“Μέσα στον περιθωριακό κόσμο που ζει αυτός ο άνθρωπος, αυτή η ιδιαιτερότητα είναι γνωστή και περιβάλλεται από ένα είδος τρομερής δεισιδαιμονίας. Τον αποκαλούν Τζιμ-Κόκκινο-Κύκλο και διηγούνται – δεν γνωρίζω αν πρόκειται για θρύλο – ότι αυτό το στίγμα είναι κληρονομικό. Βεβαιώνουν ότι στο παρελθόν, από γενιά σε γενιά, υπήρχε πάντα ένα μέλος της οικογένειας Μπάρντεν που είχε κάποιο νοητικό κουσούρι περίεργο, δηλαδή ήταν ή τρελός ή δολοφόνος και έφερε, στη ράχη του δεξιού του χεριού, αυτό το μυστηριώδες σημάδι” γράφει ο Μωρίς Λεμπλάν και σε λίγες γραμμές ήδη από το ξεκίνημα του μυθιστορήματος εξηγεί αυτό το μυστηριώδες σημάδι του κόκκινου κύκλου και θέτει τον αναγνώστη σε κατάσταση εγρήγορσης και αγωνίας για τα όσα δραματικά θα επακολουθήσουν.
Ένα συναρπαστικό μα και συνάμα επικίνδυνο ταξίδι στον κόσμο του μυστηρίου
Οι εξαιρετικά καλογραμμένες ιστορίες του Μωρίς Λεμπλάν γράφτηκαν σε μία εποχή ιδιαίτερα ασταθή, τόσο κοινωνικά, τόσο πολιτικά όσο και ιστορικά και τα βιβλία αποτυπώνουν μία εποχή όπου η διαφθορά και η δολοπλοκία έδιναν και έπαιρναν και για αυτό ο Μωρίς Λεμπλάν επιστρατεύει έναν ήρωα σωτήρα, έναν μανιώδη λωποδύτη στην υπηρεσία όμως του καλού και του ηθικού. Ο ίδιος ο ήρωας είχε πει πως “πρέπει να γνωρίζουμε τα όριά μας και να τα αγαπάμε” αν και ο ίδιος ξεπερνά πολλές φορές τον ίδιο του τον εαυτό και μας παρασέρνει μαζί του σε επικίνδυνα μονοπάτια όπου κυριολεκτικά παίζει με οριακές καταστάσεις. Ο Αρσέν Λουπέν είναι πάντα επίκαιρος, πάντα ζωντανός και πάντα δραστήριος, όπως και άλλοι ήρωες που δεν λησμονιούνται όσα χρόνια και αν περάσουν. Είναι μία πολύ ευχάριστη τάση να βλέπουμε σειρές και βιβλία εμπνευσμένες από τον Ηρακλή Πουαρό της Αγκάθα Κρίστι, τον επιθεωρητή Μαιγκρέ του Σιμενόν και τον Σέρλοκ Χολμς του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ να καταλαμβάνουν θέση στις οθόνες μας και να μας θυμίζουν πως τα καλά βιβλία δεν λήγουν και δεν ξεθωριάζουν.
Τα μυθιστόρηματά του έχουν σαφώς μέσα τους ενταγμένο το αστυνομικό δαιμόνιο και είναι κατά κόρον συνυφασμένα με την εξιχνίαση μιας υπόθεσης, ωστόσο ο Αρσέν Λουπέν διαφέρει ως προς το γεγονός πως υπερασπίζεται τον αδύναμο και πηγαίνει ενάντια στον ανήθικο λειτουργό ή πλούσιο αριστοκράτη που με όπλο τα χρήματά του ή την θέση του εκμεταλλεύεται την εξουσία του και την κυριαρχία του στο κοινωνικό γίγνεσθαι για να επικαλύψει τα εγκλήματά του ή τις ατασθαλίες του. Ο Αρσέν Λουπέν είναι υποχθόνιος, είναι ευφυής, είναι γρήγορος, είναι παρών και εκεί όπου είναι απών και βάζει στον στόχο του αυτόν που επιβουλεύεται τον ανυπεράσπιστο πολίτη που δεν έχει τα μέσα για να προστατεύσει την υπόληψή του. Υπάρχει διχογνωμία και αμφισημία ως προς το αν ο Αρσέν Λουπέν είναι ένας κοινός απατεώνας, ένας εγκληματίας ή ένας αγύρτης που επιδεικνύει τις ικανότητές του στην λωποδυσία ή αν είναι ένας Ηρακλής μαινόμενος της κοινωνίας που έχει ως αποστολή του ιερή την διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής και την προσήλωση στο καθήκον των απλών ανθρώπων.
