Πρόσφατα, στην αμερικανική γερουσία αποφάσισαν να αναγνωρίσουν την γενοκτονία των Αρμενίων, μία απόφαση κόλαφο για την Τουρκία, μία απόφαση που δικαιώνει εκατομμύρια θύματα Αρμενίων. Η γενοκτονία των Αρμενίων είναι μία μόνο μία πτυχή της ιστορίας των εγκλημάτων που διέπραξαν οι Νεότουρκοι κατά την διάρκεια της κυριαρχίας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Αυτή η φρικτή και απάνθρωπη πράξη της εξολόθρευσης ενός ολόκληρου πληθυσμού, αυτή η εθνοκάθαρση δεν ήταν δυστυχώς ένα μεμονωμένο συμβάν, υπήρξε δυστυχώς μία πάγια τακτική και στρατηγική, μία μέθοδο αντιμετώπισης της διαφορετικότητας. Ο εικοστός αιώνας στιγματίζεται από ένα αποτρόπαιο έγκλημα, μία ανείπωτη τραγωδία που όμοιά της είναι ίσως η ναζιστική εξόντωση των Εβραίων κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.
Οι συνέπειες της ιστορίας ποτισμένες με αίμα
Η Οθωμανική αυτοκρατορία με τις βάναυσες αυτές πολιτικές της είχε ήδη δεχθεί την παγκόσμια κατακραυγή, είχε μπει στο στόχαστρο σε μία εποχή που βέβαια η Κοινωνία των Εθνών δεν είχε ακόμα σχηματιστεί και είχε δεχθεί έντονα την κριτική για την εκδίωξη και την προσπάθεια αφανισμού των Αρμενίων, ωστόσο μην λησμονούμε πως όλα αυτά συμβαίνουν εν μέσω ξεσπάσματος του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και άρα η εστίαση των κυβερνήσεων και των εθνών ήταν οι μάχες και όχι όλα όσα συνέβαιναν σε εκείνο το μέρος του κόσμου. Επιπροσθέτως, να αναφερθεί πως η φυσική εξόντωση των Αρμενίων έμελλε να γίνει σε μία περίοδο όπου η Οθωμανική αυτοκρατορία άρχισε να πνέει τα λοίσθια αφού είχε χάσει πολλά από τα κεκτημένα εδάφη του παρελθόντος.
Ο συγγραφέας στο πόνημά του αυτό, το οποίο είναι άκρως εμπεριστατωμένο και έγκυρο ιστορικά, ξεδιπλώνει το κουβάρι των φρικτών εξελίξεων, των απάνθρωπων και ανελέητων γεγονότων που δυστυχώς αποδεικνύουν το μέγεθος της βαρβαρότητας ενός κινήματος που σκοπό είχε την αναβίωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας που παρέπαιε. Οι Νεότουρκοι διέπραξαν εγκλήματα κατά πολλών εθνοτήτων, των Ελλήνων, των Σέρβων, των Αρμενίων και τόσων άλλων και ποτέ δεν ζήτησαν συγγνώμη για αυτά τα εγκλήματα. Οι σύγχρονοι ταγοί της Τουρκίας όχι μόνο τούτο δεν ζητούν συγγνώμη αλλά ουδέποτε μέχρι σήμερα αποδέχονται και τον όρο γενοκτονία γιατί πολύ απλά δεν είδαν ποτέ την πράξη τους αυτή, των προγόνων τους δηλαδή, ως μία πράξη εγκληματική.
Πίσω στα όσα αναφέρει ο Άκτσαμ και θα διαπιστώσουμε πως η τραγωδία της γενοκτονίας των Αρμενίων δεν ήταν μια φωτοβολίδα μιας χρονιάς και μιας μεμονωμένης στιγμής παρά ένας καλά σχεδιασμένος μοχλός αντίδρασης στα όσα συνέβαιναν στα ενδότερα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ήταν ένας πόθος των Νεότουρκων η επανασύνδεσή τους με μεγαλειώδεις στιγμές της Ιστορίας τους, όπως η Άλωση της Κωνσταντινούπολης και οι μνημειώδεις νίκες των Σελτζούκων Τούρκων κατά των χριστιανικών μειονοτήτων. Επιθυμούσαν να σαρώσουν με δυναμικό τρόπο και να ηγηθούν μιας νέας τάξης πραγμάτων όπου η ημισέληνος και όσα εκείνη πρέσβευε θα υπερίσχυε και πάλι και θα κυριαρχούσε παντού στον κόσμο.
