Ο Ίταλο Καλβίνο στο περίφημο βιβλίο του Γιατί να διαβάζουμε τους κλασσικούς είχε γράψει πως κλασσικό βιβλίο είναι εκείνο που δεν έχει ολοκληρώσει αυτά που έχει να πει. Τέτοια είναι η περίπτωση του Νίκου Καζαντζάκη και τέτοια είναι τα μηνύματα που εκπέμπουν τα βιβλία του, όλα τα βιβλία του μέσα από την φιλοσοφία ζωής που τον συνόδευε σε όλη του τη ζωή. Ο Νίκος Καζαντζάκης, αυτός ο περήφανος οικουμενικός Έλληνας, μεταφρασμένος σε όλες τις γνωστές ξένες γλώσσες συνεχίζει να μαγεύει το κοινό απανταχού και εδώ συμπυκνώνεται το έργο του μέσα από την γραφή και τον ζήλο τόσο της συγγραφέως Βάννας Κατσαρού όσο και μέσα από την υπέροχη εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, η οποία και μετατρέπει το κείμενο σε εικόνες. Η Βάννα Κατσαρού, η οποία μελέτησε το έργο του Κρητικού συγγραφέα εις βάθος και με μεράκι, μας χαρίζει ένα βιβλίο κόσμημα για κάθε βιβλιοθήκη, είναι ένα βιβλίο που περνά και μεταλαμπαδεύει όλα εκείνα τα νοήματα που διαβάζουμε σε βιβλία όπως η Ασκητική, η Αναφορά στον Γκρέκο, ο Βίος και η πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά.
Η φιλοσοφία του έργου του Νίκου Καζαντζάκη αναβιώνει μέσα από ένα σοφό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους
Η περίπτωση του Νίκου Καζαντζάκη είναι η περίπτωση του στρατευμένου συγγραφέα που μάχεται με τα γραπτά του για να αφυπνίσει πρώτα τον εαυτό του και έπειτα τους υπόλοιπους πως ο κόσμος χρειάζεται αλλαγή, να σημάνει πως φοβάται τις τύχες των ανθρώπων. Είναι εξάλλου αυτός ο ρόλος ενός πνευματικού ανθρώπου, ενός αληθινού διανοούμενου που δεν γράφει απλώς για να γράψει μα επιθυμεί να κομίσει ένα μήνυμα σαν το περιστέρι με το γράμμα στο στόμα και για αυτό βρίσκεται σε αέναη εγρήγορση. Τέτοια ήταν και η αποστολή των συγγραφέων στην εποχή του μεσοπολέμου – κανείς δεν τους άκουσε – όταν κρίνονταν οι τύχες του κόσμου από έναν νέο πολεμικό πυρετό που όλο και πλησίαζε. Ο Καζαντζάκης, που λίγο έλειψε να λάβει το Νόμπελ για το σύνολο του έργου του και ας όψεται η Εκκλησία που τον εμπόδισε με τα γνωστά γεγονότα, με όπλο τη γραφή του, βγαίνει μπροστά σαν τον στρατιώτη στη μάχη και αγωνιά για την έκβασή της. Μόνο που εδώ πρόκειται για μια μάχη πνευματική, η οποία και οφείλει να κερδηθεί για το καλό του ανθρώπου.
Η άγρια φύση είναι ένα ανεκτίμητο αγαθό που σήμερα μαστίζεται από μια κλιματική κρίση, μια κρίση αποτέλεσμα των ανθρώπινων τραγικών λαθών σε πολλά επίπεδα. Ο άνθρωπος δίχως τη φύση είναι ένα τίποτα, είναι έρμαιο του τέλους του και σκιά του εαυτού του μέχρι να αφανιστεί, η φύση είναι το σπίτι μας, το μεγάλο σπίτι που όλοι οφείλουμε να φροντίζουμε επιμελώς. Η άγρια φύση λόγω πολλών παραγόντων συρρικνώνεται μέρα με τη μέρα, οι επιφάνειες άγριας ζωής δυστυχώς περιορίζονται με πρώτο και κύριο αίτιο την αδηφάγα ανθρώπινη δραστηριότητα. Η χλωρίδα και η πανίδα της γης υπόκεινται σε μια συνεχόμενη και δραστική μείωση του πεδίου ανάπτυξής τους, το περιβάλλον τους δέχεται απανωτά πλήγματα από διάφορους παράγοντες και καθεμία και καθένας από εμάς έχουμε την υποχρέωση και το καθήκον να βάλουμε φρένο στην καταστροφή. Είναι θλιβερό τα δάση να καίγονται, τα ζώα να πνίγονται από πλαστικά, το χώμα να μολύνεται, όλα αυτά έχουν συνέπειες στη δική μας υπόσταση. Η μητέρα φύση και τα είδη που την απαρτίζουν, αποτελούν την ασπίδα του ανθρώπου για να συνεχίσει να ζει στον πλανήτη Γη.
