Ο Καρύλ Φερέ ανήκει σε εκείνους τους συγγραφείς που μοιάζουν με τους αλλοτινούς θαλασσοπόρους, είναι τολμηρός, εξασκείται στην περιπέτεια κυριολεκτικά και μεταφορικά, αναζητά τα θέματά του έξω από την ζώνη ασφαλείας και ταξιδεύει ανά τον κόσμο για να αναδείξει θέματα δύσκολα που όμως μπορούν και αγγίζουν. Το έκανε με το Μαπούτσε, το μυθιστόρημα Κόνδωρ και με άλλα βιβλία μέσα από τα οποία μαθαίνουμε και εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας. Η Λατινική Αμερική είναι προσφιλής προορισμός και έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στα μυθιστορήματα του Καρύλ Φερέ καθώς εκεί υπάρχουν ιθαγενείς και αρχαίοι πολιτισμοί που παραμένουν υπό το πέπλο μυστηρίου. Με τη ματιά ενός σύγχρονου Σέρλοκ Χολμς χρησιμοποιεί την αστυνομική πλοκή και την επενδύει δεξιοτεχνικά για να προσφέρει στον αναγνώστη μια ολόκληρη ανταπόκριση από τα πεδία με πρόσημο όμως πιο πολύ πολιτικό ως προς το ξετύλιγμα της αφήγησής του. Στην περίπτωση αυτή ξεφεύγει από τα συνήθη και μας συστήνει έναν άλλο κόσμο, εξίσου συναρπαστικό.
Στον αστερισμό ενός κόσμου επικίνδυνου όπου η διαβίωση είναι γρίφος για δύσκολους λύτες
Ο Καρύλ Φερέ, εκτός από την αστυνομική πλοκή παρουσιάζεται στον αναγνώστη και με ένα είδος εθνογραφικού και κοινωνικού είδους αφήγησης, καθώς οι φυλές είναι ένα ζήτημα που τον απασχολεί ιδιαίτερα, είναι αυτό το παρελθόν που το ανασκάπτει ως αρχαιολόγος για να βρει στοιχεία ιστορικά και όχι απλά για να γράψει άλλο ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Εξάλλου, αυτή του η επιμονή στην έρευνα πηγαίνοντας ο ίδιος επί τόπου είναι αυτό που τον ξεχωρίζει και γοητεύει τους ανά τον κόσμο αναγνώστες του. Το Νορίλσκ έχει λίγο διαφορετικά χαρακτηριστικά σε σχέση με τα υπόλοιπα βιβλία καθώς πρόκειται για ένα ταξιδιωτικό χρονικό από το οποίο προέκυψε ένα άλλο του μυθιστόρημα. Εδώ λειτουργεί περισσότερο με όρους δημοσιογραφικούς. Με τις αποσκευές στο χέρι λοιπόν οργώνει αυτή την φορά ένα σχεδόν εχθρικό και δύσβατο σημείο του ορίζοντα με τον τρόμο για αυτά που θα συναντήσει γιατί τα όσα συμβαίνουν εκεί είναι πραγματικά τρομακτικά.
Εδώ μεταφερόμαστε σε ένα εντελώς διαφορετικό γεωγραφικό πεδίο, στα βόρεια της Ρωσίας, στα πολύ βόρεια για να είμαι ακριβής. Μεταφέρεται και πάλι ο ίδιος εκεί για να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι τα όσα συμβαίνουν σε ένα σημείο του πλανήτη όπου ο μέσος όρος επιβίωσης των ανθρώπων είναι το πολύ τα 60 έτη και εκτός αυτού το Νορίλσκ είναι μια πόλη όπου παρατηρείται το μεγαλύτερο ποσοστό μόλυνσης από τα διάφορα εργοστάσια νικελίου και άλλων ορυκτών που λειτουργούν εκεί δεκαετίες προκαλώντας πολύ σημαντική βλάβη στην υγεία των ανθρώπων που διαμένουν εκεί υπό πολύ σκληρές και απάνθρωπες συνθήκες. Σε αυτό το μέρος ο κόσμος μοιάζει να βρίσκεται στην εποχή του Στάλιν και ακόμα πιο πίσω τόσο ως προς τις εργασιακές συνθήκες που επικρατούν με σχεδόν μηδενικό πλέγμα ασφαλείας όσο και ως προς το γεγονός πως για να επισκεφτεί κάποιος αυτήν την πόλη πρέπει να έχει λάβει ειδική άδεια. Ο Ζολά στο δικό του εμβληματικό Ζερμινάλ, περιοχή στο Βέλγιο, είχε περιγράψει τις άθλιες συνθήκες εργασίας των μεταλλωρύχων κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα και αναρωτιέται κανείς σε ποιον αιώνα ζει το Νορίλσκ.
