Τζέιμς Τζόϊς, Οι Δουβλινέζοι, Εκδόσεις Οξύ

“Η πολεμική μίμηση του απογεύματος έγινε τόσο κουραστική όσο η πρωινή ρουτίνα του σχολείου, επειδή εκείνο που στ’ αλήθεια ήθελα ήταν να μου συμβούν πραγματικές περιπέτειες. Αλλά οι πραγματικές περιπέτειες, σκεφτόμουν, δεν συμβαίνουν σε όσους κάθονται σπίτι τους. Πρέπει να αναζητηθούν κάπου έξω” γράφει ο Τζόϊς στη “Μία συνάντηση”. Ποιος να φανταζόταν – μάλλον ο ίδιος το διαισθάνθηκε και το προφήτεψε με τη διορατικότητα της ψυχής του που έβραζε – πως οι περιπέτειες οι οδυνηρές και απρόβλεπτα δυστυχείς του πολέμου δεν είχαν ακόμα ξεκινήσει αλλά βρίσκονται προ των πυλών. Περισσότερα

Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ: Ένας γοητευτικός άνδρας, ένας χαρισματικός συγγραφέας

F.S.Fitzgerald

Μου αρέσουν οι άνθρωποι και μου αρέσει να τους αρέσω, αλλά κρατάω την καρδιά μου εκεί που την έβαλε ο Θεός: μέσα μου».
-Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ

Και πράγματι αυτή του η φράση πιστοποιεί την ιδιαίτερη αλλά και εύθραυστη φύση του καταραμένου λογοτέχνη. Ευλογημένα καταραμένος, αφού κατόρθωσε στη σύντομη σχετικά ζωή του να καταθέσει με επώδυνη άνεση – μια και δεν αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα – όλα εκείνα που κλόνιζαν την ψυχή και την καρδιά του. Πιό άνθρωπος από τον ίδιο τον άνθρωπο, ο Φιτζέραλντ αγάπησε σφόδρα τη ζωή και τη γεύτηκε μέχρι την τελευταία της σταγόνα, μη αποδεχόμενος όρια και φραγμούς, θεωρώντας μέσα του πως η ζωή του θα ήταν για πάντα μια γιορτή, ένα παραμύθι δίχως τέλος.Περισσότερα

Στέφαν Τσβάιχ & Γιόζεφ Ροτ: Λογοτεχνική συμπόρευση δύο επιστήθιων φίλων και ειρηνιστών

Zweig και Roth

Είναι λίγο πολύ γνωστή η ιστορία των δύο φίλων, του Δάμωνα και του Φιντία, με την οποία θα ήθελα να ξεκινήσω αυτό το άρθρο-αφιέρωμα σε δύο λογοτεχνικές φυσιογνωμίες του 20ου αιώνα, τον Στέφαν Τσβάιχ (Stefan Zweig) και τον Γιόζεφ Ροτ (Josef Roth). Δύο μορφές που άφησαν ανεξίτηλα το σημάδι τους και το αποτύπωμά τους σε αυτό που ονομάζουμε λογοτεχνία και διανόηση. Περισσότερα

Εμίλ Ζολά: Μια (λογοτεχνική) ζωή στην υπηρεσία της κοινωνίας και της αλήθειας

 «Ο καλλιτέχνης δεν είναι τίποτα χωρίς το ταλέντο, αλλά το ταλέντο δεν είναι τίποτα χωρίς τη δουλειά». Και πράγματι, ο κοινωνικά ευαίσθητος Εμίλ Ζολά ποτέ δε σταμάτησε να εργάζεται με όπλο το χάρισμά του στη γραφή. Ποτέ δεν κουράστηκε να κυκλοφορεί σαν ιμπρεσιονιστής ζωγράφος και να καταγράφει με την ματιά του και ύστερα με το μελάνι του επάνω στο χαρτί τις κοινωνικές ανθρώπινες στιγμές, τις εξάρσεις, τις αδυναμίες, τα τρωτά σημεία που αντίκριζε. Περισσότερα

Νίκος Καχτίτσης: Μαχόμενος τη μοναχικότητα με όπλο τη λογοτεχνία

Ο Νίκος Καχτίτσης ανήκει σε εκείνη την κατηγορία λογοτεχνών που δεν ορίζονται ως λογοτέχνες κατ’ επάγγελμα, αλλά κατ’ ανάγκη, ανάγκη γιατί η ζωή του δεν του εξασφάλισε ήρεμα λιμάνια και έτσι κατέφυγε στο γράψιμο για να ανακουφίσει την ψυχή του μακριά από ανέμους. Και αυτή η ανάγκη έκφρασής του σε όλη την διάρκεια της ζωής του δε θα πάψει να είναι ο κύριος μοχλός και η κινητήριος δύναμη της ύπαρξής του. Περισσότερα

