Είχες αναπτύξει από νωρίς τη δράση σου ώστε ο ελληνικός τόπος να βρει επιτέλους την πολυπόθητη ανεξαρτησία μετά από αιώνες οθωμανικού ζυγού, είχες μέσα σου ένα ακούραστο πάθος για ελευθερία και το υπερασπίστηκες μέχρι τέλους, είχες εγγεγραμμένη και έμφυτη μια υποδόρια και ανεξήγητη σχέση με τους προγόνους σου, τους οποίους και έθεσες στο επίκεντρο των προβληματισμών σου και των αναζητήσεών σου. Στη Θεσσαλία και ακόμα πιο συγκεκριμένα στο Βελεστίνο από όπου και καταγόσουν είχες βιώσει από νωρίς τη βαρβαρότητα και την βαναυσότητα ενός καθεστώτος αυταρχικού και παρατηρούσες γύρω σου τους συμπατριώτες σου και την οικογένειά σου να υποφέρουν υπό τον έλεγχο του Σουλτάνου που είχε περιορίσει κάθε έννοια ελευθερίας. Διακαώς λοιπόν επιθυμούσες να αντιδράσεις σε όλο αυτό το σκηνικό επιστρατεύοντας τις δυνάμεις σου και προσπαθώντας να συγκεντρώσεις γύρω σου όσους περισσότερους μπορούσες για να επιτελεστεί αυτό που όλοι οι Έλληνες εντός και εκτός τόσο λαχταρούσαν. Δεν άντεχες άλλο να υπομένεις και να βλέπεις την αδικία να πλημμυρίζει την ελληνική επικράτεια από έναν κατακτητή που τίποτα δεν σεβόταν, έναν δεσποτικό κατακτητή που κρατούσε υποδουλωμένο έναν λαό περήφανο. Οι άδικοι φόνοι χριστιανών αποτελούσε καθημερινό φαινόμενο, όπως καθημερινό φαινόμενο ήταν και η τυραννική εξουσία που δεν άφηνε περιθώρια ελεύθερης δράσης μα ούτε και πολιτικής αντίθεσης. Εσύ είχες μελετήσει από νωρίς τον Γαλλικό διαφωτισμό και είχες ενστερνιστεί πολλές από τις θεμελιώδεις αρχές υπό τις οποίες ποτίστηκε και ο Ελληνικός διαφωτισμός, αυτός που οδήγησε το γένος στην ανεξαρτησία του, είχες διαβάσει τα κείμενα των Γάλλων και μάλιστα είχες προχωρήσει στη συγγραφή του περίφημου Σχολείου των Ντελικάτων εραστών. Η επαφή σου με τα γράμματα και τη διανόηση Ρήγα αποτελούσε ένα τεράστιο κεφάλαιο για την συμβολή σου στον αγώνα. Ένιωθες βαθιά μέσα σου πως έπρεπε να αναλάβεις τα ηνία μιας παιδευτικής μάχης, μιας μορφωτικής επιχείρησης ώστε το γένος να αφυπνιστεί και να ζητήσει πίσω όλα αυτά που του είχαν στερήσει τόσους αιώνες, μόνο με την παιδεία μπορούσε το γένος θα δει καλύτερες μέρες και δεν αποπροσανατολίστηκες από αυτή την θέση σου. Είχες την φλόγα και την πεποίθηση πως με την κατάλληλη προσήλωση και αποφασιστικότητα μπορούσες να καταφέρεις το σχέδιο που είχες πλάσει στο μυαλό σου παρά τις δυσκολίες. Με εμπνευστή τον Μέγα Αλέξανδρο και τους Βυζαντινούς αγωνιστές πορευόσουν, αυτούς είχες για πρότυπα όπως και τους αρχαίους, τους οποίους και μελέτησες διεξοδικά. Πολλές μάλιστα από τις σκέψεις σου προέρχονταν από τη δημοκρατία των αρχαίων Αθηνών, για αυτό άλλωστε και ονόμασες το κράτος που ήθελες να δημιουργείται Ελληνική Δημοκρατία. Στον πατριωτικό ύμνο είχες την εικόνα του μεγάλου στρατηλάτη στο μυαλό σου και