Όταν έρωτας και φύση πρωταγωνιστούν (Γιάκομπσεν, Μόγκενς, Εκδόσεις Ροές)

Συγγραφέας, ποιητής, καλλιτέχνης, ο Γιάκομπσεν κινείται στα χνάρια του συμπατριώτη του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Ο αφηγηματικός του οίστρος είναι τόσο διαχυτικός, η λογοτεχνική του πινελιά τόσο πολύχρωμη και θελκτική που η νουβέλα του “Μόγκενς” καθίσταται ένα απαραίτητο σύγγραμμα, ένα φιλοσοφικό παραμύθι, μία σαγηνευτική εξωτερίκευση των πνευματικών ανησυχιών του συγγραφέα και μία ερωτική ψυχολογική ανάλυση που κανείς δεν πρέπει να χάσει με κανέναν τρόπο. Γραμμένο το 1872, σε ηλικία μόλις 25 χρονών η νουβέλα αυτή αποκαλύπτει το αστείρευτο έμφυτο ταλέντο ενός καταραμένου δημιουργού – δυστυχώς πεθαίνει μόλις σε ηλικία 38 ετών – ενός ανθρώπου που μοιάζει να γράφει με όρους ζωγραφικής σχηματίζοντας με τον λόγο του ηχοχρώματα ψυχής μοναδικής ομορφιάς και αξίας.Περισσότερα

Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης, Η τραγική ζωή του Χανς Φάλαντα, Εκδόσεις Οδός Πανός

Ο Χανς Φάλαντα αποτελεί αδιαμφισβήτητα έναν εκ των κορυφαίων συγγραφέων του 20ου αιώνα, είναι ένας συγγραφέας που σημάδεψε τη λογοτεχνία γιατί πρώτα από όλα σημαδεύτηκε ο ίδιος από την ιστορία και τα πολιτικά γεγονότα. Οι εθισμοί του στο οινόπνευμα και τα ναρκωτικά, ο εγκλεισμός του στη φυλακή από το ναζιστικό καθεστώς αλλά και σε ψυχιατρική κλινική δεν του στέρησαν σε καμία περίπτωση το μοναδικό προνόμιο να μας χαρίσει συγκλονιστικά μυθιστορήματα που συνεχώς μεταφράζονται, στα ελληνικά τα τελευταία χρόνια, και τα οποία αποτελούν ορόσημο και σημείο αναφοράς μιας τόσο ταραγμένης εποχής. Ο Φάλαντα σε πολλά από τα μυθιστορήματά του εντάσσει τον εαυτό του και άρα μας προσφέρει ιστορίες με βιωματικό κυρίως χαρακτήρα, αυτοβιογραφικά στιγμιότυπα μιας ζωής πολυτάραχης που ξεδιπλώνεται με τόση δεξιοτεχνία από τον συγγραφέα Γεώργιο Νικ. Σχορετσανίτη. Ο τελευταίος παραθέτει με εξαιρετικό τρόπο όλο το φάσμα των όσων του συνέβησαν και μας επιτρέπει να τον αναγνώσουμε για να τον κατανοήσουμε.Περισσότερα

Η ανάγκη για αλλαγή γραμμής και ο ρόλος της εξουσίας (Carlos Fuentes,Ο Νίτσε στο μπαλκόνι, Εκδόσεις Κλειδάριθμος)

“Τον γνώρισα τυχαία. Ήταν μια νύχτα κάτι περισσότερο από ζεστή, ήταν μια νύχτα βασανιστική, που κολλούσε πάνω σου, μια νύχτα δίχως στιγμή ανάπαυσης. Απ’ αυτές τις νύχτες που δεν απαλύνουν τη ζέστη της ημέρας αλλά αντίθετα την αυξάνουν. Λες και η μέρα συσσώρευε τη θερμότητά της, ώρα με την ώρα, για να την εξαπολύσει όλη μαζεμένη στο σβήσιμο του δειλινού και να την παραδώσει, σαν μια νύφη μελανή και κηλιδωμένη, στην ατέρμονη νύχτα”. Σε ένα Μεξικό που κλονίζεται από ένα έντονο αίσθημα για αλλαγή και επανάσταση και όλα βρίσκονται εν μέσω τρικυμίας πολιτικής και κοινωνικής, ο αφηγητής ανταμώνει με έναν άνδρα, παράξενο και εκκεντρικό που αποκαλύπτεται πως είναι ο φιλόσοφος του 19ου αιώνα, Νίτσε. Με τη βοήθειά του και με συντροφιά τις απόψεις του, ο αφηγητής καταθέτει όσα συμβαίνουν στο Μεξικό που σιγοβράζει από τις εξελίξεις ενώ στη πορεία φλέγεται από δολοφονίες, ανατροπές προσώπων, εξαφανίσεις και πολιτική αστάθεια. Περισσότερα

