Η ιαπωνική σχολή λογοτεχνίας έτσι όπως την γνωρίζουμε μέσα από σπουδαίους λογοτέχνες όπως τον Καβαμπάτα, τον Έντο, τον Μισίμα και τόσους άλλους, αποτελεί ένα είδος από μόνη της, μια σχολή που με την γραφή μπορεί και διεισδύει μέσα μας καθώς με έντονο και αιχμηρό ύφος εμπεριέχει μια αμεσότητα που σαγηνεύει. Αξίζει να επισημάνουμε πως η ιαπωνική τέχνη με τις ιδιαίτερες καλλιγραφίες, σχέδια και χαρακτικά των Χιροσίτζε, Ουταμάρο και Χοκουσάι δεν έχουν γίνει ακόμα της μόδας όπως κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα όπου ο όρος japonisme είχε επηρεάσει τους καλλιτέχνες, κυρίως ζωγράφους και λογοτέχνες όπως ο Ζολά, ο Βαν Γκογκ και άλλοι. Ωστόσο, ο αναγνώστης ερχόμενος σε επαφή με έναν τόσο μακρινό κόσμο στέκεται μαγεμένος και ενεός μπροστά βιβλία που παρουσιάζονται εδώ, πρόκειται για έναν κόσμο κάλλους και ψυχικής ανάτασης καθώς και γαλήνης.
Είναι γεγονός πως η Ανατολή ασκούσε ανέκαθεν γοητεία σε πολλούς δυτικούς συγγραφείς, ζωγράφους, ποιητές όπως ο Ντελακρουά, ο Βαν Γκογκ και πολλοί άλλοι, οι οποίοι και καταπιάστηκαν με θέματα ιδιαίτερα για τα οποία λίγοι γνώριζαν στη Δύση. Ειδικά κατά την περίοδο του 17ου, 18ου αλλά κυρίως του 19ου αιώνα πολλοί περιηγητές, συγγραφείς και ποιητές βρέθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολής, μέρη της οποίας είναι οι χώρες της Ασίας όπως η Ιαπωνία, διδάχτηκαν από τον πολιτισμό της και εντρύφησαν σε ιστορίες, μύθους και θρύλους, τους οποίους και χρησιμοποίησαν στα βιβλία τους με σκοπό να κομίσουν κάτι καινούργιο και άγνωστο στην μέχρι τότε ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Εξάλλου, η τέχνη, όποιας μορφής και αν είναι αυτή, είναι ο δίαυλος εκείνος μέσω του οποίου ταξιδεύουν ιδέες και πολιτισμοί ανά τον κόσμο.
Λευκάδιος Χερν, Ιστορίες από έναν τόπο κι έναν χρόνο μαγικό, Εκδόσεις Αιώρα
Οι ιστορίες του Λευκάδιου Χερν έχουν κάτι από τις αφηγήσεις του Αισώπου, του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν ή εκείνες του Όσκαρ Ουάιλντ καθώς ξετυλίγεται εντός τους ένας ολόκληρος κόσμος παράξενα μαγευτικός αλλά και εξωτικός μαζί ενώ ταυτόχρονα εγκιβωτίζουν και πολλά μηνύματα προς τον αναγνώστη. Τα διδάγματα αυτά καθώς και αγάπη για τον τόπο μοιάζουν να αποτελούν και το κύριο συστατικό της ιδιαιτερότητας του Λευκάδιου Χερν, ο οποίος παραμένει γνήσιος και αυθεντικός, ένας μελετητής πάνω από όλα και δάσκαλος και ύστερα συγγραφέας και κατά κάποιον τρόπο παραμυθάς. Χωρίς να έχει ακουμπήσει ή να αποτελεί μέλος κάποιας σχολής αφήγησης, ο Χερν έδρασε με το δικό του τρόπο και στάθηκε στην προσπάθεια ερμηνείας και κατανόησης των ιαπωνικών μύθων για να τους μεταφέρει μετά στα δικά του δεδομένα.
Matsuo Basho, Ο στενός δρόμος προς τα βάθη του Βορρά, Εκδόσεις Άγρα
Ο τρόπος αφήγησης είναι πραγματικά πρωτόγνωρος, ενέχει μια σπάνια αγνότητα και είναι χαρακτηρισμένος από μία άλλη μέθοδο προσέγγισης της ανθρώπινης ζωής, πιο μειλίχια, πιο ήρεμη σε απόλυτη συνάρτηση και σχέση με την φύση που τόσο δοξάζει ο ποιητής μέσα από τα γραπτά του. Ο ταξιδιώτης ποιητής με όπλο τον λόγο Κινέζων και Ιαπώνων σοφών προγενέστερων εποχών ξεκινάει ένα ταξίδι αναγνωριστικό, θα έλεγε κανείς και ριψοκίνδυνο λόγω της εύθραυστης ηλικίας του, ωστόσο αυτό που διαβλέπει ο αναγνώστης είναι η διακαής επιθυμία και λαχτάρα του Μπασό να καταφέρει να γνωρίσει τόπους άγνωστους για εκείνον, να βρεθεί στον τόπο που τον εμπνέει, δηλαδή την φύση. Είναι μία κατά κάποιον τρόπο και έννοια η ανάγκη του για επαφή με κάτι θείο πριν ο ποιητής αφήσει τον μάταιο αυτό κόσμο, προσεγγίζει ήδη το μεταφυσικό και το μεταθανάτιο άπειρο.