εκεί θα τον βρούμε να δεσπόζει ως κινητήριος δύναμη γιατί το παρελθόν του τόπου είχε την ικανότητα να φωτίζει τα όσα μπορούσαν να επιτευχθούν στο παρόν και το μέλλον. Όπως ο Μέγας Αλέξανδρος χάλασε τα σχέδια των Περσών, έτσι και εσύ είχες σκοπό να χαλάσεις τα σχέδια των Οθωμανών, να πλήξεις την εξουσία τους και αυτό γνώριζες πως μπορούσες να το επιτύχεις με την συμμετοχή όλων των βαλκανικών λαών ακόμα και των Τούρκων υπηκόων γιατί και εκείνοι βασανίζονταν από την ασυδοσία του Σουλτάνου. Με λίγα λόγια δεν απέκλειες κανέναν σε αυτήν την φιλόδοξη επιχείρηση ανάταξης του ηθικού. Επαναστάτης ήσουν τόσο με την πολεμική όσο και με την σωκρατική έννοια, είχες επαναστατικές και ρηξικέλευθες ιδέες, οι οποίες άλλωστε αποτυπώθηκαν τόσο στον περίφημο Θούριο όσο και στα άλλα πατριωτικά κείμενα που έγραψες. Εκεί δίνεσαι ολοκληρωτικά, αφιερώνεσαι και αφοσιώνεσαι με όλο σου το είναι Ρήγα, λειτουργούσες υπόγεια και μακριά από τα φώτα γιατί πάντα καιροφυλακτούσαν σπιούνοι, προδότες και διάφοροι δωσίλογοι που σκοπό είχαν να βλάψουν τα σχέδιά σου. Την Χάρτα της Ελλάδος την εμπλούτισες με νομίσματα αρχαίων ελληνικών πόλεων αλλά και με κορυφαία και εμβληματικά τοπόσημα όπως η Ολυμπία, η Σπάρτη, η Σαλαμίνα, οι Δελφοί, η Αθήνα βέβαια, οι Πλαταιές και οι Θερμοπύλες. Ήθελες ο απλός λαός να θυμηθεί τα όσα σπουδαία είχαν πετύχει οι Έλληνες στο παρελθόν και να πατήσει πάνω σε θριάμβους και επιτεύγματα, να γίνουν αυτά η απαραίτητη γέφυρα για νέες επιτυχίες, για έναν πόλεμο που θα έδιωχνε μακριά τους δυνάστες Οθωμανούς. Τα τελευταία πολλά χρόνια δεν βρισκόσουν στην Ελλάδα αλλά στο εξωτερικό από όπου οργάνωνες μαζί με τους συνεργάτες και συνοδοιπόρους σου τον υπέρ πάντων αγώνα. Είχες μεταφερθεί και μετοικήσει στην Τεργέστη όπου βρισκόταν και μια μεγάλη κοινότητα Ελλήνων, εκεί χτυπούσε η καρδιά της επαναστατημένης Ελλάδας με εσένα πρωταγωνιστή, εκεί κατέστρωνες τα σχέδιά σου με πολλή προσοχή για να μη γίνεις αντιληπτός. Είχες σκοπό να κατέλθεις στην Ελλάδα για να παρουσιάσεις όλα αυτά τα σπουδαία που είχες δημιουργήσει και να τα θέσεις σε εφαρμογή. Είχες προλάβει και είχες μεταφράσει έργα σπουδαίων Ευρωπαίων με στόχο να υπάρχουν στα ελληνικά και να αποτελέσουν τη βάση για τον ξεσηκωμό. Ένα εκ των συγγραμμάτων ήταν ένα στρατιωτικό εγχειρίδιο γιατί έδινες έμφαση στην στρατιωτική εκπαίδευση των Ελλήνων, έπρεπε να είναι όλοι ετοιμοπόλεμοι όταν έρθει εκείνη η πολυπόθητη ώρα, έπρεπε ο λαός να είναι στις επάλξεις για να γίνει το όνειρο πραγματικότητα. Σκόπευες να κατέβεις πρώτα στη Μάνη, από εκεί επιθυμούσες να ξεκινήσει η επανάσταση της Πελοποννήσου και βρισκόσουν προφανώς σε επαφή και με τους μετέπειτα πρωτεργάτες που ανέλαβαν δράση, δυστυχώς όμως εσύ δεν πρόλαβες να δεις όσα είχες ονειρευτεί να γίνονται