Oliver Banks, Ο χαμένος πίνακας του Ρέμπραντ, Εκδόσεις Άγρα

Ένα καλό αστυνομικό μυθιστόρημα είναι αυτό που πηγαίνει πέρα από την απλή ανακάλυψη του δολοφόνου και την εξιχνίαση του εγκλήματος. Είναι αυτό που διαθέτει λογοτεχνική ευστροφία, αφηγηματικό ειρμό, αυθεντική και όχι επιτηδευμένη αγωνία, αυτό που με λίγα λόγια συνδυάζει αστυνομικό δαιμόνιο και χτίσιμο ευφάνταστων χαρακτήρων. Είναι πολλές φορές εμποτισμένο με κοινωνικές, ιστορικές, πολιτικές ή άλλες εκφάνσεις που αφορούν σε γεγονότα πραγματικά ή κοντά στην πραγματικότητα έτσι που να αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη με μια αύρα μυστηρίου. Ο Όλιβερ Μπανκς έρχεται να μας προσφέρει ένα αστυνομικό μυθιστόρημα διαφορετικό από τα υπόλοιπα που γνωρίζουμε καθώς εντάσσει στον ιστό της αφήγησής του την τέχνη και την ιστορία της, ένα αγαπημένο πεδίο γνώσης που ξεδιπλώνεται μπροστά μας και ένα πεδίο γνώσης το οποίο ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά καθώς το έχει μελετήσει διεξοδικά.

Η τέχνη του μυστηρίου ή το μυστήριο της τέχνης αποκαλύπτονται και μας μαγεύουν

«Eίτε γράψε κάτι που αξίζει να διαβαστεί είτε κάνε κάτι που αξίζει να γραφτεί» είχε πει ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, πολιτικός και συγγραφέας. Η τέχνη του αστυνομικού μυθιστορήματος ίσως να είναι και η πιο δύσκολη ως προς την σύλληψη των χαρακτήρων, την συνοχή και την εξιστόρηση με τέτοιο τρόπο που ο αναγνώστης να νιώθει πως το αστυνομικό που κρατά στα χέρια του δεν αντιγράφει μανιέρα αλλά διατηρεί την δική του προσωπική χροιά και ύφος. Το αστυνομικό μυθιστόρημα του Όλιβερ Μπανκς αποτελεί μια επιλογή από αυτές που πληρούν τα παραπάνω κριτήρια, πέρα από την πλοκή απευθύνεται τόσο σε γνώστες όσο και σε μη γνώστες της τέχνης που ενδιαφέρονται να ανακαλύψουν κάτι το ιδιαίτερο, έναν κόσμο ομορφιάς αλλά και μυστηρίου καθώς ο επιθεωρητής του Μπανκς καλείται να διαλευκάνει μια πολύ δύσκολη υπόθεση εμπορίας έργων τέχνης. Το έργο του Έιμος Χάτσερ, του περίφημου αστυνόμου που καλείται να εξιχνιάσει το έγκλημα, είναι κομβικής σημασίας και ο ίδιος εισέρχεται σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια.

Οι δημοπρασίες έργων τέχνης και το παράνομο εμπόριό τους αποφέρουν πολλά κέρδη στους κατόχους και αυτό είναι ένα στοιχείο που κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει. Τα ποσά που διακυβεύονται είναι τεράστια, το κέρδος μεγάλο και οι ειδικοί λίγοι, άρα για αυτόν που έχει σκεφτεί να προχωρήσει σε κάποια παράνομη ενέργεια τα παράθυρα δράσης είναι πολλά και οι κίνδυνοι λίγοι καθώς δεν είναι εύκολο να πέσει στα δίχτυα της αστυνομίας. Για έναν γνώστη του αντικειμένου, όπως είναι ο Έλτον Ρος, ο οποίος τυγχάνει να είναι και διευθυντής μουσείου στην Βοστώνη τα πράγματα φαίνονται ακόμα πιο εύκολα μιας και δύσκολα κάποιος θα τον υποπτευόταν, είναι άνθρωπος κύρους και είναι κατά γενική ομολογία υπεράνω πάσης υποψίας. Δεν είναι μόνο ένας πίνακας του Ρέμπραντ, του οποίου η αυθεντικότητα είναι αβέβαιη, στον οποίο αναφέρεται ο Όλιβερ Μπανκς. Η υπόθεση μπλέκεται και άλλο καθώς ένας Αρμένης έμπορος τέχνης έχει δώσει στον Έλτον Ρος και ένα αρχαιοελληνικό αγγείο απαράμιλλης ομορφιάς, ανάλογης ομορφιάς με πολύ γνωστά αγγεία που βρίσκονται στο μουσείο της Βοστώνης.

