Μπορεί το 2022 να πέρασε πια και να ανήκει στο φάσμα του χωροχρόνου μιας και καλωσορίσαμε την νέα χρονιά, ωστόσο τα βιβλία που άφησε πίσω του υπήρξαν πολλά και ίσως πολλά από αυτά να μην προλάβαμε να τα διαβάσουμε. Μπορεί επίσης μέσα στον πολύ όγκο πληροφορίας να πέρασαν από τα μάτια μας χωρίς να δώσουμε την απαραίτητη και δέουσα σημασία που τους άξιζε και να χρειαστεί να τους δώσουμε μια δεύτερη ευκαιρία. Για αυτό έχουμε συλλέξει εδώ βιβλία πολύ αξιόλογα και αξιοπρόσεκτα, βιβλία που είναι για εμάς ξεχωριστά και σας τα παρουσιάζουμε για να τα διαβάσετε και εσείς και να μας αφήσετε από κάτω το δικό σας σχόλιο αν το επιθυμείτε, όταν με το καλό τα διαβάσετε.Περισσότερα
Γρηγόριος Ξενόπουλος, Στέλλα Βιολάντη & Ισαβέλλα, Εκδόσεις Μίνωας
Ο μέγας Τολστόι στην αψεγάδιαστη Άννα Καρένινα είχε γράψει πως οι ευτυχισμένες οικογένειες λίγο πολύ μοιάζουν μεταξύ τους, ωστόσο κάθε δυστυχισμένη οικογένεια έχει τη δική της προσωπική δυστυχία. Αυτή λοιπόν η φράση του εφαρμόζεται και στο έργο του σπουδαίου Γρηγόριου Ξενόπουλου, αυτού του σπουδαίου συγγραφέα που δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο με τις αφηγήσεις του. Τόσο στα διηγήματά του, τα μυθιστορήματά του όσο και στα περίφημα θεατρικά του έργα ξεδιπλώνει το κουβάρι των ζωών των ανθρώπων με τους έρωτες, τα μίση, τις ανθρώπινες σχέσεις που κλονίζονται από τη διάσταση μεταξύ των τάξεων. Έχει την ικανότητα να μας χαρίζει τον πλούτο των βίων απλών και ευγενών – στον τίτλο και όχι πάντα στην συμπεριφορά – ανθρώπων της εποχής του, μια ευκαιρία για μας να ανατρέχουμε στις περιγραφές του για να αντλούμε ηθογραφικά στοιχεία για το παρελθόν.Περισσότερα
Σενέκας, Περί πνευματικής γαλήνης, Εκδόσεις Οξύ
Η πνευματική γαλήνη περί της οποίας μιλά ο Σενέκας είναι ένας ανεκτίμητος θησαυρός που χρειάζεται επιμονή και υπομονή για να τον αποκτήσεις ή να καλύτερα να επιχειρήσεις να τον αποκτήσεις, τις γνώσεις που εμπεριέχει δηλαδή. Η σειρά αυτή από τις εκδόσεις Οξύ είναι μια σειρά που έχει τον τίτλο επίλεκτα και είναι πραγματικά μία μοναδική προσπάθεια να παρουσιαστούν σπουδαία κείμενα, όπως αυτό εδώ. Ο Σενέκας με την σοφία που τον διακρίνει καταθέτει τις απόψεις του και τις διατυπώνει απευθυνόμενος στον φανταστικό ή πραγματικό μαθητή και συνομιλητή του και μέσω αυτού επιθυμεί ουσιαστικά να απευθυνθεί στον μέσο άνθρωπο και επίδοξο αναγνώστη. Στον άνθρωπο με τον οποίο συνομιλεί θέτει ερωτήματα και τα απαντάει για να επιχειρηματολογήσει σε σχέση με το ζήτημα της γενναιοδωρίας, με το οποίο καταπιάνεται αυτή τη φορά.Περισσότερα
Ποίηση. Εκλογή από το έργο του Τζων Κητς, Εκδόσεις Gutenberg
