Για κάθε αναγνώστη οι λίστες με τα προτεινόμενα βιβλία είναι κάτι παραπάνω από βασανιστικές γιατί πολύ απλά θέλει να τα διαβάσει όλα. Και όταν εννοούμε όλα, εννοούμε εκείνα τα βιβλία που αξίζουν προσοχής και ευτυχώς τα τελευταία χρόνια τα βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν ή ακόμα καλύτερα να μελετηθούν έχουν αυξηθεί, προς έκπληξη όλων. Τίτλοι σε όλες τις κατηγορίες, τίτλοι διαφορετικοί με άξιες μεταφράσεις, πολλές αξιόλογες ανατυπώσεις. Και βέβαια μη λησμονούμε πως η διαχρονική λογοτεχνία έχει επανέλθει δριμύτερη κατακτώντας όλο και μεγαλύτερο έδαφος.
Δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσεις βιβλία ανάμεσα στα τόσα πολλά που κυκλοφορούν, όμως δεν είναι υπερβολή να πούμε πως αυτοί οι τίτλοι που παρουσιάζονται εδώ είναι επιλεγμένοι καρποί από μία πλούσια σε παραγωγή σοδειά και με δυσβάσταχτη οικονομικά προσπάθεια των Ελλήνων εκδοτών. Προτείνονται λοιπόν χωρίς επιφύλαξη γιατί προσφέρουν πολλαπλά επίπεδα συλλογισμού και διαφορετικές προσεγγίσεις, είναι βιβλία που χαρίζουν συντροφιά και απευθύνονται σε όλες και σε όλους που είναι έτοιμες και έτοιμοι να τα δεχθούν.
Σε λίγες μέρες το 2019 θα αποτελεί παρελθόν και θα υποδεχτούμε με χαρά το 2020, με την ελπίδα αυτή η χρονιά να είναι ακόμα καλύτερη από την προηγούμενη. Ως προς το βιβλίο, το 2019 ήταν μια καλή παραγωγική χρονιά καθώς κυκλοφόρησαν πολλά αξιόλογα βιβλία, μερικά από τα οποία μας αιχμαλώτισαν πραγματικά με την αφηγηματική τους δεινότητα και χαράχτηκαν για πάντα στη μνήμη μας σε σημείο που κάποια στιγμή θα ανατρέξουμε και πάλι σε αυτά.
Το βιβλίο είναι η καλύτερη παρέα ακόμα και σε περιόδους εορτών που περιστοιχιζόμαστε από φίλους και συγγενείς και δεν βρίσκουμε χρόνο για εμάς. Αξίζει όμως να βρούμε λίγο χρόνο να αφιερώσουμε σε ένα καλό βιβλίο έτσι ώστε να απολαύσουμε στιγμές μοναδικές. Αξίζει να αφήσουμε να μας συναρπάσουν τα βιβλία με τις ιστορίες και τα πρόσωπα στα οποία αναφέρονται, να γίνουμε συμπρωταγωνιστές σε ένα όμορφο ταξίδι. Εδώ παρουσιάζονται μερικά από αυτά τα βιβλία, τα οποία έχουν λόγο να μας συντροφεύσουν αυτές τις μέρες των εορτών και βέβαια να μην λησμονούμε πως το καλύτερο δώρο είναι πάντα ένα καλό βιβλίο.
Αρτούρο-Πέρεθ Ρεβέρτε, Εύα, Εκδόσεις Πατάκη
Ο Ισπανικός Εμφύλιος πόλεμος ξεκίνησε στις 17 Ιουλίου 1936 και ολοκληρώθηκε με την επικράτηση του δικτάτορα Στρατηγού Φρανσίσκο Φράνκο την 1 Απριλίου 1939. Αποτελεί έναν πόλεμο σημαδιακό και καθόλα αιματηρό, έναν ολέθριο πόλεμο ο οποίος άναψε το φυτίλι για το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, όπως τουλάχιστον αναφέρουν οι μελετητές. Παράλληλα με αυτές τις δραματικές στιγμές, ο πρωταγωνιστής του Ρεβέρτε, ο Φάλκο, θα βρεθεί στην Ταγγέρη όπου θα κληθεί να σώσει την Εύα μέσα σε ένα κλίμα άκρως εχθρικό και επικίνδυνο καθώς στην πόλη είναι συγκεντρωμένοι κάθε είδους κατάσκοποι που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή του και την αποστολή του. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που ανεβάζει επικίνδυνα το θερμόμετρο της αγωνίας.
