Με το βλέμμα στην ψυχιατρική και την πολιτική κατάσταση της χώρας (Άλφρεντ Ντέμπλιν, Οι δύο φίλες και η υπόθεση φαρμακείας, Εκδόσεις Καλέντη)

“Τη δυσκολία της υπόθεσης θέλησα να δείξω, να σβήσω την εντύπωση ότι τα καταλαβαίνει κανείς όλα ή τα περισσότερα σε μια τόσο συμπαγή ζωή. Τα καταλαβαίνουμε σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο”. Αυτά αναφέρει ο Ντέμπλιν στον επίλογο του βιβλίου που μεταφράζεται πρώτη φορά στα ελληνικά. Το έργο αυτό δημοσιεύεται το 1924 και σχετίζεται περισσότερο με την εμπειρία του στην ψυχιατρική, στην οποία εξειδικεύτηκε, και την προσπάθειά του να κατανοήσει ο ίδιος και να προσεγγίσει τον ασταθή εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου.Περισσότερα

Leo Tolstoy, Γιατί;, Εκδόσεις Οξύ

Ο Τολστόι ανήκει στο πάνθεον των λογοτεχνών που άλλαξαν το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και αυτό το πέτυχε μέσω γραπτών που έχουν μείνει στην ιστορία της λογοτεχνίας ως παρακαταθήκη. Είχε πει κάποτε πως όσο ο άνθρωπος έχει ζωή μέσα του, κουβαλάει στην ψυχή του το αληθινό καλό και μπορεί πάντα να το μεταδώσει και στους συνανθρώπους του. Η συνεισφορά του στα γράμματα και την κοινωνία, δηλαδή τον απλό κόσμο, είναι μεγαλειώδης γιατί με απλότητα με την οποία διήγε το βίο του, και αν και οικονομικά εύρωστος, αποκήρυξε την πολυτέλεια, πάλεψε με όπλο το λόγο του για να απαλύνει τον ανθρώπινο πόνο και την κοινωνική ανισότητα. Σε όλη του τη ζωή και μέχρι το τέλος υπηρέτησε με ζήλο τις αρχές και τις αξίες που ο ίδιος είχε ορίσει, χωρίς να παρεκκλίνει από αυτές. Υπήρξε από τους πιο θερμούς ειρηνιστές και τα γραπτά του, ακόμα και το πολεμικό Πόλεμος και Ειρήνη, αποτελούν έκφραση αυτής του της πεποίθησης.Περισσότερα

Μένοντας ξάγρυπνος τις νύχτες και περιπλάνηση στους δρόμους του Λονδίνου (Charles Dickens, Νυχτερινοί περίπατοι, Εκδόσεις Παπαδόπουλος)

“Έχοντας ως πρωταρχικό μου σκοπό να βγάλω τη νύχτα και επιδιώκοντας να τον επιτύχω, ανέπτυξα σχέσεις συμπάθειας με ανθρώπους που κάθε νύχτα, όλο τον χρόνο, είχαν μονάχα αυτό τον σκοπό, και κανέναν άλλο”. Ο Τσαρλς Ντίκενς, βάζει τον μανδύα του επιθεωρητή και του δημοσιογράφου, του παρατηρητή και του περιπλανητή και περιδιαβαίνει τους δρόμους και τις περιοχές του Λονδίνου, τις πιο μύχιες και ανεξερεύνητες, για να καταγράψει σε αυτούς τους περιπάτους του την κρυφή ζωή ενός άγνωστου Λονδίνου. Εκεί δηλαδή που μικρά παιδιά βιώνουν δύσκολες συνθήκες και παλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί, εκεί που διάφορα αποβράσματα της νυχτερινής ζωής αναμετρώνται σε “μάχες” επιβίωσης υπό το πρίσμα σκοτεινών δράσεων και μιας αστυνομίας που άλλοτε βλέπει και άλλοτε παραβλέπει, εκεί που τα στοιχήματα και ο παράνομος τζόγος δίνουν και παίρνουν υπό τα βλέμματα αδίστακτων περαστικών, έτοιμων για όλα. Περισσότερα

Vladimir Nabokov, Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ, Εκδόσεις Άγρα

