Ο Καρτέσιος είχε πει κάποτε, μεταξύ άλλων, πως το να διαβάζουμε τα καλά βιβλία είναι σαν να συνδιαλεγόμαστε με τους καλύτερους όλων των εποχών. Μάλλον αυτό είχε στο μυαλό του ο Στεφάν Καρλιέ όταν εμπνεύστηκε την ιδέα να γράψει ένα βιβλίο αφιερωμένο στον Μαρσέλ Προυστ, σαν έναν ελάχιστο φόρο τιμής στον σπουδαίο αυτό συγγραφέα που σημάδεψε με το πλούσιο έργο του την λογοτεχνία του εικοστού αιώνα. Αν προσπαθούσε κάποιος να απεικονίσει τα κείμενα του Προυστ με έναν πίνακα, αυτός θα ήταν σίγουρα ιμπρεσιονιστικός. Και αυτό γιατί τα χρώματα του, οι λέξεις του δηλαδή έχουν μια σπάνια ρομαντικότητα και είναι ζωηρές όπως και τα έντονα φλογοβόλα λόγια των ηρώων του, οι πινελιές του είναι ποτισμένες με το συναίσθημα της έλξης και της απόχρωσης της γοητείας.
Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο της Κλάρα μέσα από την ανάγνωση και την χαρά αυτής
Δημιουργικά διακείμενος κοντά στους ζωγράφους της παρισινής πρωτοπορίας της εποχής όπως ο Μανέ και ο Μονέ, ο Προυστ εκθέτει στα γραπτά του αυτή την ατμόσφαιρα του αστικού τοπίου της εκθαμβωτικής πρωτεύουσας όπου συμβαίνουν γεγονότα καλλιτεχνικά και όπου οι άνθρωποι συναλλάσσονται, αλληλεπιδρούν ο ένας με τον άλλο, ερωτεύονται και γεύονται τους καρπούς των ερώτων τους με δαιμονική διάθεση. Αυτήν την «πολεμική» ατμόσφαιρα ερωτικών χτύπων μεταξύ των συντρόφων, αυτόν τον πυρετό της λαγνείας και της ηδονής, αυτόν τον κόσμο της απόλαυσης, τόσο σωματικής όσο και πνευματικής και αυτό το παιχνίδι ανταλλαγής μηνυμάτων θα μας μεταφέρει ο Προυστ, δίχως να κρύψει τους πόθους και τους πόνους που προκαλούν αυτά τα διαφορετικά είδη συναισθημάτων.
Όλα αυτά τα οποία έζησε και ο ίδιος αν και ομολογημένος ομοφυλόφιλος, διαδραματίζονται στα νεανικά γραπτά του και αποπνέουν ένα άρωμα σκιρτήματος και ζωντάνιας από τον συγγραφέα του αριστουργήματος «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο». Αυτό ακριβώς είναι και το έργο στο οποίο αναφέρεται η Κλάρα, η κοπέλα που πρωταγωνιστεί και εντυπωσιάζεται από τη γραφή και την πλοκή του βιβλίου. Ο Καρλιέ με ευφυή τρόπο χτίζει την ιστορία του σε ένα κομμωτήριο της γαλλικής επαρχίας και εκεί στήνει όλο το σκηνικό του ώστε να αναπτυχθούν διάλογοι γύρω από την ερωτική ιστορία της Κλάρα με τον Μαρσέλ Προυστ, τα κείμενα του οποίου τα ερωτεύεται κεραυνοβόλα με την πρώτη ματιά, ένα coup de foudre που θα έλεγαν και οι Γάλλοι.
