15 + 1 εξαιρετικά βιβλία για να διαβάσετε αυτό το καλοκαίρι (Α’ μέρος)

Κάθε φορά που έρχεται το καλοκαίρι η διάθεσή μας για ανάγνωση μεγαλώνει και μπαίνουμε σε μία ευφορία διαρκείας με σύμμαχο τον ήλιο και τη θάλασσα, οι διακοπές είναι το καλύτερο φάρμακο σε μια καθημερινότητα που πολλές φορές μας κουράζει και μας εξουθενώνει. Το βιβλίο έρχεται ως το καλύτερο καταπραϋντικό να μας χαλαρώσει, να μας ερεθίσει το πνεύμα, να μας ξεκουράσει, να συμπληρώσει το παζλ της διασκέδασης και να αποτελέσει τον ιδανικό πιστό σύντροφο. Γιατί όπως αναφέρει και ο Βίκτωρ Ουγκώ “το διάβασμα είναι όπως η τροφή και το νερό. Το πνεύμα που δεν διαβάζει χάνει βάρος, όπως ένα σώμα που δεν τρώει”. Το βιβλίο μπορεί να είναι μυθιστόρημα, ιστορικό, αστυνομικό ή πολιτικό αλλά μπορεί να είναι και δοκίμιο ή ακόμα και ένα από εκείνα τα εφηβικά αναγνώσματα που ποτέ δεν έπαψαν να μας συγκινούν όσα χρόνια και αν περάσουν. Σε κάθε περίπτωση όποιο και αν επιλέξουμε να πάρουμε μαζί μας, ας φροντίσουμε να το έχουμε επιλέξει με βάση το περιεχόμενό του, τη δυνατότητα να μας προβληματίσει με τον τρόπο του, την αλήθεια της ιστορίας και των πρωταγωνιστών του. Και όλα αυτά γιατί ένα βιβλίο είναι σαν τον καρπό του δέντρου που επιλέγουμε με προσοχή στο τραπέζι μας. Η τροφή του μυαλού είναι εξίσου σημαντική με τη τροφή του σώματος και δεν χωρά εκπτώσεις. Για αυτό και φέτος προτείνουμε μοναδικά βιβλία που έχουν επιλεχθεί με φροντίδα και με βάση τα παραπάνω κριτήρια, το μόνο που μένει από σας είναι να βυθιστείτε στις σελίδες τους και να τα απολαύσετε!

Eric Vuillard, Μια αξιοπρεπής έξοδος, Εκδόσεις Πόλις

Mετά την Ημερήσια διάταξη, το Κονγκό, την 14η Ιουλίου και τον Πόλεμο των φτωχών (όλα διαθέσιμα από τις εκδόσεις Πόλις), ο εξαιρετικός Ερίκ Βυϊγιάρ επανέρχεται με ένα βιβλίο που αφορά και πάλι ιστορικό γεγονός μιας διαφορετικής όμως αυτήν την φορά περιόδου. Το βιβλίο είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να καταβυθιστούμε στην ιστορία που δυστυχώς επαναλαμβάνεται γιατί οι άνθρωποι αν και οι εποχές αλλάζουν επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη. Δεν είναι διόλου εύκολο να πεις σε λίγες σελίδες όσα άλλοι δεν μπορούν να πουν σε πολλές. Και όμως ο Βυϊγιάρ έχει αυτή την δεξιοτεχνία να μας χαρίζει μοναδικές αφηγήσεις που σφραγίζονται στην μνήμη μας. Ο λόγος του συγγραφέα είναι πολλές φορές δηκτικός και ειρωνικός, είναι ένας λόγος που εμπεριέχει θυμό για τα όσα συμβαίνουν αλλά όλα αυτά υπονοούνται εμμέσως πλην σαφώς από τον αφηγητή που παραθέτει τα τραγικά γεγονότα.

Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Τα λέμε τον Αύγουστο, Εκδόσεις Ψυχογιός

Ο Γκάμπο είναι ταγμένος και αφοσιωμένος στην ανθρώπινη φύση μέσα από τα εξέχοντα του έργα όπως είναι το Εκατό χρόνια μοναξιά ή Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας, βιβλία που αποτελούν σημεία αναφοράς για τη λογοτεχνία του 20ου αιώνα, βιβλία που άφησαν ανεξίτηλο το σημάδι τους και για αυτό μέσα από τις εκδόσεις Ψυχογιός ζουν μια δεύτερη ζωή. Να θυμηθούμε πως η ερωτική λογοτεχνία του 19ου και του 20ου αιώνα θα αποτελέσει, χωρίς αμφιβολία, την βάση για έργα που αργότερα θα γίνουν σημείο αναφοράς καθώς οι συγγραφείς τους θα αντλήσουν τα θέματά τους από συγγραφείς όπως ο Μπαλζάκ, ο Φλωμπέρ και πάνω εκεί θα πατήσουν οι επίγονοι για να στήσουν την δική τους ματιά ως προς το ερωτικό μυθιστόρημα. Η ερωτική λογοτεχνία διαμορφώνεται εκείνη την εποχή από συγγραφείς, οι οποίοι διαδραμάτισαν ρόλο στην επανάσταση, συμμετείχαν στον αναβρασμό ή μεγάλωσαν με σε ένα περιβάλλον κοινωνικό ποτισμένο από τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στο Παρίσι. 

