Ελληνική λογοτεχνία

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Ήτον πνοή, ίνδαλμα αφάνταστον, όνειρον…, ΠΕΚ

Τα ερωτικά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, κείμενα εξαιρετικής αφηγηματικής τέχνης, περιγράφουν με ένταση, πυκνότητα, μυστικό παλμό και χάρη ταυτόχρονα, τον έρωτα που πυρπολεί τον άνθρωπο και τον τρελαίνει, καθώς και την απάρνηση του πάθους, με το μεγαλείο και τη μελαγχολία της. Μιλούν για το πόσο ηρωικό είναι να σκοτώσει κανείς μέσα του τον δράκο του πόθου, αλλά και για την «αγρία χαρά» εκείνου που επιλέγει να ζει μέσα στο βάσανό του. Ο Νοσταλγός τού επέκεινα, ο αθεράπευτα μελαγχολικός Παπαδιαμάντης, βλέπει τον γήινο έρωτα ως συγκαλυμμένο ναρκισσισμό, ενώ θεωρεί πως οι μόνες στιγμές αληθινής ευτυχίας για τον άνθρωπο γεννιούνται από τον έρωτα προς το θείο. Είναι αυτές οι μυστικές στιγμές, ωστόσο, που αποδίδονται από τον μεγάλο τεχνίτη με εξόχως γήινο και αισθησιακό τρόπο.
Στη μελέτη της η Αγγέλα Καστρινάκη επιχειρεί να φωτίσει τα αινιγματικά παπαδιαμαντικά κείμενα, με οδηγό τα πανανθρώπινα και τα χριστιανικά σύμβολα. Όμορφες κόρες, κάτω από τη γοητευτική τους όψη αποκαλύπτονται επικίνδυνα στοιχειά του νερού, και νεαροί άντρες κρύβουν κάποτε μέσα τους τη βία του αρπακτικού, ακόμα και τον ίδιο τον διάβολο. Η θάλασσα και η λίμνη, η φωτιά, τα λουλούδια, οι σπηλιές, τα άστρα κι η σελήνη δεν είναι μονάχα διάκοσμος του φυσικού κόσμου, παρά αποτελούν σημεία που οδηγούν βαθύτερα στο νόημά του. Παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο ο Παπαδιαμάντης χειρίζεται το θέμα του προπατορικού αμαρτήματος, η μελετήτρια υποστηρίζει ότι ο συγγραφέας έμμεσα αλλά επίμονα υποβάλλει την ανάγκη αποφυγής του σαρκικού έρωτα και της τεκνογονίας, που μόνο δεινά προσθέτουν στον κόσμο, κινούμενος έτσι στα όρια της αποδεκτής χριστιανικής πίστης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Περισσότερα

Ξένη Λογοτεχνία

Jane Austen, Σάντιτον, Εκδόσεις Κοβάλτιο

Το “Σάντιτον” (1817) είναι το τελευταίο μυθιστόρημα της Τζέιν Ώστιν. Η αποδυναμωμένη υγεία της Αγγλίδας συγγραφέως και ο θάνατός της, στις 18 Ιουνίου του ίδιου έτους, κληροδοτούν στην παγκόσμια λογοτεχνία δώδεκα κεφάλαια από το πιο ώριμο έργο της.
Κανείς δεν γνωρίζει αν η Σάρλοτ Χέιγουντ και ο Σίντνεϊ Πάρκερ (Σάντιτον) θα κατάφερναν να «κλέψουν τη δόξα» από την Ελίζαμπεθ Μπένετ και τον κ. Ντάρσι – το ζευγάρι των πρωταγωνιστών στο “Περηφάνια και προκατάληψη”. Βέβαιο, όμως, είναι πως στις σελίδες αυτού του μυθιστορήματος η Ώστιν ασκεί ενδελεχή κριτική στην ηθική φιλοσοφία του φύλου, αντικρίζοντας από τα παράθυρά της έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία.
Το “Σάντιτον” αποτελεί την οριστική λογοτεχνική πνοή της Ώστιν και ένα ακατέργαστο διαμάντι για κάθε αναγνώστη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Nathan Hill, Το Νιξ, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια

Αν ο Σάμιουελ ήξερε ότι η μητέρα του θα έφευγε, ίσως να έδινε μεγαλύτερη σημασία. Ίσως να την άκουγε πιο προσεκτικά, να την παρατηρούσε πιο στενά, να κρατούσε σημειώσεις για τα σημαντικά πράγματα. Ίσως να φερόταν διαφορετικά, να μιλούσε διαφορετικά, να ήταν ο ίδιος διαφορετικός.
Ίσως να μπορούσε να γίνει ένα παιδί για το οποίο να άξιζε να μείνει κανείς.
Όμως ο Σάμιουελ δεν ήξερε ότι η μητέρα του έφευγε. Δεν ήξερε ότι έφευγε εδώ και πολλούς μήνες – στα κρυφά και κομμάτι κομμάτι. Αφαιρούσε αντικείμενα απ’ το σπίτι ένα ένα. Ένα φόρεμα απ’ την ντουλάπα. Έπειτα μια φωτογραφία απ’ το άλμπουμ. Ένα πιρούνι απ’ το συρτάρι με τα ασημικά. Μια κουβέρτα κάτω απ’ το κρεβάτι. Κάθε βδομάδα έπαιρνε κάτι καινούργιο. Μια μπλούζα. Ένα ζευγάρι παπούτσια. Ένα χριστουγεννιάτικο στολίδι. Ένα βιβλίο. Σιγά σιγά, η παρουσία της μες στο σπίτι εξασθενούσε. […] (Από τον πρόλογο της έκδοσης).


