Φωνή θεού, οργή λαού λέει ο θυμόσοφος λαός και πολλές φορές η οργή αυτή γίνεται η αφορμή για ραγδαίες εξελίξεις, είναι η αιτία επαναστάσεων, ρήξεων και συγκρούσεων. Η ιστορία έχει αποδείξει πως τίποτε δεν σταματά τον λαό από το να εξεγείρεται και να αποζητά, να διεκδικεί. Υπάρχουν πολλοί ανά την ιστορία που θέλησαν να παραπλανήσουν τον λαό, τα παραδείγματα αυτής της τυχοδιωκτικής και ανήθικης τακτικής είναι πολλά και χρειάζονται σελίδες ολόκληρες για να παρουσιαστούν σε όλο τους το φάσμα. Ο Ανδρέας Λασκαράτος είναι ένας από τους πνευματικούς ταγούς αυτού του τόπου και χρησιμοποιώ σκοπίμως ενεστώτα χρόνο διότι ζει μέσα από κείμενα όπως αυτό, κείμενα εμπνευσμένα και γραμμένα σε περιόδους κρίσιμες και ιστορικά καίριες. Ο ίδιος αναφέρει πως δεν ήθελε και δεν ήταν σκοπός του να δημοσιεύσει τα κείμενά του, όπως αυτό, αλλά ευτυχώς έχουμε την τύχη να τα διαβάζουμε και να μαθαίνουμε από τον τρόπο σκέψης του.
Ένας σύγχρονος στοχαστής που κομίζει απαραίτητο αέρα ηθικής και ψυχραιμίας
Είναι η δική του φωνή ξεχωριστή και στεντόρεια καθώς ξεδιπλώνει τις σκέψεις του σε έναν 19ο αιώνα πολύ ταραχώδη και σίγουρα πολιτικά ασταθή, όχι μόνο στην Ελλάδα μα σε ολόκληρη την Ευρώπη, μια Ευρώπη που μεταλλάσσεται συνεχώς και ζει πρωτόγνωρες ιστορικές εμπειρίες καθώς οι κοινωνίες αλλάζουν και διαμορφώνουν το πλαίσιο των εξελίξεων. Αυτές οι εξελίξεις είναι άλλωστε που θα καθορίσουν και τους άξονες πάνω στους οποίους θα πορευτεί ο ακόμα πιο ταραγμένος 20ος αιώνας. Διότι η ιστορία είναι μια αλληλουχία γεγονότων που άλλοτε επαναλαμβάνονται και άλλοτε προκαλούν ρήγματα δίχως αύριο. Ο Λασκαράτος λοιπόν με την εμπειρία του και το ήθος που τον διακρίνει πραγματεύεται μέσα από αυτό το δοκίμιο/διαμάντι τα όσα λαμβάνουν χώρα σε μια Ελλάδα που ζει την αναγέννησή της και την αναδόμησή της, όχι χωρίς απρόοπτα.
Ο ίδιος, με αυτοεξορίες στο Λονδίνο όπου πέρασε μεγάλο διάστημα της ζωής του και επαναπατρισμούς στην πατρίδα του την Κεφαλονιά, παρατηρεί και καταγράφει τα όσα δραματικά εκτυλίσσονται στον ελλαδικό χώρο, κατακρίνει πρακτικές αήθεις και σημειώνει πως ο ίδιος αντιλαμβάνεται την πολιτική πραγματικότητα. Αρθρώνει έναν λόγο ψύχραιμο, νηφάλιο αλλά και επικριτικό, έναν λόγο εμπεριστατωμένο και με επιχειρήματα σε μια γλώσσα ξεχασμένη πια, μια γλώσσα όμως τόσο γοητευτική. Πρόλαβε να δικαιωθεί και να αναγνωριστεί ενώ τα γραπτά του παραμένουν παρακαταθήκη και κληρονομιά για όλους εμάς. Το κορυφαίο βιβλίο του Ιδού ο άνθρωπος ή οι ανθρώπινοι χαρακτήρες μαζί με όλα τα άλλα πολύ σημαντικά σε αξία βιβλία είναι ένα άνοιγμα και ένα παράθυρο στην αντικειμενική θέαση των πολιτικών πραγμάτων από έναν άνθρωπο που δεν μασά τα λόγια του μα καταθέτει δίχως φόβο αλλά με πάθος τις απόψεις του.
