“Το να ζεις μόνο δεν είναι αρκετό, είπε η πεταλούδα. Πρέπει να έχεις λιακάδα, ελευθερία και ένα μικρό λουλούδι” είχε γράψει ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Τα παραμύθια, που απευθύνονται τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους, είναι ένας τρόπος να είσαι ελεύθερος και να κρατάς μέσα σου για πάντα ζωντανό το άρωμα του μικρού λουλουδιού. Ειδικά για τα παιδιά που διαμορφώνουν χαρακτήρα και απορροφούν σαν σφουγγάρι ό,τι ερεθίσματα τους προσφέρονται, τα παραμύθια παραμένουν ένας κόσμος εξερεύνησης και ανακάλυψης συναισθημάτων και εικόνων, ένας κόσμος που τους χαρίζει ένα νοερό ταξίδι στον πυρήνα της φαντασίας τους.
Τα παραμύθια είναι η αφορμή για τα παιδιά να γίνουν οι μελλοντικοί επίμονοι αναγνώστες καθώς η ανάγνωση ανοίγει φτερά και μας προσκαλεί να ζήσουμε πολλές ζωές μέσα από τους ήρωες και τις ηρωίδες. Διττή η αποστολή και διττός ο σκοπός των παραμυθιών, από τη μία αποσκοπούν στο να ψυχαγωγήσουν τους μικρούς αναγνώστες και από την άλλη διακαής πόθος ενός παραμυθά είναι να γεμίσει τις σελίδες με νοήματα και να περάσει με τον δικό του προσωπικό τρόπο τα δικά του μηνύματα σε παιδιά και μεγάλους. Γιατί τα καλά παραμύθια έχουν πάντα και διδακτικό χαρακτήρα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα είναι παράλληλα και μία ιστορία αληθινή που κάποιος αφηγείται σαν παραμύθι. Παρακάτω παρουσιάζονται κάποια πολύ ξεχωριστά παραμύθια που μας προσφέρουν το προνόμιο να γίνουν τα παιδιά μας πιστοί αναγνώστες.
Φράνσες Χότζσον Μπαρνέτ, Ο μυστικός κήπος, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ο μυστικός κήπος αποτελεί ένα από τα πιο αγαπημένα μας αναγνώσματα ως παιδιά και ως ενήλικες και αυτό διαφαίνεται από το πόσοι πολλοί είδαν την πρόσφατη μεταφορά του βιβλίου στον κινηματογράφο. Πρόκειται για ένα βιβλίο συναρπαστικό, ζωντανό, διαχρονικό και εξαιρετικά τρυφερό, ένα παραμύθι που δεν μπορεί να λείπει από καμία βιβλιοθήκη. Είναι η ιστορία ενός κοριτσιού που ανακαλύπτει έναν μυστικό κήπο, δηλαδή ένα παράθυρο στην φύση και γεύεται αυτή την μοναδική επαφή με τα λουλούδια, τα ζώα, τον φυσικό πλούτο που τόσο έχει ανάγκη ο άνθρωπος. Το κορίτσι ταξιδεύει σε αυτόν τον μυστικό κήπο και λαχταρά να βρίσκεται σε αυτόν κάθε ώρα και κάθε στιγμή γιατί νιώθει ψυχή τε και σώματι πως εκεί ανήκει ολοκληρωτικά. Τι και αν αυτό το παραμύθι γράφτηκε πριν από πάνω από εκατό χρόνια, ακόμα και σήμερα παραμένει επίκαιρο και ασυναγώνιστο ως προς το μήνυμα της αγάπης προς την φύση.
Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί, Ο μικρός πρίγκιπας, Εκδόσεις Ψυχογιός
Δεν υπάρχει μικρός ή μεγάλος που να μην έχει ακούσει ή να μην έχει διαβάσει αυτό το μοναδικό και διαχρονικό παραμύθι, μια ιστορία τόσο τρυφερή και τόσο συναισθηματική. Και αν κάποιος δεν το έχει διαβάσει να η ευκαιρία μιας και χάρη στις εκδόσεις Ψυχογιός το βιβλίο του αεροπόρου Σαιντ-Εξιπερί εμφανίζεται σε μία σπουδαία παιδική εκδοχή με την εξαιρετική εικονογράφηση του Πάολο Προϊέτι που προσδίδει ένα χαρακτήρα ακόμα πιο μεγαλειώδη. Ο κόσμος του μικρού Πρίγκιπα είναι ένας κόσμος τόσο άρρηκτα δεμένος με την αγάπη που όλοι μας, μικροί και μεγάλοι, χανόμαστε στην αγκαλιά της. Ο συγγραφέας φρόντισε να ντύσει με τα όνειρά του και την ιδιαίτερη φαντασία του μια ιστορία που μας απογειώνει και μας εξυψώνει. Εξάλλου, όπως και ο ίδιος αναφέρει στο βιβλίο, αγάπη δεν είναι να κοιτάζουμε ο ένας τον άλλο, αλλά να βλέπουμε μαζί προς την ίδια κατεύθυνση.