Με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία που παραπέμπουν στη ζωή του ίδιου του συγγραφέα, ο Ναμπόκοφ γράφει αυτό το βιβλίο στα αγγλικά πολύ νωρίς και είναι το πρώτο που θα γραφτεί στα αγγλικά. Παρακολουθούμε από κοντά την αγωνία και την ανησυχία ενός συγγραφέα, του Σεμπάστιαν Νάιτ για τα γραπτά του και το μέλλον του στη συγγραφή. Μετά τον θάνατό του, ο ετεροθαλής αδελφός του καλείται να μιλήσει για τον διάσημο αδελφό του και να γράψει ένα βιβλίο για τη ζωή του, μια αποστολή ιδιαίτερα δύσκολη καθώς ο ίδιος δεν διαθέτει το αφηγηματικό χάρισμα του αδερφού του. Έχει πολλούς συμβολισμούς η ιστορία που πλάθει ο Ναμπόκοφ καθώς εκτός το ότι αγγίζει πλευρές και πτυχές της δικής του ζωής όπως έκανε στο Μίλησε, μνήμη, παραθέτει και τον πυρετό δημιουργίας που νιώθει ο λογοτέχνης στην προσπάθειά του να παράγει έργο. Άρα, ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με τα εμπόδια και τις δυσκολίες ενός δημιουργού και ουσιαστικά παρατηρεί τις διεργασίες που γίνονται για να έρθει το αποτέλεσμα. Περισσότερα

Μιλώντας για την εκμετάλλευση των ιθαγενών και τη μισαλλοδοξία (W. Somerset Maugham, Βροχή, Εκδόσεις Άγρα)

“Εμπιστεύτηκα τη διαχείριση της ιεραποστολής στα χέρια των ιθαγενών ιεραποστόλων και πολύ φοβάμαι πως η κατάσταση θα τους έχει ξεφύγει. Είναι ενάρετοι άνθρωποι, δεν έχω τίποτα να τους καταλογίσω, αληθινά χριστιανοί, ευσεβείς και θεοσεβούμενοι – η ευλάβειά τους θα έκανε πολλούς χριστιανούς στην πατρίδα να ντρέπονται -, ωστόσο τους λείπει οικτρά ο δυναμισμός”. Αυτά αναφέρει ο ιεραπόστολος κύριος Ντέιβιντσον και η σύζυγός του που όπως και εκείνος πρεσβεύουν ό,τι πιο φανατικό και δογματικά θρησκευτικό, αποστολή τους η εκ των βάθρων υποδούλωση και μετάλλαξη των ιθαγενών σε έναν τρόπο ζωής που εκείνοι θεωρούν φρόνιμο και συμβατό με την ηθική που διατυμπανίζουν, την πολύ προσωπική τους. Το έτερο ζευγάρι των Μακφαίηλ δεν απέχει πολύ, ο μόνος που σώνεται είναι ο γιατρός που απέχει από την στρατηγική αυτή των συμπατριωτών του.Περισσότερα

Nella Larsen, Το πέρασμα, Εκδόσεις Έρμα

Ζούμε σήμερα σε μια κοινωνία όπου η διαφορετικότητα είναι δύσκολα ανεκτή και μάλιστα πολλές φορές γίνεται αντικείμενο χλευασμού από την πλειοψηφία. Παρακολουθούμε ανταποκρίσεις και ειδήσεις όπου διεμφυλικά άτομα δέχονται στην καλύτερη περίπτωση φραστικές επιθέσεις και στέκονται απροστάτευτα απέναντι σε έναν όχλο που το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να επιδείξει τη βαναυσότητά του και το μίσος του. Οι σημερινές κοινωνίες και ο κόσμος γενικότερα δεν έχουν αλλάξει και πολύ από την εποχή της Νέλλα Λάρσεν, τα όσα μας περιγράφει σε αυτό το τόσο βιωματικό μυθιστόρημα είναι χαρακτηριστικά μιας ολόκληρης εποχής ρατσισμού και διακρίσεων, είναι μια μαρτυρία της εφιαλτικής ζωής των έγχρωμων στην Αμερική λίγες δεκαετίες μετά τα δραματικά γεγονότα του ολέθριου εμφυλίου πολέμου. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ανοιχτά και δυστυχώς χωρίς επιφύλαξη πως ο κόσμος μας πάει από το κακό στο χειρότερο, έχει χαθεί ο οποιοσδήποτε ρομαντισμός και η ανθρώπινη αλληλεγγύη και η Λάρσεν μας χαρίζει ένα μικρό αριστούργημα με βλέμμα στο φλέγον αυτό ζήτημα.Περισσότερα

