Δεν φταις εσύ που έζησες σε μια τόσο σκληρή εποχή όπου οι γυναίκες δεν είχαν θέση στην κοινωνία, δεν είχαν άποψη γιατί τους απαγορευόταν, δεν είχαν το δικαίωμα να φέρουν αντιρρήσεις απέναντι στους άνδρες τους ακόμα και αν το δίκαιο τις έπνιγε μέχρι το κεφάλι, δεν είχαν δικαίωμα να διαφωνούν μαζί τους. Αναγέννηση λεγόταν η περίοδος, σίγουρα ναι μα όχι ακριβώς Αρτεμιζία, γνωρίζεις πολύ καλά τον πόλεμο εναντίον σου και τα όσα πέρασες με τον βίαιο και πραγματικά κακό παραλίγο σύζυγό σου, που σε βίαζε συστηματικά. Ο πατέρας σου όφειλε να σε προστατεύσει από ένα τέτοιο σύμφωνο και έχει και αυτός τις ευθύνες του στην απόφασή του αυτή. Ο βιασμός σου υπήρξε ένα γεγονός που σε διαπέρασε, που σε τραυμάτισε, που σε πλήγωσε θανάσιμα, ξέσκισε το μέσα σου και σκότωσε τον ψυχισμό σου. Δεν ήταν εύκολο να αποδείξεις στο ανδρικό δικαστήριο το γεγονός αυτής της πράξης γιατί όλοι είχαν πάρει το μέρος του βιαστή. Ανδροκρατούμενη κοινωνία θεωρούσε τις γυναίκες ως κτήματα, ως αντικείμενα, σχεδόν ως ζώα προς σφαγή και οι γυναίκες σαν και εσένα δεν είχαν καμία δικλείδα ασφαλείας, καμία ελπίδα, κανέναν προστατευτικό κλοιό, ούτε καν η δικαιοσύνη δεν ήθελε. Ένα κορίτσι σαν και σένα δέχθηκε μέσα στην νιότη της, την τρυφερή της νιότη το πλήγμα αυτό από έναν άνανδρο και οι πίνακές σου είναι η απόλυτη λύτρωση για να μπορέσεις να θεραπεύσεις με κάποιο τρόπο τα όσα τραγικά βίωσες. Ο κόσμος γύρω σου υπήρξε αντίπαλος και εχθρός σου όταν θέλησες να ξεσκεπάσεις την αήθη και σκληρή μορφή του βιαστή, αυτόν που ήθελε να σε καταδικάσει σε απόλυτη σιωπή για να συνεχίσει το φρικιαστικό του έργο και να σε μετατρέψει σε ένοχη παρά την αυταπόδεικτη αθωότητά σου. Τι ντροπή, τι όνειδος, τι βρωμιά αυτή η ανθρωπότητα, νομίζω θα συμφωνήσεις μαζί μου. Εσύ δεν δίστασες όμως, τολμηρή, γενναία και θαρραλέα καθώς ήσουν, έδειξες πως μπορείς να υπεραμυνθείς του εαυτού σου, να ξεδιπλώσεις το κουβάρι της αποτρόπαιης αυτής πράξης και να γίνεις ασπίδα του εαυτού σου σε αυτή την πολύ δύσκολη στιγμή αφού ήξερες πως πάντα θα ήσουν μόνη στον αγώνα αυτό. Τα έργα σου ήρθαν να γίνουν η φωτογραφία του ενόχου, άνδρες αποκεφαλισμένοι από γυναίκες, άνδρες που υφίστανται την τιμωρία για αυτό που διέπραξαν και μάλιστα με τον πιο βίαιο τρόπο. Είναι η απάντησή σου στην αγριότητά τους, στην μετατροπή του πόθου τους σε άγριο ένστικτο που δεν νοιάζεται για τίποτα και καταστρέφει ασύστολα και δίχως τιμωρία. Ναι υπήρξες και είσαι μέχρι σήμερα πρωτοποριακή, ρηξικέλευθη καθώς καμία γυναίκα έως τότε δεν τολμούσε όχι μόνο απλά να ζωγραφίσει αλλά να τολμήσει να δείξει τέτοιες εικόνες