Thomas Cantaloube, Φούγκα για ένα προτεκτοράτο, Εκδόσεις Πόλις

Χρειάζεται δεξιοτεχνία και γνώση της ιστορίας καθώς και της αστυνομικής πλοκής αλλά και του πώς να παντρεύεις τόσο αρμονικά τα δύο στοιχεία αυτά ώστε να μπορείς να γράψεις ένα ακόμα πιο συναρπαστικό μυθιστόρημα από το προηγούμενο, εννοώ το Ρέκβιεμ για μια Δημοκρατία, πάλι από τις εκδόσεις Πόλις. Ο Τομά Κανταλούμπ είναι ένας αριστοτέχνης του λόγου και της αφήγησης και αγγίζει τον αναγνώστη από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα σε ένα μείγμα αγωνίας και ιστορίας/πολιτικής, ένα είδος μείγματος στο οποίο οι Γάλλοι συγγραφείς έχουν χτίσει τη δική τους σχολή χρόνια τώρα. Αυτό βέβαια που είναι η βάση ώστε να προκύψει ένα τόσο εξαιρετικό μυθιστόρημα είναι ένα κομμάτι έρευνας από τη μεριά του συγγραφέα καθώς από τις σημειώσεις του βιβλίου ο αναγνώστης μπορεί να καταλάβει πόσο έχει εντρυφήσει ο Κανταλούμπ σε αυτό που ονομάζουμε πολιτικό νουάρ. Η μετάφραση του Δημήτρη Δημακόπουλου είναι το κερασάκι στην τούρτα μιας εξαιρετικής εκδοτικής συνταγής για μια ακόμα φορά από τις εκδόσεις Πόλις.Περισσότερα

Η εφεύρεση ενός αινιγματικού και μοναχικού ανθρώπου (Λουίτζι Πιραντέλο, Ο μακαρίτης Ματία Πασκάλ, Εκδόσεις Μεταίχμιο)

Ο Λουίτζι Πιραντέλο μιλάει δια στόματος Ματία Πασκάλ για έναν άνθρωπο που είναι όμηρος ενός διττού εαυτού, μιας δραματικής συγκυρίας που τον βρίσκει αιχμάλωτο της ίδιας του της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας. Ως Ματία Πασκάλ θα βιώσει την απαξίωση από την ίδια του τη γυναίκα και πεθερά μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του. Θα προσπαθήσει να ορθοποδήσει μέσα σε ένα περιβάλλον εχθρικό όπου όλοι τον έχουν ξεγραμμένο, δεδομένο και παραμελημένο. Είναι σκιά του εαυτού του, αγωνίζεται να εκπροσωπήσει το είναι του και να δηλώσει την παρουσία του αλλά στην πραγματικότητα καθίσταται υποχείριο τόσο του πονηρού Μαλάνια που διαχειρίζεται τη μεγάλη περιουσία του πατέρα του όσο και της πεθεράς του με την οποία η σχέση είναι συνεχώς συγκρουσιακή. Περισσότερα

Karl Alfred Loeser, Ρέκβιεμ, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Όπως στην περίπτωση του Μοράβια όπου ένα του βιβλίο ανακαλύφθηκε τυχαία σε μια βαλίτσα, το ίδιο συνέβη και εδώ αλλά με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Το κοινό είναι πως έχουμε ως αναγνώστες, όπως και στην περίπτωση του Μοράβια, ένα βιβλίο το οποίο ήταν κρυμμένο για πάνω από πέντε δεκαετίες. Τώρα το έχουμε στα χέρια μας χάρη στις εκδόσεις Κλειδάριθμος που το μετέφρασαν στα ελληνικά, όπως συνέβη και με τα βιβλία του Μπόσβιτς, δείγματα όλα μιας λογοτεχνίας του μεσοπολέμου που δεν μπορεί να αφήσει κανέναν και καμία ασυγκίνητο. Το μυθιστόρημα αυτό αποτυπώνει έκδηλα και με γλαφυρό τρόπο όλη αυτή την ατμόσφαιρα του αντισημιτισμού – Εβραίος ήταν ο ίδιος ο συγγραφέας καθώς και ο αδερφός του – όλο αυτό το πολεμικό πλαίσιο στην γερμανική κοινωνία που φλεγόταν από ρατσισμό έχοντας προηγουμένως φορτώσει στους Εβραίους την οδυνηρή ήττα της χώρας στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο. Είναι ένα μυθιστόρημα πολυεπίπεδο και με ισχυρούς συμβολισμούς, είναι ένα μυθιστόρημα που ενέχει και πολλά στοιχεία αυτοβιογραφικά και αυτό το εξηγεί εξαιρετικά στο επίμετρο του βιβλίου ο εκδότης Πέτερ Γκράαφ. Περισσότερα

