Αδιαμφισβήτητα, με το βιβλίο του Η λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων μέσα από το οποίο έγινε ευρέως γνωστός στο ελληνικό κοινό, ο Γκενασιά συγκαταλέγεται ανάμεσα στους ξεχωριστούς και εξαίρετους συγγραφείς της εποχής μας. Εκτός από το θέμα που επέλεξε να πραγματευτεί, κατοικεί μέσα μας με την πραγματικά μοναδική του ικανότητα να αφηγείται με τόση αμεσότητα και τέτοια δεξιότητα τα όσα θέλει να διαμηνύσει. Ο συγγραφέας μαγεύει το αναγνωστικό κοινό και του προσφέρει τη δυνατότητα να περιπλανηθεί σε παρελθόντα χρόνια, να ταξιδέψει σε χώρες, να ανταμώσει πρόσωπα σχεδόν αληθινά, να συναντηθεί με την ίδια την ιστορία του 20ου αιώνα μα και να περιπλανηθεί σε συναισθήματα και στιγμές που συνδιαμορφώνουν το πλαίσιο αυτό.
Περιπλάνηση σε μια περίοδο άστατη με πρωταγωνιστές πρόσωπα που αναζητούν το αύριο
Είναι ένας ιδιαίτερος τεχνίτης ο Γκενασιά και αν η γραφή ήταν γλυπτό θα είχε σίγουρα σμιλέψει κάτι πολύ εκθαμβωτικό ως προς την ουσία του. Κάθε φορά που αποφασίζει να μας αφηγηθεί κάτι ανατρέχει στην ιστορία του ανθρώπων και τις στιγμές τους όπως ακριβώς πράττει και εδώ. Αφηγείται ιστορίες και επεισόδια από μια εποχή ιδιαίτερα ταραγμένη, μια εποχή με τόσα γεγονότα που άφησαν το στίγμα τους και διαμόρφωσαν ένα ιστορικό γίγνεσθαι. Ο πόλεμος στην Αλγερία, η κατοχή από τις Γαλλικές δυνάμεις και η απελευθέρωση, η τόσο αιματηρή και οδυνηρή, είναι ένα ζήτημα που για την Αλγερία αποτελεί κόκκινο πανί. Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους γιατί η αποχώρηση των Γάλλων κατακτητών είχε ως αποτέλεσμα, στις αρχές τουλάχιστον, μια χαώδη κατάσταση για το νέο κράτος, πολλές φορές ασταθή και δυστυχώς ανεξέλεγκτη.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, διαδραματίζεται η ιστορία που απλώνει ο Γκενασιά και μας αφηγείται τη ζωή νέων ανθρώπων με τους έρωτές τους, τα πάθη τους, τις αδυναμίες τους, τις συγκρούσεις τους, τις συμπεριφορές τους και τους φόβους τους, σε έναν κόσμο δηλαδή που αλλάζει και οι άνθρωποι πρωταγωνιστές του προσπαθούν να προσαρμοστούν. Παλεύουν να ζήσουν μια ζωή που ίσως δεν ονειρεύτηκαν έτσι ακριβώς αλλά στην οποία τώρα οφείλουν να πορευτούν με τις δυνάμεις τους και τις ιδιαιτερότητές τους. Ο Γκενασιά είναι ιδιαίτερα δεξιοτέχνης στον τρόπο διαχείρισης των ηρώων του, τους παρουσιάζει ενώπιόν μας με τα δυνατά και αδύνατα σημεία τους, αναδεικνύει τις εξάρσεις τους και τα συναισθήματά τους δίχως να κρύβει τα μελανά σημεία που ίσως αμαυρώνουν την εικόνα τους.
