Ο ζωγράφος Πάουλ Κλέε, θύμα ο ίδιος των ναζιστικών αυθαιρεσιών και χαρακτηρισμένος ως εκφυλισμένος ως προς την τέχνη του έχει δηλώσει χαρακτηριστικά: “Όσο πιο τρομακτικός γίνεται ο κόσμος, τόσο η τέχνη γίνεται πιο αφηρημένη. Ενώ ένας ειρηνικός κόσμος παράγει ρεαλιστική τέχνη”. Η σημερινή ημέρα είναι ημέρα μνήμης για την αποφασιστικότητα και την ισχυρή δυναμική που εξέφρασαν άνθρωποι ενώπιον του ναζιστικού και φασιστικού μορφώματος που θα καταλάμβανε την Ευρώπη για μία περίπου πενταετία. Ο κόσμος δυστυχώς δεν θα ήταν ποτέ ίδιος μετά από πέντε χρόνια και θα πραγματοποιούνταν τεκτονικές αλλαγές σε κάθε επίπεδο. Η ιστορία έχει τις διαφορετικές πτυχές της και κάθε βιβλίο που παρουσιάζεται εδώ έχει την σημασία του καθώς αναδεικνύει όσα έλαβαν χώρα σε μία περίοδο τόσο άστατη αλλά και τόσο εμβληματική.
Πιερ Λεμέτρ, Ο καθρέφτης των δεινών μας, Εκδόσεις Μίνωας
Το ελληνικό αναγνωστικό κοινό έχει την μεγάλη ευτυχία και το ιδιαίτερο προνόμιο να απολαύσει την εξαιρετική αφήγηση του Πιερ Λεμέτρ μέσα από τον τρίτο τόμο της τριλογίας που ξεκίνησε με το Καλή αντάμωση εκεί ψηλά και συνεχίστηκε με τα Χρώματα της πυρκαγιάς. Η υπόθεση του τρίτου τόμου εκτυλίσσεται στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και πιο συγκεκριμένα κατά την προέλαση των γερμανικών στρατευμάτων στο Παρίσι. Μέσα σε αυτό το σκηνικό πανικού και αγωνίας για την επόμενη ημέρα, ο Λεμέτρ χτίζει ένα ακόμα σπουδαίο μυθιστόρημα από το οποίο κανείς δεν μένει ασυγκίνητος, πρόκειται για μια παρέλαση διαφόρων προσώπων, άλλων ηρωικών και άλλων τυχοδιωκτών. Η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους που λαμβάνουν μέρος στα γεγονότα σε μια εποχή επισφαλή για το μέλλον όλων.
Vasilii Grossman, Στάλινγκραντ, Εκδόσεις Γκοβόστη
Πρόκειται για μία από τις πιο αιματοβαμμένες σελίδες της Ιστορίας ανά τους αιώνες. Η μάχη του Στάλινγκραντ, μία ιστορική μάχη που έμεινε στην ιστορία ως προς την σημασία της στον αγώνα κατά των δυνάμεων του Άξονα, έμεινε παράλληλα στην ιστορία και για την σφαγή χιλιάδων στρατιωτών και από τα δύο μέτωπα. Η μάχη του Στάλινγκραντ υπήρξε μία λίμνη αίματος μέσα στη δίνη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και ο Γκρόσμαν ως αφηγητής των κρίσιμων στιγμών της ιστορίας και ο ίδιος ανταποκριτής δεν θα μπορούσε να μην έχει γράψει αυτό το μνημειώδες έργο που αναπαριστά χρόνια μετά την μάχη για να θυμόμαστε τι συνέβη τότε. Με μοναδικό και σκληρό τρόπο ξεδιπλώνει το κουβάρι των τραγικών γεγονότων που κόστισε τη ζωή σε τόσους και τόσους στρατιώτες σε μία μάχη που σήμερα υπάρχει μόνο ως ανάμνηση μιας και η πόλη αυτή έχει πλέον αλλάξει όνομα.