Leopold von Sacher-Masoch, Η Αφροδίτη με τη γούνα, Εκδόσεις Οξύ

Δεν είναι τυχαία ένα από τα πιο εμβληματικά και κλασικά αναγνώσματα του 19ου αιώνα, δεν είναι διόλου τυχαίο το γεγονός πως μετά τον Μαρκήσιο ντε Σαντ και τα δικά του ιδιαίτερα γραπτά, ο Ζάχερ Μαζόχ προκάλεσε με την ευθύτητα και την ειλικρίνεια της δικής του ιστορίας τους αναγνώστες. Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα μυθιστόρημα που σηματοδοτεί αυτό που αποκαλούμε ερωτική λογοτεχνία. Ερωτική λογοτεχνία είναι το είδος εκείνο που ασχολείται με την ψυχή και την καρδιά του ανθρώπου, τις συναισθηματικές εξάρσεις του, τις ερωτικές περιπτύξεις του, είναι το μυθιστόρημα που αναλύει και προσεγγίζει τους χαρακτήρες των ανθρώπων που συμμετέχουν στις ιστορίες και πάλλονται συθέμελα από τις επιθυμίες τους, τις οποίες λαχταρούν να εκφράσουν και να ξεστομίσουν. Ο όρος μαζοχισμός είναι ένας όρος που προέκυψε από αυτό ακριβώς το βιβλίο που με προεξάρχοντα τον πρωταγωνιστή του οδηγεί σε έναν έρωτα τυφλό που όλα τα δέχεται και τίποτα δεν αρνείται.

Άλμπα ντε Σέσπεντες, Απαγορευμένο τετράδιο, Εκδόσεις Πατάκη

Η πρωταγωνίστρια και αφηγήτρια είναι δέσμια αυτού του τετραδίου, το τετράδιο καθίσταται ένα φρούριο το οποίο καλείται να υπερασπιστεί μέχρι τέλους, ένα φρούριο που δεν πρέπει επ’ ουδενί να βρεθεί στα χέρια του “εχθρού”, όποιος και αν είναι αυτός. Η ίδια μέσα από την αφήγησή της παλεύει να πει όσα έχει μέσα στην ψυχή της, το τετράδιο είναι ένας τρόπος να φυγαδεύσει όσα μυστικά επιθυμεί να κρατήσει μακριά από τους επίμονους και επίδοξους θηρευτές, τον άντρα της τον Μικέλε και τα παιδιά της που ίσως βρουν το τετράδιο αναζητώντας κάτι άλλο. Εκείνη λοιπόν τρέμει στην ιδέα πως όσα γράφει μπορεί να ανακαλυφθούν από ένα λάθος δικό της, από μια αφηρημάδα της, από κάποιο βλέμμα για αυτό και γράφει τα βράδια που όλοι κοιμούνται, όμως ακόμα και τότε νιώθει πως κάποιος μπορεί να παραφυλά και να εισβάλει στον ιδιαίτερο χώρο της. Δεν θέλει να βγει τίποτα στην φόρα, θέλει διακαώς να κρατήσει κλειστό το ταμείο της ζωής της, τα γραπτά της, αυτό το πολύτιμο ημερολόγιο που τόσο την ανακουφίζει.

Herman Hesse, Κνουλπ, Εκδόσεις Διόπτρα

Το βιβλίο αυτό γράφεται πριν το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και σε μία περίοδο ιδιαίτερα δημιουργική για πολλούς από τους συγγραφείς που είναι ενεργοί. Είναι μια περίοδος όπου ο καθημερινός άνθρωπος αντιμετωπίζει προβλήματα και έχει ανησυχίες, αγωνίες και ένα περιρρέον άγχος για την υπόστασή του σε μια κοινωνία εξαιρετικά ασταθή. Δεν είναι τυχαίο πως ο ίδιος ο Έσσε, όπως έκανε και με τον Ντέμιαν, μιλά τη γλώσσα του στοχασμού και της φιλοσοφίας, γιατί όχι και της ψυχολογίας. Δεν είναι εξάλλου ο μόνος που θα καταπιαστεί με την κρίση του σύγχρονου ανθρώπου που αναζητά συνεχώς απάγκια και λιμάνια για να κατευνάσει τα εσωτερικά του άγχη. Αυτός ο περιπλανώμενος ήρωας που μας παρουσιάζεται εδώ μήπως δεν προέρχεται άραγε από τον ίδιο τον Δον Κιχώτη που ζει ελεύθερος και βρίσκεται σε συνεχή περιδίνηση σε αναζήτηση ευτυχίας. Ο Έσσε, πιστός στις επάλξεις και αναζητώντας απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα, χρησιμοποιεί τον Κνουλπ ως πρόσωπο για να θέσει τα δικά του διλήμματα.