Albert Cohen, Σολάλ, Εκδόσεις Εξάντας
“Ο τρελός, γέροντας λαός, που βαδίζει ολομόναχος μες στην καταιγίδα, κουβαλώντας την άρπα του και διασχίζοντας τη σκοτεινή λαίλαπα των αιώνων με το παραλήρημά του όλο μεγαλοσύνη και κατατρεγμό εις το διηνεκές” γράφει ο Αλμπέρ Κοέν σχετικά με την κατάσταση των Εβραίων στον κόσμο και την υπόστασή τους ως έθνος που και ο ίδιος βιώνει και καταθέτει σε αυτό το σπουδαίο μυθιστόρημα. Ένας λαός περιπλανώμενος, ένας λαός σε συνεχή περιδίνηση, ένας λαός που δεν είναι πουθενά εγκατεστημένος αλλά μονίμως ξένος σε ξένες πατρίδες και αναζητά, όπως και ο ίδιος, την ταυτότητά του. Περιγράφει με ειλικρίνεια και ωμότητα πολλές φορές, αυτή την κραυγή αγωνίας και την ανησυχία για το μέλλον που αναδύεται με κάθε τρόπο μέσα από την συγκλονιστική αφήγησή του.
Jennifer T. Roberts, Αθήνα εναντίον Σπάρτης, Εκδόσεις Ψυχογιός
Το μικρόβιο του διχασμού που βρήκε την Ελλάδα ως χώρα πια στην σύγχρονη εποχή εδράζεται στη διαμάχη Αθήνας και Σπάρτης πριν από δύο και πλέον χιλιετίες. Η σύγκρουση των δύο μεγάλων δυνάμεων της Αρχαίας Ελλάδας υπήρξε σφοδρότατος για πάρα πολλά χρόνια, με αλλεπάλληλους διαξιφισμούς, σφαγές ανθρώπων, καταστροφές πόλεων, μια συγκυρία που ευνοούσε τους Πέρσες, τους πραγματικούς εχθρούς της εποχής εκείνης. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος ήταν η κορύφωση της αντιπαλότητας αυτής, ωστόσο οι μάχες ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα δεν έπαψαν και πέρα του 405 π.Χ. όταν και έγινε η συνθηκολόγηση εκ μέρους της Αθήνας. Ο πόλεμος ανάμεσα στις δύο πόλεις υπήρξε τραγικός και ο απολογισμός ακόμα πιο θλιβερός ενώ η παράθεση των γεγονότων από την ιστορικό ρίχνει φως σε άγνωστες πτυχές του διαρκούς αυτού πολέμου. Αναμφίβολα, τα μαθήματα του παρελθόντος οφείλουν να μας νουθετούν για ένα καλύτερο μέλλον.
Luc Ferry, Μαθαίνοντας να ζούμε, Εκδόσεις Πλέθρον
Έχει η ελληνική μυθολογία ερείσματα στη σημερινή εποχή; Είναι οι ιστορίες αυτές ικανές ακόμα και σήμερα να μας διδάξουν και να μας αλλάξουν τον τρόπο σκέψης μας; Την απάντηση την δίνει ο πρώην Υπουργός Παιδείας της Γαλλίας και διανοούμενος Luc Ferry σε αυτό τον εξαιρετικό δεύτερο τόμο της σειράς “Μαθαίνοντας να ζούμε” όπου ξεδιπλώνει όλη την σοφία που κρύβουν οι μύθοι και μας προσφέρει τη δυνατότητα να ανατρέξουμε σε αυτούς και να διδαχτούμε αλλάζοντας το νόημα της ζωής μας. Εξάλλου, μη λησμονούμε πως η φιλοσοφία που γεννήθηκε στον ελλαδικό χώρο είναι αποτέλεσμα μελέτης και βαθιάς κατανόησης των μύθων αυτών, οι οποίοι παραμένουν συμπερασματικά διαχρονικοί και πλούσιοι σε μαθήματα για την ευζωία και την ευδαιμονία.