πραγματικότητα. Ρήγα, η μοίρα σου ήταν αλλιώς γραμμένη, έβαλες ακρογωνιαίους και θεμέλιους λίθους στην προετοιμασία του αγώνα, έβαλες γερές βάσεις σε όσα θα επακολουθούσαν πολλά χρόνια ύστερα από τον φρικτό θάνατό σου όμως το όνομά σου και η προσφορά σου ενέπνευσαν πολλούς. Όλη σου η ζωή είχε περιβληθεί από ένα πέπλο στοχασμού και φιλοσοφίας, από μια συνεχόμενη μελέτη, από συγγραφή κομβικών βιβλίων και βέβαια υπήρξες υπέρμαχος μιας χάρτας, της δικής σου Χάρτας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ένα θεόπνευστο έργο. Μάλιστα αυτή η δική σου Χάρτα θα αποτελούσε τη βάση και το προσχέδιο για την περίφημη χάρτα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαμορφώθηκε από τον ΟΗΕ το 1948. Υπήρξες πρωτοπόρος, πρόδρομος και πρωταγωνιστής ήδη από πολύ νωρίς, ένας πρώιμος Ευρωπαϊστής, ένας οικουμενικός αγωνιστής του δικαίου. Με οδηγό τις διακηρύξεις της Γαλλικής Επανάστασης που αναγνώριζε πολιτικά και ατομικά δικαιώματα στη μονάδα, τον πολίτη και όχι στην ομάδα εσύ έχτισες το δικό σου χάρτη και τα όσα έγραψες θα αποτελούσαν μετέπειτα και μέρος του νέου Ελληνικού Συντάγματος, παρών λοιπόν σε κάθε σημείο της ιστορίας που γραφόταν. Ποτέ δεν σταμάτησες να υπερασπίζεσαι τα πιστεύω σου, να προσπαθείς να σπείρεις και να καλλιεργήσεις στο χωράφι τους καρπούς μιας κοινής πορείας γύρω από μια ιδέα που σε ενδιέφερε πολύ από νωρίς, να ενώσεις δηλαδή όλους τους λαούς των Βαλκανίων. Η ιδέα ήταν όλοι να μπουν υπό μία στέγη με σκοπό την αποτίναξη του οθωμανισμού και την εγκαθίδρυση μιας δημοκρατίας, διέβλεπες έναν αγώνα που θα αγκάλιαζε με μια ατέρμονη λαχτά όλο το φάσμα των ανθρώπων που υπέφεραν τόσο πολύ και τόσο άδικα. Μετατράπηκες όμως και εσύ σε έναν μάρτυρα, οι πράξεις σου ήταν πολύ τολμηρές και ριψοκίνδυνες και όπως πολλοί από τους χριστιανούς βρέθηκες και εσύ ανάμεσα σε αυτούς που έχασαν τη ζωή τους μέσα στους αιώνες από τον ζυγό ενός ισλαμικού τόξου που δεν χωρούσε άλλη θρησκεία στα σπλάχνα της ανεκτικότητάς του. Φαίνεται πως η αποστολή σου είχε χρόνο συγκεκριμένο και ημερομηνία λήξης και τα όσα δραματικά συνέβησαν αποτέλεσαν και αυτά μέρος ενός σχεδίου από τα ανώτερα κλιμάκια των ουρανών στο οποίο κανείς δεν μπορεί να πάει ενάντια. Έτσι σε συνέλαβαν ύστερα από προδοσία όμοια με εκείνη του Εφιάλτη στις Θερμοπύλες καθώς πρόδωσαν με τρόπο ύπουλο τα όσα ανέφεραν τα γραπτά σου και τα όσα είχες σχεδιάσει και τελικά οδηγήθηκες στον θάνατο με στραγγαλισμό τον Ιούνιο του 1798 μαζί με άλλους επτά συντρόφους σου έχοντας πριν περάσει έξι μήνες βασανιστήρια και μαρτύρια και έχοντας υποστεί τον εξευτελισμό με σίδερα στα πόδια και στα χέρια σε μία από τις χειρότερες φυλακές στον πύργο Νεμπόιζα του Βελιγραδίου. Εκεί γράφτηκαν οι τίτλοι τέλους μα μόνο πρακτικά γιατί θεωρητικά όλο αυτό