Λίγες εβδομάδες πριν αποφασίστηκε από το Ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ η επιβολή απαγόρευσης των εκτρώσεων, μια απόφαση κόλαφος για τα δικαιώματα των γυναικών, μια αναχρονιστική και ντροπιαστική απόφαση. Κανείς δεν κατανόησε πλήρως το σκεπτικό πίσω από αυτή την αδικαιολόγητη απόφαση που είναι εντελώς οπισθοδρομική ως προς την ελευθερία και την αυτοδιάθεση των γυναικών να έχουν έλεγχο του σώματός τους και της ανεξαρτησίας τους στις αποφάσεις που είναι αποφάσεις ζωής. Πλέον οι γυναίκες είναι όμηροι αυτής της απόφασης και αυτό που τους έχει επιβληθεί είναι μια εντελώς αντιδημοκρατική νομοθεσία που τις φέρνει πίσω στην επικινδυνότητα και την αβεβαιότητα καθώς κινδυνεύει η ίδια τους η ζωή. Πλέον οι γυναίκες στις ΗΠΑ θα πρέπει να βρίσκουν γιατρούς στα κρυφά ή να μετακινούνται σε πολιτείες που επιτρέπουν αυτή την πράξη, ένα κυνήγι μαγισσών μόλις ξεκίνησε και κανείς δεν γνωρίζει πού και πώς μπορεί να καταλήξει.
Μια γυναίκα σε αναζήτηση διεξόδου απέναντι στις επιταγές μιας συντηρητικής κοινωνίας
Η συγγραφέας Ανι Ερνό μας μεταφέρει στη Γαλλία της δεκαετίας του ’60, τότε που και στη Γαλλία απαγορευόταν το δικαίωμα των γυναικών να έχουν το πάνω χέρι στην απόφαση για το αν θα κρατήσουν το έμβρυο που κυοφορούσαν ή όχι. Η έκτρωση θεωρούνταν μια πράξη άκομψη, ανίερη και βαθιά προσβλητική και αυτό ενισχύεται από την αφήγηση της Αρνό που είχε τη δύναμη και το σθένος να αποκαλύψει την ιστορία της. Περιγράφει έναν Γολγοθά για το αυτονόητο, δηλαδή την επιθυμία της να μην κρατήσει το παιδί και την ανάγκη της να βρει έναν γιατρό εμπιστοσύνης που θα δεχτεί να κάνει αυτή την όχι εύκολη επέμβαση χωρίς η ίδια ωστόσο να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή της. Αυτό το ιστορικό εκτυλίσσεται ενώπιόν μας σε πλήρη ανάπτυξη και με όλες τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες που οδηγούν στο συμπέρασμα πως καμία γυναίκα δεν αξίζει μια τέτοια αντιμετώπιση σε ένα τόσο καίριο ζήτημα.
Η αγωνία, ο φόβος, η ανησυχία είναι μόνο μερικά από τα συναισθήματα της πρωταγωνίστριας, είναι συγκλονιστικές οι περιγραφές για όλο το χρονικό όπου γίνεται κατανοητό πως η αντίστροφη μέτρηση και το γεγονός που έπρεπε οπωσδήποτε να συμβεί δημιουργούσε μια υποδόρια αβεβαιότητα και μια ανασφάλεια για την τελική κατάληξη που θα είχε η επέμβαση. Το θέατρο παιζόταν παράλληλα στο οικογενειακό περιβάλλον μιας και σε αυτές τις περιπτώσεις η ανυπαρξία στήριξης από τους γονείς του θύματος είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να βιώσει η κοπέλα που βρίσκεται μόνη απέναντι στα δικά της αδιέξοδα με τον σύντροφο να έχει ήδη εγκαταλείψει από νωρίς το πεδίο της μάχης ως μια υπεύθυνος. Η Ανί αποφάσισε να καταθέσει τα όσα έζησε γιατί το όφειλε στον εαυτό της και, μέσω του βιβλίου που είχε αποφασίσει να γράψει επιτελείται μια κάποια λύτρωση και μια απελευθέρωση, είναι η δική της εξομολόγηση προς το ευρύ κοινό που θα την διαβάσει.