Μιλώντας για τις δοκιμασίες του ανθρώπου και την έννοια του ασυνείδητου (John Steinbeck, Το μαργαριτάρι, Εκδόσεις Παπαδόπουλος)

Πρόκειται για μια ιστορία που εμπεριέχει τον αριθμό δύο, αναφέρεται δηλαδή σε ένα δίδυμο που θα μπορούσε να μας θυμίζει την ιστορία του Αδάμ και της Εύας. Αποτελεί ένα δίδυμο σαφέστατα αρχετυπικό που οδηγεί σε πολλά συμπεράσματα για την ιστορία των πρωτόπλαστων και πόσο οι δύο πάλεψαν με το δικό τους ασυνείδητο, τις σκέψεις τους, τις μεταξύ τους αντιδικίες, την αγάπη τους και τον διωγμό τους. Αυτό το μαργαριτάρι που μνημονεύει ο συγγραφέας θα μπορούσε στα μάτια ενός απλού ανθρώπου να είναι το μήλο που αποτέλεσε την αφορμή για την εκδίωξη των πρωτόπλαστων, δηλαδή ένα αντικείμενο επικίνδυνο που μόνο δεινά φέρνει και σε καμία περίπτωση ευτυχία.Περισσότερα

Λετίσια Κολομπανί, Ο χαρταετός, Εκδόσεις Πατάκη

Η παγκόσμια καταγραφή για την βία κατά των γυναικών αλλά και για τον τρόπο αντιμετώπισής τους στον χώρο εργασίας όσο και για την εκπαίδευσή τους δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική – καθόλου τυχαίες οι αποκαλύψεις τον τελευταίο καιρό – και καταδεικνύει πως έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε για την πραγματική ισότητα των φύλων, όχι στα χαρτιά αλλά στην πράξη. Το βιβλίο της Κολομπανί είναι μια γροθιά στο στομάχι για τον σύγχρονο κόσμο και τον τρόπο συμπεριφοράς απέναντι στο “ασθενές φύλο”, κάτι βέβαια που τείνει να γίνει κανονικότητα. Μετά την πλεξούδα που έκανε μεγάλη εντύπωση, η Λετισιά Κολομπανί γράφει ένα ακόμα πιο ισχυρό σε νοήματα βιβλίο θέτοντας πάντα στο επίκεντρο το θέμα γυναίκα και την ανάγκη να χειραφετηθεί, ειδικά σε χώρες όπως η Ινδία όπου η κατάσταση είναι δυστυχώς τραγική. Περισσότερα

Επιβάτης της ίδιας της ζωής ο Ντίκενς αφηγείται βιωματικά (Charles Dickens, Ο σηματωρός, Εκδόσεις Άγρα)

Η ιστορία αυτή και ο μυστηριώδης μίτος της μοιάζει να έχουν σημάδια αυτοβιογραφικά που συνδέουν την ιστορία του σηματωρού με τον προσωπικό φόβο του Ντίκενς για τα τρένα. Έναν φόβο που με έμμεσο τρόπο αφηγείται στον Σηματωρό, καταδεικνύοντας με μέθοδο που θυμίζει ψυχανάλυση πριν αυτή καν εφευρεθεί πόσο μια τραυματική εμπειρία μπορεί να επηρεάσει τόσο το υποσυνείδητό μας όσο και την πνευματική μας κατάσταση. Ο Ντίκενς σε κατάσταση ψυχολογικά κρίσιμη χτίζει μια ιστορία φαντασμάτων στοιχειωμένος ο ίδιος από αυτά που βίωσε όντας ο ίδιος επιβάτης σε ένα από τα τρένα που τον πηγαινο-έφερναν μεταξύ Λονδίνου και Γκαντ’ς Χιλλ και ζώντας από πρώτο χέρι το θλιβερό ατύχημα που κόστισε τη ζωή σε δέκα ανθρώπους. Ο Ντίκενς φαίνεται πως κατέγραψε στον “σκληρό του δίσκο” τα όσα δραματικά και οδυνηρά συνέβησαν σε αυτό το τραγικό συμβάν και είναι ένα γεγονός που εντυπώθηκε τόσο έντονα στη μνήμη που του προκάλεσε προς το τέλος της ζωής του αναταραχή, ανησυχία και πανικό μπροστά στο φόβο μιας επικείμενης επανάληψης.Περισσότερα