Leena Krohn, Ταίναρον, Εκδόσεις Καστανιώτη

Η Λέενα Κρουν είναι η επιφανέστερη συγγραφέας της Φινλανδίας και μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Ο τόμος περιλαμβάνει δύο σύντομα έργα της, το εμβληματικό Ταίναρον (1985), που την έκανε ευρύτερα γνωστή, και το πιο πρόσφατο Hotel Sapiens (2013). Η πρώτη ιστορία είναι γραμμένη σε επιστολική μορφή και ισορροπεί μεταξύ πεζογραφίας και ποίησης, πραγματικότητας και ονειροφαντασίας.
Ο παραλήπτης των επιστολών παραμένει ανώνυμος και δεν απαντά ποτέ. Η συντάκτριά τους βρίσκεται σε μια πόλη που δεν σταματά να μεταμορφώνεται. Έφτασε εκεί για κάποιον λόγο που δεν θυμάται. Νοσταλγεί το σπίτι της, παράλληλα όμως γοητεύεται από τα παράξενα πλάσματα που την περιτριγυρίζουν. Με ξεναγό της το υπομονετικό Σκαθάρι προσπαθεί να καταλάβει τον τρόπο ζωής τους. Η δεύτερη ιστορία διαδραματίζεται σ’ έναν περίκλειστο χώρο, ασαφή και ακαθόριστο, τον οποίο κατοικούν οι φορείς μιας σπάνιας ασθένειας που ονομάζεται ανθρωπιά. Κανένας απ’ αυτούς δεν είναι εντελώς στα καλά του τη στιγμή που ο γύρω κόσμος φαίνεται να οδεύει προς το τέλος του. Το ετερόκλητο αυτό πλήθος το φυλάσσουν μηχανές των οποίων η νοημοσύνη και η ηθική έχουν ξεπεράσει το επίπεδο των δημιουργών τους, των ανθρώπων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Erri de Luca, Φύση γυμνή, Εκδόσεις Κέλευθος

Το άγαλμα του εσταυρωμένου, ένας γρίφος.
Η φύση του, βεβηλωμένη, αποκαλύπτει στην αφή τα μυστικά της. Μια πόλη κοντά στη θάλασσα, ένα συνοριακό χωριό, ένας σκοτεινός, ριψοκίνδυνος έρωτας, κι η λαχτάρα του τεχνίτη ν’ αποκρυπτογραφήσει τα μυστικά του αγάλματος, χτίζουν το σκηνικό αυτής της μοναδικής ιστορίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Joseph Conrad, Με τα μάτια ενός δυτικού, Εκδόσεις Ερατώ

Το “Με τα μάτια ενός δυτικού“, γραμμένο στα 1911, είναι ένα ταξίδι του Κόνραντ στα σκοτάδια της ανθρώπινης αβύσσου, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μια συμβολή στην κατανόηση της ρωσικής ιδιοσυγκρασίας. Η ιστορία εκτυλίσσεται ανάμεσα σε δύο πόλεις: τη ληθαργική, ανέμελη και τρυφηλή Γενεύη και την γεμάτη ψιθύρους και τριγμούς Πετρούπολη, την εποχή που η Πετρούπολη ήταν ακόμη Αγία.
Το μυθιστόρημα αυτό δεν είναι παρά μία περιγραφή της Ρωσικής Ψυχής και του πώς αυτή αντιλαμβάνεται τον κόσμο, μέσα από τα μάτια ενός Δυτικού πάντα, και μία προφητεία για την τσαρική αυτοκρατορία που καταρρέει, την απειλή του γερμανικού ιμπεριαλισμού, την επανάσταση του 1917 που αχνοφαίνεται και την κατάληξή της.
Είναι ένα βιβλίο που μοιάσει με πολιτικό αλλά δεν είναι· μοιάζει με ιστορικό ή περιπετειώδες αλλά δεν είναι τίποτα απ’ όλα αυτά. Είναι ένα βιβλίο που μιλάει για τα πάντα· μήπως όμως αυτός δεν είναι ο ορισμός του μεγάλου μυθιστορήματος; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Gaston Fiorda, Η συνωμοσία Μπόρχες, Εκδόσεις Opera

Αποφάσισα να τον πιστέψω, ξέροντάς πως η ζημιά θα ‘ταν ανεπανόρθωτη. Ο Ντανιέλ, σκυμμένος πάνω από το τραπεζάκι του μπαρ, έδινε τις λεπτομέρειες μιας υπόθεσης που διαγραφόταν ανησυχητική. Θυμάμαι τα λόγια του να πέφτουν αργά από το στόμα του, την κατάπληξη που προκαλούσαν όχι μόνο επειδή αυτά που έλεγε είχαν να κάνουν με τον Μπόρχες, αλλά και επειδή δε θύμιζαν σε τίποτα τη συνήθη του μετριοπάθεια: “Ο Μπόρχες είναι επινόημα, είναι ένα συλλογικό δημιούργημα… ακόμα και η Κοδάμα αγνοούσε όλα αυτά τα χρόνια πως ο συγγραφέας Μπόρχες δεν ήταν παρά μια κατασκευή, βάσει ενός συμφώνου που παρέμεινε σε ισχύ ως το θάνατό του.”
Πατώντας γερά σε μερικά από τα αρχετυπικά διηγήματα του Μπόρχες, ο επίσης Αργεντινός Γκαστόν Φιόρδα αποτολμά ένα μυθιστόρημα που ακροβατεί χαριέντως ανάμεσα στο φιλολογικό ψευδοδοκίμιο και στο μεταφυσικό θρίλερ. Αφετηρία του, η σκανδαλώδης εικασία ότι αυτή η μείζων προσωπικότητα που όλοι αναγνωρίζουμε ως έναν από τους μεγαλύτερους στοχαστές και πεζογράφους του 20ού αιώνα δεν ήταν παρά ένα κατασκεύασμα της ομάδας του περίφημου περιοδικού “Sur”, ένας ατάλαντος συγγραφίσκος που απλώς υπέγραφε τα διηγήματα και τα ποιήματα της ομάδας, με το όνομα Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Λεπτό χιούμορ, “αστυνομικές” ανατροπές και απίστευτο αφηγηματικό… θράσος! (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Benito Perez-Galdos, Τριστάνα, Εκδόσεις Ροές

