Ο άνθρωπος μπροστά στη δύναμη και το μεγαλείο της φύσης (Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Το βιβλίο των φανταστικών όντων, Εκδόσεις Πατάκη)

Φανταστικά όντα στοιχειώνουν από γεννήσεως του κόσμου τις ανθρώπινες ζωές γιατί ο άνθρωπος μπροστά στη δύναμη της φύσης και στο μεγαλείο της έχει ανάγκη να εκφράσει τις φοβίες του, τις απορίες του, τις σκέψεις του με τρόπο πολλές φορές παράλογο, μεταφυσικό και υπερβολικό. Είναι αδύνατο ο άνθρωπος να αντισταθεί στην ερμηνεία φαινομένων για αυτό και επιστρατεύει κάθε είδους φανταστικής διάθεσης για να καλύψει την άγνοιά του και τους προβληματισμούς του. Ο Μπόρχες σε αυτό το βιβλίο και με την ιδιότητα του ποιητή, του πεζογράφου αλλά και του δοκιμιογράφου καταφέρνει να αγγίξει και να περιγράψει όλα αυτά τα περίεργα και εκκεντρικά όντα που ο άνθρωπος φαντάζεται. Είναι ένα λεξικό και ένα “συναξάρι” όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. 

Είναι φανερό πως όλες αυτές οι πληροφορίες προέρχονται από χρόνια έρευνα του συγγραφέα και η συλλογή πρέπει να απαίτησε πολύ καιρό, αν αναλογιστούμε τον αριθμό των όντων τα οποία περιγράφει και αναλύει με διάφορες αναφορές σε πρόσωπα που τα χρησιμοποίησαν στα έργα τους. Ο Μπόρχες απλά δημιούργησε έναν κατάλογο αυτών των όντων έτσι ώστε ο αναγνώστης κάθε φορά να μπορεί να ανατρέξει σε αυτό που του κεντρίζει το ενδιαφέρον ή του εξάπτει την φαντασία. Ο Μπόρχες με χέρι μάγου που βγάζει από το καπέλο κάθε είδους πλάσματα καταγράφει κάθε είδους ον με σαφείς αναφορές σε συγγραφείς και μας εξηγεί τον κάθε μύθο με τέτοιο σαγηνευτικό τρόπο που δεν μας είναι επαρκής. Και μιας και ανέφερα τον Λούις Κάρολ, καταθέτει το εξής για την γάτα του Τσέσιρ που πρωταγωνιστεί: “Ο Λούις Κάρολ, στην Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, που εξέδωσε το 1865, προίκισε τη Γάτα του Τσέσιρ με την ικανότητα να εξαφανίζεται σιγά σιγά, αφήνοντας στη θέση της μόνο το χαμόγελό της”.