Η ίδια αναφέρει χαρακτηριστικά πως “οι κοπέλες που επιλέγουν την έκτρωση δεν χωρούσαν στο ηθικό πλαίσιο που έθετε η οργάνωσή του για τον οικογενειακό προγραμματισμό. Αυτό που ήθελε ήταν να παραμείνει προνομιακός θεατής και να μαθαίνει τη συνέχεια της ιστορίας μου”. Αυτή ωστόσο είναι μια διόλου ευχάριστη ιστορία, είναι μια ιστορία τραυματική, μια ιστορία πόνου και τρόμου για τα μελλούμενα. Και σαν η Ανί βρίσκει την γιατρό που επιτέλους δέχεται να γίνει εκείνη που θα κρατήσει το μυστικό της αλλά και εκείνη στην οποία θα εμπιστευτεί τον οργανισμό της και την ίδια τη ζωή της, αρχίζει να μετράει την αντίστροφη μέτρηση και αγχώνεται μήπως κάτι δεν γίνει σωστά, αναρωτιέται αν τελικά έχει λάβει τη σωστή απόφαση. Όλο αυτό το χρονικό είναι αβάσταχτο και όμως το υπομένει. Είναι μόνη σε όλη αυτή τη διαδρομή και περνάει αυτή τη δοκιμασία αγκαλιά με τον εαυτό της και τη συνείδησή της, είναι κύρια του εαυτού της και υπεύθυνη για εκείνη την ίδια.
“Μολονότι η έκτρωση αναφερόταν σε πολλά μυθιστορήματα, δεν υπήρχαν λεπτομέρειες για το πώς ακριβώς γινόταν. Υπήρχε ένα κενό ανάμεσα στη στιγμή που η κοπέλα μαθαίνει πως είναι έγκυος και στη στιγμή που όλα έχουν τελειώσει” αναφέρει και πάλι και μέσα από αυτό το χαρακτηριστικότατο απόσπασμα ο αναγνώστης νιώθει να συμπάσχει με την αγωνία που την διακατέχει για την απόφαση ζωής. Για την εποχή εκείνη είναι το σπάσιμο των αλυσίδων, είναι η ρήξη με ένα στερεότυπο πως η έκτρωση είναι συνώνυμο με μια προσβολή στα θεία, μόνο που την απόφαση αυτή την έλαβαν άντρες που δεν έχουν καμία γνώση του πώς είναι να είσαι γυναίκα και πως είναι να έχεις μέσα σου ένα άλλο πλάσμα. Αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα να έχεις έλεγχο στο σώμα σου και καμία θεία δύναμη δεν έδωσε στους κληρικούς το δικαίωμα να παίρνουν αποφάσεις για λογαριασμό ελεύθερων ανθρώπων.
Το μυθιστόρημα της Αρνό που μεταφέρθηκε με εξαιρετική επιτυχία και στον κινηματογράφο, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γίνει σαφές πως η έκτρωση δεν είναι μια πράξη αντιθρησκευτική, δεν είναι μια πράξη ιεροσυλίας αλλά μια πράξη γενναιότητας και σθένους που οφείλει να γίνει σεβαστή από όλους. Αυτό που διαβάζουμε στο βιβλίο οι αναγνώστες έχουμε την ελπίδα να είναι η τελευταία φορά που μια γυναίκα βιώνει αυτή την κόλαση. Στην πραγματικότητα κανένας πατέρας, σύζυγος, αδελφός ή άλλος συγγενής, σώφρων και λογικός, δεν θα ήθελε να δει στη θέση της Άνι κάποιο δικό του οικείο πρόσωπο να βασανίζεται και να ταλαιπωρείται για ένα γεγονός τόσο οδυνηρό, τόσο επίπονο. Ευτυχώς στην Ευρώπη και σε κάποιες ανεπτυγμένες χώρα σήμερα αποτελεί πλέον νόμιμο δικαίωμα και για το παρελθόν μια κακή ανάμνηση, τώρα πρέπει και ο υπόλοιπος κόσμος να ξυπνήσει από τον λήθαργο.
“Δεν γράφω. Δεν δουλεύω. Πώς θα βγω απ’ όλο αυτό;”
“Κανείς μας δεν ξεστόμισε τη λέξη έκτρωση. Ήταν κάτι που δεν είχε θέση στη γλώσσα”