Όπως στα άλλα μυθιστορήματά του, έτσι και εδώ, ο Αρσέν Λουπέν καλείται να εξιχνιάσει ένα πολυεπίπεδο και πολυδιάστατο μυστήριο γύρω από ένα πρόσωπο αμφιλεγόμενο που προκαλεί ερωτήματα και θέτει την αγωνία στο κατακόρυφο. Τι είναι αυτός ο περίφημος κόκκινος κύκλος που αιχμαλωτίζει τα θύματά του σαν να ήταν το σημάδι του σκορπιού που σκορπάει δηλητήριο; Ένας κυκεώνας γεγονότων λαμβάνουν χώρα και ο Μωρίς Λεμπλάν με τον πάντα δαιμόνιο και επίμονο επιθεωρητή του Αρσέν Λουπέν καλείται να ξεκλειδώσει καταστάσεις και να βρει την άκρη του νήματος σε αυτό το πολύπλοκο αίνιγμα. Ο κόσμος την εποχή του Λεμπλάν αλλάζει και μαζί αλλάζει και το έγκλημα που γίνεται πιο έξυπνο, πιο διεισδυτικό και άρα η επίλυσή του καθίσταται ακόμα πιο απαιτητική με τον Αρσέν Λουπέν να προσπαθεί με κάθε τρόπο να χρησιμοποιήσει την ευφυΐα του και το μυαλό του για να φτάσει κοντά στη λύση του γρίφου.
Οι ιστορίες, όπως αυτή εδώ, εκτυλίσσονται στις αρχές του 20ου αιώνα σε μία εποχή πολλών ιστορικών, κοινωνικών και πολιτικών ζυμώσεων, σε ένα μεταβατικό στάδιο όπου όλα είναι ρευστά καθώς εγκυμονεί ένας Μεγάλος πόλεμος. Σε αυτό το πλαίσιο δραστηριοποιείται ο Αρσέν Λουπέν και η ταυτότητά του είναι συγκεκριμένη και ορατή μόνο όταν ο ίδιος το επιθυμήσει. Τον φανταζόμαστε να κυκλοφορεί στο Παρίσι που είναι το κέντρο των εξελίξεων εκείνη την εποχή ως σκιά, ως ένας αόρατος και σκοτεινός ιππότης με σημείο κατατεθέν το περίφημο και εμβληματικό καπέλο του καθώς και το εντυπωσιακό παλτό του ώστε να μην γίνεται στόχος ο ίδιος.
Όλο αυτό το κομψοτέχνημα του Λεμπλάν αν μη τι άλλο είναι λόγος να προσελκύει στο πρόσωπο του Λουπέν και ένα είδος μόδας, με πολλούς να προσπαθούν να τον αντιγράψουν και βέβαια στον θεατή ή τον αναγνώστη ακόμα καλύτερα γίνεται ιδιαίτερα αρεστός έτσι ώστε να επιθυμεί να εντρυφήσει και πάλι στις ιστορίες του, τις πολυάριθμες ιστορίες του για να τον γνωρίσει καλύτερα. Ο Λεμπλάν τον ανυψώνει στα μάτια μας με τον δεξιοτεχνικό του λόγο και μας παρουσιάζει μία μορφή εξευγενισμένη που μας προκαλεί ερωτήματα, μας αιχμαλωτίζει και τελικά μας θολώνει το τοπίο σχετικά με το αν ο ήρωάς του αυτός είναι ένας κοινός λωποδύτης ή ένας Δον Κιχώτης της κοινωνίας που παλεύει για το ηθικό και το νόμιμο. Οι απαντήσεις δίνονται αποκλειστικά και μόνον δια της ανάγνωσης!
“Ξαφνικά, ανάμεσα στον λήθαργο τον γεμάτο από ιλίγγους που άρχισε να τον κυριεύει, πήρε το αυτί του έναν ασυνήθιστο θόρυβο και ένιωσε τη στυφή μυρωδιά ενός καπνού που του φαινόταν πολύ κοντινή”
