Τα βιβλία του Πέτρου Μάρκαρη δεν έχουν αποκτήσει τυχαία όλα αυτά τα χρόνια την αγάπη και την αποδοχή του κόσμου, δεν είναι τυχαία ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους συγγραφείς και εντός και εκτός συνόρων, ειδικά στη Γερμανία όπου τα βιβλία του μεταφράζονται με ευλάβεια. Έχει ένα μοναδικό τρόπο να μιλά για το παρόν, για κοινωνικά και πολιτικά θέματα που απασχολούν τη σημερινή κοινωνία, βρίσκει πάντα κάποιο ειδικό θέμα και μας μιλά για την επικαιρότητα καταθέτοντας τους προβληματισμούς του, τις αγωνίες του και τις ανησυχίες του. Επιλέγει ένα θέμα και το ντύνει με έναν μανδύα αστυνομικής φύσεως για να εντάξει στην ιστορία τον επιθεωρητή του, όπως άλλωστε έκαναν τόσο ο Σιμενόν όσο και ο Τσάντλερ αλλά και ο δικός μας Γιάννης Μαρής. Αυτή την φορά είναι ένα θέμα βαθιά κοινωνικό με το οποίο ασχολείται καθώς η ανισορροπία στον κοινωνικό ιστό επηρεάζει τον χώρο της παιδείας. Ο τρόπος διαχείρισης της κρίσης που μαστίζει χρόνια τώρα την κοινωνία είναι ένα ζήτημα διαχρονικά φλέγον και απλώνεται σε όλα τα πεδία, ειδικά σε αυτό της εκπαίδευσης, η οποία και συνδέεται άμεσα με την αγορά εργασίας.
Ένας στρατευμένος συγγραφέας πάντα στην πρώτη γραμμή των γεγονότων
Ο Μάρκαρης όμως είναι και ένας συγγραφέας που με το μέτρο της αφήγησής του δια στόματος Κώστα Χαρίτου απονέμει τη δική του δικαιοσύνη. Ο αστυνόμος του είναι μετρημένος, συνεπής, δίκαιος, σεβαστός και αποτελεσματικός, είναι ένας αξιοπρόσεκτος και αξιέπαινος αστυνόμος, ένα στέλεχος της αστυνομίας που εκτελεί στο έπακρο το καθήκον του, είναι ακέραιος και ηθικός αλλά και παράλληλα ευαίσθητος και ανθρώπινος, ακριβώς όπως και ο αστυνόμος Γιώργος Μπέκας που ανέφερα προηγουμένως. Είναι το είδος του αστυνόμου με τον οποίο ο Έλληνας αναγνώστης και πολίτης νιώθει ασφάλεια, οικειότητα γιατί αποτελεί μέρος της κοινωνίας, είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας και δεν έχει το σκληρό πρόσωπο ενός απρόσωπου και άρα δυσπρόσιτου αξιωματικού.
Ο Χαρίτος επιστρέφει σπίτι του για να δει την οικογένειά του, ασχολείται με τον εγγονό του, είναι τρυφερός με τη γυναίκα του και τα παιδιά του ενώ οι διάλογοί του με τη γυναίκα του την Ανδριανή τον καθιστούν και έναν άνθρωπο με χιούμορ. Ο ίδιος ο Μάρκαρης έχει καταφέρει να μας τον συστήσει μέσα από τον ρόλο του ως αστυνόμου αλλά και ως πατέρα και παππού, είναι ο αστυνόμος της γειτονιάς, εκείνος που θα μπορούσαμε να έχουμε φίλο. Είναι όμως και ένας άνθρωπος με εσωτερικές παλινωδίες, αμφιβάλλει για τον εαυτό του σε στιγμές δύσκολες, είναι ευάλωτος και ευαίσθητος και η σχέση του με την Αντιγόνη, την υφισταμένη του, ο τρόπος που την στηρίζει στη νέα της θέση αλλά και το γεγονός πως την καθιστά σιγά σιγά μέλος της οικογένειάς του είναι η εικόνα ενός αστυνόμου που δεν διστάζει να δείξει και τον ανθρωπισμό του, να αποτινάξει τον μανδύα του σκληρού και αδυσώπητου άνδρα αστυνόμου που βλέπει την γυναίκα ως ένα είδος κατώτερο, ανίκανη να αναλάβει με επιτυχία καθήκοντα.
