Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός υπό ισχυρό καθεστώς σήψης (Franz Kafka, Η σωφρονιστική αποικία, Εκδόσεις Κίχλη)

Είμαστε ακριβώς στο ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και ο συγγραφέας Φραντς Κάφκα αποφασίζει να γράψει σε παράλληλο χρόνο δύο συγκλονιστικά κείμενα, το ένα είναι η Δίκη που όλοι γνωρίζουμε και το άλλο είναι η Σωφρονιστική αποικία που πολλοί δεν γνωρίζουμε. Η σωφρονιστική αποικία όπως ακριβώς και η Δίκη είναι ο καθρέφτης του συγγραφέα που χαράσσει την ψυχική του ανησυχία στο χαρτί έτσι όπως ακριβώς εγγράφει το μηχάνημα βασανισμού πάνω στο σώμα του καταδικασμένου. Ο Κάφκα είναι συγκλονισμένος από τις περιγραφές που διαβάζει στο βιβλίο του Ρόμπερτ Χάιντλ, Το ταξίδι μου στις σωφρονιστικές αποικίες που εκδόθηκε το 1912. Επιχειρεί με την σειρά του ένα ταξίδι στον απεχθή τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αποφασίζει να μεταχειριστεί τον όμοιό του, τον “εγκληματία”, τον εχθρό, τον αντιφρονούντα. Ο Κάφκα τελεί ο ίδιος υπό συναισθηματική σύγχυση και κατάρρευση καθώς χωρίζει με την αγαπημένη του Φελίτσε Μπάουερ και διαλύεται ο αρραβώνας του και η γραφή του είναι η λύτρωσή του απέναντι στον συναισθηματικό πυρετό που υπομένει.Περισσότερα

Oliver Banks, Ο χαμένος πίνακας του Ρέμπραντ, Εκδόσεις Άγρα

Ένα καλό αστυνομικό μυθιστόρημα είναι αυτό που πηγαίνει πέρα από την απλή ανακάλυψη του δολοφόνου και την εξιχνίαση του εγκλήματος. Είναι αυτό που διαθέτει λογοτεχνική ευστροφία, αφηγηματικό ειρμό, αυθεντική και όχι επιτηδευμένη αγωνία, αυτό που με λίγα λόγια συνδυάζει αστυνομικό δαιμόνιο και χτίσιμο ευφάνταστων χαρακτήρων. Είναι πολλές φορές εμποτισμένο με κοινωνικές, ιστορικές, πολιτικές ή άλλες εκφάνσεις που αφορούν σε γεγονότα πραγματικά ή κοντά στην πραγματικότητα έτσι που να αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη με μια αύρα μυστηρίου. Ο Όλιβερ Μπανκς έρχεται να μας προσφέρει ένα αστυνομικό μυθιστόρημα διαφορετικό από τα υπόλοιπα που γνωρίζουμε καθώς εντάσσει στον ιστό της αφήγησής του την τέχνη και την ιστορία της, ένα αγαπημένο πεδίο γνώσης που ξεδιπλώνεται μπροστά μας και ένα πεδίο γνώσης το οποίο ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά καθώς το έχει μελετήσει διεξοδικά.Περισσότερα

Ιστορίες ποτισμένες με αγάπη και τρυφερότητα (Hans Christian Andersen, Η φιλοσοφική λίθος και άλλες ιστορίες, Εκδόσεις Αιώρα)

“Το να ζεις μόνο δεν είναι αρκετό, είπε η πεταλούδα. Πρέπει να έχεις λιακάδα, ελευθερία και ένα μικρό λουλούδι” είχε γράψει ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Ταξιδεύοντας στην Κοπεγχάγη έχει κανείς την αίσθηση πως στα στενά σοκάκια της πόλης κρύβεται ένας από τους μεγαλύτερους παραμυθάδες που γνωρίσαμε. Είχε την τύχη να αναγνωριστεί σχετικά νωρίς και να εκτιμηθεί το πολύτιμο έργο του αλλά σαν μια βαριά και σκοτεινή σκιά πάντα να τον ακολουθούσε μιας και τα παιδικά του χρόνια ήταν δυστυχισμένα. Ίσως να ήταν αυτή η στενάχωρη περίοδος της ζωής του η αφορμή για να γράψει τόσες και τόσες ιστορίες που όλες έχουν και έναν διδακτικό χαρακτήρα αφού ο ίδιος ανέφερε κάποτε πως “βρίσκω μια ιδέα για μεγάλους και μετά αφηγούμαι την ιστορία σε μικρούς, έχοντας πάντα στο μυαλό μου ότι ο πατέρας και η μητέρας τους με ακούνε ͘  και πρέπει να θρέψω και το δικό τους μυαλό”.Περισσότερα

