Μπορεί το 2022 να πέρασε πια και να ανήκει στο φάσμα του χωροχρόνου μιας και καλωσορίσαμε την νέα χρονιά, ωστόσο τα βιβλία που άφησε πίσω του υπήρξαν πολλά και ίσως πολλά από αυτά να μην προλάβαμε να τα διαβάσουμε. Μπορεί επίσης μέσα στον πολύ όγκο πληροφορίας να πέρασαν από τα μάτια μας χωρίς να δώσουμε την απαραίτητη και δέουσα σημασία που τους άξιζε και να χρειαστεί να τους δώσουμε μια δεύτερη ευκαιρία. Για αυτό έχουμε συλλέξει εδώ βιβλία πολύ αξιόλογα και αξιοπρόσεκτα, βιβλία που είναι για εμάς ξεχωριστά και σας τα παρουσιάζουμε για να τα διαβάσετε και εσείς και να μας αφήσετε από κάτω το δικό σας σχόλιο αν το επιθυμείτε, όταν με το καλό τα διαβάσετε.
Jeanne Roques–Tesson, Μικρά αθηναϊκά χρονικά, Εκδόσεις Αιώρα
Το ενδιαφέρον του πονήματος αυτού και των ιστοριών που εμπερικλείει και εμπεριέχει έγκειται στο γεγονός πως πρόκειται για ιστορίες που προκαλούν τον αναγνώστη να μάθει και άλλα τόσα, άρα υπάρχει η αναμονή για περισσότερη αφήγηση. Αυτή η ανάγκη για περισσότερη αφήγηση είναι η επιτυχία του βιβλίου που ξεδιπλώνει ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών και προσφέρει στον αναγνώστη γνώση, όχι άχρηστη. Η συγγραφέας περιγράφει άγνωστες πτυχές της αθηναϊκής ζωής, στιγμές που αποτυπώνουν έκδηλα και διαχρονικά τις αδυναμίες, τα πάθη και τα τρωτά σημεία του ανθρώπου, τα πάθη του, τις προτιμήσεις του, τους φόβους του. Είναι γεγονός εξάλλου πως όσο και αν οι εποχές αλλάζουν, οι άνθρωποι δεν θα αλλάζουν και θα υποπίπτουν σε λάθη και σε παρασπονδίες γιατί είναι στην φύση τους.
Teju Cole, Ανοχύρωτη πόλη, Εκδόσεις Πλήθος
Ο Κόουλ είναι εκεί να αφουγκραστεί τον παλμό της ίδιας του της καρδιάς όσα ζει ως μέλος και πολίτης μιας πόλης που διαρκώς μεταλλάσσεται μέσα από ραγδαίες εξελίξεις, τόσο σε ιστορικό και πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, εξελίξεις για τις οποίες κανείς δεν γνωρίζει προς τα πού θα οδηγήσουν. Περιπλανιέται λοιπόν, ως άλλος περιπατητής όχθεων για να θυμηθούμε τον Απολιναίρ, σε μια πόλη που πριν λίγο καιρό δέχτηκε το πιο ισχυρό και ολέθριο χτύπημα στην ιστορία της και αναφερόμαστε στην αήθη και βίαια επίθεση στους Δίδυμους πύργους που άλλαξε άρδην τον τρόπο μετακίνησης και τους όρους της.
T.S. Eliot, Ο βράχος και τα τέσσερα κουαρτέτα, Εκδόσεις Αρμός
Η ποίηση αυτή ως είδος γίνεται στα χέρια του Έλιοτ ένα μαγικό μαξιλάρι, ένα ανάκλιντρο ανάπαυσης και ανάστασης όπου ξαποσταίνουμε για να γευτούμε με όλο μας το είναι τον αστείρευτο λόγο του σπουδαίου Νομπελίστα ποιητή ο οποίος αναφέρει χαρακτηριστικά σε ένα από τα δοκίμιά του: “η ποίηση αποτελεί το μέσο που έχει τη δυνατότητα να μας συνδέει με εκείνα τα βαθύτερα και ανώνυμα αισθήματα που αποτελούν το υπόστρωμα της ύπαρξής μας, στο οποίο σπάνια φτάνουμε, επειδή οι ζωές μας βρίσκονται σε μια συνεχή αποφυγή του εαυτού μας και του ορατού και αισθητού κόσμου”. Ο Έλιοτ επιβεβαιώνει τα ίδια του τα λόγια μέσω των έργων που παρουσιάζονται εδώ σε νέα και εξαιρετικά δουλεμένη μετάφραση από τον Άντη Ροδίτη.
