Επιστημονική φαντασία, αστυνομικό μυθιστόρημα, γουέστερν όπως γράφει ο εκδότης, ιστορία τρόμου, τι από όλα αυτά είναι τελικά αυτό το ιδιότυπο βιβλίο του εκκεντρικού πλην άκρως εμπνευσμένου Μπρότιγκαν; Θαρρώ πως όλα αυτά μαζί, ο συγγραφέας αντλεί στοιχεία από το περίφημο γοτθικό μυθιστόρημα του 18ου αιώνα, από τον Φρανκενστάιν της Σέλλεϋ, από τα πρώτα βικτωριανά αστυνομικά μυθιστορήματα και πραγματικά αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη σε έναν κυκεώνα γεγονότων που λαμβάνουν χώρα σε ένα απομακρυσμένο σπίτι κάπου στην αμερικανική ύπαιθρο. Ενέχει και στοιχεία παραμυθιού αυτό το λογοτεχνικό εγχείρημα του σπουδαίου Αμερικανού που δυστυχώς έφυγε νωρίς από την ζωή. Ο κόσμος του Μπρότιγκαν είναι πολυεπίπεδος, διεισδυτικός, σατυρικός, λυρικός αλλά και μυστηριώδης, καθηλωτικός και πολύ καυστικός.
Στον κόσμο του φανταστικού και της αγωνίας
Διάσημος στις δεκαετίες των ’60 και ’70 σε μία εποχή που στον κόσμο συμβαίνουν τεκτονικές πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές, ο Μπρότιγκαν ξεπηδά μέσα από αυτό το πλαίσιο και γράφει ένα μυθιστόρημα με βλέμμα στο παρελθόν ακουμπώντας όμως και στο παρόν. Ακόμα και η δομή του βιβλίου με τα διάφορα μέρη και τους διαφορετικούς τίτλους εντός του κάθε μέρους δείχνουν τον δρόμο μιας ιδιαίτερης αφήγησης που δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο και μπορεί να διαβαστεί εξίσου ευχάριστα τόσο από ενήλικες όσο και από εφήβους. Και αυτό γιατί έχει στοιχεία τόσο από τον μέγα παραμυθά Άντερσεν όσο και από το φανταστικό των Αδελφών Γκριμ αφού συνδυάζει το τρομακτικό με το χαρούμενο και το παιγνιώδες. Ο Μπρότιγκαν δεν είναι από τους πολύ γνωστούς μυθιστοριογράφους, τουλάχιστον στην Ελλάδα, και όμως ο τρόπος γραφής του είναι πραγματικά μοναδικός.
Σημείο αναφοράς του είναι πάντα η Αμερική όπου και πέρασε τη ζωή του, μάλιστα τον φαντάζεται κανείς σαν έναν καουμπόη να διατρέχει τις πολιτείες καβάλα σε ένα άλογο και με την εκκεντρική μορφή και το περίεργο μουστάκι του να παρατηρεί και να καταγράφει, ενώ παράλληλα διαμορφώνει τις ιστορίες του στο χαρτί με χαρακτήρες παράταιρους και παράξενους όπως υπήρξε άλλωστε και εκείνος. Ένας ασύμβατος και ασυμβίβαστος τύπος που έγραφε από κέφι και χόμπι θα έλεγε κανείς. Ποιητής και συγγραφέας, στο Τέρας των Χόκλαϊν παρουσιάζει ένα δίδυμο δολοφόνων που σκοτώνουν για να ζήσουν και μάλιστα με αποστολές που τις διαλέγουν για κάποιο λόγο. Το μαγικό παιδί, αυτό το κορίτσι με έφεση στον έρωτα, είναι το κύριο πρόσωπο που τους προσκαλεί να αναλάβουν μία υπόθεση πολύ εξαιρετική και άκρως ενδιαφέρουσα.
Τι κρύβεται τελικά σε εκείνο το σπίτι των αδελφών Χόκλαϊν, τι είναι αυτό το περίφημο τέρας που κρύβεται στα έγκατα της γης και του υπογείου, πού είναι ο πατέρας και γιατί το τέρας αυτό κάνει τόση φασαρία απειλώντας τις ζωές των κοριτσιών που δεν ξέρουν τι απέγινε ο πατέρας τους; Τελικά, αυτοί οι δύο τύποι θα καταφέρουν να το εξοντώσουν και θα γίνουν οι ήρωες που κατατρόπωσαν ένα ον όμοιο με εκείνο της λίμνης του Λοχ Νες; Αναπάντητα ερωτήματα και απορίες που απαιτούν λύσεις άμεσες και δίχως αργοπορία γιατί το τέρας είναι εκεί παρόν και έχει μένος για τους ανθρώπους, ήδη έχει εξολοθρεύσει ένα σκυλί.