Ανατομία μιας ολόκληρης ζωής, ένας θησαυρός καλά κρυμμένος (Λέον Τολστόι, Οικογενειακή ευτυχία, Εκδόσεις Μεταίχμιο)

Ο Τολστόι μπορεί να απέχει ακόμα από τον σχεδόν αψεγάδιαστο τρόπο που θα μας συνηθίσει στα μετέπειτα βιβλία του ωστόσο χτίζει ήδη το οικοδόμημά του. Θέτει με ευφυή τρόπο τον σύγχρονο αναγνώστη ενώπιον των διλημμάτων της ηρωίδας του και του παραδίδει αναμφίβολα τα σκήπτρα του προβληματισμού. Είναι η ίδια η Μάσα υπεύθυνη για αυτή την μετάλλαξη την οποία υπέστη ή μήπως ο άντρας της που την εξέθεσε στην “φλεγόμενη” από γιορτές Πετρούπολη; Μπορούσε με κάποιο τρόπο η Μάσα να αποφύγει και να ελέγξει τον εαυτό της παραγκωνίζοντας το νεαρό της ηλικίας της; Τις πταίει για αυτήν την ευτυχία που θυμίζει δέντρο δίχως φύλλα και πώς θα μπορούσε να διαφυλαχτεί; Τι μέλλει γενέσθαι;Περισσότερα

Καρολίνα Μέρμηγκα, Ο κήπος της Αμαλίας, Εκδόσεις Πατάκη

Η ιστορία ανέκαθεν αποτελούσε το όχημα εκείνο πάνω στο οποίο πατάει ο άνθρωπος για να γνωρίσει τον ίδιο του τον εαυτό μέσα από γεγονότα, κρίσεις και ανατροπές. Με γνώση και αξιέπαινη ευρυμάθεια βιβλία σαν και αυτό μας παίρνουν από το χέρι και μας προσφέρουν ένα ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο, μια περιήγηση στα μονοπάτια της ιστορίας. Η ιστορία της Ελλάδας είναι συνυφασμένη με καταστροφές και θριάμβους, με αναταράξεις και πολλαπλά γεγονότα που έβαλαν την σφραγίδα σε αυτό που εμείς οι μεταγενέστεροι γνωρίζουμε σήμερα. Με την απόσταση που σήμερα έχουμε από τις εξελίξεις των αρχών του 19ου αιώνα, ο συγγραφέας του σήμερα μπορεί και διεισδύει στα γεγονότα και την ιστορία για να αντλήσει συμπεράσματα και μέσα από τη μυθοπλασία να ρίξει φως σε σημαντικές στιγμές.Περισσότερα

Όταν το πάθος και ο έρωτας οδηγούν σε μιαν αναμέτρηση δίχως αύριο (Ιβάν Τουργκένιεφ, Ο Μονομάχος, Εκδόσεις Ερατώ)

Ο Τουργκένιεφ ορίζει τις τύχες των δύο πρωταγωνιστών προς την κατεύθυνση εκείνη που όντως ορίζουν οι περιστάσεις κατά πως εκείνος το αντιλαμβάνεται και οδηγεί τις πράξεις τους αναλόγως. Γιατί όπως επίσης ο ίδιος έχει γράψει η ευτυχία μας βασίζεται στην δυστυχία των άλλων. Δεν παρεκκλίνει της φιλοσοφίας αυτής για αυτό και όλα περιστρέφονται πρωτευόντως γύρω από τον πρωταγωνιστή. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα ερωτικό από το οποίο όμως προκύπτουν αλήθειες για την κοινωνία και τις εκφάνσεις της, τους ανθρώπους της που χωρίζονται σε κατηγορίες, με διαφορετικές αντιλήψεις, συμπεριφορές, νοοτροπίες, αντιδράσεις. Ο ίδιος ο συγγραφέας υπήρξε γιος αξιωματικού και έχοντας μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούσαν οι ταξικές διακρίσεις δεν θα μπορούσε να μην επηρεαστεί από το χάσμα που επικρατούσε ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις της εποχής του, δεν θα μπορούσε να μην έχει δει τις έντονες αντιθέσεις και βέβαια να τις εντάξει στους προβληματισμούς του. Περισσότερα