Ο Κητς είναι από τους πιο εμβληματικούς εκπροσώπους του κινήματος του ρομαντισμού, ένας ποιητής με λυρικότητα που ξεδιπλώνει καθαρά το έργο του ακολουθώντας σχεδόν όλα τα κύρια συστατικά αυτού του επαναστατικού κινήματος εντάσσοντας όμως και την προσωπική του πινελιά. Και είναι επαναστατικό με την μεταστροφή που επιδιώκουν και καταφέρνουν οι Ρομαντικοί σε αντιδιαστολή με το παρελθόν. Εμπνευσμένοι από το κίνημα του Διαφωτισμού θα μετουσιώσουν την νέα ιδεολογία που εδραιώνεται σε λογοτεχνικό κείμενο, σε ζωγραφική απεικόνιση αλλά και σε μουσική σύνθεση, σε ποίηση όπως ο Κητς. Ποιητές, όπως ο Κητς που μελετάται εδώ, θα ανασυνθέσουν τον καμβά της δημιουργίας και θα παρουσιάσουν μια ολοκαίνουργια, «σκανδαλώδη» και επαναστατική πρόταση που πηγαίνει ενάντια στο ρεύμα που είχε μέχρι τότε διαμορφωθεί.Περισσότερα
Χαρισματικός δημιουργός και εμπνευσμένος ζωγράφος είδε το άστρο του να σβήνει θλιμμένος και καταρρακωμένος (Γράμμα στον Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ)
Ήσουν ιδιοφυής, υπήρξες εμβληματική μορφή της εποχής σου, αναδείχτηκες αμέσως με τα υπέροχα έργα σου και είχες άστρο Ριρί, γιατί έτσι σε αποκαλούσε χαϊδευτικά η μητέρα σου, εκείνη που σε πρόσεχε μέχρι τελευταία στιγμή και νοιαζόταν για σένα. Πόσες φορές άλλωστε είχε έρθει να σε επισκεφθεί στο Παρίσι όπου μεγαλουργούσες. Μέσα στις νύχτες, τις ακούραστες νύχτες είχες πάντα το δικό σου τραπέζι στο καμπαρέ του Μουλέν Ρουζ, είχες την προνομιακή σου θέση και περνούσαν από μπροστά σου οι χορεύτριες του Μουλέν Ρουζ και μάγευαν τα μάτια σου. Μέσα στον πυρετό του καμπαρέ, των χειροκροτημάτων και της μουσικής εσύ σχεδίαζες ακατάπαυστα σαν σε κατάσταση μανίας. Περισσότερα
Θάνος Βερέμης, Μικρή πολιτική ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας, Εκδόσεις Πατάκη
“Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι, η ιστορία, όπως και η τέχνη, είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του. Τα πρόσωπα της Ιστορίας είναι συνυφασμένα με τις τύχες των λαών, πρόσωπα που άλλαξαν προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο τον ρου της ιστορίας και τον επηρέασαν καίρια με τις σωστές ή λανθασμένες αποφάσεις της. Η ιστορία μάς διδάσκει και μας θυμίζει πώς να αποφεύγουμε τα λάθη του παρελθόντος, πολλές φορές όμως μας θυμίζει και το πόσο τρωτοί είμαστε, πόσο εύθραυστοι είμαστε, πόσο αδύναμοι είμαστε. Η Ιστορία είναι όμως και αμείλικτη και διορθωτική πολλές φορές, τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους και φέρνει στο προσκήνιο όλα εκείνα που κάποιος θα ήθελε να μείνουν εν κρυπτώ.Περισσότερα
Συλλογικό, Η τέχνη από το 1900, Εκδόσεις Επίκεντρο