Μ. Αγκέεφ, Μια ιστορία με κοκαΐνη, Εκδόσεις Ροές

Είναι ευχής έργον όταν βιβλία κομβικά σαν αυτό βλέπουν ξανά το φως της ανατύπωσης και παρουσιάζονται σχεδόν ως καινούργια διότι κείμενα σαν και αυτό έχουν πολλές ζωές να διανύσουν, ζωές που παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από την ανάγνωση και την επαφή με το κοινό. Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα αινιγματικό μυθιστόρημα από έναν καθόλα αινιγματικό συγγραφέα, έναν συγγραφέα το ποιόν του οποίου τίθεται εν αμφιβόλω – πολλοί είπαν πως είναι γραμμένο από τον Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ με ψευδώνυμο – καθώς χάνουμε κάπως το νήμα της ζωής του και το τι τον οδήγησε να γράψει ένα βιβλίο σαν και αυτό. Χάρη στις εκδόσεις Ροές που παραμένουν δεκαετίες τώρα πιστές στην ποιοτική και στοχαστική λογοτεχνία, ο Αγκέεφ γράφει ένα μυθιστόρημα που αναδύεται σαν την Αφροδίτη του Μποτιτσέλι από τα έγκατα της ανθρώπινης ψυχής για να μας μιλήσει για αυτήν με κάθε λεπτομέρεια.Περισσότερα

Αναζητώντας τον μίτο της ζωής στην περιπέτεια και τη δράση των ηρώων (Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον, Μαρκχάιμ, Εκδόσεις Ερατώ)

“Αν καταδικαστώ για κακές πράξεις υπάρχει ακόμα ανοιχτή μια πόρτα για την ελευθερία – μπορώ να σταματήσω τη δράση. Αν η ζωή μου είναι ένα νοσηρό πράγμα, μπορώ να την θυσιάσω. Αν και βρίσκομαι, όπως αληθινά λέτε, στο χείλος κάθε μικρού πειρασμού, μπορώ ακόμη, με μιαν αποφασιστική κίνηση, να βρεθώ σε μια θέση που να μην με φτάνει με τίποτα. Η αγάπη μου για το καλό είναι καταδικασμένη σε κενότητα ͘ ας είναι, και ας μείνει έτσι!” Ο Στήβενσον τοποθετεί αυτά τα λόγια στο στόμα του πρωταγωνιστή του στο Μάρκχαϊμ, μια ιστορία φόνου που μετατρέπεται από τον πρωταγωνιστή σε μία αυθυποβολή αναστοχασμού και περισυλλογής των όσων διέπραξε. Τόσο αυτή η ιστορία όσο και οι άλλες τρεις καταδεικνύουν την φιλοσοφική διάθεση του συγγραφέα που αναμετριέται ανοιχτά με τον θάνατο.Περισσότερα

Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Σημειώσεις από το υπόγειο, Εκδόσεις Έρμα

Ο Ντοστογιέφσκι άσκησε μέσα από τα έργα του έντονη κριτική και ψυχογράφησε με γλαφυρό και ωμό τρόπο σκηνές από την καθημερινότητα των Ρώσων, πολλές φορές δεχόμενος τα πυρά των κριτικών. Χωρίς οικονομικά μέσα, με ασταθή οικογενειακή και συζυγική ζωή, με άθλιες συνθήκες ζωής και με τις αρρώστιες να τον ταλαιπωρούν συνεχώς, πάλεψε με την συνείδησή του για να καταφέρει να εξωτερικεύσει τα όσα τον απασχολούσαν. Στο Υπόγειο και στις Σημειώσεις από το υπόγειο απαθανάτισε τον σύγχρονο άνθρωπο που ρέπει μεταξύ λογικής και παραλόγου, μεταξύ ήθους και ανηθικότητας, μεταξύ δύναμης και αδυναμίας. Διαβλέπουμε καθαρά την συναισθηματική φόρτιση, την ψυχανάλυση των χαρακτήρων ανθρώπων που ρέπουν προς την παρανομία και την ανηθικότητα και έναν Ντοστογιέφσκι που μέσα από το κείμενο αυτό εκφράζει την απαραίτητη προσέγγιση στα θεία – ο πατέρας του ήταν κληρικός – ως το μόνο μέσο απελευθέρωσης και απενεχοποίησης της ένοχης ψυχής.Περισσότερα