Pip Williams, Το λεξικό των χαμένων λέξεων, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

image description

“Όλα τα βιβλία που αναφέρονται στο μυθιστόρημα είναι πραγματικά, όπως και ο χρόνος έκδοσης των τευχών, των λημμάτων, των λέξεων που παραλείφθηκαν ή απορρίφθηκαν και των παραθεμάτων. Οι λέξεις που συγκεντρώνει η Εσμέ είναι υπαρκτές, αλλά τα παραθέματα είναι φανταστικά, όπως και τα πρόσωπα που τα λένε” γράφει η Williams στο δικό της σημείωμα στο τέλος του βιβλίου. Είναι αλήθεια πως δεν νοείται ένα μέλλον δίχως γραφή, δίχως βιβλία, τα οποία ήρθαν στην πορεία χάρη στην τυπογραφία, δεν μπορεί κάποιος να φανταστεί την οριστική κατάργηση του εντύπου που μετρά τόσους και τόσους αιώνες ιστορίας λόγω της επέλασης της τεχνολογίας που επιθυμεί όλα να τα σαρώσει. Το ποσοστό αναγνωσιμότητας έχει μειωθεί δραματικά ενώ η παραγωγή βιβλίων αυξάνει. Εκείνο όμως που είναι δραματικά επείγον είναι η αντίσταση στην οθόνη, είναι η επιστροφή με κάποιο τρόπο στα χειρόγραφα γράμματα και τις επιστολές, στη γραφή με το χέρι γιατί σε λίγα χρόνια ο κόσμος θα ξεχάσει να γράφει, δεν θα θυμάται την ορθογραφία ή θα γράφει σε μια άγνωστη γλώσσα σακατεμένη από την παγκοσμιοποίηση. 

Juan Marse, Μια μέρα θα γυρίσω, Εκδόσεις Ακυβέρνητες Πολιτείες

Είναι κάποιοι συγγραφείς που όσο γράφουν τόσο πιο πολύ ωριμάζουν, τόσο πιο πολύ αποκαλύπτουν αυτό το έμφυτο χάρισμα που τους έχει δοθεί να συναρπάζουν τους αναγνώστες κάνοντας χρήση της γνώσης τους περί Ιστορίας με έναν κατά πολύ δικό τους τρόπο, μοναδικά σαγηνευτικό. Γιατί η Ιστορία είναι η απόδειξη της ύπαρξης του ανθρώπου, είναι εκείνο το όχημα που έχει τη δύναμη να μας μεταφέρει σε άλλους χρόνους και να τους ξαναζούμε σαν εμφανιστεί ένας πεφωτισμένος σαν τον Χουάν Μαρσέ να εκτοξεύει την περιέργειά μας και την φιλομάθεια μας.“Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι, η ιστορία, όπως και η τέχνη, είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του.

Colm Toibin, Ο μάγος, Εκδόσεις Ίκαρος

Είναι αναμφίβολα ένας εκ των κορυφαίων συγγραφέων της εποχής μας και αυτό το έχει αποδείξει περίτρανα χρόνια τώρα μέσα από βιβλία σταθμούς, τα οποία προσφέρουν πολλαπλές αναγνώσεις ποικίλων θεμάτων. Ο Τομπίν είναι ένας συγγραφέας που τολμά να αναμετρηθεί με το παρελθόν και αυτό φαίνεται από την επιτυχή προσπάθειά του να σκιαγραφήσει την προσωπογραφία μιας σπουδαίας προσωπικότητας, όπως είναι ο Νομπελίστας Τόμας Μαν. Δεν είναι εύκολο να καταγράψεις μια ζωή όπως αυτή του Τόμας Μαν, ειδικά όταν έχουν μεσολαβήσει δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και μια απονομή Νόμπελ. Ο συγγραφέας του Μαγικού βουνού και του Θανάτου στη Βενετία στα βιβλία του πραγματεύεται κατά κόρον και με ευαισθησία τις φορτισμένες στιγμές της αδύναμης ανθρώπινης φύσης που δύσκολα υπόκειται σε κανόνες όταν η καρδιά προσπερνά τη λογική και ορίζει τις δικές της επιθυμίες παρασυρόμενη από αυτές.