Olivia Manning, Σχολείο για την αγάπη, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Η Βρετανίδα συγγραφέας της Βαλκανικής τριλογίας και της Τριλογίας του Λεβάντε γνωρίζει πως να χτίζει χαρακτήρες και να εκμεταλλεύεται στο έπακρο τις ταξιδιωτικές και βιωματικές της εμπειρίες και αυτές να τις μεταφέρει με τόση γλαφυρότητα στο χαρτί. Μέσα από τα βιβλία της, ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να μεταφέρεται στον χρόνο και τον χώρο, τότε που η ιστορία γραφόταν και τότε που η κρισιμότητα των στιγμών προσέφερε στη Μάνινγκ όλο αυτό το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο, ένα πλαίσιο ιδανικά πλασμένο στα χέρια της αφηγήτριας. Η Μάνινγκ έζησε σε χρόνους δύσκολους και χαλεπούς με τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο να έχει αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια στους ανθρώπους που την περιτριγύριζαν και βέβαια η ίδια έχοντας ταξιδέψει πολύ σε διάφορες χώρες, ανάμεσα στις οποίες και η Ελλάδα είχε γνώση της διαφορετικότητας και αυτήν μας παρουσιάζει με δεξιοτεχνία. Περισσότερα

Έχοντας πιαστεί στον ιστό μιας πληγωμένης αγάπης (Αντρέ Ζιντ, Η στενή πύλη, Εκδόσεις Μεταίχμιο)

“Αγωνίζεσθε εισελθείν δια της στενής πύλης, ότι η πλατεία η πύλη και ευρύχωρος η οδός η απάγουσα εις την απώλειαν, και πολλοί εισίν οι εισερχόμενοι δι’ αυτής. Τι στενή η πύλη και τεθλιμμένη η οδός η απάγουσα εις την Ζωήν, και ολίγοι εισίν οι ευρίσκοντες αυτήν”. Η ιστορία που παρουσιάζεται εδώ μετράει τις πληγές που δημιουργεί η αγάπη ενώ στέλνει μηνύματα αγάπης. Ποιος μπορεί να αντισταθεί στην αγάπη και τον έρωτα και με ποια δύναμη ψυχής μπορεί να απαρνηθεί για να σώσει τον πλησίον του; Η δύναμη της αγάπης, όπως αποκαλύπτεται σε κάθε στιγμή της αφήγησης, είναι αστείρευτη αλλά είναι επώδυνη και χτυπάει αυτόν που δεν είναι έτοιμος να δεχτεί τα όποια χτυπήματά της. Ο Ζιντ, μέσω του νεαρού πρωταγωνιστή Ζερόμ, καταδεικνύει και την δική του ερωτική αναστάτωση όταν στα πρώτα βήματα της ζωής του καλείται να αναγνωρίσει την ομοφυλοφιλική του πλευρά, αυτός ο αγώνας μέσα του προκαλεί συναισθηματικά ρήγματα δύσκολα προς διαχείριση.Περισσότερα

