Μπορεί το 2024 σε λίγο διάστημα από τώρα να περάσει στο παρελθόν και να ανήκει στο φάσμα του χωροχρόνου μιας και θα καλωσορίσουμε την νέα χρονιά, ωστόσο τα βιβλία που άφησε πίσω του υπήρξαν πολλά και ίσως πολλά από αυτά να μην προλάβαμε να τα διαβάσουμε. Μπορεί επίσης μέσα στον πολύ όγκο πληροφορίας να πέρασαν από τα μάτια μας χωρίς να δώσουμε την απαραίτητη και δέουσα σημασία που τους άξιζε και να χρειαστεί να τους δώσουμε μια δεύτερη ευκαιρία. Για αυτό έχουμε συλλέξει εδώ βιβλία πολύ αξιόλογα και αξιοπρόσεκτα, βιβλία που είναι για εμάς ξεχωριστά και σας τα παρουσιάζουμε για να τα διαβάσετε και εσείς και να μας αφήσετε από κάτω το δικό σας σχόλιο αν το επιθυμείτε, όταν με το καλό τα διαβάσετε.
Georg Büchner, Ο ταχυδρόμος της Έσσης, Εκδόσεις Πόλις
Ο Γκέοργκ Μπίχνερ, αυτός ο εξέχων συγγραφέας και στοχαστής, μπορεί να έφυγε νωρίς μόλις σε ηλικία 24 ετών λόγω τύφου, στερώντας από την Γερμανία και την Ευρώπη μια πολύ σπουδαία φωνή στοχασμού και λογικής, ωστόσο τα όσα γραπτά, συμπεριλαμβανομένου φυσικά του κειμένου αυτού, άφησε πίσω του αποτελούν μια συγγραφική κληρονομιά βαρύνουσας σημασίας που διατρέχει τους αιώνες που ακολούθησαν και φτάνουν μέχρι το σήμερα. Ο λόγος του είναι καίριος και ιδιαίτερα αιχμηρός, είναι παρών στα γεγονότα και τα σχολιάζει με ελευθερία, σύνεση και σοβαρότητα θέτοντας ερωτήματα και κρίνοντας καταστάσεις σε μια χώρα που περνάει και αυτή από το ποτάμι της αβεβαιότητας και της πολιτικής αστάθειας. Το κλίμα στο πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας της δεκαετίας του 1830 οπότε και γράφει ο Μπίχνερ αυτό το τόσο εκρηκτικό και φορτισμένο σε περιεχόμενο κείμενο είναι ιδιαίτερα τεταμένο και το σύνθημα Πόλεμος στα παλάτια, ειρήνη στις καλύβες, ένα σύνθημα δανεισμένο από την Γαλλική επανάσταση, επικρατεί παντού.
Ονορέ ντε Μπαλζάκ, Αντίο, Εκδόσεις Ερατώ
Δεν είναι η πρώτη φορά που ένας έρωτας οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στον όλεθρο και κατακρημνίζεται καθιστώντας την ελπίδα κενό γράμμα. Ήδη από την εποχή του Σαίξπηρ, τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα, και ακόμα πιο πριν με τα ιπποτικά μυθιστορήματα, όπως τον Τριστάνο και την Ιζόλδη, ο άνθρωπος κυνηγά το αδύνατο και όταν βρίσκει εμπόδια κάνει τα πάντα για να τα ξεπεράσει και να φτάσει στον στόχο του. Είναι αυτό που έγραφε ο Ροσεφουκώ πως δηλαδή όλα τα πάθη μας οδηγούν στην διάπραξη σφαλμάτων αλλά με τον έρωτα κάνουμε τα περισσότερα. Αυτό πληρώνουν οι δύο πρωταγωνιστές του στο Αντίο, αυτήν την καιόμενη βάτο των ψυχών τους να ενωθούν με κάθε κόστος. Οι ήρωές του είναι σάρκα από τη σάρκα του, πνεύμα από το πνεύμα του καθώς το χέρι του Μπαλζάκ έγραφε αλλά η ψυχή του το καθοδηγούσε, η ψυχή του πάντα ήταν αυτή που μας μιλούσε με λέξεις από τότε μέχρι σήμερα και για όλους εμάς είναι ένας φάρος, είναι ο πατέρας της σύγχρονης λογοτεχνίας, είναι ένα πρόσωπο στο οποίο ξαναγυρνάμε για να μας φωτίζει στο δύσκολο σήμερα.