Ζιλ Μπομ & Αμαντίν Πιού, Πάμε γιαγιά!, Εκδόσεις Διάπλαση
Δεν υπάρχει παιδί που να μην αγαπάει την γιαγιά του, μιας και είναι συνήθως εκείνη που δεν χαλάει χατίρια και πάντα είναι εκεί για να το νανουρίσει, να του διαβάσει παραμύθια, να το αγκαλιάσει και να περάσει μαζί του στιγμές χαλάρωσης. Η γιαγιά του παραμυθιού αυτού, αυτή η μοναδική γιαγιά, είναι μια γιαγιά λίγο διαφορετική μιας και είναι και λίγο αυστηρή και κάπως πιεστική. Ωστόσο, έχει πάντα με την καλή προαίρεση να βοηθήσει το εγγόνι της να γίνει πιο ανεξάρτητο και πιο σίγουρο για τον εαυτό του, να πατήσει καλά στα πόδια του. Πρόκειται για μια πολύ τρυφερή και ομολογουμένως αστεία ιστορία έτσι όπως οι δύο συγγραφείς την συνέγραψαν και την εικονογράφησαν με ιδιαίτερο τρόπο. Τόσο ο μικρός ήρωας του βιβλίου όσο και η γιαγιά του έχουν τη μορφή δύο γουρουνιών, αυτού του υπέροχου ζώου που πολλοί δυστυχώς δεν το έχουν πολύ σε υπόληψη παρόλο που είναι τόσο συναισθηματικά νοήμον.
Βιντσέντζος Κορνάρος, Ερωτόκριτος, Εκδόσεις Μίνωας
Αναμφίβολα, ο Ερωτόκριτος του Κρητικού Βιντσέντζου Κορνάρου είναι μια ιστορία που αναδεικνύει πως στον ελληνικό χώρο υπήρχε και σε εκείνα τα δύσκολα χρόνια πλούσια λογοτεχνική παραγωγή. Σε αντίθεση με την επίσης περίφημη ερωτική ιστορία του Σαίξπηρ, Ρωμαίος και Ιουλιέτα, όπου δυστυχώς δεν υφίσταται αίσιο τέλος, εδώ ο συγγραφέας παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες φροντίζει για ένα αίσιο και ευτυχισμένο τέλος. Ο Ερωτόκριτος και η Αρετούσα, για την ιστορία των οποίων έχουν γραφτεί και τραγούδια, είναι ένα ζευγάρι που αντλεί στοιχεία από την ανάγκη του ανθρώπου να αγαπήσει ελεύθερα και δίχως δεσμά. Η διασκευή του βιβλίου σε παιδική εκδοχή από τη Μαρία Δασκαλάκη αποδεικνύει πως η ιστορία αυτή μπορεί να απευθυνθεί σε όλους ανεξαιρέτως και σαφώς η διαχρονικότητα της ιστορίας διαπερνά όλες τις εποχές.
Audrey Bouquet & Fabien Ockto Lambert, Ουπς! Ακόμα ένας λύκος, Εκδόσεις Φουρφούρι
Στο βιβλίο του ο Φιλαράκος, ο Γκυ ντε Μωπασάν αναφέρει: “…η ζωή είναι ένας λόφος, όσο ανεβαίνεις κοιτάζεις την κορυφή και χαίρεσαι, αλλά όταν φτάσεις επάνω, βλέπεις άξαφνα την κατηφόρα, και το τέλος, που είναι ο θάνατος”. Αυτή η υπέροχη ιστορία του λύκου αναδεικνύει το μοναδικό μεγαλείο της φύσης και τη δυνατότητα της αρμονικής συνύπαρξης του ανθρώπου εφόσον ο τελευταίος το θελήσει. Σε αυτό το παιδικό παραμύθι, ο λύκος και το παιδί γίνονται φίλοι και είναι η αρχή μιας μοναδικής συνάντησης που τους δένει άρρηκτα, έτσι που η μικρή Χριστίνα να μην τον φοβάται πια. Ο λύκος δεν είναι πια τρομακτικός στα μάτια της και εκείνη απολαμβάνει την παρέα του και κυκλοφορεί ανέμελη στο κοινό τους σπίτι που δεν είναι άλλο από την φύση. Εξάλλου, η μικρή Χριστίνα και ο λύκος ανήκουν στην ίδια αλυσίδα ζωής. Με όπλο τη σπουδαία εικονογράφηση, το βιβλίο έχει όλα εκείνα τα στοιχεία για να σαγηνεύσει κάθε μικρό αναγνώστη που θα θελήσει να μάθει για τον περίφημο λύκο.
Tom Percival, Το ποτάμι, Εκδόσεις Ίκαρος
Είναι ένας από τους επιφανέστερους δημιουργούς μοναδικών ιστοριών όπως “Η θάλασσα είδε” και “Η αόρατη” – και τα δύο αυτά βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος – και εδώ επανέρχεται με ένα ακόμα βιβλίο που θα συγκινήσει όχι μόνο μικρούς αλλά και μεγάλους αναγνώστες. Ο Τομ Πέρσιβαλ θέτει στο επίκεντρο της τρυφερής αυτής ιστορίας το ποτάμι, αυτή την αέναη και αιώνια πηγή ζωής. Το ποτάμι λοιπόν καθίσταται για τον μικρό ήρωα της ιστορίας ο τόπος δραστηριότητας και ο τόπος εκείνος που τον γοητεύει μιας και το ποτάμι ποτέ δεν στέκεται ακίνητο, πάντα μεταβάλλεται, πάντα έχει καινούργια μυστικά να αποκαλύψει. Εκείνος πάντα διψασμένος να μάθει όλο και περισσότερα βρίσκεται κοντά στο ποτάμι για να δει από κοντά όλα εκείνα τα θαυμαστά και τα μαγικά που συμβαίνουν σε έναν απόλυτα ζωντανό οργανισμό, άλλοτε μελαγχολικό και άλλοτε παιχνιδιάρικο.
