Πολέμησες γενναία Μάρκο και φύλαξες ως κόρη οφθαλμού μέσα σου όλα εκείνα τα οποία πρέσβευες από τη στιγμή που ανδρώθηκες ως στρατιώτης, δεν παρέκκλινες ούτε στιγμή από τις αρχές σου και τα πιστεύω σου. Γνήσιος και δυναμικός ηγέτης καθώς και αρχηγός του στρατεύματός σου επέδειξες μοναδικές δεξιότητες και ικανότητες στο μέτωπο της μάχης κατά εκείνων που θέλησαν να πλήξουν την αυτοκρατορία σου με μένος και απειλή για τα εδάφη των προγόνων σου. Ανδρείος και πάντα πρωτοστάτης στους αγώνες κατά των διαφόρων βαρβάρων δεν έπαψες στιγμή να υπεραμύνεσαι της δημοκρατίας που με κόπο εδραίωσες αλλά και της ευημερίας για τους πολίτες, για τον λαό σου, όλα αυτά με σοφία και ακεραιότητα τα υπηρέτησες. Τα Εις εαυτόν που μας άφησες είναι πλούσια κληρονομιά και παρακαταθήκη για όλους εμάς που αιώνες μετά έχουμε την τύχη και τη μοναδική δυνατότητα να ανατρέχουμε στο έργο σου και να σε διαβάζουμε. Η μελέτη σου πάνω στους Αρχαίους Έλληνες και την φιλοσοφία των αρχαίων κλασσικών την οποία λάτρεψες και την θαύμασες από νωρίς είχε πάνω σου τεράστια επιρροή. Εκεί πάνω έθεσες τα θεμέλια της δικής σου φιλοσοφίας και έχτισες με την σειρά σου το οικοδόμημα μέσα στο οποίο έζησες με λιτότητα και ήθος. Ανάμεσα στις μάχες που με θάρρος έδινες, στα διαλείμματα εκείνα καταπονημένο μα σκεπτικό σε φαντάζομαι να αποσύρεσαι στην προσωπική σου σκηνή μακριά από όλους μελετώντας επί ώρες με επιμονή και με λαχτάρα για να αποκομίσεις όλα όσα μπορούσες και να γράψεις τα δικά σου απομνημονεύματα, τις δικές σου σκέψεις για τον άνθρωπο της εποχής σου. Σε φαντάζομαι να συλλογίζεσαι το καλό και το αγαθό ενώ γύρω σου διαπιστώνεις πως επικρατεί το δαιμόνιο, το κακό, το μίσος και καθετί που προσβάλλει την ανθρώπινη φύση. Ο κόσμος είναι κακός Μάρκο μα εσύ προσπάθησες με τις όποιες σου δυνάμεις να τον αλλάξεις έστω και λίγο. Μια ζωή ολόκληρη άκουγες τις εσωτερικές σου φωνές να σε καλούν να δράσεις με μεγαλύτερο σθένος, να σου υπαγορεύουν να γράψεις όλα αυτά που σήμερα εμείς μελετάμε, όλα αυτά που πέρασες στο χαρτί γράφοντας και σβήνοντας για να καταλήξεις σε όσα σε αντιπροσωπεύουν ως προσωπικότητα. Στα Εις εαυτόν σου πραγματικά ξεδιπλώνεις σαν θάλασσα όλα εκείνα που σε απασχολούν και χαρίζεις την αλήθεια στον κόσμο, όπως ακριβώς είναι και όχι για να χαϊδέψεις αυτιά. Τολμάς και θίγεις με γενναιότητα τις αμέτρητες ανθρώπινες αδυναμίες και τις αμαρτίες που σαν κεραυνός Διός χτυπούν αλύπητα τους ανθρώπους, τους εξουσιάζουν και τους αλλοτριώνουν, δεν παύεις να κηρύττεις το σωστό και το φρόνιμο. Μέγας στοχαστής που μεταλαμπάδευσες τις γνώσεις σου στις επερχόμενες γενιές, πνευματικός άνθρωπος με αυταπάρνηση εφάρμοσες την αγάπη σου για τον άνθρωπο ενώ αγγίζεις θέματα δύσκολα και φλέγοντα όπως για παράδειγμα την ανθρώπινη ματαιοδοξία που τόσο κακό επιτελεί και πλήττει την κοινωνία τότε και τώρα. Τι νόημα έχει άραγε η εξουσία δίχως κανένα ίχνος αυτοκριτικής και σύνεσης, δίχως καμία κριτική σκέψη; Πώς μπορεί άραγε ένας κυβερνήτης σε κάθε εποχή να ισορροπήσει ανάμεσα στα ανθρώπινα πάθη του που εκπορεύονται από την ηδονή της εξουσίας και στο ήθος που απαιτείται αναμφίβολα για να εκτελέσει και επιτελέσει τα καθήκοντά του ώστε ένας λαός, ο δικός του λαός και η χώρα του να πιστέψει στο δίκαιο και σε ένα ευοίωνο και αισιόδοξο μέλλον; Εσύ Μάρκο, με οδηγό την εσωτερική και ενδόμυχη ηρεμία που σε χαρακτήριζε, το ασίγαστο πάθος σου για τάξη, ασφάλεια και δικαιοσύνη που πάντα σε διέκριναν χωρίς σύνδρομα εξουσιομανίας και αλαζονείας μα πάντα πορευμένος σύμφωνα με τις επιταγές του ορθολογισμού και της δικής σου ορθολογικής σκέψης διέδιδες την