Στην υπόθεση εξιχνίασης της δολοφονίας του ιδιοκτήτη μιας μικρής γκαλερί στην Βοστώνη καλείται να συνδράμει ένας έμπειρος επιθεωρητής και γνώστης της ιστορίας της τέχνης, ο οποίος και διεξάγει έρευνες με μοναδικό τρόπο και συνδυάζοντας διαφορετικά στοιχεία που θα τον οδηγήσουν στον Έλτον Ρος. Ο Έιμος Χάτσερ καλείται επειγόντως να αναλάβει τις έρευνες γιατί μέχρι εκείνη την στιγμή όλα βρίσκονταν μετέωρα και οι έρευνες σε αδιέξοδο. Πρόκειται για έναν Σέρλοκ Χολμς της τέχνης, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά πού να βρει τις κατάλληλες πληροφορίες και ποιες πληροφορίες να διασταυρώσει στην συνέχεια ώστε να αποκαλυφθεί όλη η αλήθεια. Είναι όμως και ένας επιθεωρητής αρκετά ριψοκίνδυνος, τολμηρός και γενναίος καθώς η επίμονη ενασχόλησή του θα δημιουργήσει και ένα πλέγμα μυστηρίου, άραγε κινδυνεύει πραγματικά και μπορεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση, την όποια κατάσταση παρουσιαστεί; Κανένας δολοφόνος και κλέφτης δεν θέλει να αποκαλυφθεί και να ξεσκεπαστεί η δράση του άρα ο Έιμος Χάτσερ και η δυνατή ομάδα που τον συνδράμει θα έχουν πολύ δύσκολη αποστολή να επιτελέσουν, άραγε θα τα καταφέρουν έως το τέλος;

“Το εμπόριο τέχνης αποτελεί, κατά περίεργο τρόπο, αδελφότητα ͘  μερικές φορές αναρωτιέμαι αν η τέχνη βρίσκεται πράγματι στο επίκεντρό του ή πρόκειται για παιχνίδι. Το να σκοτώσεις έναν αντίπαλο έμπορο τέχνης είναι σαν να κατεβαίνεις στον ιππόδρομο, να στοιχηματίζεις κι έπειτα, αφού αρχίσει η κούρσα, να πυροβολείς όλα τα άλλα άλογα ͘  από μια σκοπιά έχει νόημα, αλλά από διαφορετική σκοπιά είναι εντελώς παράλογο” γράφει ο Όλιβερ Μπανκς προσφέροντας το πλαίσιο μέσα στο οποίο ξεδιπλώνει την ιστορία για την οποία κανείς δεν γνωρίζει τι έκβαση μπορεί να έχει. Άραγε θα επικρατήσει το καλό εναντίον του κακού, θα βρει τον τρόπο να σπάσει τον γόρδιο δεσμό ο Χάτσερ; Ο Όλιβερ Μπανκς τόσο σε αυτό όσο και στο άλλο μυθιστόρημα “Η μανία με τον Καραβάτζιο” μυεί το κοινό στον γοητευτικό κόσμο της τέχνης και τον καθηλώνει με την συναρπαστική αφήγηση, δείγμα της λογοτεχνικής του ευφυΐας.

“Αν η εικόνα του Βερολίνου ήταν ένα ερωτικό ποίημα, ο μικρός πίνακας ήταν μια ελεγεία. Ο Βάινστοκ θαύμασε πόσο ένα τέτοιο βάθος συναισθήματος εκφραζόταν δίχως καθόλου συναισθηματισμό”