Η “Τριστάνα” είναι η πολυκύμαντη ιστορία της προσωπικής επανάστασης μιας γυναίκας, η οποία ναυαγεί προτού καν πραγματωθεί. Μυθιστόρημα εμβληματικό, που διόλου τυχαία επιλέχθηκε για να μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον Λουίς Μπουνιουέλ, περιγράφει την «ουτοπία» που ονειρεύεται μια γυναίκα-κτήμα, στο μικροαστικό περιβάλλον της Μαδρίτης του 19ου αιώνα: να ζήσει ελεύθερη και ανεξάρτητη, διεκδικώντας τόσο την ερωτική ευδαιμονία όσο και την προσωπική ολοκλήρωση. Πρόκειται, παράλληλα, για την ιστορία ενός ερωτικού τριγώνου, όπου τα συναισθήματα και οι ρόλοι παρουσιάζουν απροσδόκητες εναλλαγές και μεταπτώσεις, τις οποίες μόνο ένας δεινός προσωπογράφος όπως ο Μπενίτο Πέρεθ Γκαλδός -ο μεγαλύτερος, κατά πολλούς, Ισπανός μυθιστοριογράφος μετά τον Θερβάντες- θα μπορούσε να αποδώσει. Με το έργο αυτό, ο υποψήφιος για Νόμπελ συγγραφέας παρουσιάζει το παράδοξο του Φλωμπέρ: περιγράφει με τον πλέον ρεαλιστικό, ανατομικό σχεδόν τρόπο τις διακυμάνσεις του βίου μιας ηρωίδας, όπως η Μαντάμ Μποβαρύ, ως το μεδούλι ρομαντικής… (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Guy de Maupassant, Μαροκά. Τολμηρά διηγήματα, Εκδόσεις Νεφέλη

Μου ζητάς, αγαπητέ μου φίλε, να σου μεταφέρω τις εντυπώσεις μου από την Αφρική, να σου γράψω για τις περιπέτειές μου, μα πάνω απ’ όλα για τις ερωτικές ιστορίες μου σ’ αυτή την ήπειρο που από καιρό με είχε μαγέψει. Θυμάμαι πόσο αστειευόσουν με τους “σκουρόδερμους έρωτες”, όπως τους απο-καλούσες, λέγοντάς μου πως με βλέπεις να επιστρέφω μια μέρα συνοδευόμενος από κάποια πανύψηλη εβένινη ύπαρξη με κίτρινο μεταξωτό φουλάρι στα μαλλιά και ζωηρόχρωμη ενδυμασία.
Θα πάρουν κάποια στιγμή σειρά και οι γαζέλες της μαυριτανικής ερήμου, μην αμφιβάλλεις καθόλου γι’ αυτό. Άλλωστε, έχω δει κάμποσες από δαύτες που μου ‘χουν ανάψει τον πόθο να βουτήξω την πένα μου και στο δικό τους μελάνι. Για την ώρα, όμως, είμαι απασχολημένος με κάτι καλύτερο και απροσδόκητα αυθεντικό!
Στην τελευταία σου επιστολή έγραφες: “Αν ξέρω πώς βιώνει τον έρωτα ένας λαός, τότε τον ξέρω αρκετά καλά ώστε να τον περιγράψω, ακόμη και αν δεν τον έχω δει ποτέ στη ζωή μου”. Μάθε λοιπόν, φίλε μου, πως εδώ οι άνθρωποι ερωτεύονται ξέφρενα. Από την πρώτη κιόλας στιγμή νιώθεις να σε διατρέχει ένα ρίγος έξαψης, να σε κυριεύει ένας αναβρασμός, μία αιφνίδια όξυνση των επιθυμιών, μία διαρκής υπερένταση που ερεθίζει τις ορέξεις και τις αισθήσεις μέχρις εξουθενώσεως, από την απλή επαφή των χεριών έως εκείνη την άλογη παρόρμηση που σε ωθεί στις πιο ακατονόμαστες πράξεις. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Alejandro M. Gallo, Θρυλική ζωή, πεζός θάνατος, Εκδόσεις Angelus Novus

Την άνοιξη του 1972, ο νεαρός υπαρχιφύλακας της αστυνομίας Γοργόνιο Γιανέθα τοποθετείται στο πρώτο του πόστο, στην Υπηρεσία Εγκληματολογικών Ερευνών της πόλης Καστεγιόν δε λα Πλάνα, όπου δρα ανενόχλητη η διαβόητη Πολιτική και Κοινωνική Αστυνομία του καθεστώτος του Φράνκο. Όταν του αναθέτουν την πρώτη του αποστολή, να βεβαιώσει το θάνατο ενός Χιλιανού μηχανικού σε τροχαίο ατύχημα, ο νεοδιορισμένος αστυνόμος Γοργόνιο θα κληθεί να ερευνήσει μια περίπλοκη ιστορία με σκοτεινές προεκτάσεις. Οι νωπές μνήμες του Εμφυλίου στην Ισπανία, οι ηρωικές νίκες ενάντια στο φασισμό και το ναζισμό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς και οι υπόγειες διαδρομές της αντίστασης στη δικτατορία του Φράνκο συνθέτουν τον καμβά της ιστορίας αυτής. Η εντιμότητα και η αθωότητα του νεαρού αστυνομικού είναι το όπλο του για να διαλευκάνει μια βρόμικη υπόθεση, όπως αποτυπώνεται στη σαρκαστική αλλά και γλαφυρή αφήγηση της ισπανικής επαρχιακής κοινωνίας των αρχών της δεκαετίας του ’70. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Emmanuel Carrere, Λιμόνοφ, Εκδόσεις του Εικοστού πρώτου

