“Θα βρείτε τα άνθη από τις πικραλίδες όλων εκείνων των χρόνων μαζεμένα σε αυτό εδώ το βιβλίο. Η αλληγορία του κρασιού από πικραλίδες που επανεμφανίζεται διαρκώς σε αυτές τις σελίδες είναι θαυμάσια ταιριαστή. Συνέλεγα εικόνες σε όλη μου τη ζωή, τις οποίες αποθήκευα κάπου παράμερα και τις ξεχνούσα. Έπρεπε κάπως να στείλω πίσω τον εαυτό μου, με τις λέξεις να δρουν ως καταλύτες, για να διυλίσω τις αναμνήσεις και να δω τι είχαν να προσφέρουν” γράφει ο Ρέι Μπράντμπερι εν είδει εισαγωγής στην υπέροχη αυτή έκδοση σε εξαιρετική μετάφραση του Βασίλη Δουβίτσα. Στο απόσπασμα αυτό συμπυκνώνεται εμμέσως πλην σαφώς όλη η φιλοσοφία του εκκεντρικού συγγραφέα, η οποία και κρύβεται πίσω από ένα σύγγραμμα πολύ διαφορετικό από αυτά στα οποία τον έχουμε συνηθίσει.
Παρά το διαφορετικό του μυθιστορήματος, ο Μπράντμπερι εγχέει στο βιβλίο τις δόσεις μεταφυσικότητας, επιστημονικής φαντασίας και υπερρεαλισμού που θα βρούμε στα βιβλία του όπως το Φαρενάιτ 451 ή ακόμα τα περίφημα Χρονικά του Άρη -και τα δύο πάλι από τις εκδόσεις Άγρα. Όλος αυτός ο απόκοσμος κόσμος που παρουσιάζεται σε εκείνα τα βιβλία βρίσκει πάλι έδαφος και εδώ, μέσα από την ιστορία όπου εμφανίζονται σκοτεινές δυνάμεις να κυριαρχούν σαν να βρισκόμαστε στα αλλοπρόσαλλα όνειρα του Γκόγια που τον στοίχειωναν στον ύπνο του. Ο Ντάγκλας μας αφηγείται για παράξενες μορφές σχεδόν εξωγήινες και πιο πολύ συγγενικές με μηχανές παρά με ανθρώπους ενώ φαίνεται να αιωρείται και ένα σκοτεινό θανατικό πάνω από τις ζωές των ανθρώπων, ο ρόλος του “Μοναχικού” είναι αναμφίβολα συγκεχυμένος και αινιγματικός.
Με όπλο μαγικό τις λέξεις και τις αναμνήσεις ο Μπράντμπερι μας ταξιδεύει σε ένα μεθυστικό καλοκαίρι
Στο βιβλίο αυτό ξεδιπλώνεται και ξεχύνεται σαν παλιό καλό κρασί όλη η παιδικότητα που κυλάει στις φλέβες του συγγραφέα, όλες εκείνες οι αλησμόνητες αναμνήσεις από ένα παρελθόν που όσο πιο πολύ το σκαλίζεις μοιάζει τόσα περισσότερα να αποκαλύπτει. Έχει λοιπόν πάρει τα εργαλεία του ο Ρέι Μπράντμπερι και με το μικρό σκαπτικό αναμοχλεύει και ανακατεύει τη γη και το χώμα που του φέρνουν στη μνήμη πλήθος γεγονότων από το μακρινό παρελθόν, η ύπαιθρος των παιδικών του χρόνων γίνεται το πεδίο δράσης του. Δεν είναι ο πρώτος που επιστρατεύει το μνημονικό του και καταγράφει τις σκέψεις του σχετικά με το παρελθόν της ζωής του, το έχουν κάνει και άλλοι συγγραφείς ως μια πράξη λύτρωσης ενδεχομένως. Το επιχείρημα όμως αυτό είναι επιτυχές και είναι μάλιστα μια κίνηση αναζωογονητική διότι ως γνωστόν δεν υπάρχει παρόν και πόσο μάλλον μέλλον δίχως στήριγμα στο παρελθόν. Αυτό το κρασί του καλοκαιριού είναι μια διαδρομή στον χρόνο, στα πρόσωπα και στις εικόνες που έχει ο Μπράντμπερι και τις μοιράζεται δίχως επιφύλαξη.