Colm Toibin, Ο μάγος, Εκδόσεις Ίκαρος
Ο Τόμας Μαν αναλύεται από τον “ψυχαναλυτή” Τομπίν μέσα από ένα βιογραφικό μυθιστόρημα – σταθμό που χάρη στη μεταφράστρια Αθηνά Δημητριάδου έχουμε τη μοναδική ευκαιρία να διαβάζουμε στα ελληνικά. Το βιβλίο αναδεικνύει έναν άνθρωπο με σύνεση και αγωνίες, έναν συγγραφέα που ανήκει σε αυτούς οι οποίοι είχαν δυστυχώς προβλέψει τα μελλούμενα του ερχομού του ναζισμού και φυσικά του ολέθριου Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Ο Τομπίν μας παρουσιάζει τη γεμάτη σε στιγμές ζωή του Τόμας Μαν από τα πρώτα χρόνια της παιδικής του ηλικίας μέχρι και το τέλος του. Στο διάστημα που μεσολάβησε και που κινείται ανάμεσα σε δύο αιώνες – ήταν μακρύ αυτό το διάστημα και η οικογενειακή ζωή είχε πολλές χαρές και λύπες – ο Τόμας Μαν είχε την τύχη να δει το έργο του να διατρανώνεται με αποκορύφωμα τη βράβευσή του το 1929 με το Νόμπελ λογοτεχνίας. Ο Τομπίν μας παραδίδει ένα βιβλίο που όταν κανείς το ολοκληρώσει, τότε μόνο κατανοεί το μέγεθος του αναστήματος του ανδρός που με το έργο του επηρέασε και επηρεάζει μέχρι και σήμερα συγγραφείς και αναγνωστικό κοινό.
Τζορτζ Όργουελ, Ας σηκώσουμε ψηλά την ασπιδίστρα, Εκδόσεις Αίολος
Ο Όργουελ επανεφευρίσκει τον Ντίκενς στον εικοστό αιώνα καθώς περιγράφει τη βρετανική κοινωνία μέσα από το πρόσωπο του Γκόρντον Κάμστακ, του οποίου την προσωπογραφία φιλοτεχνεί μέσα από ένα μυθιστόρημα κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του. Είναι οι ιστορικές συγκυρίες, ο σοσιαλισμός και βέβαια ο πόλεμος που έχει ανατρέψει πολλά και ίσως ανατρέψει ακόμα περισσότερα και η ζωή του Γκόρντον τίθεται εν αμφιβόλω σε μια περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη και εύθραυστη, διότι εύθραυστη είναι και η ειρήνη στην Ευρώπη. Ο Γκόρντον είναι ο άνθρωπος του καιρού του, δια μέσω αυτού ο αναγνώστης ζει μια ολόκληρη εποχή ανασφάλειας όπου το χρήμα, στο οποίο αναφέρεται συνεχώς ο πρωταγωνιστής είναι το υπ’ αριθμόν ένα ζητούμενο, από αυτό κρίνεται το παρόν και το μέλλον, με βάση αυτό ένας άνθρωπος είναι άξιο μέλος της κοινωνίας. Πρόκειται λοιπόν για μια είδους εσωτερική πάλη, για μια σκληρή δοκιμασία του Γκόρντον, ο οποίος παλεύει με το είναι του και την ανάγκη του να αποδείξει ότι αξίζει.