“Η τέχνη ξεπλένει από την ψυχή μας την σκόνη της καθημερινότητας” έλεγε κάποτε ο σπουδαίος Πάμπλο Πικάσο, ο οποίος μνημονεύεται μαζί με ένα πλήθος καλλιτεχνών σε αυτό το υπέροχο και εμπεριστατωμένο πόνημα των Εκδόσεων Επίκεντρο, ένα βιβλίο που αξίζει να κοσμεί κάθε βιβλιοθήκη ανεξάρτητα αν είναι κάποιος ειδικός ή όχι. Ίσα ίσα που η τέχνη, αυτή η επιστήμη που ποτέ δεν θα παύει να μας σαγηνεύει και να μας εκπλήσσει αφορά κυρίως στους μη ειδικούς, σε εκείνους που θέλουν να αφεθούν να τους συναρπάσει ο κόσμος της ζωγραφικής, της γλυπτικής, της φωτογραφίας. Μόνο αν κάποιος αφεθεί στη μαγεία της τέχνης και την απολαύσει, τότε μόνο θα κατανοήσει την ανεκτίμητη αξία που έχει και προσφέρει, αυτό τον τεράστιο πλούτο που τόσοι καλλιτέχνες μας άφησαν κληρονομιά.Περισσότερα
Silvia Ferrara, Η μεγαλύτερη εφεύρεση, η υπέροχη ιστορία της γραφής, Εκδόσεις Πατάκη
Είναι πραγματικά συγκινητικό να μπορεί κάποιος να διαβάζει σχετικά με την ιστορία της γραφής, αυτής της επινόησης που είναι συνυφασμένη με το ανθρώπινο είδος και την προσπάθειά του να επικοινωνήσει. Αυτή η προσπάθεια, αυτό το εγχείρημα γέννησε ιστορίες ολόκληρες χιλιετίες τώρα και συνεχίζει, υπό πιο δύσκολες συνθήκες, να υφίσταται. Το υλικό πάνω στο οποίο γράφανε ή ζωγραφίζανε σύμβολα οι πρόγονοί μας των αρχαιότερων χρόνων δεν είναι το ίδιο με το υλικό που χρησιμοποιούμε σήμερα διότι οι εποχές άλλαξαν και η εξέλιξη έφερε τεκτονικές αλλαγές σε κάθε επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης και της γραφής. Η ανακάλυψη του φοινικικού αλφαβήτου και η μετεξέλιξή του αποτέλεσε ένα συνταρακτικό γεγονός όπως κορυφαίο γεγονός είναι η επινόηση και άλλων κωδικών γραφής που προηγήθηκαν αυτού, τα ιερογλυφικά, τα γραπτά των Ίνκας και της αρχαίας Κίνας είναι μόνο μερικά από αυτά.Περισσότερα
Naomi Fontaine, Kuessipan, Εκδόσεις Πλήθος
Στα βάθη του Βορρά του Καναδά ζει μια φυλή αυτοχθόνων ανθρώπων, οι Ιννού και εκεί ουσιαστικά χτυπάει η καρδιά των ανθρώπων που έχουν μάθει να συμβιώνουν αρμονικά με την φύση αιώνες τώρα. Αυτό που συμβαίνει εκεί δεν είναι κάτι ξένο ή αλλόκοτο, είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό για τον άνθρωπο που έζησε μέσα στους αιώνες της προϊστορίας, της αρχαίας περιόδου της ιστορίας, του μεσαίωνα και ίσως και της Αναγέννησης. Μακριά από υπερβολές και ανορθολογικές δραστηριότητας ζούσε παίρνοντας από τη μητέρα φύση αυτά που ακριβώς χρειάζεται με σεβασμό σε αυτή και με αγάπη για αυτήν. Κυνηγούσε για το καθημερινό του φαγητό και όχι για να σκοτώνει ζώα για ψυχαγωγία ή από κακία. Τα ζώα και τα δέντρα ήταν οι συνοδοιπόροι του και η έλλειψη αυτών θα σήμαινε μαθηματικά και το δικό του τέλος, το δάσος ήταν το σπίτι του και όχι κάτι που απλά υπάρχει όπως σήμερα.Περισσότερα