Είναι εκείνα τα ατελείωτα καλοκαίρια στην αμερικανική ύπαιθρο, τα οποία επιθυμεί διακαώς να μας αφηγηθεί και εμείς ως αναγνώστες καταβυθιζόμαστε στον δεξιοτεχνικό του λόγο, αφουγκραζόμαστε την αγάπη του για τον παππού του που τον μυεί σε έναν κόσμο τόσο ιδιαίτερο και τόσο περιπετειώδη. Μέσα από το άλλο του πρόσωπο, τον άλλο του εαυτό, τον Ντάγκλας Σπώλντινγκ και μέσα από αφηγήσεις και μαρτυρίες για ύπαρξη μαγισσών και αλλόκοτων φυσιογνωμιών που μοιάζουν με προσωπεία του Τζέιμς Ένσορ, ο Μπράντμπερι εντάσσει τον θεατή του θεατρικού έργου που ανεβάζει να παρακολουθήσει μαγευτικά και μεθυστικά επεισόδια ενός καλοκαιριού που δεν θέλει να τελειώσει, έτσι όπως έλεγε και ο Καμύ εξάλλου πως μέσα στον χειμώνα ανακάλυψε ένα ακατανίκητο καλοκαίρι.
Η ιστορία δεν απουσιάζει από το κείμενο του Μπράντμπερι και οι αλληγορικές εικόνες επίσης, το ποτάμι διαχέεται παντού και γεμίζει τα καλοκαίρια με διάφορες καταστάσεις όχι πάντα ευχάριστες, όχι πάντα εύκολα μεταφράσιμες γιατί το πνεύμα του συγγραφέα είναι τέτοιο που εμποτίζει το βιβλίο συμβάντα δυσερμήνευτα. Εγκιβωτίζει μέσα στο κείμενο όλο το πλέγμα φαντασίας τόσο συμπυκνωμένο μέσα σε αυτό το εμπύρετο καλοκαίρι όπου συμβαίνουν τόσα και τόσα, μια συγκλονιστική και ασταμάτητη αλληλουχία γεγονότων πλημμυρίζουν τις ζωές του Τομ, του Ουίλλιαμ, του Ντάγκλας. “Κάπου, έλεγε κάποτε ένα βιβλίο, όλες οι κουβέντες που έχουν ειπωθεί ποτέ, όλα τα τραγούδια που έχουν τραγουδηθεί ποτέ, έχουν μεταφερθεί σαν παλμοί πέρα μακριά στο Διάστημα και αν μπορούσες να ταξιδέψεις στο πιο μακρινό αστέρι του Κενταύρου, θα άκουγες τον Τζωρτζ Ουώσινγκτον να μιλάει στον ύπνο του ή τον Καίσαρα να εκφράζει την έκπληξή του με το μαχαίρι στην πλάτη του. Αυτά για τους ήχους. Τί γίνεται με το φως τότε; Όλα τα πράγματα, από τη στιγμή που τα είδε κάποιος, δεν πέθαναν έτσι, δεν γίνεται να πέθαναν”.
Είναι σαφές πως η φαντασία του μικρού Ντάγκλας οργιάζει και αυτό το παιχνίδι της φαντασίας εξαπλώνεται μέσα σε όλο το μυθιστόρημα και τα λουλούδια της αμφιβολίας βρίσκουν και ανθίζουν σε κάθε σημείο δια χειρός του Μπάντμπερι. Η συνομιλία και η επικοινωνία των διαφορετικών γενεών έχει διαδραματίσει και αυτή το ρόλο της, ο παππούς είναι εκείνος που διαβλέπει στον εγγονό του την ανάγκη για επαφή με τη ζωή, την αληθινή ζωή και όλα είναι πιθανά να συμβούν σαν υπάρχει η επιθυμία για ανακάλυψη πέρα του προφανούς και του προδιαγεγραμμένου, μια κατάδυση στον κόσμο του απαγορευμένου που ανέκαθεν σαγηνεύει τα παιδιά. Όλο το μυθιστόρημα είναι ένας διάλογος του λογικού με το παράλογο και τα συμπεράσματα δεν είναι πάντα εμφανή αλλά εναπόκειται στον καθένα από εμάς να βάλουμε κρασί στο ποτήρι μας και με τις γουλιές αυτές που θα πιούμε να ταξιδέψουμε και στο δικό μας παρελθόν για να βρούμε αν υπάρχουν ταυτίσεις.
“Ήρθε η συντέλεια του κόσμου. Ακούγεσαι σαν καμπάνα σε κηδεία, είπε ο παππούς. Το να μιλάς έτσι είναι χειρότερο από το να βρίζεις. Δεν θα σου πλύνω το στόμα με σαπούνι, πάντως. Ενδείκνυται μια δαχτυλήθρα κρασί από πικραλίδες. Εδώ είσαι, εμπρός, ρούφα τη. Πώς σου φαίνεται;”
“Εδώ, στον κόσμο των ανθρώπων μπορεί να έδινες χρόνο, χρήμα και προσευχή λαμβάνοντας ελάχιστα ή και τίποτα σε αντάλλαγμα”