“Ο Λιμόνοφ δεν είναι μυθιστορηματικός χαρακτήρας. Υπάρχει. Γνωριζόμαστε. Υπήρξε αλήτης στην Ουκρανία, είδωλο του σοβιετικού αντεργκράουντ, άστεγος και μετά θαλαμηπόλος ενός δισεκατομμυριούχου στο Μανχάταν, μοδάτος συγγραφέας στο Παρίσι, στρατιώτης χαμένος στα Βαλκάνια και τώρα, στο απέραντο μπουρδέλο του μετακομμουνισμού, γηραιός χαρισματικός ηγέτης ενός κόμματος νεαρών ντεσπεράντο. Ο ίδιος βλέπει τον εαυτό του σαν ήρωα, άλλοι μπορεί να τον θεωρούν αγύρτη: επ’ αυτού, επιφυλάσσομαι.
Είναι μια ζωή επικίνδυνη, αμφίσημη: ένα κανονικό περιπετειώδες μυθιστόρημα. Είναι επίσης, κατά τη γνώμη μου, μια ζωή που μας λέει κάτι. Όχι μόνο για εκείνον, τον Λιμόνοφ, όχι μόνο για τη Ρωσία, αλλά για την ιστορία όλων μας από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά”. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).
“Ο Καρρέρ, που έχει το χάρισμα να μας παρασύρει στην έρευνά του, διαθέτει μια αρετή σπάνια στους σύγχρονους συγγραφείς: γράφει καθαρά. Όλα εξελίσσονται τόσο φυσικά, και η ζωή είναι τόσο παρούσα μέσα στην εξέλιξη ώστε, όταν τον διαβάζουμε, ξεχνάμε ότι διαβάζουμε ένα βιβλίο. Πλέον δεν μας απασχολεί καν να μάθουμε πώς συνέβησαν όλα αυτά. Δεν προλαβαίνουμε.” (Pierre Assouline)
“Ακόμα και η τρελή ιδέα του Καρρέρ να γράψει βιβλίο για τη ζωή μου δείχνει ότι δεν είναι ένας συνηθισμένος συγγραφέας. Είναι τύπος ιδιαίτερος, ξεχωριστός. Μετά το Λιμόνοφ, μπορεί να “κακοπάθει”… Του το εύχομαι, όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς κακοπαθαίνουν. (Edouard Limonov).


Thomas Mann, Θάνατος στη Βενετία, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Ένα μικρό αριστούργημα. Γράφτηκε το 1912 κι είναι ένα εκπληκτικής δεξιοτεχνίας χρονικό της παρακμής, της κάθε είδους παρακμής. Ο Τόμας Μαν αναλύει και καταγράφει με ακρίβεια τις τάσεις της εποχής του, τις αγωνίες της ωριμότητας, την άβυσσο του θανάτου, που περισσότερο από καθένα βιώνει και αισθάνεται ο καλλιτέχνης, ο δημιουργός.
Ο πενηντάχρονος Γκούσταφ Άσενμπαχ, ένας επιτυχημένος συγγραφέας, ταξιδεύει στη Βενετία για διακοπές. Στη διάρκεια ενός γεύματος στο ξενοδοχείο, την προσοχή του τραβάει ένα εξαιρετικά όμορφο αγόρι. Σύντομα οι μέρες του αρχίζουν να περιστρέφονται γύρω από το πότε θα το ξαναδεί και αγνοεί τις δυσοίωνες φήμες που κυκλοφορούν ότι ένας λοιμός εξαπλώνεται στην πόλη.
Ο Θάνατος στη Βενετία είναι μια αριστουργηματική ιστορία για την εμμονή, για την αγωνία του δημιουργού και την άβυσσο του τέλους.
Μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Λουκίνο Βισκόντι με τον Ντερκ Μπόγκαρτ στον ρόλο του Γκούσταφ Άσενμπαχ.
Πολλά, πάμπολλα τα ερωτήματα που θέτει ο Μαν στην πυκνή ύφανση αυτής της νουβέλας κι ο αναγνώστης θα απαντήσει κατά το δοκούν. Ωστόσο δίνεται και μια απάντηση απευθείας από τον συγγραφέα. “Οι άνθρωποι δεν ξέρουν γιατί επαινούν ένα έργο τέχνης. Μη όντας ειδήμονες, πιστεύουν ότι ανακαλύπτουν σ’ αυτό εκατοντάδες προτερήματα για να δικαιολογήσουν την προτίμησή τους· όμως ο πραγματικός λόγος της επιδοκιμασίας τους είναι κάτι απρόσμενο, […] ότι συμπάσχουν”. Στον Θάνατο στη Βενετία, στη σύντομη αυτή ιστορία όπου όλα εκτυλίσσονται στο πνεύμα μιας μουσικής σύνθεσης, με τον ρυθμό να επιταχύνεται από τη μία φράση στην άλλη, μας δίνεται τουλάχιστον η δυνατότητα να συμπάσχουμε με τον ήρωά του κι εντέλει να τον συμπαθήσουμε παρά την εσωτερική σύγχυση και τα ανομολόγητα πάθη του. (Από τον πρόλογο του Δημήτρη Στεφανάκη).
“Γιατί ο άνθρωπος αγαπά και εκτιμά τον άλλο όσο δεν τον γνωρίζει ώστε να μπορεί να τον κρίνει, και ο πόθος είναι απόρροια της ελλιπούς γνώσης για τον άλλο”.