Etel Adnan, Σιττ Μαρί Ροζ, Εκδόσεις Άγρα
Οι Λιβανέζικοι εμφύλιοι πόλεμοι υπήρξαν μία από τις χειρότερες στιγμές στην ιστορία της χώρας και της περιοχής με χιλιάδες θύματα και πολλές ανεπούλωτες πληγές. Άνθρωποι και κτήρια ερείπια παραμένουν έως και σήμερα στο έλεος εκείνων των πολέμων που κόστισαν την ειρήνη στην περιοχή. Η Λιβανέζα Etel Adnan, εμβληματική φυσιογνωμία των γραμμάτων, μέσα από την ιστορία αυτή αναδεικνύει τη δραματικότητα και την τραγικότητα μίας εμφύλιας διαμάχης όπου ο διάλογος αντικαταστάθηκε από τη δύναμη των όπλων και η λογική από τον άκρατο παραλογισμό και την τυφλή βία. Η πρωταγωνίστριά της θύμα αυτού του πολέμου μέσα από τον συνταρακτικό της λόγο προκαλεί ρίγη συγκίνησης με την ωμότητα των περιγραφών που καταδεικνύουν την αδικία ενός πολέμου.
Dag Solstad, Αιδημοσύνη και αξιοπρέπεια, Εκδόσεις Ποταμός
Με οδηγό τον διαχρονικό Ίψεν και την μαγεία της θρυλικής Αγριόπαπιας, ο συγγραφέας χτίζει ένα δραματικό μυθιστόρημα, ένα μυθιστόρημα που καταδεικνύει την απουσία επικοινωνίας και την ολοένα και απομόνωση του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Ο ήρωας του βιβλίου Ελίας Ρούλκα, καθηγητής στο επάγγελμα, είναι η προσωποποίηση αυτής της θλιβερής πραγματικότητας, ένας άνθρωπος ξένος, ένας άνθρωπος που βουλιάζει στη δυστυχία, αποξενωμένος και απελπισμένος από την έλλειψη πραγματικής ανθρώπινης επαφής και μιας ζωής δίχως όραμα και δίχως ελπίδα. “Ο Ελίας αναγκαζόταν να μετράει και την κορώνα, αυτή ήταν η ωμή αλήθεια”. Πώς είναι να βρίσκεσαι στο περιθώριο αόρατος από μια κοινωνία που δεν δίνει καμία σημασία και αδιαφορεί για το πρόσωπό σου; Ο σπουδαιότερος εν ζωή Νορβηγός συγγραφέας μας χαρίζει μία ιστορία καθημερινή και πολύ ζωντανή.
Peter Frankopan, Η πρώτη σταυροφορία, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια
Πάντα θα παραμένει πεδίο ανάλυσης και ερμηνείας η ιστορία γύρω από τις Σταυροφορίες και κατά πόσο ήταν πραγματικά ένας ιερός Λόχος που είχε ως αποστολή του την διάσωση των Αγίων Τόπων ή απλά μια ακόμα αιματοχυσία με πρόσχημα έναν θρησκευτικό δογματισμό και την υπεράσπιση του Σταυρού; Ο ιστορικός Peter Frankopan με το πόνημά του αυτό ρίχνει περισσότερο φως στην Πρώτη Σταυροφορία που αποτέλεσε και την αφορμή για μία σύγκρουση πολιτισμών και θρησκειών που θα διατηρούνταν στο προσκήνιο για πολλά χρόνια με πλήθος μαχών, με θύματα αθώους ανθρώπους, με λεηλασίες και σφαγές εις το όνομα ποιου όμως; Η ιστορία έχει πολλά να μας διδάξει και η μελέτη τέτοιων βιβλίων μπορεί και δείχνει τα λάθη που αξίζει ο σημερινός κόσμος να αποφεύγει.