Οι διώξεις των Ελλήνων από τα παράλια της Μικράς Ασίας είναι άλλη μία πτυχή της Ιστορίας έτσι όπως αποτυπώνεται και στην Αιολική γη του Ηλία Βενέζη, μία εκδίωξη διαρκείας από έναν τόπο τον οποίο οι Έλληνες κατοικούσαν για χιλιετίες από την εποχή των Ιώνων που εγκαταστάθηκαν εκεί και δημιούργησαν τον πλούσιο πολιτισμό. Ο συγγραφέας στέκεται στην αγριότητα των διωγμών, στον αβυσσαλέο τρόπο με τον οποίο οι Νεότουρκοι έσφαξαν, βίασαν, λεηλάτησαν και δεν σεβάστηκαν τίποτε από όσα έχτισαν εκεί οι Έλληνες για αιώνες. Το ζήτημα εννοείται πως απασχόλησε την εσωτερική πολιτική σκηνή καθώς ήταν σαν να ξεριζωνόταν ένα κομμάτι της Ελλάδας και ας μην ανήκε επίσημα σε αυτήν. Οι μαρτυρίες των ανθρώπων εκείνων είναι χαρακτηριστικές και αποκαλύπτουν το φάσμα του μίσους που έτρεφαν για χρόνια οι Τούρκοι.
“Από τα σωζόμενα έγγραφα μαθαίνει κανείς ότι η κακοποίηση των ελληνικών πληθυσμών από τους Οθωμανούς κατέστη επίμαχο ζήτημα της εσωτερικής πολιτικής στην Ελλάδα. Από τη δική της πλευρά, η οθωμανική κυβέρνηση προσέγγιζε το θέμα από την οπτική να μη δώσει στον Βενιζέλο, ο οποίος βρισκόταν τώρα στην αντιπολίτευση, πυρομαχικά προς χρήση ενάντια στην κυβέρνηση των Αθηνών και εξέδωσε διάφορες προειδοποιήσεις με αντίστοιχο περιεχόμενο προς τις επαρχίες” αναφέρει ο Άκτζαμ και διαπιστώνει κανείς πόσο σοβαρή ήταν η κατάσταση στην μακρινή πάλαι ποτέ ακμάζουσα Ιωνία. Το δράμα των Ελλήνων δεν είναι διαφορετικό από εκείνο των Αρμενίων και η κατακραυγή ακόμα και σήμερα καλά κρατεί για ένα ζήτημα που οφείλουν όλοι να αναγνωρίσουν ως ένα μείζον έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, ένα ζήτημα που οφείλουν οι ίδιοι οι υπαίτιοι να παραδεχτούν έστω και αργά για να δικαιωθούν όσοι υπέστησαν τα πάνδεινα. Είναι ένα βιβλίο που ξυπνά τις μνήμες εκείνης της εποχής, ένα βιβλίο κόσμημα για την επιστημοσύνη του.
“Ο προσηλυτισμός έγινε αντιληπτός ως πρακτική που ποίκιλλε από περιοχή σε περιοχή, βρισκόταν στη διάκριση των τοπικών διοικητικών υπαλλήλων και είχε ως βασικό του κίνητρο τον φανατισμό των μουσουλμάνων”
“Οι Αρμένιοι αφομοιώθηκαν με διάφορους τρόπους: προσηλυτισμό, προσωρινή πολιτική διάσπαρτης εγκατάστασης, μεταστροφή των παιδιών από τον χριστιανισμό στο Ισλάμ και καταναγκαστικό γάμο…”
