Γραφή, ό,τι πολυτιμότερο έχει γεννηθεί στον κόσμο εκτός από την πλάση την ίδια, αυτή η εφεύρεση του ανθρώπου είναι μία από τις πιο ιστορικές και από τις πιο πανάρχαιες που άλλαξε τον κόσμο. Η ιστορία της γραφής γεννιέται μέσα από την ανάγκη του ανθρώπου να καταγράψει σκέψεις και συλλογισμούς, να κοινωνήσει το πνεύμα. Στην αρχή αυτό επιτυγχάνεται χάρη στις περίφημες πινακίδες από πηλό όπου και αποτυπώνεται η γραφή, εκεί υπάρχει η δυνατότητα ο γραφέας να σβήνει και να ξαναγράφει νέο κείμενο όπως κάνουμε εμείς σήμερα στα τετράδια. Είναι τα ελληνικά αγγεία ένα τέτοιο παράδειγμα πάνω στα οποία χαράζονται γράμματα, ονόματα και έτσι έχουμε σήμερα 2500 χρόνια μετά να διαβάζουμε το ελληνικό αλφάβητο. Το ελληνικό αλφάβητο υπήρξε και υπάρχει μέχρι σήμερα χάρη σε έναν και μόνο άνθρωπο που κατάφερε να μετατρέψει τα διάσπαρτα σύμβολα και να δημιουργήσει από το μηδέν αυτό το αλφάβητο, το φοινικικό που αποτελεί συνάμα το ελληνικό. Και φυσικά δεν είναι μόνο αυτό, η Μεσοποταμία, η Ασσυρία, η Φοινίκη και τόσοι άλλοι πολιτισμοί πρωταγωνιστές. Και είναι μετά που η ιστορία συνεχίζεται ακατάπαυστα χάρη στις περγαμηνές, στον πάπυρο και στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, μία από τις σημαντικότερες βιβλιοθήκες της αρχαιότητας που δυστυχώς χάθηκε για πάντα μαζί με το υπερπολύτιμο περιεχόμενό της, μια απώλεια που πλήγωσε την πνευματική παρακαταθήκη του τότε γνωστού κόσμου.
Δεν νοείται ένα μέλλον δίχως γραφή, δίχως βιβλία, τα οποία ήρθαν στην πορεία χάρη στην τυπογραφία, δεν μπορεί κάποιος να φανταστεί την οριστική κατάργηση του εντύπου που μετρά τόσους και τόσους αιώνες ιστορίας λόγω της επέλασης της τεχνολογίας που επιθυμεί όλα να τα σαρώσει. Το ποσοστό αναγνωσιμότητας έχει μειωθεί δραματικά ενώ η παραγωγή βιβλίων αυξάνει. Εκείνο όμως που είναι δραματικά επείγον είναι η αντίσταση στην οθόνη, είναι η επιστροφή με κάποιο τρόπο στα χειρόγραφα γράμματα και τις επιστολές, στη γραφή με το χέρι γιατί σε λίγα χρόνια ο κόσμος θα ξεχάσει να γράφει, δεν θα θυμάται την ορθογραφία ή θα γράφει σε μια άγνωστη γλώσσα σακατεμένη από την παγκοσμιοποίηση. Τα Αρχαία ελληνικά και τα Λατινικά σήμερα λογίζονται ως δύο γλώσσες νεκρές, μα μόνο νεκρές δεν είναι γιατί όλα βασίζονται πάνω τους, οι ετυμολογίες είναι εκεί, η ιστορία των λέξεων, των φράσεων που χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα στην καθημερινότητά μας. Στο Δερβένι στη Θεσσαλονίκη ανακαλύφθηκε σωζόμενος σε κομμάτια ένας από τους αρχαιότερους παπύρους που μας υπενθυμίζει την ιστορία των ανθρώπων δια της γραφής. Τέτοιες πληροφορίες και άλλες πολλές, τεκμήρια ιστορικά μπορεί κάποιος να διαβάσει μέσα από τις σελίδες αυτών των δύο σπουδαίων βιβλίων.