Οι αναγνώσεις ιστοριών είναι πια δυστυχώς μια παρωχημένη συνήθεια λόγω της έλευσης της τεχνολογίας που όλα τα έχει σαρώσει και δεν υπάρχει πια κανέναν ενδιαφέρον από το πολύ κοινό να ακούει ιστορίες από τα βιβλία. Η Κλάρα με το πάθος και τον ζήλο που τη διακρίνει πηγαίνει ενάντια στο ρεύμα και οργανώνει αναγνώσεις ιστοριών του Προυστ με κάθε ευκαιρία, επαναφέροντας στο προσκήνιο μια ιδιαίτερα προσφιλή συνήθεια του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, τότε που αποτελούσε ψυχαγωγία, ίσως τη μόνη, η ακρόαση κλασσικής μουσικής συνοδευόμενη από αναγνώσεις λογοτεχνικών κειμένων. Στην επαρχία, όπου ζει η Κλάρα, μια τέτοια δραστηριότητα αν όχι και τόσο διαδεδομένη είναι το ελάχιστο εκ μέρους της για να τιμήσει τον αγαπημένο της συγγραφέα αλλά να αφηγηθεί και τη δική της ερωτική ιστορία με τον Ζιμπέ. Εμπνέεται από τον Προυστ και αναφέρεται σε αυτόν για να ερμηνεύσει για τα όσα συνέβησαν στην ίδια, ο Προυστ γίνεται λοιπόν ένα θεραπευτικό μέσο και ένα φάρμακο για την Κλάρα. Μάλιστα, όταν επανέρχεται μετά από χρόνια στο ίδιο μέρος με την κόρη της ξεπηδούν όλες οι αναμνήσεις μεμιάς προκαλώντας ποικίλα συναισθήματα και σίγουρα νοσταλγία.
Ο Προυστ, αυτός ο Γάλλος Όσκαρ Ουάιλντ με λιγότερη καυστική διάθεση βέβαια από ότι ο Βρετανός αλλά με την ίδια σκωπτική ματιά στα ερωτικά πράγματα, αφιερώθηκε ψυχή τε και σώματι στην αποτύπωση των ποικίλων διαβαθμίσεων της πραγματικότητας που εμπνέει ένας έρωτας και την απογοήτευση που προκαλεί ο έρωτας αυτός όταν γίνει βάσανο και εφιάλτης γιατί βρίσκεται σε τέλμα. Ο Προυστ προσφέρεται ως φάρμακο για κάθε πτυχή της ζωής και είναι ένας συγγραφέας για όλες τις εποχές, για όλες τις καταστάσεις. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ούτε και παράδοξο να αποτελεί ο Προυστ πηγή έμπνευσης, αποτελεί έναν θεμέλιο λίθο γιατί μετά τον Μπαλζάκ πιάνει και εκείνος το νήμα της ανθρώπινης αδυναμίας και των ανθρώπινων παθών καθώς όλα εκπορεύονται από τον έρωτα. Στα δίχτυα του όλοι πέφτουν και κανείς δεν ξεφεύγει όσο και αν το προσπαθήσει, η Κλάρα καθίσταται το ιδανικό “θύμα” και μέσω αυτής ο Καρλιέ προσφέρει στον σύγχρονο αναγνώστη μια νέα φρέσκια ανάγνωση.
Ο Προυστ πιστός σε αυτόν τον αγώνα, τον αταλάντευτο προς την αναζήτηση της χαμένης αλήθειας ή της χαμένης στιγμής, θα φροντίσει στις ιστορίες της νεότητάς του, όπου ουσιαστικά προλειαίνει το έδαφος για τα επόμενα αριστουργηματικά του βήματα, όσο και στο εμβληματικό του έργο, να αντλήσει εμπειρίες και να τις καταγράψει στο χαρτί σε μία προσπάθεια να εξηγήσει και να ερμηνεύσει τις άγνωστες πτυχές της επικοινωνίας, της επαφής, της σχέσης μεταξύ δύο ανθρώπων. Αυτές οι σκέψεις δεν σταματούν στο τότε, δεν περιορίζονται στο τώρα μα πάντα αντανακλούν και για αυτό οι ιστορίες του είναι πάντα επίκαιρες, διαχρονικές και τρυφερές.
“…τούτο το βιβλίο είναι τόσο απέραντο, προσεγγίζει τόσα ζητήματα, που, όταν το διαβάζουμε, είναι σχεδόν αδύνατον να μη δούμε τον κόσμο μέσα απ’ το πρίσμα του”
“…ό,τι χαρακτηρίζει τον κεραυνοβόλο της έρωτα για τούτο το έργο και τον συγγραφέα του ήταν πάντα μέσα της”