Μωρίς Λεμπλάν, Ο κόκκινος κύκλος, Εκδόσεις Ερατώ

“Μέσα στον περιθωριακό κόσμο που ζει αυτός ο άνθρωπος, αυτή η ιδιαιτερότητα είναι γνωστή και περιβάλλεται από ένα είδος τρομερής δεισιδαιμονίας. Τον αποκαλούν Τζιμ-Κόκκινο-Κύκλο και διηγούνται – δεν γνωρίζω αν πρόκειται για θρύλο – ότι αυτό το στίγμα είναι κληρονομικό. Βεβαιώνουν ότι στο παρελθόν, από γενιά σε γενιά, υπήρχε πάντα ένα μέλος της οικογένειας Μπάρντεν που είχε κάποιο νοητικό κουσούρι περίεργο, δηλαδή ήταν ή τρελός ή δολοφόνος και έφερε, στη ράχη του δεξιού του χεριού, αυτό το μυστηριώδες σημάδι” γράφει ο Μωρίς Λεμπλάν και σε λίγες γραμμές ήδη από το ξεκίνημα του μυθιστορήματος εξηγεί αυτό το μυστηριώδες σημάδι του κόκκινου κύκλου και θέτει τον αναγνώστη σε κατάσταση εγρήγορσης και αγωνίας για τα όσα δραματικά θα επακολουθήσουν.Περισσότερα

15 + 1 εξαιρετικά βιβλία για να διαβάσετε αυτό το καλοκαίρι (Β’ μέρος)

Κάθε φορά που έρχεται το καλοκαίρι η διάθεσή μας για ανάγνωση μεγαλώνει και μπαίνουμε σε μία ευφορία διαρκείας με σύμμαχο τον ήλιο και τη θάλασσα, οι διακοπές είναι το καλύτερο φάρμακο σε μια καθημερινότητα που πολλές φορές μας κουράζει και μας εξουθενώνει. Το βιβλίο έρχεται ως το καλύτερο καταπραϋντικό να μας χαλαρώσει, να μας ερεθίσει το πνεύμα, να μας ξεκουράσει, να συμπληρώσει το παζλ της διασκέδασης και να αποτελέσει τον ιδανικό πιστό σύντροφο. Γιατί όπως αναφέρει και ο Βίκτωρ Ουγκώ “το διάβασμα είναι όπως η τροφή και το νερό. Το πνεύμα που δεν διαβάζει χάνει βάρος, όπως ένα σώμα που δεν τρώει”. Το βιβλίο μπορεί να είναι μυθιστόρημα, ιστορικό, αστυνομικό ή πολιτικό αλλά μπορεί να είναι και δοκίμιο ή ακόμα και ένα από εκείνα τα εφηβικά αναγνώσματα που ποτέ δεν έπαψαν να μας συγκινούν όσα χρόνια και αν περάσουν. Σε κάθε περίπτωση όποιο και αν επιλέξουμε να πάρουμε μαζί μας, ας φροντίσουμε να το έχουμε επιλέξει με βάση το περιεχόμενό του, τη δυνατότητα να μας προβληματίσει με τον τρόπο του, την αλήθεια της ιστορίας και των πρωταγωνιστών του. Και όλα αυτά γιατί ένα βιβλίο είναι σαν τον καρπό του δέντρου που επιλέγουμε με προσοχή στο τραπέζι μας. Η τροφή του μυαλού είναι εξίσου σημαντική με τη τροφή του σώματος και δεν χωρά εκπτώσεις. Για αυτό και φέτος προτείνουμε μοναδικά βιβλία που έχουν επιλεχθεί με φροντίδα και με βάση τα παραπάνω κριτήρια, το μόνο που μένει από σας είναι να βυθιστείτε στις σελίδες τους και να τα απολαύσετε!Περισσότερα

15 + 1 εξαιρετικά βιβλία για να διαβάσετε αυτό το καλοκαίρι (Α’ μέρος)