Η σειρά Μικρομέγκα των εκδόσεων Ροές, τόσο αυτή της λογοτεχνίας σε χρώμα λευκό όσο και η έτερη σε χρώμα πιο απαλό για να μπορούμε να τις ξεχωρίζουμε, είναι μια επένδυση στη γνώση, είναι ένα άνοιγμα στο πνεύμα και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα, από τη βιογραφία, την ψυχολογία, την φιλοσοφία, μέχρι την ποίηση, την πολιτική, το δοκίμιο. Πρόκειται αναμφίβολα για μια εμπνευσμένη και πεφωτισμένη σειρά που προσφέρει στον αναγνώστη όλα εκείνα τα πνευματικά και φιλοσοφικά εχέγγυα για να αναστοχαστεί. Όλα τα βιβλία της σειράς είναι στοχευμένα προς αυτόν τον στόχο και τον σκοπό, είναι βιβλία διαχρονικά που πρέπει να μελετώνται ξανά και ξανά γιατί κάθε φορά έχουν και κάτι νέο να κομίσουν. Τέτοιο ακριβώς είναι και το παρόν βιβλίο, ένα εγχειρίδιο γνωριμίας με τον στοχαστικό κόσμο του σπουδαίου Ανδρέα Λασκαράτου.
“Εγώ δεν ημπορώ, εν συνειδήσει, να ναναρίσω την κοινωνία μας με το ναρκωτικό νανάρισμα των λαοπλάνων ͘ ούτε μήτε να σιωπήσω τα ολέθρια αποτελέσματα μιας τέτοιας σατανικής κερδοσκοπίας. Εγώ εξεναντίας ξεσκεπάζω τα ελαττώματά της με θάρρος και με εξουσίαν ͘ με όλην εκείνην την εξουσίαν όπου μου δίνει η Αλήθεια”. Μιλά ανοιχτά για αυτούς που λαμβάνουν αξιώματα και μόνον σκοπό έχουν να παραπλανήσουν τον λαό αντί να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε αυτόν με προσήλωση και χωρίς το κυνήγι του προσωπικού οφέλους. Είναι αυτοί οι πολιτικάντηδες που πάντα πρωτοστατούν και διαφθείρουν την πολιτική σκηνή με διάφορα τερτίπια προσπαθώντας να αντλήσουν προσωπικό όφελος, να κατακτήσουν θέσεις για να πλουτίζουν οι ίδιοι εις βάρος του λαού, τον οποίον όφειλαν να εκπροσωπούν εις το ακέραιο.
Η σκέψη του και η αντίληψή του είναι πολυεπίπεδη και πολυδιάστατη, φιλοσοφεί εμπράκτως και προτείνει λύσεις μέσα από μια εμπειρία στον ευρύτερο χώρο της άσκησης εξουσίας, όχι χωρίς να έχει βιώσει την απαξίωση που πολλές φορές τον οδήγησε στο περιθώριο καθώς οι απόψεις του ενοχλούσαν. Αναφέρεται για παράδειγμα στο θέμα των μεταρρυθμίσεων, ένα θέμα τόσο επίκαιρο, σημειώνοντας τα εξής ενδιαφέροντα με τόνο έντονο και ενεργητικό: “Μεταρρύθμισες λοιπόν, για το Θεό μεταρρύθμισες. Προτού όμως βαλθούμε να μεταρρυθμίσωμε τα πράγματα, πρέπει να βάλωμε καλά στο νου μας ότι, αν η μεταρρύθμισες δεν αντικρίζουνε με τα δεινά μας, τα βήματά μας θέλει είναι σφαλερά, και όχι μόνον δεν θέλει αλαφρόσουνε τες δυστυχίες μας, αλλά θέλει βαρίνουνε ακόμη περισσότερο την κατάστασή μας”. Σήμερα, όσο ποτέ, χρειάζονται πένες και φωνές σαν αυτή του Λασκαράτου, άνθρωποι πνευματικοί με λόγο που βοηθά την κοινωνία να απαλλαγεί από κάθε είδους πολιτικών σαλτιμπάγκων και λαοπλάνων.
“Ο τρόπος λοιπόν όπου θα βαστάξωμε δια να αναγεννήσωμε την κοινωνία μας, είναι, να εξετάζωμε ποια είναι τα δεινά μας, και πέρνοντες έπειτα ένα-ένα, να ζητούμε την ιατρειά τους”
“Εύκολον είναι σ’εμάς ν’αποδείξωμε ότι οι πολλοί απατόνται, αλλά δεν είν’ εύκολο εις τους πολλούς να μας εννοήσουνε, και να συναισθναθούνε μ’ εμάς”