Osamu Dazai, Δεν ήμουν πια άνθρωπος, Εκδόσεις Gutenberg
Ο Οσάμου, με το τραγικό του τέλος που θυμίζει αρχαία ελληνική τραγωδία αλλά και καφκικό διήγημα σαν την Μεταμόρφωση, ξεδιπλώνει τη δική του γραφή και τα δικά του προσωπικά βιώματα, μας ταρακουνά συθέμελα και αφηγείται τη δική του αυτοβιογραφία καθώς το μυθιστόρημα αυτό είναι ο καθρέφτης της δικής του ζωής. Ο τίτλος μας προϊδεάζει κατά κάποιον τρόπο για το περιεχόμενο, ωστόσο μόνο με την ανάγνωση μπορούμε να αισθανθούμε τον παλμό της αγωνίας που βιώνει ο πρωταγωνιστής του, άρα ο ίδιος. Σε μια κατάσταση πολιορκίας μέσα στην οποία βρίσκεται, το μέλλον του μοιάζει δυσοίωνο και αβέβαιο. Ξετυλίγει το κουβάρι της ύπαρξής του, της παιδικής του ηλικίας, της ψυχολογικής του κατάστασης και μας προσφέρει το σώμα και το πνεύμα του σαν να ζητάει βοήθεια.
Γιόκο Ογκάουα, Η αστυνομία της μνήμης, Εκδόσεις Πατάκη
Πώς θα ήταν ένας κόσμος όπου θα ήμασταν υποχρεωμένοι να ξεχνάμε ό,τι μας ευχαριστεί να θυμόμαστε και πώς θα αντιμετωπίζαμε αλήθεια το ενδεχόμενο οι καταγεγραμμένες αναμνήσεις μας, τα λόγια μας και οι λέξεις μας να μην μπορούν να ειπωθούν γιατί τότε θα έβρισκαν τους διώκτες τους και δεν θα ήμασταν σε θέση παρά να τις φυγαδεύουμε σε καταφύγια μνήμης; Πώς θα μπορούσαμε να κρύβουμε τα βιβλία μας, τις σημειώσεις μας, τα γραπτά μας, ό,τι παραγωγή λόγου λαμβάνει χώρα; Αυτόν τον φτωχό σε γνώση και μνήμη κόσμο παρουσιάζει η αγαπημένη από βιβλία όπως Ο παράμεσος ή το Ξενοδοχείο Ίρις Γιόκο Ογκάουα. Δεν είναι ένα καινούργιο θέμα αυτό με το οποίο καταπιάνεται η συγγραφέας ούτε αποτελεί κάτι εντελώς πρωτότυπο.
Sosuke Natsukawa, Ο γάτος που έσωζε βιβλία, Εκδόσεις Ψυχογιός
Το βιβλίο αιώνες τώρα, σε διαφορετικές μορφές βεβαίως, είναι ένα αγαθό που οφείλουμε όλοι να διαφυλάξουμε μιας και εμπεριέχει την γνώση και την σοφία του κόσμου. Από την λογοκρισία και την πυρά των βιβλίων ως κάτι επικίνδυνο, φτάσαμε στο σήμερα όπου το βιβλίο περνάει τη δική του κρίση απόρροια της τεχνολογικής εφόρμησης. Ο συγγραφέας επιστρατεύει έναν δικό του μαχητή, τον περίφημο γάτο, και τον καθιστά ιεραπόστολο και σταυροφόρο με αποστολή την σωτηρία των βιβλίων. Συνοδοιπόρος και συμμαχητής του είναι ο έφηβος Ριντάρο Νατσούκι που βρίσκει καταφύγιο στο παλαιοβιβλιοπωλείο του παππού του δεν μπορεί να φανταστεί πως μετά τον θάνατο του τελευταίου το βιβλιοπωλείο θα πρέπει να κλείσει και τα τόσα βιβλία θα χαθούν. Η αγάπη για το βιβλίο χρειάζεται τους πάντες, ο γάτος και ο Ριντάρο είναι έτοιμοι να το υπερασπιστούν.
Γιασουνάρι Καβαμπάτα, Η χορεύτρια του Ίζου, Εκδόσεις Ερατώ
Στις ιστορίες που περιλαμβάνονται σε αυτή την εξαίσια έκδοση, η οποία ενέχει και την περίφημη Χορεύτρια του Ίζου, ο Καβαμπάτα επιβεβαιώνει τους λόγους που οδήγησαν την Ακαδημία των Νόμπελ να τον τιμήσει με το βραβείο για την συνολική του προσφορά στα γράμματα και τον πολιτισμό. Με εξαιρετική αυθεντικότητα και συναισθηματικότητα, ο Καβαμπάτα ξεδιπλώνει την ευαισθησία του, την λυρικότητα και την ποιητικότητα που τον διακρίνει μέσα από ιστορίες που εξυψώνουν το πνεύμα και εγείρουν ερωτήματα. Μέσα από αλληγορίες και συμβολισμούς, ο συγγραφέας μας κάνει κοινωνούς του ιαπωνικού τρόπου σκέψης και αυτής της ιδιαίτερης φιλοσοφίας που διαπνέει τους ανθρώπους του. Αληθινός και προσανατολισμένος στην ανάδειξη του ιδιαίτερου χαρακτήρα των θρύλων και μύθων, ο Καβαμπάτα συγκαταλέγεται στους εμβληματικούς Ιάπωνες συγγραφείς.
