Ήρθες στην Ελλάδα με τόσο μεγάλη χαρά και ανυπομονησία να προσφέρεις γιατί ανέκαθεν ήσουν ταγμένος και αφοσιωμένος στη μεγάλη ιδέα της ανασυγκρότησης του Έθνους, την οποία υπηρέτησες μια ζωή. Γεννήθηκες στην Κέρκυρα. Η οικογένειά σου αριστοκρατική και εσύ μεγάλωσες σε ένα μεγαλοαστικό περιβάλλον και ανδρώθηκες σε μια κοινωνία ανοιχτή σε ιδέες, μια κοινωνία με άλλη νοοτροπία και πεποιθήσεις που σε βοήθησε τα μέγιστα να ανοίξεις τα διπλωματικά φτερά σου και να καταστείς η φυσιογνωμία για την οποία θα μιλούσε όλη η Ευρώπη. Ήσουν εκείνος που όριζε τις εξελίξεις στην αυλή του Τσάρου. Γέμισες τις αποσκευές σου με γνώσεις και ξεκίνησες το ταξίδι της μεγάλης ανακάλυψης του κόσμου. Έγινες από νωρίς ένας κοσμοπολίτης, ένας οικουμενικός πολίτης που διάβαζε, ενημερωνόταν, μελετούσε και είχε το πνεύμα του αρχαίου κόσμου και του ελληνικού πολιτισμού εγγεγραμμένο μέσα του. Πιστός στις αρχές σου και βαθιά πειθαρχημένος ήσουν μετρημένος στα λόγια σου αλλά αποτελεσματικός στις πράξεις σου. Βαθιά δίκαιος όμως στην κρίση σου και ένας εξαίρετος διπλωμάτης που δεν ανέβηκες τυχαία στα πιο ψηλά σκαλοπάτια της ιεραρχίας της μεγάλης δύναμης που ήταν τότε η Ρωσία. Ήξερες καλά να κρατάς ισορροπίες και γνώριζες καλά την επιρροή που μπορούσες να ασκήσεις στους ανθρώπους και να τους σαγηνεύσεις με το λόγο σου, τις ξένες γλώσσες που από μικρός έμαθες στην Κέρκυρα καθώς ο πατέρας σου, ο διορατικός και οξυδερκής, φρόντισε από νωρίς για την επιμόρφωσή σου και την παιδεία σου. Δεν ήταν εύκολο όντας στην προβλήτα του λιμανιού να αφήσεις πίσω σου την Κέρκυρα και όμως το έκανες. Δεν ήταν διόλου εύκολο να αφήσεις πίσω σου την οικογένειά σου και την πόλη που μεγάλωσες. Μα τα όνειρά σου και οι φιλοδοξίες σου ήταν τόσο μεγάλα που καμία Κέρκυρα δεν μπορούσε να σε χωρέσει και σαν άλλος Ίκαρος ήσουν έτοιμος να ανοίξεις φτερά για άλλα μέρη, για άλλες πολιτείες μακρινές όπως έκανε άλλωστε και ο Οδυσσέας. Εκείνος, όπως και εσύ, γύρισε όλη τη γη για να καταλήξει ύστερα από πολλά χρόνια περιπλάνησης να αγκυροβολήσει στον τόπο που τόσο αγάπησε και τόσο λαχταρούσε και νοσταλγούσε να ξαναδεί. Του μοιάζεις πολύ ξέρεις. Και εσύ εξοχότατε Κόμη στιγμή δεν σταμάτησες να γοητεύεις εκτός από τις γυναίκες που συναντούσες ακόμα και την ίδια τη Ρωσική αυλή. Ήδη από την άφιξή σου σε εκείνο το μακρινό τόπο ανέδειξες τις δεξιότητές σου και αναδείχθηκες με την ευφυΐα σου και το δαιμόνιο μυαλό σου που σε καθοδηγούσε σε κάθε βήμα σου. Πολυμήχανος και οξυδερκής έκανες εντύπωση και πάσχισες πολύ αλλά σου άξιζε να αναρριχηθείς στο υπέρτατο αξίωμα του Υπουργού Εξωτερικών και από εκεί να έχεις τη δυνατότητα να επηρεάζεις καταστάσεις και να συνομιλείς με εξέχοντα πρόσωπα. Πάντα υπήρξες περήφανος Έλληνας. Στάθηκες με σθένος στο ύψος των περιστάσεων ακόμα και τότε που ο ύπουλος και εχθρικός προς εσένα Μέτερνιχ σου έκανε ανοιχτό πόλεμο και προσπαθούσε με κάθε τρόπο να υπονομεύσει την πορεία του ελληνικού ζητήματος που τόσο σε πονούσε και το οποίο είχες θέσει εξαρχής ως πρωταρχική αποστολή σου γιατί ποθούσες να δεις τη χώρα σου ελεύθερη και ανεξάρτητη. Σήμερα το όνομά σου έχει διατρανωθεί και έχει γίνει ξακουστό στα πέρατα της γης γιατί και πάλι εσύ ήσουν αυτός που φρόντισε να