Ο Μάρκαρης ουσιαστικά γράφει ένα κοινωνικό μυθιστόρημα που έχει την επένδυση της αστυνομικής ιστορίας για να μας αφηγηθεί όλα αυτά που έχει στο μυαλό του και η ροή της σκέψης του είναι πάντα γοητευτική. Γιατί πίσω από τον Χαρίτο κρύβεται ο αστυνόμος που έχει να διεκπεραιώσει πλήθος υποθέσεων με πρόσημο βαθιά ανθρώπινο, τόσο σε κοινωνικό και όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Αν επίσης διαβάσει κάποιος τα βιβλία του Γιάννη Μαρή θα δει και στον αστυνόμο Μπέκα τα ίδια στοιχεία, τα αμιγώς ελληνικά που ταυτίζονται με περιόδους αστάθειας και ανασφάλειας. Ο Μάρκαρης χειρίζεται την υπόθεση με πολύ αληθοφανή τρόπο και προσδίδει στην ιστορία τέτοια χαρακτηριστικά που όποιος αναγνώστης εντρυφήσει σε αυτήν θα διαπιστώσει πολλές ομοιότητες με όσα συνέβησαν στο παρελθόν.
Μια υπόθεση δολοφονίας πέντε ανθρώπων έρχεται ως ένας κεραυνός εν αιθρία να απασχολήσει για άλλη μια φορά τον αστυνόμο Χαρίτο και την επίσης αστυνόμο και συνεργάτιδά του Αντιγόνη Φερλέκη. Εδώ τα πράγματα περιπλέκονται καθώς ο Μάρκαρης εστιάζει στις διαφορές στο σχολικό και πανεπιστημιακό περιβάλλον και στις περιπτώσεις σχολικού εκφοβισμού που τελικά καταλήγουν να δημιουργούν έχθρες και μίση στην πορεία. Βία και συγκρούσεις όλο και αυξάνονται στα πανεπιστήμια και τα όσα αφηγείται ο Μάρκαρης μόνο πρωτόγνωρα δεν είναι καθώς αναδύεται ένας πόλεμος μεταξύ τεχνολογικών και ανθρωπιστικών σπουδών. Η δολοφονία του καθηγητή Ροδάκη καθώς και του γραμματέα μέσης εκπαίδευσης αλλά και οι δολοφονίες των δολοφόνων αυτών των δύο περιπλέκουν την υπόθεση και ο γόρδιος δεσμός καλά κρατεί. Πρόκειται για ακόμα μια φορά για βουτιά στην επικαιρότητα και τις κοινωνικές ανισότητες που ξεπροβάλλουν μέσα από ένα πολεμικό σκηνικό.
Ο Μάρκαρης παίζει λοιπόν με ευαίσθητες χορδές της ηθικής και των ερωτημάτων, πραγματεύεται οριακές καταστάσεις και φέρνει τον αναγνώστη του ενώπιον προβληματισμών καλώντας τον έτσι να λάβει και αυτός θέση αλλά και να βγάλει τα δικά του προσωπικά συμπεράσματα. Εξάλλου, τόσο σε αυτό όσο και στα μυθιστορήματα αλλά και τα διηγήματα, αφηγείται όλο αυτόν τον χρόνο που πέρασε από τότε και βλέπει τα πράγματα από απόσταση. Ο Χαρίτος είναι ένα πρόσωπο σχεδόν υπαρκτό γιατί ο Μάρκαρης το καταφέρνει, ένα πρόσωπο που έχει τον δικό του τρόπο να μας κάνει κοινωνούς όλου αυτού του πλαισίου και για αυτό τον αναζητούμε για την αφήγησή του.
“Οι σημερινοί νέοι ζουν στην κοινωνία του ανταγωνισμού. Και ο ανταγωνισμός βασίζεται στον φθόνο για τον άλλο και στην εξόντωσή του. Ανταγωνισμός χωρίς φθόνο για τον άλλο δεν υπάρχει”