Τα πρόσωπα αυτά αναζητούν την τύχη τους σε άλλες χώρες και εμείς παρακολουθούμε την πορεία τους αυτή μέσα από αποφάσεις άλλες σωστές και άλλες λανθασμένες. Γιατί μπορεί οι εποχές να αλλάζουν, ωστόσο οι άνθρωποι δεν παύουν να πραγματοποιούν τα ίδια λάθη ως ευάλωτοι και εύθραυστοι που είναι αποδεικνύοντας πως η ζωή σε κάθε εποχή παραμένει ίδια. Μετακινούμενοι σε διάφορα σημεία κυρίως της Μεσογείου, ζούμε στον παλμό της ιστορίας και ξεδιπλώνεται έτσι ο μίτος ενός κυκεώνα συμβάντων για αυτό και οι σημειώσεις της εξαιρετικής μεταφράστριας Χαράς Σκιαδέλη είναι εδώ για να διαλευκάνουν το τοπίο. Βρισκόμαστε σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι με την ιστορία να δείχνει τα δόντια της αφού λαμβάνουν χώρα παράλληλα ανά τον κόσμο και ανά την Ευρώπη ποικίλες λαϊκές διαφοροποιήσεις ͘ οι άνθρωποι επιθυμούν αλλαγές και τις επιζητούν με κάθε μέσο.
Υπάρχει ωστόσο ένας πυρήνας κίνησης που διαπιστώνεται στο κομμάτι της Μεσογείου που περιλαμβάνει μέρη όπως η Μασσαλία, η Χάιφα, το Αλγέρι, δηλαδή την Ευρώπη και την Αφρική. Η κίνηση αυτή είναι το αποτέλεσμα μιας αναζήτησης καλύτερης τύχης, μιας ανάγκης δοκιμής νέων εμπειριών και νέων δυνατοτήτων διότι μην λησμονούμε πως και οι περίφημοι θαλασσοπόροι τέτοιο σκεπτικό είχαν, να προχωρήσουν σε ένα βήμα μετέωρο που ίσως όμως κάπου κατέληγε. Η επιθυμία του ανθρώπου τελειώνει εκεί που τελειώνουν και τα όνειρά του. Οι νεανικοί έρωτες, οι διάλογοι έντασης που ίσως δεν οδηγούν πουθενά και οι δηλώσεις αγάπης είναι και αυτά στο επίκεντρο ενός μυθιστορήματος που δεν απέχει καθόλου από την πραγματική πραγματικότητα, από αυτήν που όλοι γνωρίζουμε και άρα ταυτιζόμαστε με αυτήν ο καθένας από εμάς με το δικό του τρόπο. Αυτή είναι η μαγεία της γραφής του Γκενασιά, να μας κάνει κοινωνούς ενός γνωστού βιώματος.
“Οι νικητές δεν είναι ποτέ γενναιόδωροι, έχουν υποφέρει πάρα πολύ προτού επικρατήσουν, έχουν φοβηθεί πάρα πολύ μη συντριβούν, οφείλουν να τιμωρήσουν τους ηττημένους και να εκδικηθούν για τους νεκρούς τους με αίμα. Οφθαλμός αντί οφθαλμού. Δεν κυριαρχεί η συγχώρεση, αλλά τα συσσωρευμένα μίση που μετατρέπονται σε παρορμήσεις τις οποίες δεν ελέγχει κανείς, το ζωώδες στοιχείο είναι κομμάτι του ανθρώπινου, πρόκειται για κάτι φρικτό, κατακριτέο, μα είναι στη φύση μας, μόνο με τη βία προχωρά ο κόσμος. Δεν υπάρχει ειρηνική επανάσταση.” γράφει ο Γκενασιά για να υπενθυμίσει τα όσα δραματικά εκτυλίχθηκαν στην Αλγερία όταν ο λαός αποφάσισε πως είχε έρθει η ώρα για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία από τον γαλλικό ζυγό τόσων χρόνων. Η ιστορία εξάλλου είναι πάντα στο προσκήνιο να μας θυμίζει πως είναι αμείλικτη και ξεπροβάλλει σε ανύποπτες στιγμές για να ορίσει τη μοίρα λαών και ανθρώπων.
“Μιλούσαν όλη νύχτα γι’ αυτή την αδιανόητα ελπιδοφόρα στιγμή που είχαν αξιωθεί να ζήσουν, δεν τους ενδιέφερε ο οικογενειακός αλλά ο πολιτικός βίος, ήταν εκεί για να αλλάξουν την Αφρική…”
“Η Πέμπτη Ιουλίου 1962 ήταν η πολυαναμενόμενη μέρα της ανεξαρτησία της Αλγερίας, που η Γαλλία είχε τόσο προσπαθήσει να την αποτρέψει…”
