Θεόδωρος Π. Παπαθεοδώρου, Η χώρα που πληγώναμε, Εκδόσεις Ποικίλη Στοά
Η εθνική συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων για τους μεγάλους άξονες των πολιτικών υπέρβασης της κρίσης ανάγεται πλέον σε υπαρξιακό δίλημμα για την Ελλάδα. Συνυφαίνεται με το τέλος των τυχοδιωκτικών πολιτικών και των ιδεοληπτικών αγκυλώσεων του χθες. Προϋποθέτει μια διακυβέρνηση με συνείδηση του ιστορικού ρόλου της και με προγραμματική συμφωνία εμπιστοσύνης -με την κοινωνία παρούσα και συμμετέχουσα- για τις μεγάλες προοδευτικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι της μετάβασής της στη νέα κανονικότητα.
Στο θεμελιώδες αυτό πολιτικό πρόταγμα ανταποκρίνεται σήμερα πρωταγωνιστικά, μέσα από την ανασυγκρότησή της, η μεγάλη προοδευτική δημοκρατική παράταξη – για την υπεράσπιση της Ελλάδας των ανοιχτών οριζόντων και της ευρωπαϊκής προοπτικής, για την επανεκκίνηση της οικονομίας, την ανασυγκρότηση του κράτους δικαίου και του κοινωνικού κράτους, καθώς και για την ανάταξη της κοινωνικής συνοχής. Το όραμα της νέας Ελλάδας είναι αυτό που εμπνέει τη Νέα Αλλαγή. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).
Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Οι πρόσφυγες και τα καθήκοντά μας απέναντί τους, Εκδόσεις Πόλις
Το πρόβλημα της προστασίας των προσφύγων έχει πάρει τα τελευταία χρόνια μια ιδιαίτερη τροπή, που οφείλεται στις δραματικές εξελίξεις στη Συρία και το Ιράκ, στις επιπτώσεις της λεγόμενης Αραβικής Άνοιξης σε πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (και, φυσικά, πάντα και διαρκώς, στο Αφγανιστάν) και στην αντικειμενική διακινδύνευση που οδηγεί στον αναγκαστικό εκτοπισμό εκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτός όμως ο αναγκαστικός εκτοπισμός όχι μόνο συνιστά ένα τεράστιο ανθρωπιστικό και ηθικό ζήτημα, αλλά έχει και πολιτικές παρενέργειες. Οι πρόσφυγες ενώνονται de facto ή συμβολικά με εκατοντάδες χιλιάδες άλλους ανθρώπους που προσβλέπουν στη Δύση για μια καλύτερη τύχη. Και η συνάντηση αυτή προκαλεί πολιτικά προβλήματα στις χώρες υποδοχής και στην Ευρώπη ως σύνολο, που καλείται να υιοθετήσει μια κανονιστικά ορθή πολιτική απέναντι σε ένα πρόβλημα που την αποσταθεροποιεί πολιτικά, ιδίως όταν προσπαθεί να κάνει αυτό που πρέπει, δηλαδή το ορθό. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι μια κανονιστική θεώρηση οφείλει να έχει ιδιαίτερα προ οφθαλμών την πολιτική αποσταθεροποίηση που προκαλεί το προσφυγικό στις ευρωπαϊκές χώρες (αλλά και εκτός Ευρώπης), και οφείλει να αποβλέπει στην επεξεργασία επιχειρημάτων ικανών να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα κηρύγματα ακραίων φωνών στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες. Εννοώ ένα κανονιστικό επιχείρημα που θα μπορεί να συμβάλει, όχι βέβαια στην αυτόματη άρση της ξενοφοβίας (ή, ακόμα χειρότερα, του ρατσισμού), αλλά τουλάχιστον στη συνειδητοποίηση ότι η ορθή πολιτική στο προσφυγικό δεν είναι ορθή μόνο για τους πρόσφυγες, αλλά και για εμάς τους ίδιους, καθώς και τις δημοκρατίες μας. (Κ. Π., από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).
