Πρόκειται για ένα σύγχρονο μυθιστόρημα και όμως το βιβλίο αυτό έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που το καθιστούν κλασικό χωρίς να είναι πραγματικά. Ο συγγραφέας Ερίκ Φουασιέ πετυχαίνει με την αστυνομική πλοκή παντρεμένη με τις ιστορικές αναφορές να παραδώσει στον αναγνώστη ένα πολύ ελκυστικό αφηγηματικό κατόρθωμα, τέτοιο που θυμίζει πολύ τα βιβλία τόσο του Μωρίς Λεμπλάν και του περίφημου Αρσέν Λουπέν όσο και τα μυθιστορήματα της μεγάλης των Γάλλων σχολής. Ο πρωταγωνιστής και ήρωας της ιστορίας Βαλεντίν Βερν φέρνει κάτι σε κόμη Μοντεκρίστο και σε Αρσέν Λουπέν, είναι ένας τρωτός άνθρωπος, ένας όμως επίμονος και πεισματάρης επιθεωρητής που θέτει συνεχώς τη ζωή του σε κίνδυνο για να ανακαλύψει την αλήθεια, αυτήν που προσπαθούν να του αποκρύψουν ενώ παράλληλα τον κατηγορούν για φόνους που ποτέ δεν διέπραξε. Η πλεκτάνη γύρω από το πρόσωπό του καλά κρατεί και η αγωνία κορυφώνεται για να διαπιστώσουμε αν θα καταφέρει να τα φέρει εις πέρας με τους διώκτες του.
Ένα σύγχρονο μυθιστόρημα με άρωμα παλιού και κλασσικού, σαν το καλό κρασί
Ένα καλό αστυνομικό μυθιστόρημα είναι αυτό που πηγαίνει πέρα από την απλή ανακάλυψη του δολοφόνου και την εξιχνίαση του εγκλήματος. Είναι αυτό που διαθέτει λογοτεχνική ευστροφία, αφηγηματικό ειρμό, αυθεντική και όχι επιτηδευμένη αγωνία, αυτό που με λίγα λόγια συνδυάζει αστυνομικό δαιμόνιο και χτίσιμο ευφάνταστων χαρακτήρων. Είναι πολλές φορές εμποτισμένο με κοινωνικές, ιστορικές, πολιτικές ή άλλες εκφάνσεις που αφορούν σε γεγονότα πραγματικά ή κοντά στην πραγματικότητα έτσι που να αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη με μια αύρα μυστηρίου. Η τέχνη του αστυνομικού μυθιστορήματος ίσως να είναι και η πιο δύσκολη ως προς την σύλληψη των χαρακτήρων, την συνοχή και την εξιστόρηση με τέτοιο τρόπο που ο αναγνώστης να νιώθει πως το αστυνομικό που κρατά στα χέρια του δεν αντιγράφει μανιέρα αλλά διατηρεί την δική του προσωπική χροιά και ύφος «Eίτε γράψε κάτι που αξίζει να διαβαστεί είτε κάνε κάτι που αξίζει να γραφτεί» είχε πει ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, πολιτικός και συγγραφέας.
Η ιστορία λαμβάνει χώρα τον 19ο αιώνα μέσα σε μια ατμόσφαιρα εμποτισμένη με ένα πέπλο μυστηρίου να καλύπτει τον αφηγηματικό ουρανό. Περίεργες δολοφονίες πραγματοποιούνται και ο δραστήριος και μόνιμα ανήσυχος επιθεωρητής Βερν καλείται να λύσει το αίνιγμα και τον γόρδιο δεσμό αυτών των εγκληματικών ενεργειών. Από τη μία αναζητά τον περίφημο Εφημέριο, αυτόν που βασάνιζε νεαρά αγόρια, όπως ο Νταμιέν Κομπ, ένα νεαρό αγόρι, που στα δίχτυα αυτού του αδίστακτου και βίαιου άντρα, ξετυλίγει το κουβάρι των θλιβερών αναμνήσεών του. Έτσι λοιπόν, βρίσκεται σε εγρήγορση για να αποκαλύψει αυτόν που βρίσκεται πίσω από τον βασανισμό του μικρού ενώ του έχουν αναθέσει τον περίεργο και παράξενο θάνατο του Λυσιέν Ντοβέρν που βρέθηκε νεκρός κάτω από πολύ ύποπτες και ανεξήγητες συνθήκες. Ο Βερν, με έμφαση στη γνώση ιατρικής και αποκρυφισμού, όπως άλλωστε και ο ίδιος ο Ερίκ Φουασιέ, επιστρατεύει όλες του τις δυνάμεις για να οδηγηθεί στη λύση του μυστηρίου.
