“Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι, η ιστορία όπως και η τέχνη, είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του. Τα πρόσωπα της Ιστορίας είναι συνυφασμένα με τις τύχες των λαών, πρόσωπα που άλλαξαν προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο τον ρου της ιστορίας και τον επηρέασαν καίρια με τις σωστές ή λανθασμένες αποφάσεις της. Η ιστορία μάς διδάσκει και μας θυμίζει πώς να αποφεύγουμε τα λάθη του παρελθόντος, πολλές φορές όμως μας θυμίζει και το πόσο τρωτοί είμαστε, πόσο εύθραυστοι είμαστε, πόσο αδύναμοι είμαστε. Η Ιστορία είναι όμως και αμείλικτη και διορθωτική πολλές φορές, τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους και φέρνει στο προσκήνιο όλα εκείνα που κάποιος θα ήθελε να μείνουν εν κρυπτώ. Η ιστορία λοιπόν του Β’ Παγκοσμίου πολέμου έχει την τιμητική της μέσα από αυτό το βιβλίο, το οποίο εκτός από το λεκτικό έχει και μια πραγματικά υπέροχη εικονογράφηση που συμπληρώνει μοναδικά την αφήγηση.
Άγνωστα επεισόδια ενός σκληρού και βάρβαρου πολέμου που έγραψαν ιστορία
Η επιστήμη της Ιστορίας είναι εδώ για να ανατρέχουμε κάθε στιγμή σε αυτήν και να τη συμβουλευόμαστε, να μαθαίνουμε τι συνέβη στο παρελθόν και τι μέλλει γενέσθαι στο άμεσο και απώτερο μέλλον, είναι η σοφή μητέρα όλων μας. Διότι οι εποχές μπορεί να αλλάζουν, οι άνθρωποι όμως όχι. Ο άνθρωπος πάντα θα παραμένει ικανός για το καλύτερο και το χειρότερο και η Ιστορία είναι η τρανή απόδειξη αυτού. Μπορεί ο ολέθριος και καταστροφικός Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος να έχει λήξει πριν από σχεδόν εκατό χρόνια, όμως τα γεγονότα που έλαβαν χώρα καθ’ όλη τη διάρκειά του δεν έχουν πάψει να απασχολούν τους ιστορικούς και τους απανταχού συγγραφείς. Στο βιβλίο αυτό θα μάθουμε, μέσα από παραδείγματα, το ρόλο προσωπικοτήτων που τα έβαλαν με τον εχθρό και με κουράγιο και ζήλο κατάφεραν να γράψουν τη δική τους ιστορία. Είναι άνθρωποι σαν τον Αμπντούλ, τον Χαβάλα Λάουλα, τις γενναίες προσκοπίνες του Στρατοπέδου Γουέισιεν, τον μουσικό Καρλ Ελίασμπεργκ και τόσους άλλους που αξίζει να τους μνημονεύουμε γιατί αποτελούν μικρά θαύματα μέσα στην κόλαση.
Ο ζωγράφος Πάουλ Κλέε, θύμα ο ίδιος των ναζιστικών αυθαιρεσιών και χαρακτηρισμένος ως εκφυλισμένος ως προς την τέχνη του έχει δηλώσει χαρακτηριστικά: “Όσο πιο τρομακτικός γίνεται ο κόσμος, τόσο η τέχνη γίνεται πιο αφηρημένη. Ενώ ένας ειρηνικός κόσμος παράγει ρεαλιστική τέχνη”. Η εξαιρετική αυτή έκδοση είναι λοιπόν ένας φόρος τιμής και μνήμης για την αποφασιστικότητα και την ισχυρή δυναμική που εξέφρασαν άνθρωποι ενώπιον του ναζιστικού και φασιστικού μορφώματος που θα καταλάμβανε την Ευρώπη για μία περίπου πενταετία και περιγράφει επίσης διάφορα επεισόδια, γνωστά και άγνωστα, του πολέμου. Ο κόσμος δυστυχώς δεν θα ήταν ποτέ ίδιος μετά από πέντε χρόνια και θα πραγματοποιούνταν τεκτονικές αλλαγές σε κάθε επίπεδο. Η ιστορία έχει τις διαφορετικές πτυχές της και κάθε βιβλίο που παρουσιάζεται εδώ έχει την σημασία του καθώς αναδεικνύει όσα έλαβαν χώρα σε μία περίοδο τόσο άστατη αλλά και τόσο εμβληματική.