Enzo Traverso, Τα νέα πρόσωπα του φασισμού, Εκδόσεις του Εικοστού πρώτου
Μέσα στα τελευταία χρόνια, μια σειρά ακροδεξιά κόμματα έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους, λίγο-πολύ παντού στην Ευρώπη. Δεν παρουσιάζονται πια σαν ανατρεπτικά αλλά παίζουν το χαρτί της θεσμικής κανονικότητας και εκμεταλλεύονται τη δυσαρέσκεια των λαϊκών τάξεων προσπαθώντας να γίνουν κόμματα εξουσίας. Ο Τραβέρσο, αναλύοντας τις διαφορές τους με τους ιστορικούς φασισμούς του 20ού αιώνα, προτείνει την έννοια του “μεταφασισμού”, που τονίζει τη μεταβατική φύση ενός εν εξελίξει φαινομένου, στο οποίο οφείλουμε να επισημαίνουμε τόσο τη συνέχεια (τη συχνά συγκαλυμμένη ή και αποκηρυγμένη μα πάντα ορατή κληρονομιά του κλασικού φασισμού) όσο και τις ρήξεις (μια χαλαρή και ασαφή ιδεολογία, που συνδυάζει λαϊκισμό και ξενοφοβία). Γιατί, αν παλιότερα ο αντισημιτισμός ήταν η ραχοκοκαλιά των ευρωπαϊκών εθνικισμών, τη θέση του σήμερα έχει πάρει η ισλαμοφοβία (αφήνοντας μόνο σε περιθωριακή θέση μια νέα εβραιοφοβία).
Όμως, μας λέει ο Τραβέρσο, ο μεταφασισμός μπορεί να κατανοηθεί καλύτερα αν εξεταστεί σ’ ένα ευρύτερο σκηνικό, όπου βρίσκουν τη θέση τους οι ταυτοτικές πολιτικές και οι μνημονικές εμμονές, η ισλαμική τρομοκρατία και ο “ισλαμοφασισμός”, οι ατυχίες της εκκοσμίκευσης και οι απωθήσεις της αποικιοκρατίας – όλα αυτά μέσα σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο που στοιχειώνεται από την εξαφάνιση ενός “ορίζοντα προσμονής”, από την έκλειψη και την απαξίωση των ουτοπιών. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).
Κωνσταντίνος Φίλης, Τουρκία, Ισλάμ, Ερντογάν, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Στην Τουρκία εξελίσσεται ένας ουσιαστικός μετασχηματισμός υπό τον Ερντογάν: Η φυσιογνωμία της χώρας αλλάζει σε ισχυρή θρησκευτική και συντηρητική κατεύθυνση και επηρεάζεται ανάλογα και η συμπεριφορά της στο περιφερειακό και διεθνές γίγνεσθαι.
– Στο εσωτερικό δημιουργείται ένα μονοπρόσωπο σύστημα χωρίς θεσμικά αντίβαρα, με τον Τούρκο πρόεδρο να επιχειρεί να συγκεράσει το θρησκευτικό στοιχείο με το εθνικιστικό.
– Στην οικονομία, η 17η μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως εμφανίζει αρρυθμίες.
– Οι σχέσεις με τη Δύση δοκιμάζονται σοβαρά αλλά και τα δύο μέρη θέλουν να τις διατηρήσουν λειτουργικές.
Είναι άραγε ικανή η Άγκυρα να αναθεωρήσει τον στρατηγικό της προσανατολισμό; Πώς θα ανταπεξέλθει των πολλαπλών μετώπων στο εσωτερικό και το εξωτερικό; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την Ελλάδα από τον μετασχηματισμό της Τουρκίας;
Εντέλει, πώς θα είναι η Τουρκία σε πέντε χρόνια από τώρα;
Η σειρά ΜΙΚΡΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ περιλαμβάνει βιβλία αναφοράς, γραμμένα από ειδικούς, τα οποία δίνουν έγκυρη και σε βάθος πληροφόρηση για θέματα άμεσου ενδιαφέροντος. Απλή αλλά όχι απλουστευτική, επιστημονική αλλά όχι απροσπέλαστη, σύντομη αλλά και πλήρης, η σειρά προσφέρει στον σύγχρονο αναγνώστη τα κλειδιά ώστε να κατανοήσει σε βάθος τον πολύπλοκο και μεταβαλλόμενο κόσμο μας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).