Κάθε φορά που έρχεται το καλοκαίρι η διάθεσή μας για ανάγνωση μεγαλώνει και μπαίνουμε σε μία ευφορία διαρκείας με σύμμαχο τον ήλιο και τη θάλασσα, οι διακοπές είναι το καλύτερο φάρμακο σε μια καθημερινότητα που πολλές φορές μας κουράζει και μας εξουθενώνει. Το βιβλίο έρχεται ως το καλύτερο καταπραϋντικό να μας χαλαρώσει, να μας ερεθίσει το πνεύμα, να μας ξεκουράσει, να συμπληρώσει το παζλ της διασκέδασης και να αποτελέσει τον ιδανικό πιστό σύντροφο. Γιατί όπως αναφέρει και ο Βίκτωρ Ουγκώ “το διάβασμα είναι όπως η τροφή και το νερό. Το πνεύμα που δεν διαβάζει χάνει βάρος, όπως ένα σώμα που δεν τρώει”. Το βιβλίο μπορεί να είναι μυθιστόρημα, ιστορικό, αστυνομικό ή πολιτικό αλλά μπορεί να είναι και δοκίμιο ή ακόμα και ένα από εκείνα τα εφηβικά αναγνώσματα που ποτέ δεν έπαψαν να μας συγκινούν όσα χρόνια και αν περάσουν. Σε κάθε περίπτωση όποιο και αν επιλέξουμε να πάρουμε μαζί μας, ας φροντίσουμε να το έχουμε επιλέξει με βάση το περιεχόμενό του, τη δυνατότητα να μας προβληματίσει με τον τρόπο του, την αλήθεια της ιστορίας και των πρωταγωνιστών του. Και όλα αυτά γιατί ένα βιβλίο είναι σαν τον καρπό του δέντρου που επιλέγουμε με προσοχή στο τραπέζι μας. Η τροφή του μυαλού είναι εξίσου σημαντική με τη τροφή του σώματος και δεν χωρά εκπτώσεις. Για αυτό και φέτος προτείνουμε μοναδικά βιβλία που έχουν επιλεχθεί με φροντίδα και με βάση τα παραπάνω κριτήρια, το μόνο που μένει από σας είναι να βυθιστείτε στις σελίδες τους και να τα απολαύσετε!Περισσότερα

Σε αναζήτηση εαυτού μετά από μια σκληρή εμπειρία (Toni Morrison, Ο γυρισμός, Εκδόσεις Παπαδόπουλος)

Η Μόρισον, στην οποία άξια απονεμήθηκε το Νόμπελ το 1993 για την ενασχόλησή της με ποικίλα θέματα της ανεξήγητης πολλές φορές ανθρώπινης φύσης, σκιαγραφεί και ζωγραφίζει με λέξεις την προσωπογραφία ενός ανθρώπου που συμπυκνώνει, αν μη τι άλλο, πληγές της ίδιας της Αμερικής. Αναμφίβολα τις πληγές του πολέμου και της μετατραυματικής εμπειρίας στρατιωτών που έφυγαν για το μέτωπο χωρίς να γνωρίζουν ουσιαστικά τον ρόλο τους, μιας χώρας που έστειλε τα παιδιά της σε έναν πόλεμο ανούσιο, αυτόν της Κορέας και σε τόσους άλλους – Βιετνάμ, Ιράκ, Αφγανιστάν – και που κανείς δεν γνωρίζει ποιοι οι λόγοι της παρέμβασης σε απομακρυσμένες περιοχές. Αθώα ψυχή και ο Φρανκ πληρώνει το τίμημα της εκεί παρουσίας του, προσπαθεί να λυτρωθεί για το έγκλημα που διέπραξε εν γνώσει του μεν αλλά στο οποίο οδηγήθηκε θολωμένος από τα γεγονότα δε και την πάλη με τα φαντάσματα που έπρεπε να αποδιώξει. “Τι σόι άντρας είναι” θα αναρωτηθεί και αυτή η ερώτηση στροβιλίζεται συνεχώς σαν τυφώνας στο βασανισμένο μυαλό του. Και η απάντηση πλανάται και αιωρείται δίχως να μπορεί να δοθεί, ο ίδιος μοιάζει να μην κατανοεί, να καθίσταται αδύνατος να ερμηνεύσει την αποτρόπαιη πράξη του.Περισσότερα