Θωμάς Κοροβίνης, Μπέμπης, Εκδόσεις Άγρα
Δεξιοτέχνης του λόγου δεκαετίες και χρόνια τώρα, ακούραστος και ακάματος ερευνητής ζωών σημαντικών προσωπικοτήτων αλλά και λαϊκών μορφών της παράδοσης, όπως ο Παπαδιαμάντης, ο Βιζυηνός, ο Ανδρούτσος, ο Θωμάς Κοροβίνης δεν παύει να συνεχίζει την σκαπάνη του με ζέση και ζήλο χαρίζοντάς μας βιβλία όπως αυτό το αριστούργημα. Δεν είναι απλά ένα μυθιστόρημα για να περάσει μόνο η ώρα μας ευχάριστα, είναι ένα έργο γεμάτο από ιστορία, από μουσική, από αναφορές, από στιγμές και εικόνες, είναι ένα αφιέρωμα ύμνος στον «Μπέμπη», τον εξαίσιο και μπουζουκοπλάστη Δημήτρη Στεργίου.
Franz Werfel, Μια αχνογάλαζη γυναικεία γραφή, Εκδόσεις Ροές
Λίγο πριν η Αυστρία προσαρτηθεί στη ναζιστική Γερμανία, ο Βέρφελ αφηγείται μία ιστορία βγαλμένη από έναν κόσμο που σε λίγο δεν θα είναι πια ο ίδιος. Ούτε και ο Λεωνίδας, ο πενηντάχρονος ήρωας του βιβλίου θα είναι ίδιος, μα λίγο πριν πέσει η αυλαία της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας, ο συγγραφέας αφηγείται έρωτες και γεγονότα που θυμίζουν ακόμα ζωή. Ο Βέρφελ, με αυτό το ιδιαίτερο και χαρακτηριστικό ύφος του, αυτή την διείσδυση στην ανθρώπινη φύση με τις αδυναμίες της και τον τρωτό της χαρακτήρα, σκηνοθετεί ένα έργο όπου πρωταγωνιστεί ένας ήρωας με περίφημο όνομα και ανάστημα, σαν να γνωρίζει τα μελλούμενα και να θέλει να προλάβει λίγες στιγμές ευτυχίας.
Τάκης Θεοδωρόπουλος, Εμείς οι εξωφρενικότεροι των παλαβών της γης, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Υπάρχουν φυσιογνωμίες και προσωπικότητες που ανήκουν στην σφαίρα του μυθικού όσο γήινοι και αν είναι, όσο καθημερινοί και άνθρωποι και αν είναι. Πρόκειται για προσωπικότητες που με το πνευματικό τους εκτόπισμα κατορθώνουν και σαγηνεύουν, που μας απογειώνουν με τον στοχαστικό τους οίστρο αλλά και την εκκεντρικότητά τους. Ο Περικλής Γιαννόπουλος, στενός φίλος του Ίωνα Δραγούμη, με τον οποίο καταπιάνεται ο μόνιμα ανήσυχος Τάκης Θεοδωρόπουλος, είναι μια φυσιογνωμία που έζησε μια ζωή δανδή δίχως τις απολαύσεις καθώς, ναι μεν σύχναζε σε κύκλους καλλιτεχνικούς και υπήρξε και ο ίδιος δημιουργός, αλλά υπήρξε και βαθιά μοναχικός, μοναχός ήρθε και μοναχός έφυγε.
