Λετίσια Κολομπανί, Ο χαρταετός, Εκδόσεις Πατάκη

Η παγκόσμια καταγραφή για την βία κατά των γυναικών αλλά και για τον τρόπο αντιμετώπισής τους στον χώρο εργασίας όσο και για την εκπαίδευσή τους δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική – καθόλου τυχαίες οι αποκαλύψεις τον τελευταίο καιρό – και καταδεικνύει πως έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε για την πραγματική ισότητα των φύλων, όχι στα χαρτιά αλλά στην πράξη. Το βιβλίο της Κολομπανί είναι μια γροθιά στο στομάχι για τον σύγχρονο κόσμο και τον τρόπο συμπεριφοράς απέναντι στο “ασθενές φύλο”, κάτι βέβαια που τείνει να γίνει κανονικότητα. Μετά την πλεξούδα που έκανε μεγάλη εντύπωση, η Λετισιά Κολομπανί γράφει ένα ακόμα πιο ισχυρό σε νοήματα βιβλίο θέτοντας πάντα στο επίκεντρο το θέμα γυναίκα και την ανάγκη να χειραφετηθεί, ειδικά σε χώρες όπως η Ινδία όπου η κατάσταση είναι δυστυχώς τραγική. 

Άγουρα κορίτσια και αγόρια που εργάζονται παράνομα αντί να μορφώνονται

Επισημαίνει εμμέσως πλην σαφώς την ανάγκη τα κορίτσια και γενικότερα τα παιδιά σε εκείνο σημείο του πλανήτη να πηγαίνουν σχολείο και να μην γίνονται εργαλεία στα χέρια των μεγάλων που τα χρησιμοποιούν σε επίπονες εργασίες στερώντας τους το δικαίωμα στη μάθηση. Η αφήγηση της συγγραφέως αναδεικνύει πως ειδικά τα κορίτσια και κατά προέκταση οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως άνθρωποι δεύτερης κατηγορίας και δεν έχουν ίσες ευκαιρίες όπως θα ήταν το σωστό. Περιγράφει μια πραγματικότητα που δυστυχώς είναι καθημερινή σε μια επαρχία της Ινδίας, όπου η Λένα, η πρωταγωνίστρια η οποία σώζεται από ένα μικρό κορίτσι τη Λαλίτα, παλεύει με κάθε μέσο να ανοίξει ένα σχολείο ώστε όλα τα παιδιά να έχουν πρόσβαση στην βασική τουλάχιστον εκπαίδευση. 

Η Κολομπανί φιλοτεχνεί με εξαιρετική δεξιοτεχνία την προσωπογραφία αυτής της πεφωτισμένης δασκάλας, της Λένας που έχει το μεράκι, τη δύναμη, το σθένος και τη γενναιότητα να πάει ενάντια στο κατεστημένο και την καθεστηκυία τάξη, να σπάσει τα δεσμά και να δώσει μια νέα πνοή σε αυτά τα παιδιά που αξίζουν ένα καλύτερο μέλλον και μια καλύτερη τύχη γιατί μόνο μέσω της γνώσης μπορούν να προοδεύσουν και να ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο, σε ένα πιο ελπιδοφόρο μέλλον από αυτό των γονιών τους, ένα μέλλον που θα τους εξασφαλίσει τα προς το ζην και την έξοδο από την ανέχεια και την φτώχεια στην οποία έχουν δυστυχώς καταδικαστεί. Η Λένα δεν είναι μόνη σε αυτόν τον αγώνα που δίνει, αν και οι περισσότεροι είναι εναντίον της, όπως οι γονείς για παράδειγμα που δεν θέλουν ούτε καν να ακούσουν για την μόρφωση των παιδιών τους σαν αυτό να αποτελεί κάτι παντελώς λάθος και παράλογο. Η Λένα έχει βρει στο πρόσωπο της Πρέετι και του Κούμαρ δύο σημαντικούς υποστηρικτές, δύο ανθρώπους που μοιράζονται την ίδια τρέλα και το κυνηγάνε μέχρι το τέλος αυτό τους το πάθος να μορφώσουν τα παιδιά.