διαμορφώσει και να συντάξει το ελβετικό Σύνταγμα με αποτέλεσμα το άγαλμά σου με το όνομά σου να κοσμούν πια τις πλατείες της χώρας εκείνης. Βλέπεις εκεί σε εκτιμούσαν και σε θαύμαζαν περισσότερο απ’ ότι οι συμπατριώτες σου Έλληνες που αν και σε δέχτηκαν ως Μεσσία τελικά σε καταδίκασαν. Σε μίσησαν δίχως άλλο για την ευστροφία σου, την αποτελεσματικότητά σου, την ηγετική σου ικανότητα αλλά και το μεγαλεπήβολο όραμά σου για μια πατρίδα έτσι όπως εσύ την είχες οραματιστεί και φανταστεί στο μυαλό σου. Αυτό το σχέδιο τελικά δεν το μοιράστηκαν ποτέ μαζί σου και έμεινες μόνος να το υποστηρίζεις. Ήσουν τόσο σώφρων, τόσο διορατικός, τόσο μπροστά από την εποχή σου και τόσο προφητικά σωστός που για αυτό το λόγο αρνήθηκες να αναλάβεις τον ιστορικό ρόλο της Μεγάλης αρχής, του αρχηγού δηλαδή της Φιλικής Εταιρείας αν και σε είχε ανάγκη και όχι γιατί δεν πίστευες σε αυτήν όπως κάποιοι μικροπρεπείς νόμιζαν, τουναντίον. Γνώριζες από την πρώτη στιγμή και πολύ καλά πως ήσουν έτοιμος να διαδραματίσεις ρόλο επιφανή και καθοριστικό όντας πρωτεργάτης στην αυλή του Τσάρου ως επικεφαλής των εξωτερικών υποθέσεων. Ετοίμασες και προετοίμασες το έδαφος ήδη από πολύ νωρίς, με επιμονή, υπομονή και εργατικότητα για να καταστεί η θέση σου τέτοια που να αναγνωριστείς σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, να σε υπολογίζουν και να σε σέβονται. Ήσουν για κάποιους επικίνδυνος διότι έβαζες το συμφέρον της πατρίδας σου και της πολιτικής που πρέσβευες πάνω από όλα. Το άδικο σε έπνιγε μαζί και η πικρία τότε που ήρθες στην πατρίδα ως σωτήρας και όμως μόνο ως τέτοιος δεν αντιμετωπίστηκες. Αλλιώς μαθημένος και εντελώς ξένος ανάμεσα σε ομοεθνείς έζησες δύσκολες στιγμές υπό το μένος και την έχθρα των ανθρώπων που είχαν φέρει σε πέρας την επανάσταση και τώρα αναζητούσαν ο καθένας μια θέση στο νέο κράτος που χτιζόταν από το μηδέν. Εσύ ήσουν όμως που ανέλαβες τα ηνία της χώρας και είχες την τεχνογνωσία και το σχέδιο πως να την ξαναχτίσεις έχοντας τοποθετήσει την έδρα σου στην Αίγινα, εκεί όπου σε ένα μικρό και ταπεινό χώρο στέγαζες το γραφείο σου και τις σκέψεις σου για το εγγύς μέλλον. Είχες να αντιμετωπίσεις, εκτός από τα μεγάλα προβλήματα των ορφανών παιδιών για τα οποία έφτιαξες το πρώτο ορφανοτροφείο, και όλους εκείνους που σου έκαναν σθεναρό πόλεμο για όποια απόφαση σου έμελλε να πάρεις πάντα για το καλό της πατρίδας σου. Θυμάσαι το πόσοι άνθρωποι είχαν συρρεύσει στο λιμάνι να σε υποδεχτούν ως εκείνον που πάντα περίμεναν να βάλει τάξη στη χώρα και εσύ ήσουν εκείνος που δεν θα σταματούσε το έργο του αν δεν έβαζε ισχυρά θεμέλια για μια σωστή διακυβέρνηση. Και τα κατάφερες Κόμη Καποδίστρια, κατόρθωσες το ακατόρθωτο αυτό εγχείρημα παρά τις έριδες των ανταγωνιστών σου και παρά την υπονόμευση που δεχόσουν καθημερινά. Στα μάτια πολλών είχες τη διαύγεια ενός Περικλή, την στρατηγική ικανότητα ενός Θεμιστοκλή, την ηγετική διάσταση ενός Λεωνίδα, τη διπλωματική δεξιότητα ενός Κίμωνα. Ξεχώρισες από νωρίς και έλαβες τέτοια παιδεία που για σένα ο πολιτισμός και η εκπαίδευση υπήρξαν θεμελιώδη για τη χάραξη της πολιτικής σου. Ίδρυσες το πρώτο Αρχαιολογικό μουσείο της Ελλάδας και έβαλες τάξη στο αχανές πεδίο των οικονομικών της χώρας. Για εκείνη