“Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι, η ιστορία, όπως και η τέχνη, είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του. Τα πρόσωπα της Ιστορίας είναι συνυφασμένα με τις τύχες των λαών, πρόσωπα που άλλαξαν προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο τον ρου της ιστορίας και τον επηρέασαν καίρια με τις σωστές ή λανθασμένες αποφάσεις της. Η ιστορία μάς διδάσκει και μας θυμίζει πώς να αποφεύγουμε τα λάθη του παρελθόντος, πολλές φορές όμως μας θυμίζει και το πόσο τρωτοί είμαστε, πόσο εύθραυστοι είμαστε, πόσο αδύναμοι είμαστε. Η Ιστορία είναι όμως και αμείλικτη και διορθωτική πολλές φορές, τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους και φέρνει στο προσκήνιο όλα εκείνα που κάποιος θα ήθελε να μείνουν εν κρυπτώ.
Η επιστήμη της Ιστορίας είναι εδώ για να ανατρέχουμε κάθε στιγμή σε αυτήν και να τη συμβουλευόμαστε, να μαθαίνουμε τι συνέβη στο παρελθόν και τι μέλλει γενέσθαι στο άμεσο και απώτερο μέλλον, είναι η σοφή μητέρα όλων μας. Διότι οι εποχές μπορεί να αλλάζουν, οι άνθρωποι όμως όχι. Εδώ παρουσιάζονται βιβλία που αφορούν σε πολύ μακρινές αλλά και σε πιο πρόσφατες περιόδους της Ιστορίας, μέσα από τις οποίες γινόμαστε σοφότεροι και αντιλαμβανόμαστε τι μπορούμε να πετύχουμε δίχως πολέμους και με περισσότερη ειρήνη και ομόνοια. Ο άνθρωπος πάντα θα παραμένει ικανός για το καλύτερο και το χειρότερο και η Ιστορία είναι η τρανή απόδειξη αυτού!
Diana Preston, Οκτώ μέρες στη Γιάλτα, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος έχει σημάνει την ήττα του ναζιστικού μορφώματος και παράλληλα τη νίκη των Συμμάχων. Οι τρεις βασικές φυσιογνωμίες, οι ηγέτες των τριών μεγάλων χωρών, οι Τσώρτσιλ, Ρούζβελτ και Στάλιν συναντώνται στη μακρινή Γιάλτα για να υπογράψουν την περίφημη Συμφωνία που θέτει επίσημο και οριστικό τέλος στον πόλεμο. Οι τρεις λαμβάνουν ιστορικές αποφάσεις για το μέλλον του Δυτικού κόσμου, με τον διαμοιρασμό της Γερμανίας και το χτίσιμο του μισητού Τείχους, την ανακατανομή των εδαφών της Ανατολικής Ευρώπης, τη δημιουργία του φιλόδοξου και ειρηνοποιού ΟΗΕ ύστερα από την αποτυχία της Κοινωνίας των Εθνών. Πολλοί ιστορικοί μέχρι και σήμερα αναρωτιούνται αν αυτή η Συμφωνία στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων ή αν τελικά άναψε το σπίρτο για τον επικείμενο Ψυχρό πόλεμο. Η επιφανής ιστορικός Πρέστον ξετυλίγει με επιτυχία το κουβάρι της ιστορίας και φέρνει στην επιφάνεια τα όσα συνέβησαν εκείνες τις οκτώ κρίσιμες ημέρες.
Μάρκος Δενδρινός, Υπατία, Εκδόσεις Αρμός
Οι γυναίκες επιστήμονες αποτέλεσαν ιστορικά την μαύρη τρύπα της ανθρωπότητας γιατί ο αρσενικός πληθυσμός δυσκολευόταν να τις αποδεχθεί. Μία από τις γυναίκες που κατάφεραν ωστόσο να ξεχωρίσουν και η οποία παρουσιάζεται σε αυτό το βιβλίο είναι η επιφανής και ξεχωριστή Υπατία, ένα πρόσωπο πολυσχιδές, πολυδιάστατο που δεν δίστασε να ορθώσει το ανάστημά της, να ξεδιπλώσει τις ικανότητές της και να αναδειχθεί ως ισάξια ως προς την επιστημονική της συνεισφορά. Ανέπτυξε θεωρίες και έντονη δραστηριότητα στους τομείς της αστρονομίας, των μαθηματικών και της γεωμετρίας κατά την Ύστερη Αρχαιότητα έχοντας μελετήσει εις βάθος τους προκάτοχούς της και ο συγγραφέας σε αυτό το πόνημα που συγκεντρώνει πολλά στοιχεία για το πρόσωπό της καταδεικνύει για πρώτη φορά τον ρόλο της στην διαμόρφωση των ιδεών.