Ιζαμπέλ Ρίο Νόβο, Παριζιάνικος δρόμος μια βροχερή μέρα, Εκδόσεις Βακχικόν
Ο τίτλος του βιβλίου είναι δανεισμένος από τον περίφημο πίνακα του Γκουστάβ Καγιεμπότ, πίνακας ο οποίος κοσμεί και το εξώφυλλο του βιβλίου ενώ περιγράφεται λεπτομερώς μέσα στον ρου της τόσο τρυφερής αφήγησης. Είναι το πρόσωπο ενός ζωγράφου συλλέκτη και ευγενούς φίλου των ιμπρεσιονιστών για το οποίο θα μάθει ο αναγνώστης απολαμβάνοντας παράλληλα τον καλλιτεχνικό πυρετό της περιόδου εκείνης που έβαλε τις βάσεις για όσα θα ακολουθούσαν με την έλευση του Σεζάν και των μετιμπρεσιονιστών όπως ο Τουλούζ Λωτρέκ, ο Βαν Γκογκ, ο Γκωγκέν. Ο Καγιεμπότ είναι εκείνος που σε αυτόν τον πίνακα αποτυπώνει πλήρως την νέα εποχή που ανοίγει η αρχιτεκτονική παρέμβαση του βαρόνου Οσμάν, ο οποίος και αναδιαρθρώνει την ρυμοτομία και την εν γένει αρχιτεκτονική του Παρισιού και οι ζωγράφοι ως παρατηρητές της κοινωνίας βγαίνουν από το εργαστήριο για να αφουγκραστούν ιδίοις όμμασι τις αλλαγές αυτές.
Στίβεν Φράι, Ήρωες, Εκδόσεις Πατάκη
Ο Στίβεν Φράι, ο σπουδαίος αυτός κωμικός, παρουσιαστής, ηθοποιός, σκηνοθέτης μα και συγγραφέας που έχει στο συγγραφικό του “οπλοστάσιό” πολλά βιβλία σχετικά με την Αρχαία Ελλάδα, πολλά από τα οποία θα μεταφραστούν σύντομα στα Ελληνικά, παρουσιάζει στο βιβλίο αυτό ένα ευρύ φάσμα της ιστορίας των ηρώων που όλοι θαυμάζουμε, που σαγηνεύουν τόσο μικρούς όσο και μεγάλους αιώνες τώρα. Ο Φράι ξεδιπλώνει τους μύθους των ηρώων αυτών από την απαρχή τους, από τον Ηρακλή, τον Περσέα, τον Ιάσωνα, τον Ορφέα, τον Βελλεροφόντη μέχρι και τον Οιδίποδα, και μέσα σε τόσες σελίδες, που κυλάνε σαν μυθιστόρημα, αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη, γιατί παραθέτει τα γεγονότα των προσώπων αυτών με μια απλότητα μα και μια άκρως ενδιαφέρουσα προσέγγιση, αξιοζήλευτη. “Αυτοί οι άνθρωποι θα τολμήσουν – με ή χωρίς τη βοήθεια των θεών – να πασχίσουν για έναν ασφαλή κόσμο, στον οποίο θα μπορέσει να ευδοκιμήσει το ανθρώπινο γένος. Αυτοί οι άνθρωποι είναι οι ήρωες” θα γράψει ο Στίβεν Φράι.
M. Coetzee, Ο Πολωνός, Εκδόσεις Διόπτρα
Η τέχνη είναι έρωτας μα και ο έρωτας είναι τέχνη και τα δυο τους είναι συγκοινωνούντα δοχεία που αλληλοτροφοδοτούνται προσφέροντας μας τους καρπούς τους. Αυτό επιχειρεί ο Νομπελίστας Τζον Μάξγουελ Κούτσι σε αυτό το μυθιστόρημα όπου εμπλέκεται η τέχνη του πιάνου με την τέχνη της σαγήνης μέσα από το πρόσωπο του Πολωνού πιανίστα Βίτολντ Βαλτσικίεβιτς. Δεν νοείται ένας κόσμος δίχως τέχνη διότι τα έργα τέχνης είναι, εκτός των άλλων, η απόδειξη πως ο άνθρωπος άφησε τα ίχνη του πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. Η ιστορία της Μπεατρίθ, της νεαρής πρωταγωνίστριας την οποία ερωτεύεται ο πιανίστας Βίτολντ είναι ουσιαστικά μια ακόμα διαφορετική εκδοχή της ανθρώπινης ανάγκης για έρωτα, είναι η επιβεβαίωση πως ο άνθρωπος δεν είναι ζώο μοναχικό και πως πάντα αναζητά την συντροφικότητα από την μία και την ανάγκη από την άλλη να είναι πάντα ποθητός, να θέλγει και να γοητεύει το άλλο φύλλο. Όσο υπάρχουν άνθρωποι αυτές οι δύο διαστάσεις πάντα θα διατηρούνται.