Ο επιθεωρητής Βερν αποδεικνύεται ατρόμητος, δεν φοβάται να βάλει τα χέρια του στην φωτιά, δεν θα λυγίσει ούτε όταν τον καλούν σε μονομαχία και η ζωή του θα βρεθεί σε άμεσο κίνδυνο. Είναι από αυτούς τους δαιμόνιους επιθεωρητές που ξέρει πώς να ελίσσεται, που δεν σταματά να προκαλεί τον εαυτό του και να τον δοκιμάζει κάτω από νέες συνθήκες, πολλές φορές επισφαλείς. Ο Ερίκ Φουασιέ έχει το μοναδικό τρόπο να ακτινογραφεί τον χαρακτήρα του και να φιλοτεχνεί με αριστουργηματική μέθοδο την προσωπογραφία του γοητεύοντας τον αναγνώστη που παρακολουθεί την εξέλιξη της ιστορίας εντελώς ενεός. Ο Βαλεντίν Βερν είναι παρών και στις επάλξεις, έτοιμος να αναλάβει δράση για να ανακαλύψει ποιος κρύβεται πίσω από την ταυτότητα του Εφημέριου και να βρει τον δολοφόνο που του παίζει περίεργα παιχνίδια.
Ο νεαρός Νταμιέν που βρίσκεται στα χέρια του Εφημέριου είναι ένα παιδί ψυχολογικά τραυματισμένο, ένα παιδί που έχει υποστεί τα πάνδεινα στα χέρια αυτού του δυνάστη και όταν ο Φουασιέ δεν μας μιλά για τον Βερν διαβάζουμε για τον ψυχολογικό πόλεμο και την καταπίεση που δέχεται κάτω από την εξουσία αυτού του απάνθρωπου τύπου. Στο ημερολόγιό του, ο Νταμιέν γράφει: “Για ποιον λόγο να τα βάλω όλα αυτά στο χαρτί; Τί μπορώ να ελπίζω κάνοντας την πένα μου από φτερό χήνας να τρίζει μέσα στη σιωπή του δωματίου; Πού μπορούν να με οδηγήσουν αυτά τα μονοπάτια που σχηματίζει το μελάνι πάνω στη λευκή σελίδα; Μήπως αναζητώ διέξοδο; Ένα πέρασμα από τη σκιά στο φως; Από την ανυπαρξία στη ζωή;”. Η ζωή είναι σκληρή, ο πόνος που τον κατατρέχει ανυπόφορος και ο βιασμός του βάναυσος, αυτή είναι η πραγματικότητα του νεαρού Νταμιέν.
Εξαιρετικά ευρηματικός και ευφυής ο Φουασιέ, που για πρώτη φορά μεταφράζεται στα ελληνικά, έχει πετύχει μια άψογη συνταγή βγαλμένη από την μακρόχρονη παράδοση της γαλλικής λογοτεχνίας, συνδυάζοντας το μυστήριο με την εις βάθος ψυχανάλυση των χαρακτήρων παραθέτοντας πλήθος πληροφοριών για την εποχή σχετικά με την οποία καταπιάνεται. Σε μια σύγχρονη λογοτεχνική παραγωγή που δεν έχει να επιδείξει ιδιαίτερη έμπνευση, αυτό το βιβλίο είναι ένας φάρος ελπίδας πως η έμπνευση δεν πέθανε και μπορούμε να έχουμε προσδοκίες για κάτι ενδιαφέρον.
“Αναρωτήθηκα τί λάθος είχα κάνει που θα μπορούσε να δικαιολογήσει τη σιωπή και το σκοτάδι, αυτή την απύθμενη άβυσσο που με έχει καταπιεί. Τί λάθος θα μπορούσα να έχω κάνει για να αξίζω αυτή τη μυρωδιά μούχλας, αυτή την υγρή κλεισούρα, αυτά τα κάγκελα, αυτή τη λίγδα, την πείνα και τη δίψα, τον φόβο, τα ξυλοφορτώματα… και επίσης αυτό; Το άλλο, όλο το άλλο”