Ben Macintyre, Πράκτορας Σόνυα, Εκδόσεις Κλειδάριθμος
Η προσωπογραφία της πρωταγωνίστριας του βιβλίου σκιαγραφείται με εξαιρετικό τρόπο από τον συγγραφέα που ανέλαβε να φωτίσει το πρόσωπο αυτής της σημαντικής προσωπικότητας και φυσιογνωμίας της Ιστορίας. Η Ούρσουλα Κοτσίνσκι ,στην οποία αναφέρεται το βιβλίο αυτό, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γνωρίσουμε μία γενναία και θαρραλέα γυναίκα που αποτέλεσε σημείο αναφοράς για την εποχή της. Είναι εκείνη που έμεινε στην ιστορία για την πολυεπίπεδη δράση της, για την αντίστασή της στον Ναζισμό αλλά και για την προσπάθειά της να μεταφέρει πληροφορίες στην σοβιετική πλευρά κατά την διάρκεια της κατασκευής της ατομικής βόμβας. Πρόκειται για μία φυσιογνωμία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και το βιβλίο αυτό μας ταξιδεύει στο παρελθόν της.
Ορέστης Μανούσος & Νίκος Παγώνης, 1453, Εκδόσεις Anubis
Όλοι γνωρίζουμε για την αποφράδα εκείνη μέρα όπου έμελλε η Κωνσταντινούπολη, μία από τις πιο ιστορικές πόλεις του Ελληνισμού, η νέα Ρώμη και η ξακουστή Πόλη της Ορθοδοξίας, η οικουμενική αυτή πόλη να πέσει στα χέρια του άσπονδου εχθρού που την καπηλευόταν για τόσα και τόσα χρόνια. Την 29η Μαΐου η Πόλις εάλω, όπως είναι πια γνωστή η φράση της άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς. Είχε προηγηθεί μία άλωσή της το 1204, αλλά για δυόμιση αιώνες η Πόλη θα βρισκόταν σε ελληνικά χέρια και στο Βυζάντιο, μέχρι να έρθει η οριστική της κατάκτηση από έναν βάρβαρο κατακτητή που μέχρι σήμερα της έχει αποσπάσει τον αρχικό χαρακτήρα. Στο βιβλίο αυτό που είναι εικονογραφημένο, το λεγόμενο graphic novel όπως είναι ευρέως γνωστό, και απευθύνεται σε μικρούς και μεγάλους, οι δύο συγγραφείς αφηγούνται με ιδιαίτερα δραματικό αλλά και έξυπνο τρόπο την ιστορία εκείνης της ανείπωτης τραγωδίας.
Arthur Goldschmidt Jr & Aomar Boum, Ιστορία της Μέσης Ανατολής, Εκδόσεις Επίκεντρο
Δεν θα ήταν υπερβολή αν αναφερόμασταν σε αυτή την περιοχή ως την πυριτιδαποθήκη του πλανήτη, καθώς από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα έχουν λάβει χώρα τόσες συρράξεις με εκατομμύρια νεκρούς και δυστυχώς μέχρι σήμερα ο πυρετός των μαχών βρίσκεται ακόμα εκεί. Από την ένταση στον Λίβανο, το αιώνιο μίσος μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης που δεν βρίσκει λύση, την ένταση μεταξύ Αιγύπτου και Λιβύης αλλά και όσα εκτυλίσσονται στις όμορες χώρες, η ιστορία της Μέσης Ανατολής έχει πιο πολλές μαύρες σελίδες στην φαρέτρα των γεγονότων από ότι φωτεινές. Ένας πόλεμος θρησκειών και μισαλλοδοξίας εκτυλίσσεται από τα πρώτα χρόνια ενώ η παρουσία των δυτικών δυνάμεων δεν μπόρεσε να βελτιώσει την κατάσταση αυτή προς όφελος των λαών. Μέσα από αυτό το βιβλίο ξεδιπλώνεται το κουβάρι της ιστορίας της ευαίσθητης αλλά και εύθραυστης αυτής περιοχής.
William H. McNeil, Λαοί και επιδημίες, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Το 2019 που ξέσπασε η επιδημία του κορονοϊού δεν ήταν η πρώτη φορά που ο κόσμος ερχόταν αντιμέτωπος με ένα τέτοιο θλιβερό συμβάν, με ένα τέτοιο παγκόσμιο φαινόμενο που έπληττε καίρια κάθε χώρα της γης. Είχαν προϋπάρξει πολλές επιδημίες ανά τους αιώνες και αυτό επεξηγείται με εξαιρετικά εύληπτο τρόπο στο βιβλίο αυτό, στο οποίο αναφέρονται όλες εκείνες οι αρρώστιες που εκτυλίχθηκαν σε επιδημίες με πολλά θύματα ανά τον κόσμο. Ας θυμηθούμε τον λιμό που έπληξε την κλασική Αθήνα του Περικλή, από τον οποίο δεν γλίτωσε ούτε ο ηγέτης της πόλης. Κατά τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση, οι άνθρωποι ήρθαν αντιμέτωποι με την πανούκλα, την χολέρα και τόσες άλλες μολυσματικές ασθένειες που μέσα σε λίγο διάστημα κόστισαν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σε μία εποχή που δεν υπήρχαν οι κατάλληλες θεραπείες. Η τελευταία πανδημία είναι εκείνη της ισπανικής γρίπης του 1918 με εκατομμύρια νεκρούς ανά την υφήλιο.
