Ένα καλό βιβλίο μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας τόσο απλά αλλά και τόσο ουσιαστικά που θα εκπλαγούμε από την είσοδο αυτή. Χωρίς τυμπανοκρουσίες και κρότο αλλά με ένα ρίγος και έναν ηλεκτρισμό που θα μας κάνει να ανατριχιάσουμε. Και το βιβλίο είναι ένα έξοδο τόσο ανέξοδο, ας του δώσουμε τον χώρο που του οφείλεται στην κάθε μας μέρα ξεκλέβοντας λίγο χρόνο από άλλες δραστηριότητες. Εκεί που περιμένουμε έναν φίλο να τον συναντήσουμε και έχει αργήσει ας το έχουμε μαζί μας. Ή πάλι περιμένοντας το ραντεβού μας στο γιατρό ας το κάνουμε να ξεπηδήσει από την τσάντα μας για να διαβάσουμε έστω και λίγο και να αισθανθούμε την μαγεία της στιγμής που παρέχει. Και λίγο πριν κοιμηθούμε εκεί δίπλα μας ας του δώσουμε την ευκαιρία να μας νανουρίσει και να μας ηρεμήσει, σαν το πνευματικό χάπι που καταπίνουμε με λίγο νερό. Και παραφράζοντας ένα γνωστό γνωμικό, ο κόσμος είναι ένα βιβλίο, ξεφυλλίζοντας τις σελίδες του θα βρεθούμε στα πιο απίθανα μέρη και όλα αυτά χάρη στην ανάγνωση.
Δεν θα πω τα τετριμμένα, απλά θα μοιραστώ μία ρήση του Καρτέσιου: «Το να διαβάζεις τα καλά βιβλία είναι σαν να συνδιαλέγεσαι με τους άριστους των περασμένων αιώνων». Παρουσιάζονται εδώ τέσσερα σκανδιναβικά μυθιστορήματα που μπορούν και κάνουν τη διαφορά, βιβλία που αξίζει να διαβαστούν γιατί το καθένα έχει το δικό του ξεχωριστό χαρακτήρα και τη δική του αναγνωστική αφηγηματική ποιότητα.
Per Olov Enquist, Ο γιατρός του βασιλιά και η βασίλισσα, Εκδόσεις Γκοβόστη
Πρόκειται για ένα σχετικά άγνωστο ιστορικό μυθιστόρημα που όμως περιγράφει τα γεγονότα που προηγήθηκαν της ιστορικής Γαλλικής Επανάστασης που επηρέασαν σαφώς όλες τις χώρες και διέδωσαν ένα πολύ διαφορετικό πνεύμα διακυβέρνησης. Εν προκειμένω, ο συγγραφέας καταπιάνεται με τις ιστορικές συγκυρίες που έλαβαν χώρα στη Δανία, την εποχή ακόμα των ζυμώσεων και των αλλαγών με την επέλαση του κινήματος του Διαφωτισμού. Στο επίκεντρο της αφήγησης βρίσκεται ένας νεαρός γιατρός, ένθερμος υποστηρικτής του Διαφωτισμού, ο οποίος παίρνει μέρος με την παρουσία του και τις ιδέες του σε μια καθοριστική τροπή της ιστορίας της Δανίας σε συνδυασμό βέβαια και με διάφορα άλλα γεγονότα που εν τω μεταξύ είχαν εκτυλιχθεί. Η ανατροπή της μοναρχίας όπως την γνώριζε μέχρι τότε η Δανία ήταν πλέον μονόδρομος και οι εξελίξεις αναμφίβολα ραγδαίες.