Η προετοιμασία του ταξιδιού είναι βασικό στοιχείο στην αφήγηση που επιχειρεί ο Καρύλ Φερέ έχοντας εξασφαλίσει την παρουσία εκεί του φίλου του με το ψευδώνυμο Τέρας, ένα πρόσωπο ιδιαίτερα εκκεντρικό που όλο ξεχνά και μεθάει με την πρώτη ευκαιρία. Στο βιβλίο, εκτός από τις περιγραφές του αστικού – αν μπορεί κανείς να το ονομάσει έτσι – τοπίου, ο αναγνώστης θα βρει ιλαρά σημεία καθώς συμβαίνουν διάφορα ευτράπελα και τραγελαφικά που μπορούν ανά πάσα στιγμή να τινάξουν το ταξίδι στον αέρα. Θυμίζει σε κάποια σημεία η αφήγηση το πολυδαίδαλο όσο και περιπετειώδες ταξίδι του διάσημου ήρωα του Ιουλίου Βερν Φιλέας Φογκ, όπου με την Αμπιγκέιλ Φιξ και τον Πασπαρτού προσπαθούν να υπερπηδήσουν τα διάφορα εμπόδια που τους παρουσιάζονται. Είναι και εδώ ένα τρίπτυχο ανθρώπων, με τον Καρύλ Φερέ στον ρόλο του Φιλέας Φογκ και το Τέρας ως ένα είδος Πασπαρτού ενώ την παρέα συμπληρώνει η Ρωσίδα ξεναγός, η Βαλεντίνα με το προσωνύμιο Μπάμπι, ένα κοριτσάκι στην όψη που όμως ανταποκρίθηκε και με το παραπάνω στον ρόλο που της είχε ανατεθεί.
Το Νορίλσκ, ως περιοχή, θυμίζει ως προς την γεωμορφία του με τα διάφορα εργοστάσια, που ουσιαστικά έχουν εκτοπίσει κάθε έννοια φύσης ή άγριας ζωής καθώς δεν φυτρώνει εκεί λόγω της παρατεταμένης μόλυνσης τόσων ετών ούτε δέντρο, μια πόλη φάντασμα, μια πόλη αφιλόξενη, μια πόλη δύσκολα βιώσιμη και είναι στην πραγματικότητα και ένα είδος πόλης προς αποφυγή. Υπάρχουν ελάχιστοι ξένοι που κατοικούν εκεί και δεν υπάρχουν, σύμφωνα με τα όσα αφηγείται ο Φερέ, παρά ελάχιστα μπαρ και εστιατόρια ενώ τα σπίτια είναι παλιά και οι άνθρωποι με δυσκολία αντέχουν το πολύ κρύο που επικρατεί εκεί καθώς οι θερμοκρασίες πέφτουν πολύ υπό το μηδέν καθιστώντας το βιος μια σκληροτράχηλη αποστολή.
Δεν είναι τυχαίο πως επί καιρού Στάλιν στέλνονταν εκεί άνθρωποι στα γνωστά γκούλαγκ για καταναγκαστικά έργα λόγω αντίθετων πολιτικών αντιλήψεων, κάτι το οποίο έχει παρουσιάσει και στα βιβλία του τόσο ο Σαλάμοφ όσο και ο Σολζενίτσιν. Μοιάζει πολύ λίγα να έχουν αλλάξει από εκείνον τον μαύρο και σκοτεινό τόπο εξορίας των δεκαετιών του προηγούμενου αιώνα και τίποτα δεν δείχνει να αλλάζει προς το καλύτερο για όσους με πόνο και κόπο παραμένουν εκεί για ένα κομμάτι ψωμί. Πρόκειται για ένα μέρος ιδιαίτερα απομακρυσμένο, σχεδόν απόκοσμο, ένα μέρος όπου όλα μοιάζουν να έχουν παγώσει στον χρόνο και οι λεπτομέρειες που παρατίθενται από τον συγγραφέα για την περιοχή αυτή είναι συγκλονιστικές. Ο Καρύλ Φερέ, ενεργός και πολύ δραστήριος, αντλεί δυνάμεις και επιχειρεί να ταξιδέψει σε αυτό το κολαστήριο με σκοπό να μας μεταφέρει και εμάς νοερά την ατμόσφαιρα αυτή και αυτό το βιβλίο είναι μια μαρτυρία που ανατριχιάζει.
“Η βία του κόσμου κατακλύζει την κεφάλα μου του διαταραγμένου. Όλους αυτούς τους μικρούς εφιάλτες, που είναι πραγματικοί, τους εκφράζω και τους μεταφέρω και τους μεταφέρω μέσα από τις διηγήσεις μου. Είναι αρκετά αλλόκοτο να ζεις με ελαφριά την καρδιά και σκοτεινή την ψυχή. Μια τεράστια απόκλιση που ταιριάζει σε ορισμένα μόνο ταμπεραμέντα – συνήθως στους φίλους μου”