Το να ζεις μόνο δεν είναι αρκετό, είπε η πεταλούδα. Πρέπει να έχεις λιακάδα, ελευθερία και ένα μικρό λουλούδι” είχε γράψει ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν επηρεασμένος από τον Αίσωπο και την παιδική του ηλικία. Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ένας σύγχρονος φιλόσοφος και μέσα από τα βιβλίο αυτό αναγεννάται καθώς μαθαίνουμε πως μπορούμε να διαχειριζόμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό μας και την συσχέτισή μας με τους άλλους, είτε είναι φιλικοί είτε όχι καθώς δεν μπορούμε να είμαστε συμβατοί με όλους και αυτό είναι ένα κύριο μάθημα που αντλείται. Τα παραμύθια σαν και αυτό, εμποτισμένα με σοφία και σύνεση, με αισιοδοξία και τρυφερότητα που απευθύνονται τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους, είναι ένας τρόπος να είσαι ελεύθερος και να κρατάς μέσα σου για πάντα ζωντανό το άρωμα του μικρού λουλουδιού. Ειδικά για τα παιδιά, βιβλία όπως αυτό διαμορφώνουν χαρακτήρα και τα ίδια απορροφούν σαν σφουγγάρι ό,τι ερεθίσματα τους προσφέρονται, τα παραμύθια παραμένουν ένας κόσμος εξερεύνησης και ανακάλυψης συναισθημάτων και εικόνων, ένας κόσμος που τους χαρίζει ένα νοερό ταξίδι στον πυρήνα της φαντασίας τους. Το παιδί και το κρι κρι μας θυμίζουν κάτι από Όσκαρ Ουάιλντ, από Τζακ Λόντον, από Μαρκ Τουέιν και από όλους εκείνους που σμίλεψαν το παιδικό χαμόγελο και την παιδική αθωότητα συνδυάζοντάς τα με την μαγεία και την σοφία της φύσης.
Βιβλία όπως αυτό απευθύνονται σε όλους, δεν έχει ηλικία αυτό το βιβλίο, είναι ένα εγχειρίδιο ανακάλυψης του κόσμου και είναι η αφορμή για τα παιδιά και τους μεγάλους να γίνουν οι μελλοντικοί επίμονοι αναγνώστες. Μην ξεχνάμε πως η ανάγνωση ανοίγει φτερά και μας προσκαλεί να ζήσουμε πολλές ζωές μέσα από τους ήρωες και τις ηρωίδες, τα ζώα δηλαδή γιατί καθένα από αυτά έχει τη δική του προσωπικότητα, όπως έχουμε εμείς τη δική μας. Διττή λοιπόν η αποστολή και διττός ο σκοπός των παραμυθιών, από τη μία αποσκοπούν στο να ψυχαγωγήσουν τους μικρούς αναγνώστες και από την άλλη διακαής πόθος ενός παραμυθά είναι να γεμίσει τις σελίδες με νοήματα και να περάσει με τον δικό του προσωπικό τρόπο τα δικά του μηνύματα σε παιδιά και μεγάλους, αυτό κάνει η Βάννα Κατσαρού μέσα από τα διδάγματα του αγαπημένου της Καζαντζάκη και μας γεμίζει με σοφία και τρυφερότητα. Τα καλά βιβλία και τα καλά παραμύθια έχουν πάντα διδακτικό χαρακτήρα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα είναι παράλληλα και μία ιστορία αληθινή που κάποιος αφηγείται σαν παραμύθι. Η ίδια στο τέλος του βιβλίου γράφει χαρακτηριστικά: «Τοποθέτησα την ιστορία μου μέσα στη φύση, γιατί ο ίδιος ο Καζαντζάκης, ο πολυταξιδεμένος και λόγιος, τίποτε δεν περιγράφει τόσο συναρπαστικά όσο τη φύση, μέσα στην οποία μεγάλωσε, κι απ’ αυτόν αντλεί τις ωραιότερες αλληγορίες του».
«Πώς να κοιτάζω τον κόσμο;» είπε το παιδί.
«Σαν παιδί. Σαν να είναι πάντα η πρώτη φορά» είπε το κρι κρι.