Geir Gulliksen, Η ιστορία ενός γάμου, Εκδόσεις Ποταμός
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες είχε γράψει κάποτε το παρακάτω: “Και να θυμάσαι πάντα πως το πιο σημαντικό σ’ ένα γάμο δεν είναι η ευτυχία, αλλά η σταθερότητα”. Ο συγγραφέας Γκάιρ Γκούλικσεν, συνεχίζοντας την παράδοση των σκανδιναβών, που αρέσκονται να πραγματεύονται με επιτυχία τις ανθρώπινες και δη τις συζυγικές σχέσεις, μας χαρίζει ένα αξιοπρόσεκτο μυθιστόρημα που διεισδύει στο μυστήριο που λέγεται γάμος. Και μυστήριο γιατί έτσι είθισται να αποκαλείται από την εκκλησία η πράγματι ιδιαίτερη ένωση του άνδρα και της γυναίκας αλλά και για τον λόγο πως η μετέπειτα συμβίωση υπό τα δεσμά του γάμου είναι όντως μία δύσκολη και πολλές φορές επίπονη και οδυνηρή διαδικασία που κανείς δεν γνωρίζει πού μπορεί να οδηγήσει τους νεόνυμφους. Η αναδρομή λοιπόν στον κοινό βίο που παρουσιάζεται εδώ από τον συγγραφέα και στη διάλυση αυτού, αλλά και στους λόγους που οδήγησαν εκεί, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον που μπορεί να είναι και διδακτικό.
Ρόυ Γιάκομπσεν, Οι αφανείς (Η τριλογία του Μπαρόϋ Μέρος Α’), Εκδόσεις Εστία
Ο Νορβηγός Γιάκομπσεν, όπως και ο συμπατριώτης του Γκούλικσεν, εντρυφά με επιτυχία στην ιστορία της οικογένειας στη μακρινή για μας Νορβηγία μέσα από την αφήγηση της ιστορία της μικρής Ίνγκρι Μπαρόυ. Ουσιαστικά, αυτό που καταφέρνει ο συγγραφέας μέσω της πρωταγωνίστριάς του είναι να μας ταξιδέψει νοερά στο παρελθόν μιας χώρας και των ανθρώπων της μέσα από τις αλλαγές στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Βρισκόμαστε στις πρώτες δεκαετίες του προηγουμένου αιώνα και η μικρή Ίνκγρι βιώνει τις οικονομικές δυσκολίες της οικογένειάς της, καλείται να εργαστεί σε ένα ξένο για εκείνην περιβάλλον γνωρίζοντας έναν νέο και σκληρό κόσμο και καλείται κυρίως να αγωνιστεί για να διατηρήσει τα κεκτημένα που νόμιζε πως είχε χάσει μια για πάντα. Ένα μυθιστόρημα που γράφει για την πορεία του σύγχρονου ανθρώπου μέσα από τις αντίξοες συνθήκες μιας ζωής που έχει πολλές εκφάνσεις και πτυχές.
Erik Valeur, Το έβδομο παιδί, Εκδόσεις Utopia
Ο συγγραφέας Valeur στο μυθιστόρημα αυτό επιστρατεύει κατά κύριο λόγο τη δημοσιογραφική του ιδιότητα και μας εντάσσει στα πλαίσια μιας περίπλοκης υπόθεσης που αφορά την υιοθεσία στο ορφανοτροφείο Κόνγκσλουντ. Το έβδομο παιδί ουσιαστικά είναι το εφαλτήριο και η αφορμή για να πιαστεί ο συγγραφέας και να ξεδιπλώσει κάτι που θα μπορούσε να αποτελεί και είδηση σε νυχτερινό δελτίο. Το έβδομο παιδί είναι αυτό όπως και τα άλλα έξι πιθανά θύματα μιας ιστορίας σκανδάλων σε ένα από τα πιο φημισμένα ορφανοτροφεία της Δανίας. Η αιτία για την αποκάλυψη της ιστορίας αυτής είναι η δολοφονία μιας γυναίκας και η τυχαία διασύνδεσή της με την υπόθεση, μια υπόθεση που όπως αναφέρεται συγκλόνισε ολόκληρη τη Δανία και αποτέλεσε κύριο ειδησεογραφικό θέμα. Η ιστορία των υιοθεσιών παραμένει ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα που διαχρονικά απασχολεί τις κοινωνίες.
