Το όνομά του έχει γραφτεί πια από την ιστορία με μεγάλα γράμματα και είναι δυστυχώς συνυφασμένο με μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας. Ο λόγος για τον Αλεξάντερ Σμόρελ, τον νέο που υπερασπιζόμενος την έννοια της δημοκρατίας και της ελευθερίας αντιστάθηκε στο ναζιστικό μόρφωμα και πλήρωσε με την ίδια του τη ζωή αυτόν τον αγώνα του από την αρχή μέχρι και το τέλος, δηλαδή την εκτέλεσή του. Μέλος του Λευκού Ρόδου, της ομάδας κάποιων νέων που αποφάσισαν να θυσιαστούν για το καλό της δημοκρατικής Γερμανίας, της ορθότητας και της λογικής, ο Αλεξάντερ Σμόρελ υπήρξε ένας γενναίος και θαρραλέος μαχητής, ένας πνευματικός άνθρωπος που είχε ως ίνδαλμά του τον Χριστό και ως φιλοσοφία του την γαλήνη που του προσέφερε η Ορθόδοξη πίστη του και σε αυτήν έμεινε αφοσιωμένος ως το τέλος των ημερών του.
Ένας δρόμος αγκάθινος, μια στάση αγάπης στη ζωή
Ο Αλέξανδρος έγραφε στο ημερολόγιό του: “Θεέ της αγάπης, βοήθησέ με να ξεπεράσω τις αμφιβολίες μου. Βλέπω τη Δημιουργία, το έργο των χειρών Σου, που είναι ωραίο. Αλλά βλέπω και το έργο των χειρών του ανθρώπου, το δικό μας έργο, που είναι βάρβαρο”. Ενάντια στην ανηθικότητα, την βαναυσότητα και την βαρβαρότητα έθεσε εαυτόν ο Αλέξανδρος Σμόρελ και ύστερα από τον θάνατό του ανακηρύχτηκε Άγιος, έτσι ακριβώς όπως του άξιζε. Είχε πάντα μέσα του αυτήν την αστείρευτη γαλήνη να τον οδηγεί προς το μονοπάτι που εκείνος μόνο γνώριζε πως έπρεπε να βαδίσει, είχε πάντα την καλοσύνη και την αγαθότητα ακόμα και όταν του πρότειναν να δραπετεύσει και εκείνος αρνήθηκε γιατί δεν ήθελε να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του φύλακα.
Η Περεκρέστοφ παραθέτει όλες τις πληροφορίες εκείνες που έχει ανάγκη ο αναγνώστης για να μάθει για την δράση και τη ζωή του Σμόρελ αλλά και να κατανοήσει το περιβάλλον μέσα στο οποίο ανδρώθηκε. Είχε σημαντικούς δασκάλους που του εμφύσησαν την αγάπη για τον άνθρωπο και την θρησκεία, είχε όμως και φίλους καλούς που του στάθηκαν στις δύσκολες στιγμές αν και εκείνο που εκπλήσσει είναι πως λίγο πριν τον εκτελέσουν εκείνος ήταν που έδινε κουράγιο στους δικούς του ανθρώπους για να νιώσουν καλύτερα. Ο ίδιος έγραφε χαρακτηριστικά: “Ο Θεός κανονίζει το κάθε τι κατά το θέλημά Του και για το καλό μας. Απλώς πρέπει πάντοτε να εναποθέτουμε τον εαυτό μας με εμπιστοσύνη στα χέρια Του και Εκείνος ποτέ δεν θα μας εγκαταλείψει, αλλά πάντοτε θα μας βοηθά και θα μας παρηγορεί”.
Το Λευκό Ρόδο υπήρξε ένα κίνημα ιδιαίτερα δυναμικό, ένα κίνημα χωρίς βία αλλά με πίστη στην αποστολή του που ήταν η ενημέρωση και η αφύπνιση του κόσμου απέναντι στα φρικιαστικά εγκλήματα των Ναζιστών, αυτών που απαγόρευαν τα πάντα και απέρριπταν την διαφορετικότητα από όπου και αν προερχόταν. Το κίνημα και η αντίσταση των μελών του Λευκού Ρόδου υπήρξε άκρως συγκινητική και αυθόρμητη, ήταν μια ομάδα φοιτητών που ουσιαστικά είχαν ως πυρήνα της σκέψης τους να διαδώσουν τον αντίλογο και αυτό το διέπρατταν με την διανομή φυλλαδίων μέσα από ένα δίκτυο μυστικό. Αυτό που είναι εκπληκτικό είναι η απήχηση που είχαν οι δραστηριότητές του και για αυτό οι Ναζιστές ένιωσαν έντονα την απειλή και τους κυνήγησαν, ήταν η επιτυχία τους αυτή που επέφερε πολλές φορές πλήγματα καίρια. Όλα αυτά τα έχει περιγράψει με γλαφυρό τρόπο στο μυθιστόρημά του Μόνος στο Βερολίνο και ο Χανς Φάλλαντα.