την εποχή πραγματοποίησες αναμφίβολα μικρά θαύματα και αν οι οργισμένοι Μαυρομιχάληδες δεν σε δολοφονούσαν εκείνο το πρωινό έξω από τον Άγιο Σπυρίδωνα, αν οι οπλαρχηγοί δεν σε εχθρεύονταν και δεν σε περιθωριοποιούσαν στις συνειδήσεις τους σήμερα εμείς οι ταπεινοί και θνητοί θα βλέπαμε ακόμα περισσότερα έργα σου παντού. Και όμως γνωρίζεις Κόμη μου πως όποιος κάνει καλό σε αυτή τη χώρα τρώει βρώμικο ψωμί και η μοίρα σου αυτή ήταν εκείνη ακριβώς που υπέμεινε και ο Σωκράτης κάποιους αιώνες νωρίτερα. Αυτοί που κάνουν κακό πάντα επαινούνται ενώ όσοι διαπράττουν το καλό όπως εσύ και μάλιστα ανιδιοτελώς όχι μόνο δεν επαίρονται και δεν το επιδεικνύουν αλλά θεωρούνται και βλάκες από τη μεγάλη πλειοψηφία αυτού του κόσμου. Η εικόνα σου, η προσωπικότητα σου, τα γραπτά σου, δεν πρόκειται ποτέ να ξεχαστούν γιατί εσύ ανήκεις σε εκείνες τις μορφές που όσα χρόνια και αν περάσουν, όσος χρόνος και αν κυλήσει, ό,τι και αν συμβεί η ιστορία σου θα είναι συνυφασμένη με μία από τις πιο λαμπρές και ένδοξες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Σταυροφόρος και ιεραπόστολος, σαν άλλος Φεραίος θυσιάστηκες για το καλό της πατρίδας και ποτέ δεν ζήτησες πολυτέλειες, ποτέ δεν θέλησες να αναλάβεις τα καθήκοντα της διακυβέρνησης του τόπου απλά για να ικανοποιήσεις το εγώ σου. Δέχτηκες σαν τον Χριστό να έρθεις ως πρόβατο μεταξύ λύκων, απλός αμνός ανάμεσα σε τέτοια θηρία για να υπηρετήσεις τον υπέρτατο σκοπό που σου υπαγορευόταν από την εσωτερική φωνή σου. Να εφαρμόσεις τέτοιες πολιτικές που ο απλός λαός να ευδαιμονήσει και να αισθανθεί μια κάποια ανάταση από το κακό που ζούσε τόσα χρόνια. Ο αγώνας σου υπήρξε δικός σου και προσωπικός σου, δεν επιθύμησες δάφνες ούτε καμία αναγνώριση και ενώ βαθιά μέσα σου πρέπει να γνώριζες και να διαισθανόσουν πως το τέλος σου ήταν κοντά, δεν έκανες πίσω, δεν λύγισες, δεν δίστασες να πράξεις το σωστό και να επιμείνεις σε αυτό. Η ζωή των μεγάλων ανδρών όπως η δική σου δεν θα μπορούσε να είναι ειρηνική και ήπια, ούτε και γαλήνια όπως η θάλασσα από την οποία έφυγες και ξαναγύρισες. Οι θεοί είχαν άλλα σχέδια για σένα Φαίακα και για αυτό το όνομά σου έμεινε στην αιωνιότητα σαν εκείνο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
———————
Ο Κόμης Ιωάννης Καποδίστριας (1776-1831) υπήρξε Έλληνας πολιτικός και διπλωμάτης και ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας. Κατείχε τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσικής αυτοκρατορίας για πολλά χρόνια υπηρετώντας από εκείνη τη θέση τα συμφέροντα της Ελλάδας. Αναμείχθηκε με την πολιτική ήδη από το 1803, οπότε και διορίστηκε γραμματέας της επικράτειας της Ιονίου Πολιτείας. Με την κατάληψη όμως των Επτανήσων από τους Γάλλους αποσύρθηκε και εντάχθηκε στη ρωσική διπλωματική υπηρεσία. Ως πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας έβαλε τα θεμέλια για την ανοικοδόμηση της χώρας και διατηρούσε εξαιρετικές σχέσεις με τις Μεγάλες δυνάμεις, οι οποίες και είχαν υπό την προστασία τους την Ελλάδα αμέσως μετά τον εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Δολοφονήθηκε από τους αδελφούς Μαυρομιχάλη καθώς πήγαινε στη δοξολογία στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό και ένα έργο ημιτελές.