Πρόκειται δυστυχώς για ένα σύνηθες φαινόμενο τα μικρά παιδιά να απασχολούνται από τους ίδιους τους γονείς τους σε εργασίες διότι τους αποφέρουν χρήματα και δεν έχουν τη δυνατότητα να τα στερούνται γιατί δεν μπορούν οικονομικά να αντέξουν την πληρωμή ενός υπαλλήλου. Εκτός αυτού, τα μικρά κορίτσια αν τυχόν φύγουν από το σπίτι θα φύγουν παντρεμένα ήδη από πολύ μικρή ηλικία και πριν φτάσουν στην εφηβεία, κάτι βάναυσο και πολύ πρωτόγονο που είναι όμως η θλιβερή πραγματικότητα μιας συνήθειας, μιας καταδίκης αυτών των κοριτσιών σε μια αναξιοπρεπή ζωή. Πώς ένα κορίτσι που ακόμα δεν έχει καν γευτεί την χαρά της παιδικής ηλικίας να περάσει στο φάσμα της ζωής μιας γυναίκας και συζύγου χωρίς καμία είδους συγκατάθεση από μέρους της; Πρόκειται για μια βαρβαρότητα δίχως προηγούμενο και αυτό προσπαθεί να αντιμετωπίσει η Λένα, η οποία και προσπαθεί με κάθε τρόπο να πείσει τους γονείς πως τα παιδιά έχουν δικαίωμα στο σχολείο.

“Η τύχη των κοριτσιών δε συγκινεί κανέναν. Κανείς δεν τους δίνει σημασία, μένουν αμόρφωτα και υποδουλωμένα, σε τούτη τη χώρα που δεν τα αγαπά. Αυτή είναι η Ινδία, η αληθινή Ινδία, λέει εν κατακλείδι. Αυτή που κανένας τουριστικός οδηγός δεν πρόκειται να τολμήσει να περιγράψει”. Εξαιρετικά ευφυής και δεξιοτεχνικός ο τρόπος με τον οποίο η Κολομπανί αποφασίζει να μοιραστεί με τον αναγνώστη τις υπέροχες αυτές ιστορίες, ιστορίες που κανείς δεν μπορεί να παρακάμψει ή να αγνοήσει. Οι γυναίκες της Κολομπανί, όπως η Λένα και η Λαλίτα, δεν είναι ηρωίδες από κάποιον άλλο κόσμο ή πλανήτη, είναι γυναίκες που μοχθούν για τα κεκτημένα, άλλες με καλύτερες προϋποθέσεις και άλλες με καθόλου θετική εκκίνηση μιας και το περιβάλλον της κοινωνίας όπου ζουν δεν ευνοεί την τύχη τους. Η Λαλίτα είναι το μικρό κορίτσι που έσωσε τη ζωή της Λένας και η Λένα της οφείλει πολλά, είναι εκεί για να της χαρίσει ένα πολύτιμο δώρο, το δώρο της μόρφωσης και της δυνατότητας να διεκδικήσει κάτι καλό για εκείνη. Η Λένα δεν πρόκειται να αφήσει τίποτα στην τύχη, θα πάει τη μάχη μέχρι το τέλος.

Δεν είναι πολύ εύκολο να γράψεις ένα μυθιστόρημα σαν την Πλεξούδα και μετά να γράψεις ένα ακόμα καλύτερο όπως είναι αυτό, χρειάζεται να έχεις ταλέντο και να έχεις λόγο να γράψεις. Η Κολομπανί πετυχαίνει να παραδώσει ένα βιβλίο εξαιρετικό που ακουμπά το κοινωνικό σύνολο και πραγματεύεται ένα φλέγον ζήτημα, ένα ζήτημα που δυστυχώς απασχολεί όχι μόνο την Ινδία αλλά και άλλες κοινωνίες τόσο στην Ασία όσο και στην Αφρική όπου η παιδική εργασία είναι κανόνας και όχι εξαίρεση. Μέσα από τέτοια βιβλία, ο αναγνώστης νιώθει πως γίνεται κοινωνός σε έναν κόσμο που οφείλει να γίνει καλύτερος και πιο δίκαιος, βιβλία όπως αυτό κινούνται σε αυτήν την κατεύθυνση, να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο.

“Η Λένα επιμένει: ο ρόλος του σχολείου δεν περιορίζεται μόνο στην εκμάθηση της ανάγνωσης, της αριθμητικής ή των αγγλικών. Διδάσκω σημαίνει επίσης πληροφόρηση, πρόληψη, υγιεινή και υγεία”

“Η Λένα ξέρει πως το να αποκτά μόρφωση μια γυναίκα είναι σαν να αποκτά μόρφωση ένας ολόκληρος λαός, σύμφωνα με κάποιο αφρικανικό ρητό”