που είχες προετοιμάσει έλαβε σάρκα και οστά το αμέσως επόμενο διάστημα μέσα από ενδελεχείς και επίμονους αγώνες σε πολλές πόλεις όπου με στρατηγική και όραμα, με θάρρος και πίστη οι διάφορες κοινότητες Ελλήνων οργάνωναν το ξέσπασμα της Επανάστασης. Ο Θούριός σου Ρήγα υπήρξε ο ύμνος που τους ένωνε όλους μέσα από αυτά τα τόσο εμπνευσμένα και γεμάτα ελπίδα λόγια, μέσα από την ένωση δυνάμεων που εξέπεμπε η δική σου φωνή, μια φωνή σαν εκείνη του Ιωάννη του Βαπτιστή, καθώς μετά τον θάνατό σου ακουγόταν ακόμα πιο ισχυρή, πιο ηχηρή και πιο στεντόρεια μέσα από τα βάθη της γης όπου φώλιαζε πια το σώμα σου. Δεν είναι τυχαίο Ρήγα που ο Γάλλος ιστορικός Φρανσουά Πουκεβίλ είχε γράψει πως οι Έλληνες πολεμούσαν έχοντας στα χείλη τους τις τρομερές στροφές του Θούριου, ήσουν πια ένας θρύλος και ένας μύθος. Οι δολοφόνοι σου μπόρεσαν να σε κάνουν να σιωπήσεις αλλά όχι να μην ακουστείς παντού και μέσα από τα έργα σου, τα κείμενά σου θα αποτελούσαν πια πυξίδα και φάρο για κάθε εποχή και κάθε δοκιμασία. Η σκλαβιά σε λίγο θα αποτελούσε πια παρελθόν χάρη σε σένα που με κίνδυνο της ζωής σου, που με απαράμιλλο πόθο για προσφορά στην πατρίδα ποτέ δεν έβαλες μπροστά το εγώ αλλά το εμείς και το πλήρωσες ακριβά. Εμείς που τώρα μιλάμε για το όνομά σου, που προφέρουμε το όνομά σου το πράττουμε με δέος, σεβασμό, τιμή στο πρόσωπό σου, θυμίζοντας πως το κεκτημένο της ελευθερίας δεν είναι δεδομένο σε κανένα σημείο και χρειάζεται πόνος και αίμα, σαν το δικό σου για να μείνει αλώβητο. Με βλέμμα στον ουρανό όπου συνομιλείς πια ελεύθερα και ανοιχτά ευχές για καλή αντάμωση!
—————————————————————————————-
Ο Ρήγας Βελεστινλής ή Φεραίος (Βελεστίνο, 1757 – Βελιγράδι, 24 Ιουνίου 1798) ήταν Έλληνας συγγραφέας, πολιτικός, στοχαστής και επαναστάτης. Θεωρείται εθνομάρτυρας και πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Προετοίμασε το κίνημά του, για τη μεθοδευμένη επανάσταση των Ελλήνων και των άλλων Βαλκανικών λαών, να στηρίζεται στις ντόπιες δυνάμεις και όχι στη βοήθεια των δυνάμεων της “Ανατολής” και της “Δύσης” της εποχής του. Γνώριζε καλά ότι οι ξένες δυνάμεις θα εξυπηρετούσαν τα δικά τους συμφέροντα. Επηρεασμένος από τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, πίστεψε βαθιά στην ανάγκη της επαφής των Ελλήνων με τις νέες ιδέες που σάρωναν την Ευρώπη και αυτό τον ώθησε στη συγγραφή ή μετάφραση βιβλίων σε δημώδη γλώσσα και τη σύνταξη της «Χάρτας», ενός μνημειώδους για την εποχή του χάρτη, διαστάσεων 2,07 x 2,07 μ, που αποτελείτο από επί μέρους τμήματα. Δύο έτη αργότερα, ο Άνθιμος Γαζής επιμελήθηκε μια νέα έκδοση της Χάρτας, μικρότερων διαστάσεων (1,04 x 1,02 μ), με τον τίτλο Πίναξ Γεωγραφικός της Ελλάδος, χωρίς όμως να αναφέρει το όνομα του Ρήγα για να αποφύγει την αυστροουγγρική λογοκρισία.