Ίβο Άντριτς, Ένας Προφητικός Αφηγητής της Ιστορίας

Η ιστορία του Ίβο Άντριτς είναι από αυτές που η λογοτεχνική -και όχι μόνο- ιστορία μπορεί και θυμάται, γιατί λησμονώντας την θα ήταν πολύ πιο φτωχή. Ο Άντριτς υπήρξε μυθιστοριογράφος, ποιητής και συγγραφέας σύντομων ιστοριών και κατάφερε με τη γραφή του να καταγράψει την πολυτάραχη ιστορία της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, έτσι όπως ο ίδιος την έζησε καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του, υπηρετώντας ως διπλωμάτης σε διάφορες θέσεις και μέρη της Ευρώπης και δυστυχώς να προβλέψει τα οδυνηρά γεγονότα που διαδραματίστηκαν με τη διάλυση της άλλοτε κραταιάς και περήφανης χώρας. Περισσότερα

Ένα δωμάτιο με Θέα, E. M. Forster

Η Λούσι Χάνιτσερτς, μια νεαρή Αγγλίδα, έχει μάθει να υπακούει στους κοινωνικούς κανόνες και τις συμπεριφορές που τις υπαγορεύουν πρόσωπα του περιβάλλοντός της, από τη νευρωτική ξαδέρφη της μέχρι τη μητέρα και τον αρραβωνιαστικό της. Όταν κατά τη διάρκεια των διακοπών της στη Φλωρεντία γνωρίσει τον Τζορτζ Έμερσον και τον πατέρα του, η ζωή της θα αλλάξει για πάντα. Γραμμένο το 1908, το μυθιστόρημα αυτό του Ε. Μ. Φόρστερ, το οποίο μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη το 1985 από τον Τζέιμς Άιβορι, είναι μια εξαιρετική κοινωνική κωμωδία, ένα πνευματώδες σχόλιο στη βρετανική αστική τάξη των αρχών του 20ού αιώνα.Περισσότερα

Σαρίτα Χαϊμ, Placebo

Οι κολλητοί του τον φωνάζουν Μπίλλυ, το ίδιο και η οικογένειά του, για όλους τους άλλους είναι απλώς ο Βασίλης. Ένας νέος είκοσι δύο χρονών με πολλά “γκάζια” κι αχαλίνωτη δημιουργικότητα. Με το χαρτί του πανεπιστημίου στο χέρι, ονειρεύεται ένα μεταπτυχιακό στο εξωτερικό που θα του χαρίσει φτερά. Μέχρι να βρεθούν τα χρήματα, δουλεύει στην καφετέρια της μητέρας του, ενώ τα βράδια καταπιάνεται με τη δημιουργία ενός περιοδικού φανζίν με τον τίτλο Placebo.Περισσότερα

Thomas Mann, Αυτός ο Πόλεμος

Σε καιρούς χαλεπούς και κρίσιμους όπως οι σημερινοί, κείμενα όπως αυτό που παρουσιάζεται εδώ, έρχονται να θυμίσουν πόσο η ιστορία μπορεί να ξαναγραφτεί με δραματικούς όρους -άρα χρειάζεται προσοχή- και πόσο επίκαιρος είναι ο λόγος στρατευμένων λογοτεχνών όπως ο Thomas Mann. Με προφητική και διεισδυτική ματιά σε πρόσωπα και πράγματα, ο κορυφαίος Γερμανός συγγραφέας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σε όλους, συμπατριώτες του και μη, για την επερχόμενη καταστροφή, μια καταστροφή ολοκληρωτική που κόστισε τόσες ζωές και διαμέλισε την Ευρώπη σε χίλια κομμάτια. Βασικά, αναφέρεται σε έναν πόλεμο αχρείαστο που σαφώς και θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν δεν είχαν επικρατήσει εθνικοί εγωισμοί και αν είχαν εισακουστεί πιο λογικές φωνές για ειρηνική επίλυση προβλημάτων. Περισσότερα

Βασίλι Γκρόσμαν και Αλεξάντρ Σολζενίτσιν: Δύο λογοτεχνικές μορφές αντίστασης και υπεράσπισης της αλήθειας

Η ιστορία της σύγχρονης Ρωσίας του 20ου αιώνα είναι άμεσα συνυφασμένη με την ιστορία της Ευρώπης, δεν είναι άλλωστε τυχαία η ανάμειξη της Ρωσίας σε διάφορα ευρωπαϊκά θέματα και βέβαια στους ευρωπαϊκούς πολέμους, τόσο του 19ου όσο και του 20ου αιώνα. Θα αναφερθώ σε δύο μορφές της ρωσικής λογοτεχνίας που με τη γραφή τους, τη σκέψη τους και την πολυτάραχη ζωή τους σημάδεψαν, όχι μόνο τη λογοτεχνία, αλλά και την ιστορία της χώρας και κατ’ επέκταση όλου του κόσμου και της αντίληψης για αυτόν. Διήγαν παράλληλους βίους, τα βιβλία τους λογοκρίθηκαν και απαγορεύτηκαν, γεύτηκαν τη βαρβαρότητα και την αδικία του ολοκληρωτικού και απολυταρχικού σταλινικού και εν μέρει του μετασταλινικού καθεστώτος και κατάφεραν να αποκατασταθούν ηθικά στο εξωτερικό όπου και αναγνωρίστηκαν. Περισσότερα