Τάκης Θεοδωρόπουλος, Εμείς οι εξωφρενικότεροι των παλαβών της γης, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Υπάρχουν φυσιογνωμίες και προσωπικότητες που ανήκουν στην σφαίρα του μυθικού όσο γήινοι και αν είναι, όσο καθημερινοί και άνθρωποι και αν είναι. Πρόκειται για προσωπικότητες που με το πνευματικό τους εκτόπισμα κατορθώνουν και σαγηνεύουν, που μας απογειώνουν με τον στοχαστικό τους οίστρο αλλά και την εκκεντρικότητά τους. Τέτοιες μορφές δεν παρουσιάζονται κάθε μέρα και αν παρουσιάζονται μάλλον δεν κάνουν θόρυβο και δεν ξεχωρίζουν εύκολα διότι η μάζα αρκείται στο εύκολο και εύπεπτο, το οποίο και κατανοεί καλύτερα. Ο Περικλής Γιαννόπουλος, στενός φίλος του Ίωνα Δραγούμη, με τον οποίο καταπιάνεται ο μόνιμα ανήσυχος Τάκης Θεοδωρόπουλος, είναι μια φυσιογνωμία που έζησε μια ζωή δανδή δίχως τις απολαύσεις καθώς, ναι μεν σύχναζε σε κύκλους καλλιτεχνικούς και υπήρξε και ο ίδιος δημιουργός, αλλά υπήρξε και βαθιά μοναχικός, μοναχός ήρθε και μοναχός έφυγε.Περισσότερα
Irene Sola, Τραγουδώ εγώ και το βουνό χορεύει, Εκδόσεις Ίκαρος
Η συγγραφέας Ιρένε Σολά, μέσα από αυτό το πολύ συγκινητικό αλλά και τόσο ανθρώπινο μυθιστόρημα, ξεδιπλώνει όλο το κουβάρι των χρόνων που ακολούθησαν τα δεινά ενός εμφυλίου πολέμου που ρήμαξε την χώρα και κόστισε αθώα θύματα. Ο κόσμος της Σολά είναι πραγματικός, είναι εμποτισμένος με την φύση και την ανθρώπινη ύπαρξη, το ύφος της ενέχει λυρισμό και ποιητικότητα, η αφηγηματική της δεινότητα ξετυλίγεται σε όλο το μεγαλείο και συναρπάζει τον αναγνώστη που νομίζει πως διαβάσει έμμετρο ποίημα και όχι ένα μυθιστόρημα. Ο λόγος της είναι βαθιά ποιητικός καθώς περιγράφει τα τοπία αλλά και την ωμότητα ενός πολέμου που τόσο πλήγωσε την ισπανική κοινωνία. Αυτός ο πόλεμος ήταν μάλλον αναγκαίο κακό, ένα κακό όμως που ρίζωσε βαθιά στην κοινωνία τα χρόνια που ακολούθησαν και μέχρι τον θάνατο του δικτάτορα Φράνκο.Περισσότερα
Ευφυής έμπορος τέχνης και ευαίσθητη με τους καλλιτέχνες δημιούργησε ένα σπίτι καταφύγιο για την τέχνη (Γράμμα στην Γερτρούδη Στάιν)
Υπήρξες ένας σύγχρονος μαικήνας, σαν εκείνους τους Μέδικους και τον Στρότσι στην Αναγεννησιακή Φλωρεντία, τότε που όλα θύμιζαν τέχνη και η τέχνη σπαρταρούσε παντού, στα κάστρα, στους δρόμους, στις βασιλικές αυλές, τότε που δημιουργούνταν τα μεγάλα ζωγραφικά, γλυπτικά και αρχιτεκτονικά έργα. Εσύ λοιπόν στο Παρίσι της λάμψης, τη δική σου νέα Φλωρεντία υπήρξες εκείνη η γυναίκα που πήρες από το χέρι νέους ή και άγνωστους καλλιτέχνες και “εκμεταλλευόμενη” το ταλέντο τους και την ευφυΐα σου τους εκτόξευσες στο υπέρτατο επίπεδο αναγνώρισης με τέτοιον τρόπο που οι ίδιοι σε είχαν ως θεά Άρτεμη και Αθηνά μαζί. Περισσότερα