Ζοζέφ Αντράς, Για να τους πολεμήσουν, Εκδόσεις του Εικοστού πρώτου
Γνωστός και ρηξικέλευθος συγγραφέας, ο Ζοζέφ Αντράς δεν σταματά να εκπλήσσει το αναγνωστικό κοινό με τις ιστορικές του θεματικές αναζητήσεις. Πάντα βρίσκεται ένα βήμα μπροστά και παρουσιάζει τη δική του ματιά για πρόσωπα και ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την παγκόσμια ιστορία. Είναι η σπουδαιότητα της γραφής του και η αφηγηματική του δεξιότητα που δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο. Αυτή την φορά, πραγματεύεται μια πτυχή της ιστορίας που ακολουθεί την Γαλλική επανάσταση καθώς βρισκόμαστε μόλις λίγα χρόνια μετά την εξέγερση και όλα είναι ρευστά στο πεδίο της διαμόρφωσης της νέας δημοκρατίας που γεννιέται μέσα από τις στάχτες μιας αδυσώπητης βασιλείας.
G. K. Chesterton, Ουτοπία τοκογλύφων και άλλα δοκίμια, Εκδόσεις Κίχλη
Ο οξυδερκής και διορατικός Τσέστερτον δεν παύει να εφορμά μέσω της γραφής του για το κοινό καλό και επιτίθεται γράφοντας και για πολιτικά πρόσωπα. Όπως και στα λογοτεχνικά γραπτά του, έτσι και εδώ σε αυτά τα τόσο χρήσιμα δοκίμια, ο λόγος του είναι επίκαιρος και ζωντανός, είναι η τόσο ιδιαίτερη και εκκεντρική πένα του που αν ήταν ζωγράφος θα ήταν ένας Ντομιέ ή ένας Ένσορ για να αναφέρουμε και έναν σύγχρονό του Βρετανό. Διαβάζοντας Τσέστερτον, έχουμε την εντύπωση πως διαβάζουμε Ντίκενς, ήταν ειδικός σε αυτόν όπως αναφέρει και η μεταφράστρια Κατερίνα Σχινά στην εισαγωγή της, σε μια πιο σύγχρονη μορφή και με έναν πιο πικάντικο και άμεσο λόγο.
Θάνος Μ. Βερέμης, Μικρή πολιτική ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας, Εκδόσεις Πατάκη
Η επιστήμη της ιστορίας σε συνδυασμό μαζί με αυτήν της πολιτικής αποτελούν πεδίο έρευνας και δόξης λαμπρό για ερευνητές όπως ο Θάνος Βερέμης. Και αυτό γιατί μέσα από την ανάλυση των γεγονότων και των απόνερών τους έχουμε τη δυνατότητα να κατανοήσουμε τι πήγε στραβά, τι δεν ευοδώθηκε, τι λάθος αποφάσεις πάρθηκαν και τι μέλλει γενέσθαι καθώς μην λησμονούμε πως η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Η ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας, η πολιτική που ενέχει και το κοινωνικό στοιχείο εμμέσως πλην σαφώς, είναι μια ιστορία εμποτισμένη με πολλές διακυμάνσεις και ακόμα περισσότερες αστάθειες. Η ιστορία της νεότερης Ελλάδας είναι συνυφασμένη με πλήθος γεγονότων που καθόρισαν την πορεία της ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα και λίγο μετά την απελευθέρωσή της.
Ντέλμορ Σβαρτς, Ο κόσμος είναι ένας γάμος, Εκδόσεις Μάγμα
Σε έναν κόσμο συνεχώς μεταβαλλόμενο, όπως είναι αυτός του μεσοπολέμου, κινείται η ιστορία που μας αφηγείται ο πολυμήχανος Σβαρτς, ένας συγγραφέας όχι και τόσο γνωστός στο ελληνικό κοινό. Και όμως είναι ένας συγγραφέας, που όπως προκύπτει μέσα από την ιστορία του και τις αναφορές του, είναι διαβασμένος και εμπνευσμένος από τους σπουδαίους συγγραφείς του παρελθόντος τους οποίους άλλωστε και τιμά. Η περίοδος του μεσοπολέμου γέννησε μεγάλες λογοτεχνικές σχολές, μία εκ των οποίων είναι και η αμερικανική, μια σχολή που απαρτίζεται από ονόματα όπως ο Τόμας Γουλφ, ο Τζον Ντος Πάσσος, ο Σέργουντ Άντερσον και βέβαια το βαρύ πυροβολικό που περιλαμβάνει τον Χέμινγουεϊ, τον Όργουελ, τον Φιτζέραλντ, τον Σάλιντζερ και τόσους άλλους.