Konstantin M. Simonov, Ζωντανοί και νεκροί, Εκδόσεις Γκοβόστη

Ο παραδοσιακός ρωσικός βερμπαλισμός -κληροδότημα της τολστόιας επιρροής-, σε συνδυασμό με το πολυχρησιμοποιημένο ανά την υφήλιο θέμα του πολέμου, θα μπορούσε να είχε σταθεί εμπόδιο στην προσπάθεια του Ρώσου συγγραφέα και δημοσιογράφου Κονσταντίν Σιμόνοφ να δημιουργήσει ένα καθηλωτικό χρονικό των αρχών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και πιο συγκεκριμένα των γεγονότων του Δυτικού Ρωσικού Μετώπου, τότε που οι Γερμανοί απείλησαν με την προέλασή τους την ίδια τη Μόσχα. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν συνέβη!
Ο συγγραφέας παρουσιάζει με συναρπαστικό και συνάμα ακριβή τρόπο μάχες, οπισθοχωρήσεις και κυκλωτικές κινήσεις αλλά δεν αρκείται μόνο σε αυτό. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που το σκεπάζει η καταχνιά του πολέμου -κάθε πολέμου, οποιουδήποτε έθνους-, με τον τρόμο του αλλά και με τις ανταμοιβές και τις εξάρσεις του, και πάνω απ’ όλα με την άκρατη περιφρόνησή του για ό,τι χωρίζει τους Ζωντανούς από τους Νεκρούς.
Ο ήρωας του βιβλίου, ο Βάνια Σιντσόφ, ένας νεαρός πολεμικός ανταποκριτής μπαίνει στην πρώτη γραμμή του πολέμου, τραυματίζεται, αιχμαλωτίζεται και τελικά δραπετεύει, έχοντας απολέσει την αστυνομική και κομματική του ταυτότητα – δηλαδή, τα εχέγγυο της επιβίωσής του. Πασχίζοντας να διασώσει την υπόληψή του ως στρατιώτη, οδηγείται από μονάδα σε μονάδα, από σύντροφο σε σύντροφο, και παρόλο που η πίστη του στη νίκη της χώρας του παραμένει αταλάντευτη, εκείνο που συχνά κλονίζεται είναι η πίστη του στην ανθρώπινη φύση.
Όμως ο Σιντσόφ, με όλη την αφοσίωση και τις απογοητεύσεις του, δεν είναι παρά ένας άνθρωπος. Ο πραγματικός ήρωας που προσλαμβάνει επικές διαστάσεις δεν είναι άλλος από τον Ρωσικό Στρατό.
Με σύμμαχο τη μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου, ο Σιμόνοφ συνυφαίνει αρμονικά σε ένα γιγάντιο πλέγμα χαρακτήρες και γεγονότα, και κατορθώνει να αποδώσει αυτήν την “αδιόρατη σκόνη” που αναπόφευκτα καλύπτει έναν λαό σε περίοδο πολέμου. Ένα εκτενές έργο, που αποζημιώνει τελικά τον αναγνώστη χάρη στην ιστορική του ακρίβεια και την περίτεχνη μυθοπλασία του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Reginald Hill, Ο ξυλοκόπος, Εκδόσεις Εξάντας

Η ζωή του Γουλφ Χάντα κυλούσε σαν παραμύθι. Ταπεινής καταγωγής, γιος ξυλοκόπου από την Κούμπρια, κατάφερε να γίνει μεγιστάνας και παντρεύτηκε την κοπέλα που αγαπούσε από έφηβος. Όμως όλα τα καλά πράγματα κάποτε τελειώνουν…
Ένα πρωί εισβάλλει στο σπίτι του η Αστυνομία και ο ίδιος φυλακίζεται για εγκλήματα που ορκίζεται ότι δεν έχει διαπράξει. Η ζωή του καταρρέει, η γυναίκα του τον εγκαταλείπει και αυτός βυθίζεται για χρόνια στη σιωπή.
Ποιοι ήταν αυτοί που θέλησαν να τον καταστρέψουν; Για δύο πράγματα είναι σίγουρος: ότι η αλήθεια κρύβεται σε μια σκοτεινή περίοδο της νιότης του, και ότι είναι διατεθειμένος μέχρι και να σκοτώσει για να τη μάθει… και ίσως τελικά αναγκαστεί να το κάνει.
Κι έτσι αρχίζει μια ιστορία γεμάτη ανατροπές που κρατούν τον αναγνώστη σε συνεχή αγωνία μέχρι την τελευταία σελίδα.
Άλλη μια απίστευτη ιστορία γραμμένη με το κομψό στυλ και χαρακτηριστικό φίνο χιούμορ του συγγραφέα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Andrei Makine, Αρχιπέλαγος μιας άλλης ζωής, Εκδόσεις Utopia

ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ ’50, στα δύσβατα δάση της βορειοανατολικής Σιβηρίας. Ο έφεδρος Πάβελ Γκάρτσεφ, καλείται εν μέσω ψυχρού πολέμου να συμμετάσχει σε μια άσκηση ετοιμότητας ενάντια στην Αμερικανική πυρηνική απειλή. Μαζί με άλλους τέσσερις αξιωματικούς, θα βρεθεί σύντομα μέλος μιας ειδικής αποστολής: τη σύλληψη ενός κατάδικου που απέδρασε από κάποιο γειτονικό στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Μια πραγματική περιπέτεια ξεκινά τότε, για όλη την ομάδα. Το κυνήγι του δραπέτη δεν αποδεικνύεται καθόλου εύκολη υπόθεση. Πόσο μάλλον από τη στιγμή που αυτός δείχνει να γνωρίζει πολύ καλύτερα τις ιδιομορφίες της μυστηριώδους και αχανούς τάιγκα από εκείνους. Στο τέρμα αυτής της γεμάτης απρόβλεπτα καταδίωξης και μετά την αποκάλυψη της πραγματικής ταυτότητας του δραπέτη, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο, ειδικά για τον Πάβελ που θα δει την ύπαρξή του ν’ αλλάζει ολοκληρωτικά και καινούργιους, ανυποψίαστους ορίζοντες ν’ ανοίγονται μπροστά του για να τον οδηγήσουν, όπως μετά από ένα ταξίδι μύησης, στο “αρχιπέλαγος μιας άλλης ζωής”. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Cesar Vallejo, Πάκο Γιούνκε, Οι εκδόσεις των Συναδέλφων