μπροστά σε ένα πλήθος με στερεότυπα και κατασταλαγμένες απόψεις. Στάθηκες λοιπόν ως ισάξια ανάμεσα σε εδραιωμένους καλλιτέχνες και δήλωσες το παρών γιατί αληθινά το άξιζες, δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως η ιστορία της τέχνης σε τίμησε και βρίσκεσαι σήμερα ανάμεσα στους δημιουργούς που έχουν αφήσει το στίγμα τους. Ζωγράφιζες κυρίως βιβλικές μορφές μα οι γυναίκες βρισκόντουσαν πάντα στον πυρήνα των έργων σου, ήθελες να τιμήσεις εκείνες που ο διάλογος και η κοινωνία με μανία απέκλειε χωρίς κανέναν λόγο. Μάλλον οι γυναίκες προκαλούσαν τον φόβο και οι άνδρες γνώριζαν πως είναι ικανές. Εσύ έπιασες το πινέλο και χάρισες στον κόσμο πίνακες μοναδικής αξίας, μέσα από τους οποίους περνούσες τα δικά σου μηνύματα, ένα ποτέ ξανά και φτάνει πια ακουγόταν. Ήσουν η πρώτη γυναίκα που έγινες δεκτή στην Ακαδημία σχεδίου στην Φλωρεντία και οι μετέπειτα σπουδάστριες σίγουρα σε ευγνωμονούν που έγινες η αφορμή να ασχοληθούν και αυτές με τις τέχνες και να πρωταγωνιστήσουν. Αυτή η φυσικότητα με την οποία αναπαριστούσες τις γυναίκες ήταν πραγματικά πρωτοποριακή, εξάλλου ήσουν μπροστά από την εποχή σου καθώς ο νατουραλισμός ήταν ένα κίνημα των αρχών του 19ου αιώνα. Πάντως προκαλούσες με τις μορφές των γυναικών που από θρησκευτικά σύμβολα με ήπιο και γαλήνιο χαρακτήρα μετετράπησαν σε γυναίκες εκδικήτριες μέσα φυσικά από την θρησκευτική ιστορία γιατί δεν ήθελες να ξεφύγεις και να δείξεις την ωμή πραγματικότητα. Το μήνυμα όμως ήταν καθαρό και οι γυναίκες της εποχής σου έβλεπαν τον εαυτό τους στα έργα σου, ήσουν κατά κάποιον μια πρέσβειρα καλής θέλησης γιατί είχαν ένα σημείο αναφοράς και ένα απάγκιο να ακουμπήσουν. Το αίμα που χύνεται στους πίνακες είναι ένα αίμα εκδίκησης για όσα οι γυναίκες είχαν υποστεί τότε από άνδρες εγκληματίες, κακοποιά στοιχεία που έβλεπαν στο γυναικείο φύλο μια υποδεέστερη και κατώτερη κατηγορία ανθρώπων. Αρτεμιζία, ο ρόλος σου και η αποφασιστικότητά σου είναι μέχρι και σήμερα πυξίδα για το μέλλον και αν και η κοινωνία δεν έχει προοδεύσει και τόσο πολύ από τότε, μιας και τέτοια φαινόμενα αναπαράγονται συνεχώς, εσύ με την προσωπικότητά σου έγινες φάρος επιμονής και άστρο φωτεινό. Η ευαισθησία σου και η ζωγραφική σου ευστροφία είναι μέχρι και σήμερα παράδειγμα προς μίμηση. Ήσουν μαθήτρια του Καραβάτζιο και πολλοί από τους πίνακές σου αναπαράγουν αυτή την τεχνική που ο Καραβάτζιο σου έμαθε να χρησιμοποιείς και εσύ από τη μεριά σου ανέπτυξες περαιτέρω και προσέθεσες τη δική σου τεχνική γιατί η τέχνη της ζωγραφικής υπήρξε έμφυτη μέσα σου, ο πατέρας σου ήταν ζωγράφος και σου