Irene Vallejo, Πάπυρος. Η περιπέτεια του βιβλίου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Το βιβλίο αυτό είναι ένα πόνημα ζωής, είναι μια κατάθεση ψυχής από την Ιρένε Βαγιέχο καθώς συμπυκνώνει δεξιοτεχνικά και τόσο ευρηματικά την ιστορία αιώνων, όλα εδώ ζωντανεύουν για τον αναγνώστη. Ο αναγνώστης αρνείται να αποδεχτεί πως το βιβλίο αυτό έχει τέλος γιατί απλά η προσέγγιση είναι σαν παραμύθι και δεν χορταίνει. Διατρέχει η συγγραφέας δια μέσου των αιώνων με τόση σοφία, γνώση και μεράκι το χρονικό της γραφής ενώ ξεδιπλώνει η συγγραφέας την αφοσίωσή της στα συμβάντα του παρελθόντος. Πρόκειται για την ιστορία της γραφής, εκείνης που έκανε τον άνθρωπο να μεγαλουργήσει και είναι λυπηρό πως δεν γνωρίζουμε εκείνον και το όνομα εκείνου που εφηύρε το φοινικικό αλφάβητο και δούλεψε μια ολόκληρη για αυτό για να χαρίσει στην ανθρωπότητα αυτό το σπουδαίο επίτευγμα. Η συγγραφέας μάς μεταφέρει από τόπο σε τόπο, από χώρα σε χώρα, από προσωπικότητα σε προσωπικότητα με μια μέθοδο μοναδικά αριστουργηματική και για αυτό δεν γίνεται κάποιος να μη μαγευτεί, να μην συγκινηθεί, να μην εκστασιαστεί από όσα θα μελετήσει σε αυτόν τον οδηγό. Είναι ένα εγχειρίδιο για εκείνον που δεν παύει να διψάει για γνώση, που έχει τον πόθο και το πάθος μέσα του να διεισδύσει ακόμα περισσότερο μετά το πέρας της ανάγνωσης.
Silvia Ferrara, Η εφεύρεση της γραφής, Εκδόσεις Πατάκη
Από άκρη σε άκρη ενός κόσμου που επικοινωνεί με διαφορετικό κώδικα ανακαλύπτεται η γραφή. Η συγγραφέας δεν σταματά να μας ταξιδεύει από την Κρήτη έως το μακρινό Μεξικό και από την Κίνα στην Αίγυπτο σε μια προσπάθεια να ξετυλίξει το κουβάρι των μακρινών αιώνων που έγραψαν την ιστορία της πιο πεφωτισμένης εφεύρεσης, της γραφής. Ορίζοντες φωτεινοί μπόρεσαν να ενώσουν τον κόσμο και να διατηρήσουν τη γραφή ως έναν φωτεινό φάρο όμοιο με εκείνον της Αλεξάνδρειας όπου βρισκόταν και η περίφημη βιβλιοθήκη. Λέξεις, γράμματα, ιερογλυφικά και σύμβολα μας προσκαλούν να τα γνωρίσουμε. Η συγγραφέας μέσα από μία εξέχουσα αφήγηση μας παρασέρνει στο διάβα των όσων εξελίχτηκαν μέσα στους αιώνες και είναι ένα πέπλο μυστηρίου που καλύπτει την ίδια την ιστορία της γραφής που έχει φτάσει έως εμάς σήμερα. Η αλήθεια είναι πως η γραφή πέρασε δια πυρός και σιδήρου καθώς είδε πολλούς να την καίνε στο όνομα ιδεολογιών και ακραίων απόψεων αλλά επέζησε γιατί η μοίρα της, σαν τη θεά Αθηνά, έμελλε να είναι και η μοίρα του ίδιου του κόσμου. Από μια γραφή περιορισμένη σε ολίγους και εκλεκτούς έβγαλε φτερά και έφτασε να μεταλαμπαδευτεί στα πέρατα της γης στους πολλούς, ένα κοινό αγαθό διαθέσιμο μέσα από διαφορετικές γλώσσες και πολιτισμούς, κάποιοι από τους οποίους δεν υπάρχουν πια.