Βεβαίως, αυτό είναι το θέμα του Πάκο Γιούνκε. Ο Πάκο Γιούνκε, ένα χωριατόπαιδο, πρωτοπηγαίνει σχολείο. Η μάνα του δουλεύει υπηρέτρια στο πλουσιόσπιτο του τοπικού μεγιστάνα Ντόριαν Γκριβ, Άγγλου διευθυντή των σιδηροδρόμων της Peruvian Corporation. Τον Πάκο τον στέλνουν σχολείο βασικά για να συνοδεύει και να ψυχαγωγεί τον Ουμπέρτο, γιο των Γκριβ. Ο Ουμπέρτο ταπεινώνει, κακομεταχειρίζεται και ασκεί βία στον Πάκο, τον μικρό υπηρέτη του μικρού αφέντη. Στη σχολική τάξη μεταφέρεται αυτούσια η σχέση αφέντη-υπηρέτη, η οποία είχε διαμορφωθεί στο πλουσιόσπιτο των Γκριβ, δηλαδή “έξω στην κοινωνία”. Πώς θα αντιδράσουν ο δάσκαλος, τα άλλα παιδιά, ο ίδιος ο Πάκο;
“Πάκο Γιούνκε”: Ένα ιδιότυπο “παιδικό αφήγημα” που έγραψε το 1931, κατά παραγγελία του εκδότη ενός περιοδικού για παιδιά και εφήβους στη Μαδρίτη, ο κορυφαίος Περουβιανός ποιητής Σέσαρ Βαγιέχο (1892-1938), ένας από τους σημαντικότερους ανανεωτές του ποιητικού λόγου τον 20ό αιώνα. Πολύ “θλιβερό για παιδικό”, κατά τον επίδοξο εκδότη του, τελικά εκδόθηκε το 1951 στο Περού. Σήμερα, το μάλλον επίκαιρο αυτό “παλαιό” αριστούργημα -μινιμαλιστικής έμπνευσης και λιτής γραφής- βρίσκεται στα σχολικά βιβλία του Περού· ξεσηκώνοντας, κατά καιρούς, πολεμικές, από δεξιά κι αριστερά, λόγω του γυμνού ρεαλισμού του, απαισιόδοξου και αδιέξοδου, όπως λένε. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Ken Follett, Ένας στύλος φωτιά, Εκδόσεις Bell

Χριστούγεννα του 1558. Ο νεαρός Νεντ Γουίλαρντ επιστρέφει στη γενέτειρά του, το Κίνγκσμπριτζ, για να ανακαλύψει ότι ο κόσμος του δεν είναι πια όπως τον είχε αφήσει. Οι αρχαίοι λίθοι του καθεδρικού ναού ρίχνουν τη σκιά τους σε μια πόλη που σπαράσσεται από θρησκευτικό μίσος. Η Αγγλία βρίσκεται σε αναταραχή, ενώ οι αιματηρές συγκρούσεις θέτουν σε δοκιμασία αξίες, φιλίες και έρωτες. Και σύντομα ο Νεντ βρίσκεται στο αντίπαλο στρατόπεδο από τη Μάρτξερι Φιτζέραλντ -το κορίτσι που λαχταρά να παντρευτεί.
Τότε η Ελισάβετ Τυδώρ ανεβαίνει στο θρόνο και όλη η Ευρώπη στρέφεται κατά της Αγγλίας. Η ευφυέστατη νεαρή βασίλισσα στήνει το πρώτο δίκτυο μυστικών υπηρεσιών της χώρας έτσι ώστε να ενημερώνεται αμέσως για κάθε δολοπλοκία, σχέδιο δολοφονίας, εξέγερση ή σχεδιαζόμενη εισβολή. Η Ελισάβετ ξέρει ότι η σαγηνευτική, πεισματάρα βασίλισσα Μαρία της Σκωτίας βρίσκεται στο Παρίσι και τηρεί στάση αναμονής. Μέλος μιας αδίστακτα φιλόδοξης γαλλικής οικογένειας, η Μαρία έχει ανακηρυχθεί νόμιμη ηγεμόνας της Αγγλίας και οι υποστηρικτές της συνωμοτούν για να απαλλαγούν από τη νέα βασίλισσα.
Ο έρωτας του Νεντ και της Μάρτζερι φαίνεται καταδικασμένος, καθώς επί μισό αιώνα ακραία στοιχεία πυροδοτούν τη βία από το Εδιμβούργο ως τη Γενεύη. Και ενώ η Ελισάβετ κρατά με νύχια και δόντια το θρόνο της και τις αρχές της, προστατευμένη από μια μικρή, αφοσιωμένη ομάδα πολυμήχανων κατασκόπων και θαρραλέων μυστικών πρακτόρων, πολύ σύντομα γίνεται φανερό ότι οι πραγματικοί εχθροί -τότε όπως και τώρα- δεν είναι οι αντίπαλες θρησκείες. Η αληθινή μάχη μαίνεται ανάμεσα σ’ εκείνους που πιστεύουν στην ανοχή και το συμβιβασμό και στους τυράννους που επιδιώκουν να επιβάλουν τις ιδέες τους σε όλους τους άλλους – με κάθε κόστος.
Έχοντας μαγέψει εκατομμύρια αναγνώστες με τα αριστουργηματικά Οι Στυλοβάτες της Γης και Ένας Κόσμος Χωρίς Τέλος, ο Ken Follett επιστρέφει για ακόμη μια φορά στο Κίνγκσμπριτζ με το #1 bestseller των New York Times Ένας Στόλος Φωτιάς. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


 

