Ένας ντοστογιεφσκικός ήρωας, ένας απεγνωσμένος αγύρτης της ζωής (Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, Απόγνωση, Εκδόσεις Πατάκη)

Αυτό που ο αναγνώστης διαπιστώνει είναι ένα πρόσωπο αμφιλεγόμενο και μπλεγμένο στα δίχτυα της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του και ψυχοσύνθεσής του. Κατασκευάζει πρόσωπα, αλλάζει πρόσωπα, παγιδεύει τη ζωή των άλλων και μεταλλάσσεται με χίλιους δύο τρόπους για να αυτοεπιβεβαιωθεί, να δώσει πνοή και σάρκα στα αρρωστημένα σχέδιά του και στις αρρωστημένες του σκέψεις. Κερδισμένος από την ανάγκη του να παραπλανήσει και να κοροϊδέψει, ζει στην πραγματικότητα μία ζωή κυνηγημένη και ουσιαστικά χαμένος ζει εις βάρος των άλλων, χρησιμοποιεί τους άλλους και χτίζει τα πιο ακραία όνειρα. Διαμορφώνει εντός του ένα ισχυρό πλέγμα παραισθήσεων και ψευδαισθήσεων και σε αυτές κολυμπάει μόνο και μόνο για να επικυρώσει τη θέση του σε μία κοινωνία που μοιάζει να έχει απολέσει στο πρόσωπό του την ταυτότητά της.

Ο ήρωας του Ναμπόκοφ καταφέρνει να περιπαίξει και να περιπλέξει τους γύρω του, τη γυναίκα του, το περιβάλλον του, να τους εντάξει στο κουτοπόνηρο κόλπο του δημιουργώντας έναν σωσία όμοιο με αυτόν του Ντοστογιέφσκι με όπλο του τον αναγνώστη, τον οποίο με περισσή δεξιοτεχνία έχει ως συμπαραστάτη και συνένοχό του. Ενσυνείδητα κατασκευάζει μία διπλή ζωή και έναν παράλληλο χαρακτήρα, προκαλεί δολιοφθορά και υποθάλπει την κοινωνική του θέση αδιαφορώντας για τις συνέπειες από το πανούργο πλάνο του. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν άνθρωπο που βρίσκεται σε σύγχυση και χρήζει ιατρικής φροντίδας και μέριμνας, έναν άνθρωπο που έχει πλάσει έναν δικό του κόσμο, ο οποίος οφείλει να τον υπηρετεί και εκείνος να εκμεταλλευτεί κάθε ευκαιρία που του δίνεται για να κερδίζει το βρώμικο παιχνίδι, αυτό που με στρατηγική παίζει.