθραυστων συμφωνιών. Γιατί τελικά η συνθήκη της Γιάλτας που έφερε στο τραπέζι τους νικητές Συμμάχους ήταν μάλλον μία τρύπα στο νερό ή η απαρχή μιας νέας επικίνδυνης συνέχειας. ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση ανταγωνίστηκαν σε ένα παιχνίδι εξοπλιστικών προγραμμάτων, ο ένας για να αντικρούσει τον κραταιό κομμουνισμό και ο άλλος τον ασυγκράτητο καπιταλισμό.
John Lamberton Harper, Ψυχρός πόλεμος, Εκδόσεις Gutenberg
Ο Χάρπερ, με το σύγγραμμα αυτό έρχεται να προσεγγίσει την περίεργη όσο και επισφαλή περίοδο του Ψυχρού πολέμου μέσα από μια διαφορετική οπτική ματιά. Έτσι, εστιάζει στο γεγονός πως στην ανθρωπότητα ανέκαθεν επικρατούσε ένα δίπολο δυνάμεων που ουσιαστικά εφάρμοζε τη λογική της ισορροπίας. Ο Χάρπερ εξηγεί στο εξαιρετικά εμπεριστατωμένο βιβλίο του πως ο Ψυχρός πόλεμος είναι ή ήταν ένα αναγκαίο κακό μιας και η ιστορία μάς έχει διδάξει και στο πρόσφατο ή μακρινό παρελθόν πως αντιπαλότητες τέτοιου τύπου ανέκαθεν υπήρχαν. Επιστρατεύει το παράδειγμα Αθήνας και Σπάρτης και αναλύει με εύληπτο τρόπο πως η επικράτηση μιας δύναμης και η υπερίσχυσή της έναντι μιας άλλης υπήρξε τότε όπως και σήμερα μία απόδειξη υπεροχής. Αυτό εξελίχθηκε και στην συνέχεια της ιστορίας και φτάνοντας στο σήμερα ο Χάρπερ μέσα από ενδιαφέρον υλικό αλλά και ψύχραιμη ματιά μας εξηγεί τα όσα τότε, την ώρα της κρίσης, ήταν δύσκολο να ερμηνευτούν.