Ένας πνευματικός αγώνας ενάντια στο κακό
“Παντού και πάντα, οι δαίμονες παραμονεύουν στο σκοτάδι, περιμένοντας τη στιγμή που ο άνθρωπος θα είναι αδύναμος ͘ τη στιγμή που εκούσια θα εγκαταλείψει τη θέση του στην τάξη της Δημιουργίας, θέση ελευθερίας που του προσέφερε ο Θεός ͘ όταν υποχωρεί στη δύναμη του κακού, χωρίζεται από τις δυνάμεις μιας ανώτερης τάξης και, αφού θεληματικά κάνει το πρώτο βήμα, οδηγείται στο επόμενο και στο επόμενο με μανιωδώς επιταχυνόμενο βηματισμό”. Ο Αλέξανδρος Σμόρελ και οι σύντροφοί του σε αυτόν τον άνισο αγώνα ήταν ταγμένοι στον στόχο τους και ουδέποτε λύγισαν μπροστά στον θάνατο και βέβαια κανείς τους δεν αποκάλυψε οποιαδήποτε πηγή ή κάποια πληροφορία που θα έβαζε την ομάδα σε κίνδυνο. Ο Αλέξανδρος ήταν αυτός που είδε τους ανθρώπους με τους οποίους έζησε την εφηβεία του να δολοφονούνται άγρια και όταν ήρθε η δική του τραγική μοίρα γνώριζε πως αυτό ήταν το σωστό, να θυσιαστεί ως αμνός του Θεού, να πάει κοντά του.
Όσα καταθέτει η συγγραφέας για τον Σμόρελ είναι ένας αγώνας του Δαβίδ ενάντια στον Γολιάθ, ο Σμόρελ είναι ένας σύγχρονος Λεωνίδας που μάχεται για τις αξίες του απέναντι σε μια στρατιά σύγχρονων τυράννων και επιδιώκει να ανατρέψει με τις δυνάμεις του και την πίστη του στον Θεό που κατοικεί μέσα του ό,τι μπορεί, ο λόγος του είναι μειλίχιος και είναι πραγματικά συγκινητικός αλλά και συγκινησιακά φορτισμένος όταν αναφέρεται σε Εκείνον που τον οδηγεί και τον κάνει να αντέχει κακουχίες και κάθε είδους βάσανα. Η παρακάτω δήλωσή του είναι η πεμπτουσία της εσωτερικής του ηρεμίας, είναι η στάση ζωής που απέκτησε παρά το νέο της ηλικίας του απέναντι σε κάθε είδους δύσκολες καταστάσεις. “Θάνατος δεν σημαίνει τέλος της ζωής, αλλά αντιθέτως, γέννηση, πέρασμα σε μια νέα ζωή, ένδοξη και αιώνια. Άρα ο θάνατος δεν είναι κάτι τρομακτικό”.
“Το παράδειγμα του αγίου Αλεξάνδρου μάς υπενθυμίζει ότι το σωστό διαφέρει από το λάθος ͘ ότι στις δοσοληψίες μας με τον κόσμο που μας περιβάλλει, πρέπει πάντα να οδηγούμαστε από τη συνείδησή μας ͘ και ότι η πίστη δεν μπορεί να υποταγεί στη βία. Μας διδάσκει να ελπίζουμε ότι ακόμα και εν μέσω θλίψεων και δοκιμασιών, αν υπομένουμε με εμπιστοσύνη στην Πρόνοια του Θεού, θα βρούμε παρηγοριά, ακόμη δε και χαρά”.
“Παντού και πάντα, σε εποχές μεγάλων δοκιμασιών εμφανίζονταν άνθρωποι, προφήτες και άγιοι, που εκτιμούσαν την ελευθερία τους, που δίδασκαν τον Ένα Θεό και που με την βοήθειά Του οδηγούσαν τον λαό σε αναστροφή της κατηφορικής πορείας τους”.