C.S. Forester, Ο καλός ποιμένας, Εκδόσεις Οξύ
Βρισκόμαστε μέσα στη δίνη του πολέμου, ο κόσμος που γνωρίζαμε δυστυχώς αλλάζει. Μαίνεται ένας Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος που η ανθρωπότητα νόμιζε πως δεν θα επαναλαμβανόταν, καθώς μόλις 20 χρόνια πριν είχε τελειώσει ένας άλλος αιματηρός Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος, οι συνέπειες και οι πληγές του οποίου δεν είχαν ακόμα κλείσει. Εδώ βρισκόμαστε ενώπιον μιας νέας κρίσης, ακόμα μεγαλύτερης καθώς οι συγκρούσεις είναι ακόμα πιο ισχυρές, οι δυνάμεις που επιστρατεύονται έχουν αναβαθμιστεί τεχνολογικά και η περίπτωση του Τζορτζ Κράους, διοικητή του αμερικανικού αντιτορπιλικού, είναι ένα από τα παραδείγματα της διαμάχης που είναι διαμάχη ζωής και θανάτου για την επιβίωση σε έναν κόσμο σκληρό, άγριο και δίχως καμία διάθεση συμβιβασμών. Καθένας παίζει το δικό του ζάρι και αναμένει την κίνηση ή μάλλον την λάθος κίνηση του αντιπάλου για να κερδίσει την παρτίδα.
Laurent Binet, Hhhh, Εκδόσεις Κέδρος
Η απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Χίμλερ ήταν ένα ισχυρό χτύπημα στο καθεστώς αλλά είχε και δυσβάσταχτες συνέπειες μιας και ύστερα από αυτό το γεγονός εκτελέστηκαν τόσοι και τόσοι ως αντίποινα σε αυτήν την πράξη. Αυτή εξάλλου υπήρξε και η πάγια τακτική των Ναζιστών ακόμα και μετά την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Χίτλερ κατά την επιχείρηση Βαλκυρία. Και προειδοποιούσαν με ένταση και με αίσθημα εκδίκησης προς κάθε μεριά το παρακάτω: “Οιοσδήποτε είναι σε θέση να παράσχει τις εν λόγω πληροφορίες και δεν τις γνωστοποιεί αυτοβούλως στην αστυνομία θα εκτελείται μαζί με την οικογένειά του, όπως επιτάσσει το διάταγμα της 27ης Μαΐου περί κηρύξεως καταστάσεως πολιορκίας”. Το καθεστώς τρόμου ήταν καθημερινή πραγματικότητα αλλά ευτυχώς για τον κόσμο τα ίδια τα άτομα αυτά έπεσαν στον λάκκο τον οποίο οι ίδιοι έσκαψαν και η ιστορία τους έγραψε στις πιο μαύρες της σελίδες. Και σαφώς οι δύο νεαροί Τσεχοσλοβάκοι, όπως και άλλοι τόσοι ανώνυμοι ήρωες, ανήκουν στις πιο ένδοξες στιγμές της ιστορίας.
Elena Perekrestov, Αλεξάντερ Σμόρελ, Εκδόσεις Πορφύρα
Το όνομά του έχει γραφτεί πια από την ιστορία με μεγάλα γράμματα και είναι δυστυχώς συνυφασμένο με μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας. Ο λόγος για τον νέο που υπερασπιζόμενος την έννοια της δημοκρατίας και της ελευθερίας αντιστάθηκε στο ναζιστικό μόρφωμα και πλήρωσε με την ίδια του τη ζωή αυτόν τον αγώνα του από την αρχή μέχρι και το τέλος, δηλαδή την εκτέλεσή του. Μέλος του Λευκού Ρόδου, της ομάδας κάποιων νέων που αποφάσισαν να θυσιαστούν για το καλό της δημοκρατικής Γερμανίας, της ορθότητας και της λογικής, ο Αλεξάντερ Σμόρελ υπήρξε ένας γενναίος και θαρραλέος μαχητής, ένας πνευματικός άνθρωπος που είχε ως ίνδαλμά του τον Χριστό και ως φιλοσοφία του την γαλήνη που του προσέφερε η Ορθόδοξη πίστη του και σε αυτήν έμεινε αφοσιωμένος ως το τέλος των ημερών του.