Όργιο φημών για τέρας που εξοντώνει
Οι δύο δολοφόνοι είναι εκεί ως από μηχανής θεοί που είναι πανέτοιμοι να αναλάβουν αυτήν την δύσκολη αποστολή και να δώσουν την λύση στο πρόβλημα. Έχουν ήδη καταφέρει να γίνουν αρεστοί και ερωτικά στα δύο κορίτσια, αν είναι όντως δύο, γιατί και για αυτό διατηρεί ο αφηγητής τις αμφιβολίες του, και τελικά να βγουν νικητές από την μάχη αυτή. “Δεν ξέρω πώς ακριβώς δουλεύει το πράγμα, αλλά δουλεύει, και θα το καταστρέψουμε. Πιστεύουμε ότι στις παγοσπηλιές δεν υπάρχει κάτι που πρέπει να σκοτώσουμε. Το φως έχει τη δύναμη να αλλάζει τα πράγματα, να σκέφτεται και μπορεί να τρυπώσει στο μυαλό των ανθρώπων και να παίξει μαζί του”.
Πίσω από την δημιουργία αυτού του τέρατος υπάρχει ένας πατέρας που κάνει πειράματα και από ό,τι φαίνεται αυτό το τέρας που τόσο φοβίζει είναι δικής του επινόησης. Επικίνδυνες διαστάσεις λαμβάνει λοιπόν η έρευνα του επιστήμονα που πειραματίζεται με την φύση χωρίς φυσικά την δικαιοδοσία της. Μήπως τελικά το κλειδί της αφήγησης βρίσκεται εκεί, δηλαδή στο γεγονός πως ο Μπρότιγκαν επιθυμεί μέσω μιας ιστορίας τρόμου και αγωνίας, ενός γουέστερν που ήταν της μόδας εκείνη την εποχή να μιλήσει για την απειλή της παρέμβασης, μήπως δηλαδή είναι ένα καμπανάκι για την μετάλλαξη του κόσμου από μια επιστήμη που κρίνεται επικίνδυνη και επισφαλής;
Διότι ο κόσμος των κοριτσιών αλλάζει άρδην, αν δηλαδή παραδεχτούμε πως η ζωή τους πριν ήταν κανονική τώρα έρχονται αντιμέτωπες με έναν σκύλο πεθαμένο, έναν μπάτλερ που μετατρέπεται σε νάνο και ένα τέρας που έχει μετατρέψει τον πατέρα τους σε αντικείμενο. Οι δύο δολοφόνοι είναι και αυτοί συνεπαρμένοι αν και αποφασισμένοι, είναι και για αυτούς ένα μυστήριο και όσο προχωράει η αφήγηση το μυστήριο περιπλέκεται και ένα άρωμα Πόε με σκιές, φαντάσματα και μεταμορφώσεις έρχεται να πάρει την σκυτάλη από μία κάποια μέχρι πρότινος κανονικότητα. Όπως και να έχει τελικά η έκβαση της ιστορίας, χάρη και στην μετάφραση του Αλέξη Καλοφωλιά ο αναγνώστης απολαμβάνει ένα μυθιστόρημα με την σφραγίδα ενός εξαίσιου αφηγητή.
“Το τέρας των Χόκλαϊν στράφηκε με μανία ενάντια στη σκιά, προσπαθώντας να τη βγάλει από τη μέση για να μπορέσει να δει τι συνέβαινε. Όμως η σκιά αντιπάλευε το τέρας με λύσσα. Η σκιά βίωσε ένα ξέσπασμα απίστευτης παραφοράς, παρόλο που οι σκιές δεν φημίζονται για τη δύναμή τους”
“Της σκιάς τής άρεσε η ιδέα ότι δεν ήταν πια η σκιά, αλλά το ίδιο το τέρας. Δεν της άρεσε να τρυπώνει λαθραία εδώ κι εκεί όλη την ώρα. Της προκαλούσε νευρικότητα, την έκανε να νιώθει δυστυχής. Η σκιά συχνά βλαστημούσε την τύχη της και πολύ θα ήθελε τα Χημικά να είχαν φέρει καλύτερη ζαριά για εκείνη”