John Kay, Με τα λεφτά των άλλων, Εκδόσεις Κέδρος
Ο διακεκριμένος οικονομολόγος Τζον Κει υποστηρίζει ότι η κερδοφορία του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι εν μέρει απατηλή και εν μέρει οφείλεται στην ιδιοποίηση πλούτου που δημιουργείται αλλού – με τα λεφτά των άλλων. Δείχνει επίσης ότι ο τομέας αυτός έχει μεγεθυνθεί υπερβολικά, έχει αποσπαστεί από τις απλές επιχειρηματικές δραστηριότητες και την καθημερινή ζωή, και έχει μετατραπεί σε έναν κλάδο που κυρίως συναλλάσσεται με τον εαυτό του, μιλάει μόνο μαζί του και τον κρίνει με κριτήρια που ο ίδιος έχει δημιουργήσει. Ταυτόχρονα, επισημαίνει ότι η πλειονότητα του κόσμου έχει υιοθετήσει αυτά τα κριτήρια, συνδράμοντας έτσι στην επιβίωση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που λόγω απληστίας και κακοδιαχείρισης έχουν επιφέρει κρίσεις και χρεοκοπίες.
Ο Τζον Κει παρουσιάζει με σαφήνεια τα λάθη, τις στρεβλώσεις και τα προβλήματα του χρηματοπιστωτικού τομέα, ενώ παράλληλο προτείνει λύσεις για την επόμενη μέρα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
«Πρέπει να διαβαστεί απ’ όλους όσοι ενδιαφέρονται να αποτρέψουν την επόμενη κρίση… ο συγγραφέας στηλιτεύει τα προσχήματα του χρηματοπιστωτικού τομέα και αμφισβητεί ότι οι υψηλές αμοιβές του αντανακλούν την πραγματική οικονομική συμβολή του. Σπανίως θα βρει ο αναγνώστης μια σελίδα χωρίς μια αιχμηρή παρατήρηση ή έναν μεστό νοήματος αφορισμό». (Economist).
John-Maynard Keynes, Οικονομικές προοπτικές για τα εγγόνια μας, Εκδόσεις Περισπωμένη
1930: Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ που γνώρισαν το 1929 οι Ηνωμένες Πολιτείες έχει αρχίσει να απλώνει σύννεφα απαισιοδοξίας πάνω από την Ευρώπη, χωρίς κανένας να φαντάζεται ακόμα ποιες ακριβώς θα είναι οι συνέπειές της, και ο Κέυνς γράφει ένα μικρό δοκίμιο για να προτρέψει τους συμπατριώτες του να μην υποκύψουν στην απαισιοδοξία αυτή, προλέγοντας το μέλλον τους: Πιστεύει ότι μέσα στα εκατό επόμενα χρόνια ο πλούτος που προκύπτει σταθερά από την επένδυση του ήδη συσσωρευμένου κεφαλαίου θα είναι αρκετός για να καλυφθούν οι βασικές (οι απόλυτες, όπως τις ονομάζει) ανάγκες, και να απελευθερωθεί ο άνθρωπος, για πρώτη φορά στην Ιστορία, από το άχθος της εργασίας.
Τα εκατό χρόνια κοντεύουν να εξαντληθούν και, αντίθετα απ’ ό,τι ήλπιζε ο Κέυνς, ο homo economicus έχει απλώσει παντού τα πλοκάμια του. Και το μικρό κείμενο αυτού του τόμου διαβάζεται ως το όνειρο μιας άλλης εποχής, ενώ ζούμε πια σε έναν κόσμο ακαθόριστης ή ανομολόγητης ταυτότητας, όπου η ιδιωτικότητα απορροφά όλο και περισσότερο τα παλιά ηθικά και πολιτικά περιεχόμενα εξουδετερώνοντάς τα, και όπου η ηθική γίνεται αισθητική των ιδιωτικών επιλογών και τέχνη του βίου, ενώ η πολιτική παύει να είναι πολιτική για να γίνει η δυναμική διαχείριση μιας πληθύος ιδιωτών. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).