Jean-Jacques Rousseau, Οι ονειροπολήσεις ενός μοναχικού περιπατητή, Εκδόσεις Printa

Δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο επιτυχημένο εξώφυλλο που να συνοδεύει την έκδοση αυτή. Είναι ο πίνακας του Κασπάρ Νταβίντ Φρίντριχ όπου βλέπουμε έναν άνθρωπο μοναχικό να ατενίζει το τοπίο εμπρός του ενώ από πάνω του εμφανίζεται το ουράνιο τόξο. Ο πίνακας είναι του 1810 και ανήκει στον ζωγράφο εκείνο που με τα έργα του βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με την φύση ενώ μας προσφέρει τον άνθρωπο ως αναπόσπαστο μέρος της, έναν ζωγράφο της ρομαντικής σχολής. Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ αποφασίζει να γράψει αυτό το κείμενο στο τέλος της ζωής του και έχοντας βιώσει την απόρριψη και την απογοήτευση, την οποία και μοιράζεται μαζί μας στους πρώτους περιπάτους. Ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με τις μύχιες καταθέσεις ενός ανθρώπου που δεν τρέφει εμπιστοσύνη στον άνθρωπο και πορεύεται μόνος του με μόνη συντροφιά και απάγκιο την αγάπη για την φύση και την μεταβολή της φιλοσοφίας του περί της ύλης.  Περισσότερα

Ένας καθηγητής υπό τον φόβο του συναισθηματικού του αδιεξόδου (John Williams, Ο Στόουνερ, Εκδόσεις Gutenberg)

Ο Στόουνερ ζει δύο Παγκόσμιους πολέμους, βλέπει την απώλεια των συμφοιτητών του και αργότερα ως καθηγητής τον θάνατο των μαθητών του λόγω του πολέμου. Η αφήγηση έχει έναν τέτοιο παλμό και μια ροή που ο αναγνώστης βιώνει την κάθε στιγμή του Στόουνερ ξεχωριστά και άλλοτε συμπάσχει ενώ άλλοτε βάλλει εναντίον του για τις επιλογές του. Ο Στόουνερ είναι σε κάθε περίπτωση ένας αναγκαίος κρίκος στην αλυσίδα που λέγεται κοινωνία και αν σπάσει τότε η απώλεια είναι μεγάλη γιατί η πειθαρχία, η αγάπη και η αφοσίωση είναι λέξεις ξένες στο λεξιλόγιο του τότε και του τώρα.Περισσότερα

Olen Steinhauer, Ένας Αμερικανός κατάσκοπος, Εκδόσεις Πόλις

Μετά την Έξοδο κινδύνου και τον Τουρίστα, ο Όλεν Στάινχαουερ επιστρέφει με ένα εξίσου συναρπαστικό μυθιστόρημα για να μας αφηγηθεί ένα ακόμα επεισόδιο από τη ζωή του αινιγματικού αλλά ιδιαίτερα δραστήριου Μάιλο Γουίβερ. Στα μυθιστορήματά του, ο Στάινχαουερ μεταφέρει όλον αυτόν τον υπόγειο κόσμο της άγνωστης και μυστηριώδους συνεννόησης που οδηγούσε σε πολλές αντιφάσεις και αντιθέσεις των ηρώων του λόγω των δυσερμήνευτων συμβάντων. Δεν είναι μόνο η πλοκή, δεν είναι μόνο οι χαρακτήρες, δεν είναι μόνο η αφήγηση αυτή καθεαυτή που αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη, είναι το σύνολο των εργαλείων που έχει στη διάθεσή του ο συγγραφέας, ο οποίος από μία φανταστική πραγματικότητα καταλήγει να μας παραδώσει έναν κύκλο μυθιστορημάτων που κόβουν την ανάσα και αποτυπώνουν έναν ολόκληρο κόσμο, ξεχωριστό και μοναδικό.Περισσότερα