είχε μάθει τα βασικά μαθήματα όταν θήτευες πλάι του. Ουσιαστικά με κάποιον τρόπο, μοναδικό, κατάφερες να ξεφύγεις από τον πλήρη ακαδημαϊσμό που υπήρχε τότε, χάραξες το δικό σου δρόμο στην ζωγραφική, με μια φωνή δυνατή και ισχυρή, με ένα ταλέντο πραγματικά μοναδικό που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Στους πίνακες σε βλέπουμε να πρωταγωνιστείς απλά ενδεδυμένη τον μανδύα της βιβλικής γυναίκας και όμως αν μη τι άλλο βρίσκεσαι πίσω από κάθε πράξη, είσαι αυτή που προσπαθεί να αποδώσει δικαιοσύνη με κάπως ανορθόδοξο τρόπο μιας και η Θέμιδα της εποχής, τα δικαστήρια δεν έχουν την πυγμή να δουν κατάματα την πραγματικότητα. Κατάφερες και έζησες αρκετά χρόνια και άφησες πίσω σπουδαία καλλιτεχνική παρακαταθήκη μα το συμβάν ποτέ δεν το λησμόνησες και πως άλλωστε θα μπορούσες να σβήσεις από τον σκληρό σου δίσκο ένα τέτοιο δράμα. Το γεγονός πως η μητέρα σου δεν ήταν παρούσα καθώς πέθανε μόλις έγινες 9 χρονών ήταν σίγουρα μια κατάσταση επώδυνη, ένα γεγονός οδυνηρό που σε άφησε μόνη σε έναν κόσμο χωρίς το στήριγμα της μητρικής αγάπης και τρυφερότητας που τόσο είχες ανάγκη σε εκείνο το κρίσιμο στάδιο της ζωής σου. Θα είχες σίγουρα γλιτώσει από πολλές δυσάρεστες εκπλήξεις και σίγουρα από την παγίδα της πρόωρης συμφωνίας για παντρειά που σε οδήγησε στον όλεθρο με έναν άνθρωπο παντελώς ακατάλληλο μα και συνάμα και επικίνδυνο. Σε κάθε περίπτωση, είσαι ένα πρόσωπο ηρωικό και δεν θα ξεχαστείς, είσαι η απόδειξη πως το δίκαιο μπορεί να επικρατήσει και η φωνή της γυναίκας να μην σιγήσει. Καλή αντάμωση Αρτεμιζία!
——————————————————————-
Η Αρτεμιζία Τζεντιλέσκι (1593-1654) ήταν Ιταλίδα ζωγράφος του μπαρόκ, θεωρούμενη ως μία από τους καλύτερους καλλιτέχνες της εποχής της. Κόρη του ζωγράφου Οράτσιο Τζεντιλέσκι, μαθήτευσε δίπλα στον πατέρα της στη Ρώμη και το 1610 παρήγαγε το πρώτο της έργο η Η Σωσσάννα και οι γέροντες. Ο βιασμός της από τον φίλο και παρολίγο σύζυγό της υπήρξε ένα συνταρακτικό γεγονός που σημάδεψε τη ζωή της μα και το ζωγραφικό της έργο. Έργα της σήμερα κοσμούν πολλά μεγάλα μουσεία ανά τον κόσμο. Όλα σχεδόν τα έργα της Αρτεμιζία έχουν γυναίκες πρωταγωνίστριες -με προτίμηση στις βιβλικές μορφές- που τις διακρίνει το θάρρος, η αποφασιστικότητα και η ισχυρή προσωπικότητα και όχι οι γυναικείες ιδιότητες της ευαισθησίας και της αδυναμίας. Ειδικά το έργο της Η Ιουδήθ αποκεφαλίζει τον Ολοφέρνη είναι ένας πίνακας αιματηρής αγωνίας και φρίκης. Το ζωγράφισε σε πολλές παραλλαγές αλλά αυτή του Ουφίτσι είναι η εντυπωσιακότερη. Είναι πολύ πιθανό να εμπνεύστηκε από την ανάμνηση του πρόσφατου βιασμού της.