Ματιές στην σύγχρονη ξένη λογοτεχνία

Breece D’J Pancake, Τριλοβίτες, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Οι εικόνες που δημιουργούνται κατά την ανάγνωση των διηγημάτων του είναι οριακά ανεκτές, σχεδόν αφόρητες και διακατέχονται από έναν έντονα δραματικό τόνο και από ένα ασήκωτο φορτίο. Ο χρόνος κάπου εκεί μοιάζει να σταματάει και να κοιτάει κατάματα τους ήρωες. Κάτι σαν τους πίνακες του Έντουαρντ Χόπερ όπου η αναμονή είναι βασανιστική και εξωθεί τους πρωταγωνιστές σε ενατένιση και διάλογο με το βρώμικο εγώ τους σαν η κάθαρση δεν έχει ώρα άφιξης.Περισσότερα

Τα ψυχολογικά μας

Φρόυντ – Γιουνγκ, Η αλληλογραφία, Εκδόσεις Αρμός

Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον λοιπόν να παρακολουθήσουμε την ανταλλαγή απόψεων τόσο σε συναισθηματικό όσο και σε επιστημονικό επίπεδο, τις διαφωνίες που οδηγούν σε οριστική ρήξη και στο τέλος μιας φιλίας και μιας γόνιμης επιστημονικής συνεργασίας. Βλέπουμε, ιδίως στην αρχική περίοδο της αλληλογραφίας, δυο μεγαλοφυείς ανθρώπους που παλεύουν με τις ψυχικές τους δυσκολίες και τους εσωτερικούς τους δαίμονες και ξεκινώντας απ’ αυτές κάνουν μια κατάδυση στα βάθη της ασυνείδητης ανθρώπινης ψυχολογίας, όπως δεν είχε γίνει ποτέ στο παρελθόν σ’ αυτή την έκταση και επιστημονική κατανόηση και πληρότητα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).Περισσότερα

Ματιές στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία

Δημοσθένης Βουτυράς, Μέσα στην κόλαση, Εκδόσεις Φαρφουλάς

Παίζοντας με την παρωδία της δαντικής κόλασης, ο Βουτυράς ανέλαβε τη γενικευμένη σάτιρα της εποχής του και των συγχρόνων του. Περιέλαβε εχθρούς και φίλους, ονομαστικά τους περισσότερους σύγχρονούς του συγγραφείς και λόγιους, πολιτικούς, στρατιωτικούς έλληνες και ξένους, κληρικούς, περιέλαβε όμως ακόμα και άσημους φίλους του, ενώ από τα σκάγια δεν γλυτώνουν ούτε οι συγγενείς του, ακόμα και η ίδια του η γυναίκα. Όλοι βρίσκονται μέσα στην Κόλαση, την οποία ο συγγραφέας περιδιαβαίνει, παρακολουθώντας τα μαρτύριά τους, με ξεναγό ένα διάβολο. Η σάτιρα μερικές φορές είναι εύκολη και ελαφριά, άλλες όμως ιδιαίτερα εύστοχη και έξυπνη, όπως με τον Καζαντζάκη, τους εκδότες με τους οποίους είχε παράπονα και άλλους. Όμως, το παιγνιώδες ύφος και η καλοκάγαθη σάτιρα όσων βρίσκονται στον Πρώτο Κύκλο της Κόλασης αλλάζει και κλιμακώνεται όσο προχωρούμε. Στη Δεύτερη και την Τρίτη Κόλαση συναντούμε όλο και πιο βαριές αμαρτίες και αντίστοιχα βασανιστήρια. Περισσότερα

Ψυχολογικά μυθιστορήματα

Stefan Zweig, Επικίνδυνος οίκτος, Εκδόσεις Άγρα

Κάποιοι ορίζουν αυτό το μυθιστόρημα ως ψυχολογικό, δεδομένης της φιλίας του με τον Φρόυντ, άλλωστε ο ίδιος αισθάνεται περήφανος για αυτήν και εκείνη την χρονική στιγμή αλληλογραφεί με τον Φρόυντ για την πορεία του βιβλίου του και του παραθέτει πληροφορίες για το περιεχόμενό του. Πρόκειται όντως για ένα σύγγραμμα με βαθιές κοινωνικές νύξεις και ανατρεπτικό ως προς το ξεγύμνωμα αναστολών και στερεοτύπων που ακόμα και σήμερα που υποτίθεται πως η κοινωνία είναι απελευθερωμένη αυτά συνεχίζουν να κατατρώγουν την όποια προσπάθεια για την οριστική τους εξάλειψη. Θέτει θέματα ηθικής που λίγοι τόλμησαν και ακόμα λιγότεροι τολμούν να αγγίξουν, το ζήτημα της αγάπης είναι πνευματικό, σωματικό ή είναι κάτι άλλο αόριστο και αιωρούμενο? Έχει το δικαίωμα κάποιος να συμπονά μόνο και μόνο για να μην προκαλέσει θλίψη και πόνο σε έναν άνθρωπο που ήδη είναι έρμαιο της μοίρας του και πασχίζει καθημερινά να την καταπολεμήσει με ένα θάρρος όμοιο με αυτό του στρατιώτη στη μάχη? (πηγή: culturenow).Περισσότερα

Της τέχνης τα καμώματα

Cynthia Freeland, Μα είναι αυτό τέχνη, Εκδόσεις Πλέθρον

Αυτό το ωραίο και ευχάριστο βιβλίο αποτελεί ιδεώδη εισαγωγή στη σκέψη σχετικά με την τέχνη. Η Σύνθια Φρήλαντ εξηγεί γιατί η καινοτομία και η διαμάχη βρίσκονται μονίμως στην πρωτοπορία της τέχνης, και γιατί αυτό έχει σημασία. Μελετά τη σχέση της τέχνης με το ωραίο, τον πολιτισμό, το χρήμα, το φύλο και τις νέες τεχνολογίες και προχωρεί αναφερόμενη παραδειγματικά στον Rembrandt, τον Goya και τον Damien Hirst αλλά και στα αφρικανικά γλυπτά-φετίχ, τους χορούς των Ινδιάνων Pueblo και το MTV. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).Περισσότερα