απαρέγκλιτη πίστη σου στους θεούς, σε αυτούς που όλα τα βλέπουν και όλα τα κρίνουν. Στους εχθρούς σου εντός και εκτός αυτοκρατορίας, και είμαι σίγουρος πως ήταν πολλοί, όρθωσες ανάστημα σε κάθε περίσταση όταν καλούσουν να υπερασπιστείς τα εδάφη της αυτοκρατορίας και να πας ενάντια σε συνωμοσίες και επιβλαβείς συμπεριφορές. Προφανώς δεν υπήρξες άγιος, διέπραξες λάθη δέσμιος συναισθημάτων ή λαθεμένων κρίσεων ενδεχομένως – και λάθη κάνει όποιος κάνει πολλά διότι ο ράθυμος και ο οκνηρός δεν κάνει λάθη, πολύ απλά γιατί δεν κάνει απολύτως τίποτα – ωστόσο η τριβή σου στη ζωή και τον πόλεμο σμίλεψε και λάξευσε το μέσα σου, διαμόρφωσε και βελτίωσε τον τρόπο δράσης σου σε σημείο να έρθεις αντιμέτωπος με τις προκλήσεις των καιρών. Ποια είναι η ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης και ποιος άραγε ο ρόλος μας σε αυτή τη γη, τι μας έχουν διδάξει οι θεοί και οι πρόγονοί μας, τι τους οφείλουμε και πόσο τελικά ακολουθούμε τις διδαχές τους, πόσο υπακούμε και δεν παραβαίνουμε τους κανόνες που διέπουν τις ζωές μας δίχως να διαπράττουμε ύβρη; Έτσι όπως ο Μέγας Αλέξανδρος με οδηγό τον Αριστοτέλη, το ίδιο και εσύ Μάρκο κατόρθωσες με κόπο και με ενδελεχή εσωτερική εργασία μένοντας μόνος σου με τον εαυτό σου να αυτολογοκριθείς, να αυτοαξιολογηθείς, να αναστοχαστείς και να ανακαλύψεις το θείο αναγνωρίζοντας έτσι τις δικές σου προσωπικές αδυναμίες. Με σοφία και χωρίς έπαρση, με καλοσύνη και με πίστη έγινες ένας εκ των πολύ λίγων ηγεμόνων που έλαμψαν με τις πράξεις τους που δεν έσταζαν αίμα αδηφάγο αλλά με τα μεστά λόγια τους, με επίθεση σε ιδέες που μπόρεσαν να εκφράσουν ήταν εκεί παρόντες για να προσφέρουν στο κοινό καλό. Έμεινες στην ιστορία για τα επιτεύγματά σου στη μάχη μα πολύ περισσότερο για το ακέραιο του χαρακτήρα σου, ένας σοφός στρατηλάτης και άνθρωπος που δεν αφέθηκε να διαβρωθεί από τα εφήμερα και τα επουσιώδη. Οι θεοί δικαίως σε προστάτευαν γιατί τους τίμησες και ικανοποιούσες τα ιδανικά σου με τον τρόπο ζωής σου, οι άνθρωποι δε που πίστευαν σε σένα ποτέ δεν λησμόνησαν. Δυστυχώς Μάρκο, όσα εσύ ασπάστηκες με τέτοια αφοσίωση και θέρμη, ο γιος σου ο Κόμοδος ποτέ δεν ενστερνίστηκε μα τα αρνήθηκε με ζέση και ας ήταν σάρκα εκ της σαρκός σου. Κινούμενος από εντελώς διαφορετικά συναισθήματα και αισθήματα όπως εκδίκηση, μνησικακία, πονηριά και αλλοτρίωση ατίμασε το ξακουστό όνομά σου και ποδοπάτησε με μανία τις αξίες σου σαν να φθονούσε που εσύ υπήρξες ενάρετος και εκείνος δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί σε τέτοια αποστολή. Έμεινες με την πικρία αυτή στα γεράματά σου όμως οι στρατιώτες σου ήταν στην πρώτη γραμμή για να εφαρμόσουν το δικό σου όνειρο, μια Ρώμη ρωμαλέα και ισχυρή.
———————————————————————————————-
Ο Μάρκος Αυρήλιος (26 Απριλίου 121 – 17 Μαρτίου 180) υπήρξε από τους πολύ σπουδαίους Ρωμαίους αυτοκράτορες που με τον τρόπο ζωής του κατέδειξε το πώς ένας σώφρων άρχων οφείλει να κυβερνά με γνώμονα το καλό και το δίκαιο για όλους τους πολίτες. Ισοπολιτεία και ισονομία τον διέκριναν σε όλη του τη ζωή και η δράση του στα κοινά υπήρξε αξιοθαύμαστη. Ήταν αυτοκράτορας από το 161 έως το 180. Κυβέρνησε ως συναυτοκράτορας με τον Λεύκιο Βέρο από το 161 έως το θάνατο του Βέρου το 169. Ήταν ο τελευταίος από τους “Πέντε Καλούς Αυτοκράτορες” και θεωρείται επίσης ως ένας από τους σημαντικότερους στωικούς φιλοσόφους. Στα Εις Εαυτόν, το δικό του έργο ζωής, που έγραψε στα αρχαία ελληνικά προσπάθησε να συμπυκνώσει όλη την φιλοσοφία που αποκόμισε μελετώντας τους Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους ως ένας ακούραστος σκαπανέας της γνώσης