J. M. Coetzee, Ατίμωση, Εκδόσεις Διόπτρα

Με οδηγό τον Λόρδο Μπάιρον και την ιστορία της Νότιας Αφρικής, ο Νομπελίστας Τζον Μάξγουελ Κούτσι αφηγείται τη ζωή του καθηγητή Ντέιβιντ Λούρι σε μια περίοδο ιδιαίτερα τεταμένη καθώς η Νότια Αφρική βρίσκεται σε ιστορικό μεταίχμιο. Τα σημάδια της σύγκρουσης μεταξύ λευκών και μαύρων, απόρροια της πολιτικής του απαρτχάιντ δεν σταματάνε από τη μία μέρα στην άλλη και η ιστορία της κόρης του καθηγητή, της Λούσι είναι το απόλυτο παράδειγμα σε μια χώρα που μαστίζεται από ρατσισμό και άκρατη βία, μια βία που εκδηλώνεται σε όλες τις εκφάνσεις της και δίχως να κρύβεται. Ο Κούτσι διεισδύει με τον αριστοτεχνικό τρόπο που έχει στην αφήγηση και έχουμε την τύχη να έχουμε στα χέρια μας ένα μυθιστόρημα βραβευμένο, το οποίο επανεκδίδεται 25 χρόνια μετά την πρώτη του κυκλοφορία για να επιβεβαιώσει πόσο σημαντικός είναι για τα γράμματα ο Κούτσι και πόσο δίκαια βραβεύτηκε με Booker το συγκεκριμένο βιβλίο το 1999. Περισσότερα

Χορεύοντας με τον δαίμονα και τους νεκρούς (Gustave Flaubert, Η γυναίκα του κόσμου και άλλες ιστορίες, Εκδόσεις Gutenberg)

Στο επίμετρο στο τέλος του βιβλίου γραμμένο από τον επιστήθιο φίλο του Maxime du Camp μαθαίνουμε πολλά στοιχεία για τον φιλάσθενο νεαρό Φλωμπέρ, τις κρυφές χάρες του, την μεγαλοφυΐα του, τις αδυναμίες του και με αυτόν τον τρόπο γινόμαστε κοινωνοί των νεανικών του χρόνων και των γεγονότων που επηρέασαν την πρώιμη γραφή του. Στα διηγήματα αυτά ο νεαρός Φλωμπέρ, τα οποία ειρήσθω εν παρόδω ανακοινώνουν όλα αυτά που θα επακολουθήσουν στα ύστερα μυθιστορήματά του όπως «Η Μαντάμ Μποβαρύ», «Μπουβάρ και Πεκισέ», «Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου», είναι κυριευμένος από την εικόνα του θανάτου. Όλα τα διηγήματα χαρακτηρίζονται από έναν δραματικό τόνο που είναι έκδηλος και εξουσιάζει τον αναγνώστη καθιστώντας τον και αυτόν έρμαιο των πιο σκοτεινών δυνάμεων της μη ζωής και της ανυπαρξίας του πληγωμένου από τη ζωή συγγραφέα. Μπροστά στην προσωπική του φιλάσθενη φύση φαίνεται πως ο ίδιος ο Φλωμπέρ δηλώνει ανίκανος να ανταπεξέλθει και η εικόνα του θανάτου του στοιχειώνει το μυαλό και ακυρώνει τις επιθυμίες του.Περισσότερα

Άλεξ Καπύ, Λεόν και Λουίζ, Εκδόσεις Βακχικόν

Η γαλλική λογοτεχνία, με τις ιστορίες που πλάθουν οι συγγραφείς που την εκπροσωπούν, χαρίζει μέσα στους αιώνες στιγμές μοναδικής αναγνωστικής απόλαυσης στους αναγνώστες. Από την εποχή του Chretien de Troyes τον 12ο αιώνα, που θεωρείται ο πρώτος γάλλος μυθιστοριογράφος μέχρι και το σήμερα, ο γαλλικός λογοτεχνικός κόσμος είναι πλούσιος σε αφηγήσεις παντός τύπου. Είναι μία περιπέτεια εξαίρετου κάλλους, ένας γοητευτικός περίπατος που συνεχίζει να μας συνεπαίρνει. Είναι πάντα επίκαιρη η γαλλική λογοτεχνία και πάντα μία συναρπαστική αφορμή να την ανακαλύπτουμε καθώς ξεδιπλώνεται με τον ανθρωποκεντρικό αλλά και ρομαντικό της χαρακτήρα. Η γαλλική λογοτεχνία είναι ακόμα ζωντανή, παρούσα και πάντα με ένα καινούργιο πρόσωπο μέσω των σύγχρονων πρωταγωνιστών της, όπως είναι ο Άλεξ Καπύ. Το μυθιστόρημα Λέον και Λουίζ έχει ένα άρωμα εποχής, όχι μόνο ως προς την ιστορία αλλά και ως προς την ατμόσφαιρα της γραφής και του ύφους.Περισσότερα