Ποίηση ψάξαμε και βρήκαμε…

Arthur Rimbaud, Εκλάμψεις, Εκδόσεις Γαβριηλίδης

Ο Αρθούρος Ρεμπώ, ο διασημότερος ποιητής του κόσμου εδώ και εκατό χρόνια, ο λυρικός με τις περισσότερες πωλήσεις σύμφωνα με το σύγχρονο βιογράφο του Γκράχαμ Ρομπ, στο τέλος της σταδιοδρομίας του, κι αφού είχε εξαντλήσει την ικανότητά του να πειραματίζεται και να διαπρέπει σε πρωτοτυπία και τόλμη στο χειρισμό του στίχου σταθερής μορφής, πέτυχε, στα είκοσί του χρόνια, να εναντιωθεί στις δεξιοτεχνικές αρετές του, να θάψει τους θησαυρούς του, να διαμορφώσει έναν κώδικα γλώσσας, που βρισκόταν πολύ κοντά στον αποκρυφισμό, και να τον χρησιμοποιήσει στη συγγραφή των “Εκλάμψεων”. Έναν κώδικα γλώσσας όπου η μαεστρία κρύφτηκε μέσα σε μια θαυματουργική “αδεξιότητα”, κι όπου η “παιδικότητα” συγχωνεύτηκε με την πιο βαθιά ενόραση, ο ρεαλισμός με την ουτοπία, η ύλη με τ’ όνειρο, η μελαγχολία με την άγρια χαρά, η ηθική και η λογική έχασαν όλα τα ερείσματά τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κέρδισαν έδαφος η ανηθικότητα και το παράλογο. Περισσότερα

Οικονομικά για όλους

Benjamin Franklin, «Ο Δρόμος προς τον Πλούτο»

Το βιβλίο «Ο Δρόμος προς τον Πλούτο» είναι μια ρεαλιστική και γοητευτική προσέγγιση σε θέματα θεμελιώδη για την οικονομία και την κοινωνία, και κυρίως πάνω στο αιώνιο όνειρο της απόκτησης του πλούτου. Στις σελίδες του εμπεριέχονται απλές και χρηστικές συμβουλές, άλλοτε με αυστηρό κι άλλοτε με χαριτωμένο τρόπο, όπως και αλήθειες πανανθρώπινες, που ιδιαιτέρως σε περιόδους οικονομικής κρίσης καθίστανται περισσότερο επίκαιρες από ποτέ. Το βιβλίο αυτό είναι ένα πολύτιμο εργαλείο σκέψης και έρευνας απευθυνόμενο σε όλες τις ηλικίες, ένα έργο πραγματικά κλασικό και διαχρονικό.
Περισσότερα

Ιστορικά μυθιστορήματα

Ισίδωρος Ζουργός, Στη σκιά της πεταλούδας, Εκδόσεις Πατάκη

Το βιβλίο αυτό είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα του ευρύτερου βορειοελλαδίτικου χώρου μέσα από το χρονικό δύο οικογενειών που απλώνεται σε τρεις ολόκληρες γενιές. Από την Ανατολική Ρωμυλία και την Αδριανούπολη στα τέλη του 19ου αιώνα και από τα καμένα χωριά των φυλετικών ανταγωνισμών στη Μακεδονία της ίδιας εποχής, έως τη σημερινή Θεσσαλονίκη, οι πόλεμοι, η προσφυγιά, ο ιδρώτας και τα πάθη τόσων χρόνων έρχονται και στραγγίζουν στη συνάντηση ενός άντρα και μιας γυναίκας έναν τριήμερο καύσωνα του Αυγούστου κάτω από περίεργες συνθήκες. Είναι ακόμη ένα μυθιστόρημα – έπος του αγώνα της καθημερινής ζωής, καθώς και μια ελεγεία των «αποτυχημένων», του έρωτα και του χρόνου που περνά. Πιο πολύ όμως είναι το εκτενές μυθιστόρημα της Θεσσαλονίκης. Τα κτίρια, οι δρόμοι, τα στέκια, οι γωνιές της, οι εξοχές της, τα περίχωρα, το δέρμα της ολόκληρο, με το αποτύπωμα ενός ολόκληρου αιώνα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).Περισσότερα

Φιλοσοφικές αναζητήσεις

Ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας, Εκδόσεις Νεφέλη

Μια έγκυρη και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορία της φιλοσοφίας προορισμένη για τον μέσο αναγνώστη, η ”Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης” παρακολουθεί την ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας από τις απαρχές της στην αρχαιότητα έως σήμερα, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο πνευματικό περιεχόμενο αυτής της εξέλιξης. Η φιλοσοφία έχει παίξει σημαντικότατο ρόλο στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού. Το βιβλίο προσφέρει λεπτομερή καταγραφή της ζωής και του έργου όλων των μειζόνων στοχαστών ανά τους αιώνες: από τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα ως τον Αριστοτέλη, από τον Άγιο Αυγουστίνο ως τον Θωμά τον Ακινάτη, από τον Ντεκάρτ, τον Λοκ και τον Χιουμ ως τον Καντ, τον Φίχτε και τον Χέγκελ, η ανά χείρας ιστορία διατρέχει τους αιώνες φτάνοντας ως τους σύγχρονους στοχαστές όπως ο Σαρτρ και ο Βιτγκενστάιν, ενώ παράλληλα διερευνά με λεπτομερή και άκρως διαφωτιστικό τρόπο θεμελιώδεις έννοιες, δόγματα και σχολές σκέψης τόσο της αγγλο-αμερικανικής όσο και της ηπειρωτικής παράδοσης. Προσωπικότητες και ιδέες κρυσταλλώνονται ολοκάθαρα και παλιές διαμάχες αναβιώνουν, καθώς το βιβλίο συλλαμβάνει με μοναδική ενάργεια τον πλούτο και τη ζωντάνια της φιλοσοφίας στους διάφορους πολιτισμούς και τις εποχές. Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο αφιερώνεται στην ιστορία της πολιτικής φιλοσοφίας.Περισσότερα