Η έκδοση αυτή είναι μια ευκαιρία να γνωρίσουν τα παιδιά και οι έφηβοι αλλά γιατί όχι και οι μεγαλύτεροι όσα δραματικά συνέβησαν εκείνη την κρίσιμη ιστορική περίοδο, να θυμηθούμε την οδύνη και την θλίψη των ανθρώπων αλλά συνάμα να γνωρίσουμε και το θάρρος, τη γενναιότητα και την αυταπάρνηση ορισμένων ανθρώπων που δεν δίστασαν να αντισταθούν στο καθεστώς αυταρχισμού και απολυταρχίας που επικρατούσε. Βρισκόμαστε μέσα στη δίνη του πολέμου, ο κόσμος που γνωρίζαμε δυστυχώς αλλάζει. Μαίνεται ένας Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος που η ανθρωπότητα νόμιζε πως δεν θα επαναλαμβανόταν, καθώς μόλις 20 χρόνια πριν είχε τελειώσει ένας άλλος αιματηρός Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος, οι συνέπειες και οι πληγές του οποίου δεν είχαν ακόμα κλείσει. Είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία μέσα από αυτό το βιβλίο, μεταφρασμένο από τον Μιχάλη Μακρόπουλο, να ανατρέξουμε σε λεπτομέρειες του πολέμου, να μάθουμε και να διδαχθούμε γιατί ο κόσμος δεν πρέπει να ξαναζήσει ποτέ μια τέτοια σύρραξη και μια τέτοια παρόμοια δυστυχία.
Η ιστορία της ανθρωπότητας έχει πολλά παραδείγματα φρίκης και αποτροπιασμού, ίσως η ιστορία αυτών των χώρων “αποθήκευσης” ανθρώπων για την εξόντωσή τους να βρίσκει όμοιά της την Ιερά Εξέταση στην Αναγέννηση και την πυρά στον Μεσαίωνα, τότε που αθώοι άνθρωποι καίγονταν ζωντανοί με το πρόσχημα μιας κάποιας φανταστικής αιρετικής δράσης. Σε κάθε περίπτωση, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και όσα διαδραματίστηκαν εκεί είναι ένα γεγονός ως όλον, το οποίο θα μείνει και πρέπει να μείνει χαραγμένο στην μνήμη όλων ώστε να μην επαναληφθούν στο μέλλον τέτοιας μορφής αποτρόπαιες πράξεις που κανένας νους δεν μπορεί να χωρέσει. Μέσα στο βιβλίο διαβάζουμε μεταξύ άλλων για αυτήν την ολέθρια φρίκη του ολοκαυτώματος, ένα επεισόδιο του πολέμου που τόσο αμαύρωσε το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων, μαθαίνουμε τί είναι το γκέτο, τί είναι το Άουσβιτς και τί η περίφημη τελική λύση. Όλοι αυτοί, οι εκατομμύρια άνθρωποι, ανάμεσά τους Πολωνοί, Σοβιετικοί, Εβραίοι, Ρομά και πολλοί άλλοι, οι οποίοι στα κρεματόρια και στους θαλάμους αερίων έπεσαν θύματα κάποιων ψυχοπαθών που διψούσαν για βία.
“Κοινότητες σε όλον τον κόσμο θυμούνται τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με διαφορετικό τρόπο. Με το να μαθαίνουμε για τα γεγονότα του πολέμου και να μνημονεύουμε τα θύματά του, θυμόμαστε γιατί η ειρήνη είναι τόσο σημαντική. Καθώς όσοι έζησαν κατά τη διάρκεια του πολέμου απεβίωσαν, είναι πιο σημαντικό από ποτέ αυτές οι μνήμες να κληροδοτηθούν στις νέες γενιές”
Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Paris X Nanterre στο Παρίσι. Είναι κάτοχος Master of Arts in Management and Administration από το Bocconi School of Management του Μιλάνου. Ως ανεξάρτητος Ιστορικός τέχνης ασχολήθηκε με την οργάνωση εκθέσεων σε γκαλερί και χώρους τέχνης με την συμμετοχή αποκλειστικά νέων καλλιτεχνών. Αρθρογραφεί ως κριτικός βιβλίου, διοργανώνει διαλέξεις για τέχνη και είναι ο ιθύνων νους πίσω από το bookfeed.
